Interpretacja indywidualna z dnia 16 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.843.2023.2.DA

Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wyrokiem Sądu … w … z dnia 13 maja 2022 r., sygn. akt …, Sąd rozwiązał małżeństwo Wnioskodawczyni z ojcem dzieci bez orzekania o winie; powierzył obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi: J. Ż. urodzonym w dniu … 2017 r., T. Ż. urodzonym w dniu … 2006 r. oraz A. Ż. urodzoną w dniu … 2005 r. (obecnie pełnoletnia), ustalając miejsce zamieszkania dzieci w każdorazowym miejscu zamieszkania matki (Wnioskodawczyni). Nie została orzeczona opieka naprzemienna. Ojciec dzieci został zobowiązany do płacenia alimentów w miesięcznych kwotach po 900 zł na starsze dzieci i 600 zł na najmłodszego syna. Sąd nie ustalił kontaktów ojca z dziećmi. Od wielu lat Wnioskodawczyni nieprzerwanie wykonuje samodzielnie władzę rodzicielską w stosunku do wszystkich dzieci, a od momentu osiągnięcia przez córkę pełnoletniości, wychowuje ją − zgodnie ze specyfiką „wychowywania” osoby pełnoletniej, która nie podlega już władzy rodzicielskiej. Wnioskodawczyni jest jedyną osobą, która stale i w sposób ciągły troszczy się o wszystkie bieżące sprawy wszystkich dzieci − zapewnienie środków utrzymania, ich rozwój emocjonalny, fizyczny i edukacyjny, sprawy zdrowotne, organizowanie wyjazdów weekendowych i urlopowych. Wnioskodawczyni utrzymuje dzieci wyłącznie z własnych dochodów, z wyjątkiem alimentów, jakie otrzymuje od ojca dzieci oraz świadczenie wychowawcze 500+ (art. 4 i art. 5 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci), które pobiera samodzielnie w całości na małoletnie dzieci. Wnioskodawczyni jest zatrudniona w prywatnej firmie z siedzibą w Polsce, na stanowisku …. Z wyjątkiem przywołanych powyżej alimentów oraz świadczenia wychowawczego 500+, Wnioskodawczyni uzyskuje dochody wyłącznie z tytułu umowy o pracę (rozliczenie PIT-37), nie prowadzi działalności gospodarczej.

W lipcu 2021 r. ojciec dzieci P. Ż. wyprowadził się z zajmowanej przez strony wspólnie nieruchomości w ... (stanowiącej własność P. Ż.) i do września 2022 r. Wnioskodawczyni zamieszkiwała tam sama z dziećmi.

We wrześniu 2022 r. Wnioskodawczyni wyprowadziła się z dziećmi do domu swojej matki (babci dzieci) w .... Wnioskodawczyni zamieszkała tymczasowo ze swoją matką w jej domu, oczekując na zakończenie budowy domu Wnioskodawczyni, prowadzą jednak odrębne gospodarstwa domowe. Wnioskodawczyni nie korzysta z pomocy matki ani innych osób przy wychowywaniu dzieci. Od czasu rozwodu z ojcem dzieci w 2022 r., Wnioskodawczyni pozostaje w stanie cywilnym − rozwódka.

