Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 15 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.465.2023.1.NF

Prawo do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Projektu według prewspółczynników obliczonych dla każdej jednostki odrębnie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu obliczonych prewspółczynników ustalonych dla Szkoły A, Szkoły B i Szkoły C oraz jest nieprawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu prewspółczynnika ustalonego dla Przedszkola D.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu obliczonych prewspółczynników ustalonych dla placówek oświatowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina Z (dalej: Gmina, Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny.

Gmina wykonuje zadania do których została powołana na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40). Gmina wykonuje zadania własne samodzielnie lub poprzez powołane jednostki organizacyjne. Jednostki organizacyjne działają na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634). Jednostkami organizacyjnymi Gminy są m.in. przedszkole i szkoły (dalej: jednostki).

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40), wójt (burmistrz) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta).

Gmina realizuje zadania własne, do których należą m.in. sprawy z zakresu poprawy jakości środowiska, np. poprzez zmniejszenie ilości zużytej energii ze źródeł konwencjonalnych.

W ramach czynności wykonywanych przez Gminę (działającą poprzez swój Urząd) można wyróżnić:

a)czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT,

b)czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT,

c)czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie z ustawą z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280), Gmina od 1 stycznia 2017 r. wprowadziła centralizację rozliczeń VAT ze swoimi jednostkami organizacyjnymi.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) którego członkiem jest Gmina, złożyło wniosek o dofinansowanie realizacji projektu pozakonkursowego pn.: „(…)” (dalej: Projekt). Przedsięwzięcie będzie realizowane przez Stowarzyszenie (…) – Lidera Projektu oraz partnerów – gminy (…).

Projekt będzie obejmował zamontowanie na (…) budynkach użyteczności publicznej instalacji opartych na odnawialnych źródłach energii m.in. ogniw fotowoltaicznych (… instalacji) oraz pompy ciepła (… sztuka) na terenie (…) gmin (…). Urządzenia będą usytuowane na budynkach lub w gruncie, stanowiącym własność danej gminy. Wyprodukowana energia będzie wykorzystywana wyłącznie do celów publicznych, w tym usług świadczonych na rzecz mieszkańców. Efektami realizacji Projektu będzie m.in. zmniejszenie ilości zużytej energii ze źródeł konwencjonalnych na rzecz m.in. energii słonecznej.

Realizacja Projektu wpłynie na poprawę jakości środowiska, w szczególności powietrza. Rozwiązania te przyczynią się również do stabilności energetycznej gmin (…), w tym dostaw ciepła do budynków użyteczności publicznej, a także do zwiększenia efektywności energetycznej tych budynków, a tym samym zmniejszenia kosztochłonności utrzymania tych budynków.

Na potrzeby realizacji Projektu (…) lutego 2023 r. została zawarta Umowa o partnerstwie, regulująca zasady współpracy stron przy przygotowaniu i realizacji Projektu. Umowa o partnerstwie zawarta została na okres przygotowania i realizacji Projektu oraz na okres zapewnienia jego trwałości wymagany prawem. Każda ze Stron Umowy odpowiada za poprawność formalną, merytoryczną i finansową realizacji swoich zadań, w tym również kwestie dotyczące podatku VAT. Po stronie gmin pozostanie utrzymanie wybudowanej infrastruktury.

Na terenie Gminy w ramach Projektu wsparciem zostaną objęte 3 poniżej wymienione obiekty użyteczności publicznej, tj.:

·Szkoła A,

·Szkoła B,

·Przedszkole D.

Na dachach wskazanych budynków zostaną zainstalowane systemy fotowoltaiczne. Poziom dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) będzie wynosił 85,00% całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu, wkład własny Beneficjenta wyniesie 15,00% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu. Gmina będzie zobowiązana do pokrycia ze środków własnych wszelkich wydatków niekwalifikowanych w ramach realizowanego projektu. Gmina (Urząd Miejski) będzie w całości ponosił koszty inwestycyjne do momentu zakończenia realizacji inwestycji i rozliczenia przedsięwzięcia gwarantując, iż po zakończeniu realizacji Projektu nie zostaną wprowadzone zasadnicze zmiany w charakterze projektu (w szczególności w okresie trwałości Projektu). Ponadto utrzymane zostaną cele Projektu.

