Interpretacja indywidualna z dnia 28 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.310.2023.4.LK

VAT - czynności wykonywanych przez podatnika w czasie zawieszenia działalności gospodarczej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 16 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych przez podatnika w czasie zawieszenia działalności gospodarczej.

Uzupełnił go Pan pismem z 21 sierpnia 2023 r. (wpływ 24 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu do wniosku)

Jako przedsiębiorca prowadzący od 2 stycznia 2017 r. działalność gospodarczą, posiadając od 2015 r. uprawnienia zawodowe radcy prawnego, pozyskiwał Pan na bieżąco klientów i zawierał z nimi umowy zlecenia na świadczenie swoich usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (…), objętych głównie kodem PKD 69.10.Z (usługi prawnicze).

Do tego celu wykorzystuje Pan swój prywatny samochód nabyty (w 2016 r.) jeszcze przed datą rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, który przekazał Pan stosownym oświadczeniem do wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności w tzw. cyklu mieszanym tj. bez obowiązku zgłoszenia tego faktu w urzędzie skarbowym i bez konieczności prowadzenia tzw. kilometrówki - co oznacza, że nie odlicza Pan naliczonego podatku VAT w 100%.

Dla realizacji rozliczeń z urzędem skarbowym prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów w oparciu o tzw. zasady ogólne - czyli według skali podatkowej. Z tego też tytułu posiada Pan status małego podatnika.

Umowy zaś konstruowane były w zależności od klienta w różny sposób m.in. tak, że ustalona kwota wynagrodzenia płatna będzie albo z góry, albo częściowo z góry i w dalszej części po zakończeniu sprawy, albo w kilku ratach, ewentualnie po wykonaniu pewnego zakresu czynności lub przy zakończeniu sprawy (czyli z dołu). Do umów tych przy przyjęciu ich odpłatnego charakteru, zawsze zastosowanie miał zapis o doliczeniu podatku VAT w obowiązującej stawce na dzień wystawienia faktury VAT lub paragonu fiskalnego, bowiem świadczenie usług prawniczych nie podlega zwolnieniu z tego podatku (art. 113 ust. 13 pkt 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

Następnie w oparciu o ogólną sytuację rynkową, dokonał Pan zawieszenia swojej dotychczasowej działalności gospodarczej 1 stycznia 2023 r. na czas nieokreślony (jednak do chwili obecnej - czyli w okresie przekraczającym 6 miesięcy od zawieszenia działalności - pozostaje Pan czynnym podatnikiem podatku VAT w oparciu o nie wykreślenie z rejestru czynnych podatników podatku VAT po złożeniu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego stosownego zgłoszenia na mocy art. 96 ust. 9b i 9c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,), a zawarte wcześniej z klientami umowy (tj. przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej) są nadal obowiązujące, bo niezakończone lub też nierozwiązane z dniem zawieszenia działalności, z uwagi na brak takiego obowiązku wynikającego z treści art. 25 ust. 2 pkt 1-2 oraz 5-6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, czy też art. 736 w zw. z art. 746 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny a także art. 22 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych i oczywiście całkowitego braku uregulowania tego zagadnienia w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. 

Specyfika zawodu prawniczego polega na tym, że przyjęte do prowadzenia sprawy procedowane są przed różnymi miejscowo właściwymi sądami i organami egzekucyjnymi (jednakże w Pana przypadku z ograniczeniem do obszaru głównie z województwa (...) z uwagi na siedzibę Pana firmy tj. miasto (…), którego lokalizacja to właśnie teren tego województwa).

Tym samym, zanim prowadzone sprawy (w oparciu o umowy zawarte z klientami jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej) zostaną prawomocnie zakończone (czyli zawarta z danym klientem umowa zostanie zrealizowana), potrafią być procedowane m.in. przed samymi tylko sądami (uwzględniając dwie instancje) nawet kilkanaście miesięcy. Niekiedy jeszcze zlecenie prowadzenia sprawy, obejmuje także działania przed komornikiem (jako organem egzekucyjnym), zatem pewna część czynności (np. konieczność sporządzenia pisma procesowego, udział w rozprawie przed sądem prowadzącym daną sprawę czy zapoznania się z aktami sprawy tudzież konieczność działania przed organem egzekucyjnym - w tym także Pana udział jako pełnomocnika strony postępowania egzekucyjnego w oględzinach nieruchomości z udziałem komornika i biegłego przed dokonaniem jej wyceny), w oparciu o wcześniej zawartą z danym klientem umowę, jest konieczna do wykonania przez Pana również po dacie zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej.