Córka A. Ż. – 18 lat, nie pracuje, uczy się w .. Liceum ... im. … w ... Od momentu wyprowadzki Wnioskodawczyni z dziećmi, z domu ich ojca we wrześniu 2022 r., ojciec nie realizuje kontaktów z córką, nie widuje się z nią, nie ma kontaktu telefonicznego, nie odwiedza córki nawet w święta i w jej urodziny, nie przekazuje okazjonalnych prezentów. Ojciec w ogóle nie uczestniczy w procesie wychowawczym córki: nie opiekuje się dzieckiem w razie choroby (nie korzysta ze zwolnień lekarskich), nie kontaktuje się z lekarzami w sprawie stanu zdrowia dziecka, nie odbywa z dzieckiem wizyt lekarskich, nie interesuje się sprawami edukacyjnymi, tj. nie uczestniczy w wywiadówkach, nie zawozi na zajęcia pozaszkolne ani do szkoły, nie odrabia z dzieckiem lekcji, nie zabiera dziecka na wyjazdy weekendowe lub urlopowe. Ojciec nie przekazuje córce kieszonkowego. Wszelkich zakupów przyborów/podręczników szkolnych, odzieży i obuwia oraz innych zaspakajających bieżące potrzeby dziecka dokonuje Wnioskodawczyni, w tym zakup żywności, leków, prywatnych wizyt lekarskich, środków czystości i kosmetyków, sprzętu niezbędnego do nauki oraz rozwijania zainteresowań, sprzętu elektronicznego i abonamentu za telefon, telewizję, internet oraz opłacanie zajęć dodatkowych. Mimo osiągnięcia pełnoletności, córka w dalszym ciągu polega na wsparciu materialnym i emocjonalnym Wnioskodawczyni, wspólnie ustala z Wnioskodawczynią swoje plany edukacyjne, korzysta z pomocy Wnioskodawczyni przy dojeździe do szkoły i na zajęcia dodatkowe, ustala plany związane ze wspólnym spędzaniem wakacji, ferii i świąt.

Starszy syn T. Ż. − 17 lat, nie pracuje, uczy się w Szkole …. Od momentu wyprowadzki Wnioskodawczyni z dziećmi, z domu ich ojca we wrześniu 2022 r., ojciec nie realizuje kontaktów z synem, nie widuje się z nim, nie ma kontaktu telefonicznego, nie odwiedza syna nawet w święta i w jego urodziny, nie przekazuje okazjonalnych prezentów. Ojciec w ogóle nie uczestniczy w procesie wychowawczym syna: nie opiekuje się dzieckiem w razie choroby (nie korzysta ze zwolnień lekarskich), nie kontaktuje się z lekarzami w sprawie stanu zdrowia dziecka, nie odbywa z dzieckiem wizyt lekarskich, nie interesuje się sprawami edukacyjnymi, tj. nie zawozi na zajęcia pozaszkolne ani do szkoły, nie odrabia z dzieckiem lekcji, w wywiadówce wziął udział jedynie 1-2 razy (na wyraźną prośbę Wnioskodawczyni, kiedy Ona nie mogła uczestniczyć w wywiadówce z uwagi na zobowiązania zawodowe, a szkoła syna znajduje się obok miejsca pracy jego ojca), nie zabiera dziecka na wyjazdy weekendowe lub urlopowe. Ojciec nie przekazuje synowi kieszonkowego. Wszelkich zakupów przyborów/podręczników szkolnych, odzieży i obuwia oraz innych zaspakajających bieżące potrzeby dziecka dokonuje Wnioskodawczyni, w tym zakup żywności, leków, prywatnych wizyt lekarskich, środków czystości i kosmetyków, sprzętu niezbędnego do nauki oraz rozwijania zainteresowań, sprzętu elektronicznego i abonamentu za telefon, telewizję, internet oraz opłacanie zajęć dodatkowych.