Obiekty użyteczności publicznej objęte Projektem stanowią własność Gminy, które zostały przekazane dla ww. placówek oświatowych w nieodpłatny trwały zarząd.

Nabywane w ramach realizacji Projektu towary i usługi będą wykorzystywane przez ww. jednostki do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jednostki organizacyjne biorące udział w Projekcie dokonały ustalenia proporcji (prewspółczynników) zgodnie z przepisami § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Ponadto ustalone proporcje zostały wyliczone odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej Gminy, co jest zgodne z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Działalność prowadzona w budynkach jednostek objętych Projektem to:

1.Szkoła A prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń oraz powierzchni) oraz działalność niepodlegającą ustawie o VAT (działalność statutowa w zakresie edukacji); prewspółczynnik jednostki na rok 2023 wynosi: 1%.

2.Szkoła B prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń) oraz działalność niepodlegającą ustawie o VAT (działalność statutowa w zakresie edukacji); prewspółczynnik jednostki na rok 2023 wynosi: 1%.

3.Przedszkole D nie prowadzi działalności opodatkowanej podatkiem VAT oraz prowadzi działalność niepodlegającą ustawie o VAT (działalność statutowa w zakresie edukacji); prewspółczynnik jednostki na rok 2023 wynosi: 0%.

4.Szkoła C prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń oraz powierzchni) oraz działalność niepodlegającą ustawie o VAT (działalność statutowa w zakresie edukacji); prewspółczynnik jednostki na rok 2023 wynosi: 1%.

Przedmiotowy projekt (w części dotyczącej Gminy) będzie finansowany z 2 źródeł, tj. ze środków Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) oraz środków własnych Gminy.

Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z ww. projektem będą wystawiane w następujący sposób:

·Nabywca: Gmina Z

·Odbiorca: Urząd Miejski w Z.

Efekty realizacji Projektu w odniesieniu do jednostek objętych Projektem będą wykorzystywane w szczególności do prowadzonej przez nie działalności statutowej, tj. działalności edukacyjnej oraz do prowadzonych przez nie działalności gospodarczych opisanych powyżej.

Z uwagi na to, iż Projekt dotyczy zainstalowania na dachach wskazanych obiektów systemów fotowoltaicznych, nie jest możliwe przypisanie zakupionych w ramach Projektu towarów i usług odrębnie do każdego rodzaju działalności prowadzonej przez ww. jednostki. Ponadto, Gmina nie ma możliwości przyporządkowania poniesionych wydatków na zakupywane w ramach Projektu towary i usługi, odrębnie do czynności dających prawo do odliczenia podatku VAT oraz czynności niedających prawa do odliczenia wskazanym jednostkom. Wynika to z charakteru zadań przewidzianych do realizacji w ramach Projektu.

Pytanie

Czy Gmina w związku z realizacją projektu pn. „(…)” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej (EFRR) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…), będzie uprawniona do dokonania odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu obliczonych odpowiednio dla nich prewspółczynników ustalonych dla wskazanych w zapytaniu placówek oświatowych (szkół i przedszkola)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwaną dalej ustawą o VAT (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, czynny podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego w sytuacji, kiedy zachodzi powiązanie pomiędzy zakupami towarów i usług, a sprzedażą opodatkowaną VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe objęte centralizacją rozliczeń podatku VAT działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jednostki obliczają zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym sposobem określenia proporcji (dalej: prewspółczynnik).

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 90 ust. 1-4 ustawy o VAT, w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych VAT oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, jednostki dokonują odliczenia podatku naliczonego poprzez zastosowanie proporcji obliczonej na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (dalej: współczynnik).

