Interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.289.2023.2.LS

Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 kwietnia 2023 r. (wpływ 26 kwietnia 2023 r.), pismem z 1 maja 2023 r. (wpływ 1 maja 2023 r.), pismem z 9 maja 2023 r. (wpływ 9 maja 2023 r.), pismem z 10 maja 2023 r. (wpływ 10 maja 2023 r.) a także pismem z 17 maja 2023 r. (wpływ 17 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od roku 2017 była Pani jedynie współwłaścicielem wraz z mężem 1 hektara rolno-budowlanego wraz z budynkiem. Po śmierci męża w styczniu 2022 r. została Pani właścicielem 5 hektarów rolnych oraz 1 hektara rolno-budowlanego wraz z budynkiem. Pani mąż był właścicielem nieruchomości od 1967 roku.

Postępowanie spadkowe uprawomocniło się w październiku 2022 roku. Po mężu odziedziczyła Pani całą nieruchomość.

Podpisanie ugody wywłaszczenia z Wojewodą (...) odbyło się w listopadzie 2022 roku.

Pod budowę Obwodnicy (...) zostało wywłaszczone z Pani nieruchomości tylko 2 hektary ziemi rolnej i 1 hektar ziemi rolno-budowlanej z budynkiem mieszkalnym. Jest Pani osobą starszą, bezdzietną i posiada konto bankowe wspólne wraz z siostrzenicą. Pieniądze za wywłaszczenie zostały przelane na konto wspólne.

W lipcu przed podpisaniem ugody przedstawiła Pani swoją sytuacje w Urzędzie Skarbowym (...)., jednak nie otrzymała Pani od pracowników jednoznacznej odpowiedzi. Zasugerowano Pani aby skontaktować się telefonicznie z Krajową Infolinią Podatkową. Od nich uzyskała Pani informację, że wraz z siostrzenicą nie musi Pani płacić podatku. Przekazano Pani również informacje, aby złożyć deklarację do Urzędu Skarbowego oraz również, aby w ugodzie była zawarta zmianka, że pieniądze są wyłącznie do Pani dyspozycji. Taka adnotacja znajduje się w podpisanej ugodzie.

W lutym 2023 roku chcąc złożyć wyżej wymienioną deklarację w Urzędzie Skarbowym (...) pracownicy nie są w stanie ponownie udzielić Pani rzetelnej informacji i ponownie odsyłają, aby skontaktować się z Krajową Infolinią Podatkową. Po ponownej telefonicznej rozmowie nie uzyskała Pani żadnych konkretnych informacji. Pracownik posługujący się art. 21 ust. 1 pkt 29 oraz pkt 29aa przekazał, że nie jest w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Posiada Pani nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Polski w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznaczenia geodezyjnego nieruchomości będących przedmiotem spadkobrania oraz ugody wywłaszczeniowej z Wojewodą (...) to (...), nr działki 1.

Data śmierci Pani męża: 2 stycznia 2022 r.

W skład masy spadkowej po Pani zmarłym mężu weszła nieruchomość wskazana we wniosku.

Wywłaszczona przez Wojewodę (...) w 2022 r. została działka nr 1.

Nieruchomość została wywłaszczona na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakres dróg publicznych (j.t. Dz. U z 2022 r. poz. 176 ze zm.).

W ww. decyzji Wojewoda (...) nie wskazał z jakim dniem nastąpiło nabycie z mocy prawa ww. nieruchomości pod budowę Obwodnicy (...).

Na podstawie ugody wywłaszczeniowej z Wojewodą (...) zostało Pani przyznane odszkodowanie na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – należy również art. 18 ust. 1e art. 18 ust. 1f.

W wywłaszczonej nieruchomości tylko Pani zamieszkiwała.

Wykupiona nieruchomość w całości była osobistym majątkiem Pani męża. W roku 2017 została Pani współwłaścicielem 1h ziemi wraz z budynkiem mieszkalnym przez umowę darowizny. Po śmierci męża poprzez testament odziedziczyła Pani część po mężu. W postępowaniu spadkowym które odbyło się w sądzie rejonowym (...) dnia 28 września 2022 r., a uprawomocniło się 6 października 2022 r. nabyła Pani 5h ziemi rolnej i 0,5h ziemi wraz z budynkiem mieszkalnym.

Pytanie

Czy objęta jest Pani podatkiem od wykupu nieruchomości przez wojewodę (...)?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem nie powinna płacić podatku ze względu na to, iż razem z mężem prowadziła Pani gospodarstwo rolne przez 40 lat. Kilka miesięcy po śmierci męża nieruchomość została wykupiona przez wojewodę pod inwestycje drogową, a nie na użytek prywatny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Warunkiem niezbędnym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest zatem otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1363, ze zm.):

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:

W myśl przepisu art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f ww. ustawy).

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy:

Wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania (art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Stosownie do art. 23 ww. ustawy:

Zauważyć należy, że zasady dotyczące ograniczenia lub pozbawienia praw do nieruchomości oraz związanych z tym odszkodowań, reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 11899 ze zm.).

W myśl art. 6 pkt 1 tej ustawy, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in.:

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ww. ustawy:

Natomiast w myśl art. 98 ust. 3 tejże ustawy:

Na podstawie art. 128 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 129 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 130 ust 1 ww. ustawy:

Zgodnie z treścią art. 132 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 132 ust. 5 ww. ustawy:

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnienie nie przysługuje jednak jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

-nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

-cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia. 

W analizowanej sprawie wykupiona nieruchomość w całości była osobistym majątkiem Pani męża. W roku 2017 została Pani współwłaścicielem 1h ziemi wraz z budynkiem mieszkalnym przez umowę darowizny. Po śmierci męża poprzez testament odziedziczyła Pani część po mężu. Wywłaszczona przez Wojewodę (...) w 2022 r. została działka nr 1. Nieruchomość została wywłaszczona na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy z dnia 10 kwietnia r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakres dróg publicznych (j.t. Dz. U z 2022 r. poz. 176 ze zm.). Na podstawie ugody wywłaszczeniowej z Wojewodą (...) zostało Pani przyznane odszkodowanie na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – należy również art. 18 ust. 1e art. 18 ust. 1f.

W przedmiotowej sprawie udziały w nieruchomości zostały nabyte przez Panią nieodpłatnie, tj. w drodze spadku i darowizny, co nie pozwala na ustalenie ich ceny nabycia. Zatem brak ceny mający miejsce w przypadku nabycia w drodze spadku i darowizny oznacza, że nie została spełniona jedna z przesłanek wyłączających zastosowanie zwolnienia przedmiotowego (cena nie stanowiła elementu nabycia, zatem nie była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia).

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że odszkodowanie za przejęcie nieruchomości na cele realizacji inwestycji drogowej, które Pani otrzymała, korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami oraz nie został spełniony jeden z warunków wyłączających możliwość zastosowania omawianego zwolnienia.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna odnosi się wyłącznie do Pani obowiązków podatkowych, nie obejmuje ewentualnych obowiązków podatkowych Pani siostrzenicy (współwłaściciela konta bankowego).

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

 -Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).