Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.612.2023.1.MK

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, która zostanie wydzierżawiona Spółce.

Interpretacja indywidualna  

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w miejscowościach (…) oraz (…), która zostanie wydzierżawiona Spółce. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Gmina (…) buduje infrastrukturę wodociągową i kanalizacyjną służącą do wykonywania działalności opodatkowanej podatkiem VAT w postaci świadczenia usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Usługi w tym zakresie w imieniu Gminy będzie świadczyć Zakład (…) w (…) w ramach umowy dzierżawy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Zakład (…) w (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i z tytułu świadczonych usług dostawy wody i odprowadzania ścieków odprowadza do właściwego Urzędu Skarbowego VAT należny.

Zrealizowana inwestycja obejmowała zaprojektowanie i budowę sieci wodno-kanalizacyjnej w miejscowościach: (…) zlokalizowanych w Gminie (…). W ramach inwestycji została wybudowana sieć wodociągowa i kanalizacji tłocznej wraz z przyłączeniami do granicy działek (oraz przepompownia ścieków wraz z stacją podnoszenia ciśnienia obręb (…)) dla miejscowości: (…). Gmina (…) realizuje umowę o dofinansowanie w ramach poddziałania Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii PROW na lata 2014-2020. Wydatki kwalifikowalne w projekcie stanowią wydatki netto. Podatek VAT naliczony od zakupów inwestycyjnych na projekt został w całości sfinansowany ze środków własnych Gminy.

Po oddaniu sieci wodociągowo-kanalizacyjnej do użytkowania nastąpi jej wydzierżawienie przez Gminę (…) na rzecz Zakładu (…) w (…). Zakład (…) w (…) będzie wykorzystywał wybudowaną sieć wodociągowo- kanalizacyjną wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT w postaci świadczenia usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. W związku z zawartą umową dzierżawy Gmina (…) będzie wystawiała faktury VAT na Zakład (…) w (…) dokumentujące wynagrodzenie za dzierżawę sieci. Wynagrodzenie Gminy będzie opodatkowane VAT według stawki podstawowej podatku VAT (tj. 23%),  a w konsekwencji będzie wykazywane w rejestrach sprzedaży Gminy, w składanych deklaracjach VAT, a VAT należny będzie odprowadzany do Urzędu Skarbowego.

Wartość nakładów inwestycyjnych poniesiono w kwocie (…) zł brutto, z czego odliczono podatek VAT w kwocie (…) zł, (…) zł netto.

Planowany miesięczny obrót z tytułu dzierżawy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej Zakładowi (…) - (…) netto.

Dochody z tytułu dzierżawy przedmiotowej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej będą stanowiły 0,04% dochodów ogółem oraz 0,12% dochodów własnych Gminy - tj. (…) zł netto rocznie.

Czynsz zostanie ustalony na podstawie stawki w wysokości 2,5% wartości netto inwestycji, co umożliwi zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych w okresie 40 lat.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji tj. budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Gminie (…) w miejscowościach (…) oraz (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Dzierżawa przez Gminę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej będzie stanowiła po stronie Gminy działalność gospodarczą oraz czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z tego podatku.

W związku z powyższym Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Gminie (…) w miejscowościach (…) oraz (…).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi,  tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie obowiązku podatkowego).

Jednocześnie należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania (także w przyszłości) w ramach jego działalności opodatkowanej.

Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia, jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik - aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego - nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności gospodarczej.

Zdaniem Gminy, w analizowanym przypadku, w związku z planowanym zawarciem z Zakładem (…) umowy dzierżawy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Gminie (…) w miejscowościach (…) oraz (…), powyższe przesłanki są spełnione. W konsekwencji, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Gminie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją inwestycji.

W ocenie Gminy za bezsporny należy uznać fakt, iż ponoszenie wydatków na inwestycję jest konieczne i bezpośrednio związane z planowanym wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych w postaci usług dzierżawy. Gdyby Gmina nie przystąpiła do realizacji inwestycji, świadczenie usług dzierżawy w ogóle nie byłoby możliwe - bez poniesienia powyższych wydatków nie powstałby bowiem przedmiot dzierżawy.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w indywidualnej interpretacji 0112-KDIL1-2.4012.700.2019.2.PM z dnia 6 marca 2020 r., wydanej w sprawie o podobnym stanie faktycznym, w której organ stwierdził, że „Gmina ma prawo do odliczenia w całości kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych otrzymanych przez Gminę w związku z realizacją inwestycji, tj. budową sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gdyż nabyte towary i usługi wykorzystywane będą wyłącznie do czynności opodatkowanych,  tj. świadczenia usług dzierżawy”.