Zgodnie z przytoczonym stanem faktycznym działalność gospodarcza prowadzona przez ww. jednostki jest związana z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i niepodlegającymi ustawie o VAT. Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT proporcjonalnie przy zastosowaniu ustalonego na mocy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT prewspółczynnika oraz proporcją, o której mowa w art. 90 ust. 1-4 ustawy odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej Gminy.

Jednostki organizacyjne biorące udział w Projekcie dokonały ustalenia proporcji (prewspółczynników) zgodnie z przepisami § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Ponadto ustalone proporcje zostały wyliczone odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej Gminy co jest zgodne z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia.

W związku z powyższym Gmina stoi na stanowisku, iż w przypadku nabycia przez Gminę towarów i usług w wyniku realizacji działań przewidzianych w Projekcie, które to towary i usługi zostaną następnie przekazane jednostkom objętym Projektem, tj. dla:

·Szkoły A,

·Szkoły B,

·Przedszkola D,

·Szkoły C

i będą przez nie wykorzystywane zarówno do działalności gospodarczej niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur za nabycie usług i towarów związanych z realizacją działań przewidzianych w Projekcie przy zastosowaniu prewspółczynników obliczonych dla jednostek organizacyjnych objętych Projektem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wnioskujest prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu obliczonych prewspółczynników ustalonych dla Szkoły A, Szkoły B i Szkoły C oraz jest nieprawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu prewspółczynnika ustalonego dla Przedszkola D.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W świetle tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. takich których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Należy ponadto zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupów z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Z uwagi na brzmienie cytowanych przepisów ustawy należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz art. 90 ustawy.

W oparciu o art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Na podstawie art. 86 ust. 2c ustawy:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy:

Podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Na podstawie art. 86 ust. 2f ustawy:

Przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Stosownie do art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem, które w myśl § 1:

1)określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

2)wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostce budżetowej - rozumie się przez to utworzoną przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową.

Stosownie do § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to:

a)urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,

b)jednostkę budżetową,

c)zakład budżetowy.

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Według § 3 ust. 3 rozporządzenia:

Sposób określenia proporcji w przypadku jednostki budżetowej powinien zostać ustalony według wzoru:

X = A x 100/D

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez jednostkę budżetową, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D – dochody wykonane jednostki budżetowej.

Należy zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Podkreślenia wymaga, że dla stwierdzenia, czy działalność lub transakcje stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą.

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy.

Należy wskazać, że na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

  • podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
  • podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Z opisu sprawy wynika, że Państwa Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…), którego członkiem jest Państwa Gmina, złożyło wniosek o dofinansowanie realizacji projektu pozakonkursowego pn.: „(…)” (dalej: Projekt). Przedsięwzięcie będzie realizowane przez Stowarzyszenie (…) – Lidera Projektu oraz partnerów – w tym Państwa Gminę. Projekt będzie obejmował zamontowanie na 31 budynkach użyteczności publicznej instalacji opartych na odnawialnych źródłach energii m.in. ogniw fotowoltaicznych (… instalacji) oraz pompy ciepła (… sztuka) na terenie (…) gmin z (…). Działalność prowadzona w budynkach jednostek objętych Projektem to:

·Szkoła A prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń oraz powierzchni) oraz działalność niepodlegającą ustawie;

·Szkoła B prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń) oraz działalność niepodlegającą ustawie (działalność statutowa w zakresie edukacji);

·Przedszkole D nie prowadzi działalności opodatkowanej podatkiem VAT oraz prowadzi działalność niepodlegającą ustawie;

·Szkoła C prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT (najem pomieszczeń oraz powierzchni) oraz działalność niepodlegającą ustawie (działalność statutowa w zakresie edukacji).