Młodszy syn J. Ż. − 6 lat, uczy się w „zerówce” Przedszkola .... Od momentu wyprowadzki Wnioskodawczyni z dziećmi, z domu ich ojca we wrześniu 2022 r. ojciec realizuje kontakty z synem w dwa popołudnia w tygodniu (odbiera syna z przedszkola i następnego dnia rano odwozi do przedszkola) oraz w dwa weekendy w miesiącu, w dwa tygodnie wakacji i jeden tydzień ferii zimowych, w Święta Bożego Narodzenia, w Święta Wielkanocne. Ojciec nie odwiedza syna w urodziny. Wnioskodawczyni nie ma wiedzy, aby syn dostawał od ojca prezenty urodzinowe i świąteczne (syn nie przywozi żadnych prezentów do domu, w którym mieszka z Wnioskodawczynią). Kontakty ojca z synem mają wyłącznie charakter towarzyski, a nie wychowawczy: ojciec sporadycznie opiekuje się dzieckiem w razie choroby (w ostatnich miesiącach taka sytuacja miała miejsce jeden raz − na prośbę Wnioskodawczyni; z reguły w tego typu sytuacjach ojciec informuje rano Wnioskodawczynię, że syn źle się czuje, ale ojciec nie może z nim zostać z uwagi na swoją pracę), nie kontaktuje się z lekarzami w sprawie stanu zdrowia dziecka, nie odbywa z dzieckiem wizyt lekarskich, nie interesuje się sprawami edukacyjnymi syna − nie zainteresował się sprawą zapisania syna do obowiązkowej „zerówki” (formalności z tym związane załatwiała samodzielnie Wnioskodawczyni), nie sprawdza grupy stworzonej dla rodziców przez opiekunów przedszkolnych w celach informacyjnych na portalu ..., w zebraniu rodziców w przedszkolu uczestniczył jeden raz (na propozycję udziału w radzie rodziców oświadczył, że pracuje i nie będzie bywał na wywiadówkach), do przedszkola odwozi syna sporadycznie (w związku z wykonywaniem kontaktów z synem), na zajęcia dodatkowe odwozi syna w dzień, kiedy realizuje kontakty (we wtorek), przy czym każdorazowo konieczne jest przypomnienie ze strony Wnioskodawczyni, że syn ma w ten dzień zajęcia. Wnioskodawczyni nie ma wiedzy, czy ojciec zabiera syna na wyjazdy weekendowe lub urlopowe − w każdym razie dotychczas nie słyszała od syna albo od jego ojca, aby miało to miejsce. W czasie przypadającym ojcu jako jego czas kontaktów z synem często opieka nad synem powierzana jest przez ojca innym osobom, w szczególności mieszkającym po sąsiedzku dziadkom ojczystym, ciotce − siostrze ojca (mającej dzieci w podobnym wieku) lub partnerce ojca. Ojciec nie przekazuje synowi kieszonkowego. Wszelkich zakupów przyborów edukacyjnych niezbędnych w przedszkolu, odzieży i obuwia oraz innych zaspakajających bieżące potrzeby dziecka dokonuje Wnioskodawczyni, w tym zakup żywności (z wyjątkiem czasu spędzanego u ojca), leków, prywatnych wizyt lekarskich, środków czystości i kosmetyków, sprzętu niezbędnego do nauki oraz rozwijania zainteresowań, sprzętu elektronicznego i abonamentu za telefon, telewizję, internet oraz opłacanie zajęć dodatkowych.

Opisany powyżej stan trwa nieprzerwanie od momentu wyprowadzki ojca dzieci z dotychczasowego wspólnego domu w lipcu 2021 r. i nie ma perspektyw, aby uległ on zmianie w najbliższym czasie.

Pełnoletnia córka Wnioskodawczyni nie uzyskała dochodów, o których mowa w art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W stosunku do Wnioskodawczyni oraz jej dzieci nie mają zastosowania przepisy: - art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (19% podatek liniowy) - ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy - ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w świetle przedstawionych powyżej okoliczności, jeśli opisany stan faktyczny będzie trwał przez cały rok kalendarzowy 2023, Wnioskodawczyni jest/może być uprawniona do obliczenia podatku dochodowego za rok 2023 na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c-4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych − jako osoba rozwiedziona i samotnie wychowująca dwoje małoletnich synów oraz pełnoletnią córkę do ukończenia 25 roku życia uczącą się w szkole, o której mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawczyni, spełnione zostały przesłanki, o których mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uprawniające Wnioskodawczynię do rozliczenia podatku dochodowego za rok 2023 na zasadach określonych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni samotnie troszczy się o zaspokajanie wszystkich bieżących potrzeb każdego jej dziecka w myśl pojęcia „wychowanie” prezentowanego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”). Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że chociażby w wyroku z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, NSA wskazał, że: „osobą samotnie wychowującą dziecko jest niewątpliwie jeden z rodziców lub opiekun prawny, z którym dziecko faktycznie mieszka, który troszczy się o jego codzienny byt, o jego stan zdrowia, który osobiście lub przy pomocy zaufanej osoby towarzyszy dziecku do i ze szkoły, który interesuje się postępami dziecka w nauce (uczestniczy w wywiadówkach szkolnych), rozwojem fizycznym i intelektualnym dziecka (koła sportowe, lekcje muzyki itp.)”. Analogiczne stanowisko NSA wyraża również w nowszym orzecznictwie, przykładowo w wyroku z dnia 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1513/19, NSA wskazał, że dla umożliwienia rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystania z ulgi podatkowej z tego tytułu nie jest konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci. NSA zgodził się z poglądem wyrażonym wielokrotnie w orzecznictwie, że nie każda osoba wskazana w art. 6 ust. 4 (obecnie art. 6 ust. 4c) mająca dzieci jest osobą samotnie wychowującą dziecko; zarówno w orzecznictwie sądów, jak i w doktrynie, przez wychowywanie dziecka rozumie się kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych; należy dokonać oceny, które z rodziców troszczy się nie tylko o byt materialny, ale także rozwój emocjonalny dziecka.