Z tego właśnie tytułu, dochodzi do sytuacji w odniesieniu do niektórych klientów i zawartych z nimi umów (aczkolwiek jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej) przewidziany jej treścią termin uiszczenia wynagrodzenia (bądź jego części) na Pana rzecz i co za tym idzie, konieczność wystawienia dokumentu księgowego (faktura VAT lub paragon fiskalny), z tytułu uiszczenia przez klienta wynagrodzenia (bądź jego części) w związku z wykonywaną umową, co stanowi przychód dla Pana w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Z uwagi na wspomniany już obszar działania - czyli teren województwa (…), koniecznym staje się dla skutecznej możliwości realizacji zawartej z danym klientem umowy (jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej), dojazd Pana do siedziby sądu lub miejsca czynności prowadzonych przez komornika z wykorzystaniem wspomnianego na wstępie opisu niniejszego stanu faktycznego prywatnego samochodu.

W związku ze wspomnianą już kwestią uzyskiwania przez Pana przychodów w okresie zawieszenia działalności gospodarczej (a wynikających z realizacji umów zawartych z Pana klientami, aczkolwiek jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej), dochodzi także do ponoszenia przez Pana wydatków, związanych z możliwością zapewnienia bieżącego wykonywania w okresie zawieszenia działalności gospodarczej usług, w oparciu o zawarte z Pana klientami umowy (aczkolwiek jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej) tytułem utrzymania pojazdu, kasy fiskalnej czy pozostałych urządzeń wykorzystywanych w zakresie pracy biurowej (komputer, drukarka) w stanie umożliwiającym każdorazową konieczność ich użycia.

Tym samym na podstawie otrzymywanych faktur VAT lub paragonów fiskalnych z numerem NIP nabywcy (czyli Pana) od podmiotów świadczących niezbędne w tym zakresie usługi (do których zalicza Pan zakup paliwa czy dokonywanie bieżących napraw i usuwanie powstałych usterek w wykorzystywanym w ramach działalności gospodarczej pojeździe, obowiązek wykonania przeglądu kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu internetowego do kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu na usługi księgowe świadczone w ramach aplikacji, zakup biurowych materiałów eksploatacyjnych np. toner do drukarki, papier A4), dokonuje Pan księgowania poniesionych przez Pana w okresie zawieszenia działalności gospodarczej wydatków, w postaci odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego, obniżając tym samym kwotę podatku należnego z uwagi na fakt, iż nabywane towary lub usługi są wykorzystywane przez Pana do wykonywania czynności opodatkowanych.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku)

1.Czy wykonywanie w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej czynności, wynikających z umów zawartych jeszcze przed datą zawieszenia tej działalności, stanowi na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług podstawę do przyjęcia, że powstaje u małego podatnika obowiązek naliczenia podatku należnego i opodatkowania takich przychodów jako osiągniętych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej?

2.Czy ponoszenie wydatków na zakup paliwa czy dokonywanie bieżących napraw i usuwanie powstałych usterek w wykorzystywanym w ramach działalności gospodarczej pojeździe (tak jak miało to miejsce przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej), wykonania obowiązkowego przeglądu kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu internetowego do kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu na usługi księgowe świadczone w ramach aplikacji, zakup biurowych materiałów eksploatacyjnych np. toner do drukarki, papier A4 (w oparciu o wystawione faktury VAT lub uproszczone faktury VAT - paragony z numerem NIP nabywcy), jako czynności niezbędnych do zapewnienia możliwości wykonywania w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej usług, wynikających z umów zawartych z Pana klientami (aczkolwiek jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej), daje możliwość (na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług) odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w związku z poniesionymi przez Pana kosztami jako wydatków powstałych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej?

