Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.528.2023.3.KC

Skutki podatkowe zawarcia z bankiem ugody w sprawie zwrotu części kwoty uiszczonej tytułem spłaty kredytu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 3 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia z bankiem ugody w sprawie zwrotu części kwoty uiszczonej tytułem spłaty kredytu. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 listopada 2023 r. (data wpływu 6 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani wniosek dotyczy zawarcia ugody z Bankiem, na skutek której nastąpi przez Bank zwrot Pani wpłat z kredytu mieszkaniowego w terminie 14 dni od dnia zawarcia ugody.

W 2008 r. podpisała Pani umowę kredytu mieszkaniowego w CHF, kredyt został wypłacony w walucie PLN w kwocie 204 456,45 zł. Kredyt całkowicie został przez Panią spłacony w 2014 r., a suma rat kapitałowo-odsetkowych od dnia uruchomienia kredytu do całkowitej spłaty kredytu wynosiła 986 040,18 zł oraz prowizji tytułem udzielonego kredytu w wysokości 1 084,81 zł.

W marcu 2020 r. została założona w Sądzie Okręgowym w A. sprawa o uznanie przez Sąd nieważności umowy kredytu mieszkaniowego.

Bank we wrześniu 2023 r. zaproponował zawarcie ugody oraz zwrot części Pani wpłat w kwocie 170 000 zł na wskazany przez Panią rachunek w terminie 14 dni od dnia zawarcia ugody.

W treści zaproponowanej ugody Bank wpisał zapis: „W wyniku zawarcia ugody zwrócimy Tobie część Twoich wpłat w kwocie (kwota w zł) w terminie 14 dni od dnia zawarcia ugody, poinformowania nas, że złożyłeś w Sądzie lub nadałeś przysyłkę poleconą do Sądu z oświadczeniem o cofnięciu powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia na rachunek (rachunek do zapłaty). Do wyliczenia tej kwoty przyjęliśmy różnicę pomiędzy Twoimi wpłatami, a wypłaconym kredytem powiększonym o odsetki od tego kredytu wyliczone według stałego oprocentowania w wysokości (wysokość odsetek stałych) % w stosunku rocznym. Odsetki wyliczyliśmy za okres od daty zawarcia umowy do dnia (data zamknięcia kredytu w systemie).”

W propozycji treści zawarcia ugody, Bank jednocześnie zawarł punkt, który ma brzmienie: „Ty przyjmujesz do wiadomości, że w związku z zawarciem ugody, kwota którą Tobie wypłacimy może stanowić Twój przychód, który podlega opodatkowaniu, a na nas ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego, tj. sporządzenie informacji PIT-11. Aby się upewnić, czy będzie konieczność zapłaty podatku dochodowego należy złożyć wniosek do Krajowej Informacji Podatkowej o wydanie interpretacji indywidualnej w Twojej sprawie”.

Pytania:

1.Czy w przypadku zawarcia (podpisania) ugody z Bankiem i zwrotu części Pani wpłat tytułem spłaty kredytu mieszkaniowego, dokonany zwrot będzie stanowił Pani przychód?

2.Czy będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

3.Czy Bank ma obowiązek wystawić PIT-11?

4.Czy w tej sytuacji, art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie miał zastosowanie?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, zwrot wpłat z tytułu spłaty kredytu mieszkaniowego nie stanowi Pani przychodu i Bank w treści ugody ani po podpisaniu z Panią dokumentu nie powinien wystawiać PIT-11, ponieważ otrzymuje Pani swoje własne środki pieniężne, które nie powodują przyrostu Pani majątku.

Całkowita spłata i rozliczenie kredytu mieszkaniowego nastąpiło w grudniu 2014 r. W 2020 r. wystąpiła Pani do Sądu Okręgowego o unieważnienie umowy zawartej w CHF w 2008 r. W 2023 r. Bank przedstawił propozycję ugody, w wyniku której zaproponował zwrot części Pani wpłat – zapis taki zostanie zawarty w ugodzie. Skoro w wyniku zawartej ugody z Bankiem, Bank wypłaci Pani zgodnie z przytoczonym zapisem część Pani wpłat, to Pani - jako klient Banku - otrzymuje z powrotem kapitał - zwrot nadpłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu.

Więc jeśli po Pani stronie nie powstaje przychód podatkowy, to Bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji o wysokości przychodu (PIT-11) i przesłania dla Pani i Urzędu Skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z informacji zawartych we wniosku w szczególności wynika, że w 2008 r. podpisała Pani umowę kredytu mieszkaniowego w CHF, kredyt został wypłacony w walucie PLN w kwocie 204 456,45 zł. Kredyt całkowicie został przez Panią spłacony w 2014 r., a suma rat kapitałowo-odsetkowych od dnia uruchomienia kredytu do całkowitej spłaty kredytu wynosiła 986 040,18 zł oraz prowizji tytułem udzielonego kredytu w wysokości 1 084,81 zł. W marcu 2020 r. została założona w Sądzie Okręgowym w A. sprawa o uznanie przez Sąd nieważności umowy kredytu mieszkaniowego. Bank we wrześniu 2023 r. zaproponował zawarcie ugody oraz zwrot części Pani wpłat w kwocie 170 000 zł na wskazany przez Panią rachunek w terminie 14 dni od dnia zawarcia ugody.

Jak wynika z zacytowanych przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego Pani kredytu. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

W konsekwencji, zwrot przez Bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na Banku nie będzie zatem ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT-11.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).