Nabywane w ramach realizacji Projektu towary i usługi będą wykorzystywane przez ww. jednostki do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jednostki organizacyjne biorące udział w Projekcie dokonały ustalenia proporcji (prewspółczynników) zgodnie z przepisami § 3 ust. 3 rozporządzenia, odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej Gminy. Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z ww. projektem będą wystawiane na Państwa Gminę. Efekty realizacji Projektu w odniesieniu do jednostek objętych Projektem będą wykorzystywane w szczególności do prowadzonej przez nie działalności statutowej, tj. działalności edukacyjnej oraz do prowadzonych przez nie działalności gospodarczych opisanych powyżej. Z uwagi na to, iż Projekt dotyczy zainstalowania na dachach wskazanych obiektów systemów fotowoltaicznych, nie jest możliwe przypisanie zakupionych w ramach Projektu towarów i usług odrębnie do każdego rodzaju działalności prowadzonej przez ww. jednostki. Ponadto, Państwa Gmina nie ma możliwości przyporządkowania poniesionych wydatków na zakupywane w ramach Projektu towary i usługi, odrębnie do czynności dających prawo do odliczenia podatku VAT oraz czynności niedających prawa do odliczenia wskazanym jednostkom. Wynika to z charakteru zadań przewidzianych do realizacji w ramach Projektu.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu prewspółczynników ustalonych dla wskazanych placówek oświatowych.

Jak wskazano wyżej, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany wyłącznie z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w przypadku wykorzystywania nabywanych towarów i usług zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług jedynie w zakresie, w jakim te towary i usługi służą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w ramach działalności gospodarczej.

Przy czym w odniesieniu do zakupów, które wykorzystywane są zarówno do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (czynności opodatkowane) oraz do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu), a podatnik nie jest w stanie ich powiązać z konkretnymi kategoriami działalności, ma on obowiązek stosowania proporcji określonej w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Okoliczności sprawy wskazują, że towary i usługi nabyte w związku z realizacją Projektu są Państwo w stanie przyporządkować do tych, które będą wykorzystywane na potrzeby poszczególnych placówek oświatowych.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że Przedszkole D nie prowadzi działalności opodatkowanej podatkiem VAT oraz prowadzi działalność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Okoliczności sprawy nie wskazują, że wykonują Państwo za pośrednictwem Przedszkola D czynności zwolnione od podatku VAT. Tym samym, działalność prowadzona przez Przedszkole D jest w całości działalnością inną niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, nie zaistnieje – wbrew Państwa twierdzeniu – konieczność wyliczania prewspółczynnika dla tej jednostki organizacyjnej.

Tym samym, od towarów i usług zakupionych w związku z realizacją Projektu i wykorzystywanych przez Przedszkole D nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. W tym przypadku nie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego jakim jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Ponadto, w odniesieniu do pozostałych jednostek – Szkół Podstawowych – wskazali Państwo, że zakupione towary i usługi w związku z realizacją Projektu będą wykorzystywane do prowadzonych przez nie działalności statutowej (działalności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT) i działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Nie mają Państwo możliwości przyporządkowania poniesionych wydatków odrębnie do każdego rodzaju działalności prowadzonej przez te jednostki. W związku z tym, przysługuje Państwu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ww. wydatki, przy zastosowaniu sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy, ustalonego – w myśl § 3 ust. 3 rozporządzenia – odrębnie dla każdej jednostki, tj. Szkół Podstawowych.

Podsumowując, Państwa Gmina w związku z realizacją projektu pn. „(…)” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej (EFRR) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z realizacją Projektu przy zastosowaniu prewspółczynników obliczonych odrębnie dla Szkoły Podstawowej A, Szkoły Podstawowej B oraz Szkoły Podstawowej C. Przy czym, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Państwa Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Projektu dotyczących działalności Przedszkola D.

Mając na uwadze Państwa stanowisko – zgodnie z którym Państwa Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących nabycie usług i towarów związanych z realizacją działań przewidzianych w Projekcie przy zastosowaniu prewspółczynników obliczonych dla jednostek organizacyjnych objętych Projektem – należy je uznać za prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu według prewspółczynników obliczonych odrębnie dla Szkoły A, Szkoły B i Szkoły C. Natomiast w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów i usług związanych z realizacją Projektu, przy zastosowaniu prewspółczynnika ustalonego dla Przedszkola D Państwa stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie zadanego pytania. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego, bądź we własnym stanowisku, które – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone. W myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00