3.Czy wykonywanie w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej czynności sprowadzających się do nieregularnego (ale jednak) wystawiania faktur VAT / paragonów fiskalnych (jako dokumentów księgowych, których treść wyodrębnia stawkę i wysokość podatku VAT) z tytułu przysługującego Panu wynagrodzenia oraz księgowania poniesionych wydatków w postaci odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego na cele wskazane w opisie stanu faktycznego a wynikających z zawartych przez Pana ze swoimi klientami umów (jeszcze przed zawieszeniem przez Pana wykonywania działalności gospodarczej) stanowi na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług podstawę do przyjęcia, że zachodzi sytuacja, w której uznać można, iż wykonywana jest działalność gospodarcza?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku)

Ad 1

W Pana ocenie, wykonując w okresie zawieszenia działalności gospodarczej czynności związane z realizacją zawartych ze swoimi klientami umów (jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej), dochodzi również (tak samo jak miało to miejsce przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej) do obowiązku wystawienia faktury VAT lub paragonu fiskalnego na rzecz klienta, z którym zawarta została umowa jeszcze przed datą zawieszenia działalności gospodarczej przez Pana, a tym samym powstaje obowiązek po Pana stronie do naliczenia podatku należnego w związku z wykonywanymi w ten sposób przez Pana dla poszczególnych klientów czynności (na mocy zawartych z nimi umów jeszcze przed datą zawieszenia działalności) w okresie trwania zawieszenia działalności gospodarczej.

Okoliczności przemawiające za takim uznaniem, wg Pana, wynikają wprost z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 5 ust. 2 w zw. art. 2 pkt 22 w zw. z art. 2 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 w zw. z art. 113 ust. 13 pkt 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdzie ustawodawca wskazuje, iż opodatkowaniu na gruncie przedmiotowej ustawy podlegają m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, niezależnie od tego czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, z jednoczesnym określeniem definicji „sprzedaży”, do której zaliczamy m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, jak również definicji samego „terytorium kraju” wskazując także, że świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 a podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (w tym wolne zawody), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, gdzie ustawa nie zwalnia usług prawniczych z podatku VAT.

Dodatkowym wsparciem dla powyższej sytuacji może być brzmienie art. 99 ust. 1 ww. ustawy, gdzie wskazuje się na obowiązek podatnika (o którym mowa w art. 15) do składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych za okresy miesięczne (jako podstawowym rozwiązaniu ustawowym, które może być przez podatnika w przewidzianych okolicznościach zmienione) - niemniej jednak bez rozróżnienia przez ustawodawcę czy chodzi o deklaracje za okresy wynikające z bieżącej działalności czy tzw. zaległe w ramach wykonania zawartych z klientami umów jeszcze przed datą zawieszenia działalności przez Pana a jednak powodujących uzyskanie przez Pana przychodu.

Nawet art. 99 ust. 7a ww. ustawy nie może być traktowany jako stojący w opozycji do powyższego stanowiska, bowiem czytany łącznie z art. 99 ust. 7b pkt 5 ww. ustawy, powoduje obowiązek Pana do składania deklaracji podatkowych za poszczególne okresy rozliczeniowe (tak jak miało to miejsce wcześniej tj. przed zawieszeniem działalności gospodarczej, zgodnie z art. 99 ust. 1 ww. ustawy) w związku z uzyskanym w danym okresie rozliczeniowym przychodu, którego podstawą jest zawarta z klientem umowa jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej.

Kolejnym aspektem wskazującym na prawidłową Pana interpretację przedstawionego stanu faktycznego (w ramach odpowiedzi na niniejsze pytanie) jest fakt posiadania przez Pana statusu czynnego podatnika podatku VAT w oparciu o art. 96 ust. 9b i 9c ww. ustawy.

Dodając jeszcze wątek wynikający z art. 103 ust. 1 ww. ustawy uzyskujemy pełny i kompletny obraz dla obowiązków podatnika, które dotyczą w pełnym zakresie również Pana.

Sumarycznie, pozostaje Pan w przekonaniu, że osiągane w ten sposób tzw. zaległe wynagrodzenie (a przysługujące na podstawie zawartych z klientami umów jeszcze przed zawieszeniem działalności), należy wykazywać poprzez każdorazowe wystawienie faktury VAT lub paragonu fiskalnego, które wskazują na wysokość podatku należnego i pociągają za sobą konieczność bieżącego regulowania wpłat z tytułu podatku VAT za dany okres rozliczeniowy, w którym doszło do uzyskania przez Pana przychodu (mimo, iż jest to przychód wynikający z zawartej z danym klientem umowy, jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej).

