Interpretacja indywidualna z dnia 30 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.103.2023.1.MM

Czy Wnioskodawczyni jako jedyny spadkobierca po śmierci cioci powinna zgłosić i dokonać zapłaty podatku od spadku od części działki nabytej drogą zasiedzenia przez zmarłego męża cioci na mocy postanowienia Sądu z 2023 r.?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 26 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu … 2023 r. Sąd wydał postanowienie o zasiedzeniu części działki przez męża Pani cioci - … . Mąż Pani cioci … zmarł … 1975 r. Postanowieniem Sądu z … 1979 r. ciocia nabyła spadek po śmierci męża. Ciocia … zmarła … 2011 r. W dniu … 2012 r. Sąd wydał postanowienie o nabyciu spadku po śmierci cioci.

W dniu … 2012 r. Pani, jako jedyny spadkobierca, dokonała zgłoszenia do Urzędu Skarbowego … nabycia spadku po śmierci cioci. Przedmiotem spadku było mieszkanie. Efektem zgłoszenia była decyzja wydana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego …, świadcząca o wysokości podatku od spadku, który w całości uregulowała Pani w terminie.

Pytanie

Czy Pani jako jedyny spadkobierca po śmierci cioci … powinna zgłosić i dokonać zapłaty podatku od spadku od części działki nabytej drogą zasiedzenia na mocy postanowienia Sądu z … 2023 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nabycie działki w wyniku wydanego przez Sąd postanowienia o zasiedzeniu po … podlega zwolnieniu od spadku z uwagi na przedawnienie - 5 lat licząc od końca roku 2012, w którym nabyła Pani prawa do spadku po śmierci cioci - … .

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).

W myśl art. 922 § 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:

Zatem nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Moment, z jakim następuje nabycie spadku w sposób jednoznaczny i nie budzący żadnych wątpliwości interpretacyjnych, określony został w art. 925 Kodeksu cywilnego. Stosownie do tego przepisu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, mimo iż nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku, ani też nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku.

Dodatkowo należy wskazać, że postanowienie o nabyciu spadku potwierdza jedynie nabycie spadku (prawo spadkobiercy do spadku), które z mocy art. 925 Kodeksu cywilnego nastąpiło już wcześniej z chwilą otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy.

W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku określony przez przepisy Kodeksu cywilnego nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 4 ww. ustawy:

Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje – co do zasady – z datą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 17a ust. 3 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że … 2011 r. nabyła Pani spadek po … . Spadkodawczyni była Pani ciocią. Jako jedyny spadkobierca dokonała Pani zgłoszenia do Urzędu Skarbowego nabytego w spadku po cioci majątku i uregulowała Pani w terminie należny podatek od spadków i darowizn.

Natomiast … 2023 r. Sąd wydał postanowienie o zasiedzeniu części działki przez …, tj. męża Pani cioci, który zmarł … 1975 r. Spadkobiercą  … była jego żona, tj. Pani ciocia.

Pani wątpliwość budzi to, czy po Pani stronie jako spadkobierczyni … powstaną skutki podatkowe w związku z postanowieniem Sądu o zasiedzeniu części działki przez męża spadkodawczyni, po którym spadek nabyła Pani ciocia.

Na wstępie należy wyjaśnić, że tytułem prawnym nabycia przez Panią majątku po … było dziedziczenie. Sąd wydając … 2023 r. postanowienie o zasiedzeniu części działki przez …, wydał je po jego śmierci (… zmarł … 1975 r.). Oznacza to, że część działki, którą w drodze zasiedzenia nabył … weszła do majątku spadkowego, który odziedziczyła Pani ciocia. Tym samym Pani jako następca prawny spadkobiercy … nabyła ww. część działki tytułem dziedziczenia po … .

Odnosząc się natomiast do konieczności zgłoszenia przez Panią do Urzędu Skarbowego nabytej części działki jako składnika masy spadkowej i zapłaty podatku od spadków i darowizn, należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Zgodnie z art. 5 Ordynacji podatkowej:

W myśl art. 21 § 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 21 § 5 ww. ustawy:

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związania jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy:

Jak wynika z przywołanych przepisów, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Z kolei okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. od końca roku, w którym uprawomocniło się postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. O tym, czy sprawa uległa przedawnieniu decyduje data powstania obowiązku podatkowego, a nie data nabycia spadku.

W analizowanej sprawie obowiązek podatkowy w związku ze śmiercią … ciążył na Pani cioci i powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu z … 1979 r. Natomiast w związku z nabyciem spadku po … obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn ciążył na Pani i powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia z … 2012 r.

Z treści wniosku wynika, że złożyła Pani wówczas w urzędzie skarbowym zeznanie o nabyciu w spadku po cioci mieszkania. Kwestia ujawnienia dodatkowego składnika majątku w postaci części działki zasiedzianej przez zmarłego męża Pani cioci pojawiła się w późniejszym czasie; została potwierdzona przez Sąd postanowieniem z … 2023 r. W istocie zatem dodatkowy składnik majątku spadkowego był Pani nieznany i nie był wykazany w pierwotnym zeznaniu podatkowym.

W rezultacie w niniejszej sprawie znajdzie zatem zastosowanie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej dotyczący przedawnienia zobowiązania podatkowego w sytuacji, gdy w złożonej deklaracji nie zostały ujawnione wszystkie składniki masy spadkowej a od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy upłynęło 5 lat.

Oznacza to, że zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia w spadku po Pani cioci ujawnionego składnika masy spadkowej w postaci części działki nie powstało, przedawnieniu uległo bowiem prawo do jego ustalenia. Tym samym nie jest Pani zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn, nie ciąży na Pani również obowiązek złożenia korekty zeznania podatkowego w zakresie dotyczącym ujawnionej części spadku po Pani cioci. Ujawnienie dodatkowego składnika majątkowego po upływie terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, nie powoduje ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Należy jedynie podkreślić, że brak opodatkowania nabycia przez Panią części działki wynika z przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego a nie z tego, że - jak Pani to określiła we własnym stanowisku – nabycie działki podlega zwolnieniu z uwagi na przedawnienie. W katalogu zwolnień z opodatkowania zawartego w ustawie o podatku od spadków i darowizn brak jest takiego zwolnienia.

Dodatkowe informacje

W związku z załączeniem do wniosku dokumentów wskazuje się, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.