Reasumując, zdaniem Gminy, w związku z planowanym odpłatnym udostępnianiem sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Gminie (…) w miejscowościach (…), (…) oraz (…) do Zakładu (…) na podstawie umowy dzierżawy, Gminie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego  o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego  o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie  z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze  w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Wskazali Państwo, że budują infrastrukturę wodociągową i kanalizacyjną służącą do wykonywania działalności opodatkowanej podatkiem VAT w postaci świadczenia usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Zrealizowana inwestycja obejmowała zaprojektowanie i budowę sieci wodno-kanalizacyjnej w miejscowościach: (…), (…), (…), zlokalizowanych w Gminie (…). W ramach inwestycji została wybudowana sieć wodociągowa i kanalizacji tłocznej wraz z przyłączeniami do granicy działek (oraz przepompownia ścieków wraz z stacją podnoszenia ciśnienia obręb (…)) dla miejscowości: (…). Po oddaniu sieci wodociągowo-kanalizacyjnej do użytkowania nastąpi jej wydzierżawienie na rzecz Zakładu (…).

Wartość nakładów inwestycyjnych poniesiono w kwocie (…) zł brutto, z czego odliczono podatek VAT w kwocie (…) zł, (…)zł netto. Planowany miesięczny obrót z tytułu dzierżawy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej Zakładowi (…) - (…) netto. Dochody z tytułu dzierżawy przedmiotowej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej będą stanowiły 0,04% dochodów ogółem oraz 0,12% dochodów własnych Gminy - tj. (…) zł netto rocznie. Czynsz zostanie ustalony na podstawie stawki w wysokości 2,5% wartości netto inwestycji, co umożliwi zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych w okresie 40 lat.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, prawa do odliczenia pełnych kwot podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji, tj. budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w miejscowościach (…) oraz (…).

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii należy dokonać analizy, czy przekazanie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej do Spółki na podstawie umowy dzierżawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Analiza przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy prowadzi do stwierdzenia, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, niebędące dostawą towaru. Przy czym, do uznania czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Zatem usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają zatem wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Dzierżawa została zdefiniowana w art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zatem dzierżawa jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki. Z powyższych unormowań wynika również, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu dzierżawy przez dzierżawcę.

W konsekwencji z uwagi na fakt, że dzierżawa jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), dla czynności tej występują Państwo w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W związku z tym dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przepisy ustawy oraz rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi polegającej na dzierżawie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, za którą pobierane jest wynagrodzenie. W związku z czym, usługa dzierżawy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej dla celów prowadzenia działalności przez Zakład (…), za którą ustalone zostało wynagrodzenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT i w konsekwencji podlega opodatkowaniu według właściwej stawki podatku.

Zatem analiza treści wniosku oraz przywołanych przepisów prawa podatkowego prowadzi do stwierdzenia, że dla czynności odpłatnego udostępnienia przez Państwa sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na rzecz Zakładu (…) w oparciu o umowę dzierżawy, za którą ustalono wynagrodzenie, nie działają Państwo jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie mogą Państwo korzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku występują Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie korzysta ze zwolnienia od podatku.

Zatem w analizowanej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego. Są Państwo bowiem czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a wydatki ponoszone na inwestycję dotyczącą budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w miejscowościach (…), (…) oraz (…) są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatną dzierżawą przez Państwa sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na rzecz Zakładu (…).

W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących realizację ww. Inwestycji z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy także zaznaczyć, że interpretację wydano na podstawie przedstawionego we wniosku opisu okoliczności sprawy, w szczególności w interpretacji przyjęto jako element stanu faktycznego informację o wysokości wynagrodzenia z tytułu umowy dzierżawy. Podkreślić bowiem należy, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, a Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie ustalone, że wysokość wynagrodzenia za świadczenie usług dzierżawy skalkulowana jest na zbyt niskim poziomie lub też, że inwestycja nie jest wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych, (a np. do realizacji zadań własnych gminy), interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).