W końcowym jednak założeniu mając na uwadze, że dla celów rozliczeniowych z urzędem skarbowym prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów wraz z rejestrami VAT sprzedaż i zakupów VAT, a nadto niezależnie od powyższego przesyłając plik JPK_VAT 7 uznaj Pan, iż Jego działanie jest zgodne z obowiązującymi przepisami w kontekście spełniania obowiązku naliczenia podatku należnego i opodatkowania takich przychodów jako osiągniętych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Ad 2

W Pana przekonaniu możliwym jest w świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dokonanie odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego tytułem kosztów poniesionych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, bowiem nie ulega wątpliwości, że osiągając tzw. „zaległy” przychód z tytułu świadczonych usług na mocy zawartych z klientami umów jeszcze przed datą zawieszenia działalności gospodarczej, działa Pan niejako na tych samych zasadach jak przed zawieszeniem działalności gospodarczej.

Powyższe wskazanie rozumieć należy, wg Pana, na zasadach ogólnych tj. w ten sposób, że prowadząc na bieżąco podatkową księgę przychodów i rozchodów, a zatem również rejestry VAT sprzedaż i zakupów VAT, a także przesyłając plik JPK_VAT 7 za dany okres rozliczeniowy, ujawnia Pan do opodatkowania osiągnięte przychody, które mogą być pomniejszone o dokonane wydatki tytułem kosztów, o których mowa w treści opisu stanu faktycznego.

W związku z tym jako podstawę prawną dla powyższego stanowiska i Pana działania, wskazuje Pan art. 99 ust. 7b pkt 5 ww. ustawy, który czytany łącznie z art. 99 ust. 7a ww. ustawy stanowi, iż pomimo zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Potwierdzeniem powyższego aspektu, wg Pana, jest także treść art. 103 ust. 1 ww. ustawy, który nakazuje podatnikowi (bez odrębnego wezwania ze strony naczelnika urzędu skarbowego) obliczanie i wpłacanie podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. 

W tym miejscu bezwzględnie przywołać należy jeszcze treść art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 5 ust. 2 ww. ustawy, którym wtórują bezpośrednio z nimi powiązane art. 2 pkt 22 w zw. z art. 2 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 w zw. z art. 113 ust. 13 pkt 2a w zw. z art. 113 ust. 1 w zw. z art. 99 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 9b i 9c ww. ustawy, gdzie ustawodawca wskazuje, iż opodatkowaniu na gruncie przedmiotowej ustawy podlegają m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, niezależnie od tego czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, z jednoczesnym określeniem definicji „sprzedaży”, do której zaliczamy m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, jak również definicji samego „terytorium kraju” wskazując także, że świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 a podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (w tym wolne zawody), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, gdzie ustawa nie zwalnia usług prawniczych z podatku VAT, nakazując składanie deklaracji podatkowych za okresy miesięczne (jako podstawowe rozwiązanie ustawowe) przy jednoczesnym uwzględnieniu, że Pan w dalszym ciągu (pomimo dokonania zawieszenia działalności gospodarczej trwającego już ponad 6 miesięcy) posiada status czynnego podatnika podatku VAT.

Mimo, iż jest to dla Pana przychód pochodzący ze świadczenia usług z tytułu wykonywania Pana obowiązków względem klientów, z którymi zawarte zostały umowy jeszcze przed datą zawieszenia działalności gospodarczej, to jednak treść art. 19a ust. 1 w zw. z art. 86 ww. ustawy, nie pozostawia złudzeń w kwestii obowiązku podatnika co do konieczności i terminu jego opodatkowania - a zatem również do możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego tytułem kosztów poniesionych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej jako wskazanych w opisie stanu faktycznego, bowiem pozostają one w bezpośrednim związku z możliwością świadczenia Pana usług na podstawie umów z klientami zawartych jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej (czyli są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych).

Ad 3

Twierdzi Pan, że ustawodawca aktem prawnym jakim jest ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie reguluje wprost okoliczności czy i kiedy dochodzi na gruncie tej ustawy do zawieszenia działalności gospodarczej (bowiem w tym zakresie odsyła do przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej) a tym samym nie jest możliwym poczynienie ustaleń w oparciu o ustawę o podatku od towarów i usług, czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej może dochodzić do sytuacji wskazujących na jej prowadzenie, bowiem z przedstawionego poniżej wywodu wynika, iż naczelnym przesłaniem ustawy jest regulacja dotycząca wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Marginalnie wskazać należy, w Pana przekonaniu, że ustawowe odesłanie przez pryzmat art. 15 ust. 3 ww. ustawy do dwóch przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie prowadzi do możliwości poczynienia tożsamych ustaleń, bowiem wspomniane odesłanie dotyczy stwierdzenia, kiedy mamy do czynienia z wykonywaniem działalności gospodarczej - a nie faktem czy jest ona wykonywana w okresie jej zawieszenia, jako zdarzenia dokonanego na podstawie (jeszcze innego a wspomnianego już w poprzednim akapicie) odesłania do przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Wystawianie zatem z jednej strony przez Pana faktur VAT lub paragonów fiskalnych (które wyodrębniają stawkę oraz wysokość podatku VAT) za czynności wykonywane po dacie zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej (jednak na podstawie umów z Pana klientami zawartych jeszcze przed zawieszeniem przez Pana działalności gospodarczej) daje możliwość ustalenia, iż pomimo zawieszenia działalności gospodarczej przez Pana (począwszy od 1 stycznia 2023 r.) istnieje przez pryzmat art. 99 ust. 7a i 7b pkt 5 ww. ustawy, obowiązek do składania deklaracji podatkowych za poszczególne okresy rozliczeniowe - tak jak miało to miejsce wcześniej tj. przed zawieszeniem działalności gospodarczej, zgodnie z art. 99 ust. 1 ww. ustawy.

Skoro jednak mamy do czynienia po Pana stronie z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu (o czym powyżej w myśl art. 19a ust. 1 ww. ustawy), to nie można również tracić z pola widzenia możliwości obniżenia przez Pana kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (i to w okresie zawieszenia działalności gospodarczej) w oparciu o treść art. 86 ust. 1 ww. ustawy, jeżeli pozostają one w zakresie w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane przez Pana do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przyjmując tym samym za punkt wyjścia dla dalszych rozważań fakt, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, gdzie w Pana przypadku dochodzi do takich sytuacji w okresie przypadającym na zawieszenie działalności gospodarczej (jako wynikających z realizacji umów z Pana klientami a zawartych jeszcze przed zawieszeniem działalności gospodarczej), to aby możliwym było wykonywanie przez Pana czynności podlegających opodatkowaniu, w oparciu o (wspomnianą już) realizację umów z Pana klientami (jako zawartych jeszcze przed datą zawieszenia działalności gospodarczej), tak też niezbędnym jest wykorzystywanie do tego celu wspomnianego w opisie stanu faktycznego pojazdu, kasy fiskalnej czy pozostałych urządzeń z zakresu pracy biurowej (komputer, drukarka) w stanie umożliwiającym każdorazową konieczność ich użycia a związane z tym koszty, jakie ponosi Pan tytułem wydatków na nabyte towary i usługi dają podstawę do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim nabyte przez Pana towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Tym samym, biorąc pod uwagę fakt, iż ustawodawca treścią ustawy o podatku od towarów i usług nie rozróżnia czynności podlegających opodatkowaniu na te bieżące lub „zaległe” (jako wynikających z wykonywania czynności w oparciu o umowy z Pana klientami, które zawarto jeszcze przed zawieszeniem przez Pana działalności gospodarczej) przyjmuje Pan, iż zarówno obowiązek opodatkowania osiąganych przychodów jak i możliwość księgowania poniesionych przez Pana w okresie zawieszenia działalności gospodarczej wydatków, w postaci możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w związku z nabywanymi przez Pana towarami i usługami jest dopuszczalnym działaniem, które znajduje swoje odzwierciedlenie w prowadzonej przez Pana podatkowej księdze przychodów i rozchodów wraz z rejestrami VAT sprzedaż i zakupów VAT a nadto w przesyłanym pliku JPK_VAT 7 w comiesięcznych okresach, za które występuje konieczność rozliczenia się z urzędem skarbowym.

Swoistym potwierdzeniem dla takiego stanowiska, jest również posiadany przez Pana na chwilę obecną status czynnego podatnika podatku VAT w oparciu o art. 96 ust. 9b i ust. 9c ww. ustawy oraz fakt, że usługi prawnicze nie są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 113 ust. 13 pkt 2a ww. ustawy.

Dodatkowym jeszcze aspektem przemawiającym za wskazanym Pana stanowiskiem jest również art. 103 ust. 1 ww. ustawy, który nakłada na podatników obowiązek obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy i to bez wezwania ze strony naczelnika urzędu skarbowego. 

Sumarycznie, pozostaje Pan w przekonaniu, że osiągane w ten sposób tzw. „zaległe” wynagrodzenie (a przysługujące na podstawie zawartych z klientami umów, jeszcze przed zawieszeniem działalności) nie daje bezpośrednich podstaw do udzielenia odpowiedzi w kwestii czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej może dochodzić do sytuacji wskazujących na jej prowadzenie, bowiem ustawowym obowiązkiem podatnika jest w tym przypadku opodatkowanie świadczonych usług, z tytułu których uzyskiwany jest przychód, który może podlegać stosownemu obniżeniu - tak wskazać należy, iż spełnia Pan spoczywający na sobie bieżący obowiązek rozliczeń z urzędem skarbowym, zatem w zasadzie bez znaczenia pozostaje aspekt czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, może dochodzić do jej prowadzenia, bowiem okoliczność ta nie wywiera wpływu np. na konieczność uiszczania składki społecznej czy zdrowotnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przestawił jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) - zwanej dalej ustawą,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy,

Zaznaczyć należy, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy,

Z opisu sprawy wynika, że jako przedsiębiorca prowadzi Pan działalność gospodarczą radcy prawnego. Do tego celu wykorzystuje Pan swój prywatny samochód nabyty jeszcze przed datą rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, który przekazał Pan stosownym oświadczeniem do wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności w tzw. cyklu mieszanym, nie odlicza Pan naliczonego podatku VAT w 100%. 1 stycznia 2023 r. zawiesił Pan działalność gospodarczą na czas nieokreślony, jednak do chwili obecnej - czyli w okresie przekraczającym 6 miesięcy od zawieszenia działalności - pozostaje Pan czynnym podatnikiem podatku VAT w oparciu o nie wykreślenie z rejestru czynnych podatników podatku VAT, a zawarte wcześniej z klientami umowy są nadal obowiązujące, bo niezakończone lub też nierozwiązane z dniem zawieszenia działalności. Prowadzone sprawy w oparciu o umowy zawarte z klientami jeszcze przed datą zawieszenia przez Pana działalności gospodarczej potrafią być procedowane m.in. przed samymi tylko sądami nawet kilkanaście miesięcy. Z tego właśnie tytułu, dochodzi do sytuacji, że termin uiszczenia wynagrodzenia na Pana rzecz i co za tym idzie, konieczność wystawienia dokumentu, z tytułu uiszczenia przez klienta wynagrodzenia, w związku z wykonywaną umową przypada w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii czy w okresie zawieszenia działalności, tj. po 1 stycznia 2023 r., powstaje u Pana obowiązek naliczenia podatku należnego i opodatkowania przychodów wynikających z umów zawartych jeszcze przed zawieszeniem działalności gospodarczej, a wykonywanych w okresie zawieszenia.

Odnosząc się do powyższej kwestii stwierdzić należy, że ustawa nie definiuje pojęcia „zawieszenie działalności”. Kwestia ta została uregulowana m.in. w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.).

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ww. ustawy Prawo przedsiębiorców,

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy Prawo przedsiębiorców,

Z kolei, w myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy Prawo przedsiębiorców,

Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 2 ww. ustawy Prawo przedsiębiorców,

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy,

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy,

Należy wskazać, że zgodnie z art. 99 ust. 7a ustawy,

Stosownie do art. 99 ust. 7b ustawy,

W myśl art. 99 ust. 11b ustawy,

Zgodnie z art. 99 ust. 11c ustawy,

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt ustawy,

Zgodnie z art. 109 ust. 3b ustawy,

Stosownie do art. 111 ust. 1 ustawy,

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem, przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

W niniejszej sprawie, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, otrzyma Pan wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług pomocy prawnej, rozpoczętych jeszcze przed momentem zawieszenia działalności gospodarczej.

W myśl powołanych przepisów ustawy prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, nie może wykonywać bieżącej działalności gospodarczej i osiągać z tego tytułu przychodów. Jednakże, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik, który „zawiesza” prowadzenie działalności gospodarczej, pozostaje nadal podatnikiem podatku od towarów i usług i z tego tytułu ciążą na nim obowiązki wynikające z tej ustawy. Obowiązki te mogą np. dotyczyć opodatkowania wykonywanych czynności, wynikających z umów zawartych przed zawieszeniem działalności gospodarczej.

Tym samym, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, w związku z otrzymanym wynagrodzeniem za wykonanie czynności rozpoczętych przed zawieszeniem działalności gospodarczej, będzie Pan zobowiązany do naliczenia podatku należnego i opodatkowania tych czynności, a także złożenia pliku JPK_VAT z deklaracją za dany okres, bowiem zgodnie z powyższymi przepisami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, a fakt zawieszenia działalności nie ma wpływu na Pana obowiązki związane z naliczeniem podatku należnego przy wykonywaniu czynności opodatkowanych.

Zatem Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

W dalszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą kwestii czy ponoszenie wydatków niezbędnych do zapewnienia możliwości wykonywania w trakcie zawieszenia działalności, tj. po 1 stycznia 2023 r., daje możliwość odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w związku z poniesionymi przez Pana kosztami.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

Zgodnie z art. 86 ust. 19 ustawy,

Na podstawie art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy,

W świetle przywołanych przepisów stwierdzić należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczeniu podlega zatem podatek naliczony, który będzie związany z transakcjami opodatkowanymi, tj. takimi, których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Związek nabywanych usług z wykonywaniem przez podatnika czynności opodatkowanych może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży lub też są niezbędne do wytworzenia towarów lub wykonania usług będących przedmiotem sprzedaży. Natomiast ze związkiem pośrednim mamy do czynienia wówczas, gdy ponoszone wydatki dotyczą całokształtu funkcjonowania przedsiębiorstwa. Prawo do odliczenia przysługuje także w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych, jednak w związku z brakiem podatku należnego, który obniża się o podatek naliczony, podatnik ma prawo do przeniesienia tego podatku na następny okres rozliczeniowy.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wcześniej wskazano zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności.

Zatem, przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Z opisu sprawy wynika, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ponosi Pan wydatki na zakup paliwa czy dokonywanie bieżących napraw i usuwanie powstałych usterek w wykorzystywanym w ramach działalności gospodarczej pojeździe, przegląd kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu internetowego do kasy fiskalnej, przedłużenie abonamentu na usługi księgowe świadczone w ramach aplikacji, korzystanie z usług (...), zakup biurowych materiałów eksploatacyjnych np. toner do drukarki, papier A4. Wydatki o których mowa powyżej stanowią czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem wynikają z obowiązku realizacji zawartych z klientami umów na świadczenie usług, które podpisane zostały jeszcze przed zawieszeniem działalności gospodarczej a umowy te formułowane były m.in. w sposób przewidujący uzyskanie przychodów po zakończeniu wszystkich czynności w ramach prowadzonej sprawy, zatem część tychże czynności konieczna jest do wykonania w okresie trwania zawieszenia działalności.

Zawieszając działalność gospodarczą podatnik, co do zasady, nie wykonuje czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a co za tym idzie, nie ma obowiązku składania deklaracji i rozliczenia podatku VAT za zawieszone okresy rozliczeniowe. Zachowuje jednak przy tym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych zakupów, które są niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (utrzymania działalności).

Należy zauważyć, że wskazane przez Pana wydatki mają związek z czynnościami opodatkowanymi, jak również są konieczne dla wykonywania czynności wynikających z podpisanych umów, dlatego przysługuje Panu jako podatnikowi VAT czynnemu prawo do odliczenia podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z ww. wydatków, z uwzględnieniem art. 88 i 86a ustawy.

Zatem Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 2 jest prawidłowe.

W odniesieniu do wątpliwości wskazanych w pytaniu nr 3 należy wskazać, że wykonując w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej czynności wynikające z umów zawartych ze swoimi klientami (jeszcze przed datą zawieszenia tej działalności przez Pana) nie dochodzi do sytuacji, w której można przyjąć, iż prowadzona jest bieżąca działalność gospodarcza. Ustawa o podatku od towarów i usług, nie reguluje wprost okoliczności, czy i kiedy dochodzi na gruncie tej ustawy do zawieszenia działalności, tym samym ustawa o VAT nie dzieli czynności na zaległe czy bieżące. Na gruncie ustawy o VAT, niezależnie od regulacji wskazanych w innych ustawach, wynikają z niej obowiązki i prawa związane z czynnościami opodatkowanymi, w tym naliczenie podatku należnego, wystawianie faktur, składanie plików JPK_VAT z deklaracją, czy przysługujące podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego. Ustawa reguluje zatem obowiązki związane z czynnościami opodatkowanymi, nie można na jej gruncie natomiast poczynić ustaleń czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej może dochodzić do sytuacji wskazujących na jej prowadzenie, okoliczność ta nie ma wpływu na obowiązki związane z czynnościami opodatkowanymi.

Dodatkowe informacje

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania dotyczące podatku od towarów i usług. W zakresie pytań dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).