Słusznie wskazano w interpretacji indywidualnej z dnia 29 maja 2023 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.278.2023.1.ACZ, że: „(...) W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...) wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój (...)”.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Wnioskodawczyni wskazuje, że to Ona stale i w sposób ciągły dba o rozwój emocjonalny, duchowy i intelektualny wszystkich dzieci, a także o zabezpieczenie ich potrzeb materialnych, zdrowotnych i edukacyjnych. Ojciec dzieci, poza płaceniem alimentów, nie zabezpiecza potrzeb zdrowotnych, bytowych i edukacyjnych dzieci, nie spoczywa na nim trud wykonywania wszystkich obowiązków związanych z ich rozwojem. Od momentu, gdy ojciec dzieci nie zamieszkuje z rodziną (lipiec 2021 r.), ojciec nie uczestniczy w wychowaniu dzieci w sposób, który można by określić jako „wychowywanie” w rozumieniu powszechnie przyjętego orzecznictwa NSA. Nawet odnośnie najmłodszego syna, z którym ojciec co prawda realizuje kontakty, to jednak należy stwierdzić, że nie wypełnia swoich obowiązków rodzicielskich w sensie prawnym i moralnym − nie angażuje się w sprawy edukacyjne i zdrowotne syna, nie interesuje go, czy syn ma zaspokojone wszystkie potrzeby bytowe, spędza czas z synem wyłącznie towarzysko. Nawet jeśli sporadycznie ojciec zainteresuje się sprawami najmłodszego syna (np. dopiero po rozpoczęciu przez syna nauki w „zerówce” we wrześniu tego roku ojciec zapytał się Wnioskodawczyni, do której placówki edukacyjnej uczęszcza syn), w szczególności okazjonalnie zostanie z nim w domu, w razie choroby lub raz w roku weźmie udział w zebraniu rodziców w przedszkolu, to takich sytuacji nie można traktować w rozumieniu stałego i ciągłego dbania o jego wychowanie. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się bowiem do łożenia na jego utrzymanie (w tym w formie zasądzonych przez sąd alimentów) oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania lub sporadycznego zainteresowania się jego sprawami. W konsekwencji powyższego należy przyjąć, że Wnioskodawczyni jest faktycznie jedynym rodzicem wychowującym dzieci, a więc rodzicem samotnie wychowującym dzieci w rozumieniu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stąd też powinno przysługiwać Jej prawo do obliczenia podatku na zasadach, o których mowa w art. 6 ust. 4d ww. ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;

·wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;

·nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;

·nieuzyskiwania przez pełnoletnie dziecko przychodów/dochodów w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej, której wysokość w grudniu 2022 r. wynosiła 16 061,28 zł (z wyjątkiem przewidzianym ustawą).

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że zgodnie z wyrokiem Sądu z dnia 13 maja 2022 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawczyni z ojcem dzieci, Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi (J., T. i A.) obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu przy matce, tj. Wnioskodawczyni. Nie została orzeczona opieka naprzemienna. Ojciec dzieci został zobowiązany do płacenia alimentów. Sąd nie ustalił kontaktów ojca z dziećmi. Wnioskodawczyni wykonuje samodzielnie władzę rodzicielską w stosunku do dzieci. Wnioskodawczyni jest jedyną osobą, która stale i w sposób ciągły troszczy się o wszystkie bieżące sprawy wszystkich dzieci − zapewnienie środków utrzymania, ich rozwój emocjonalny, fizyczny i edukacyjny, sprawy zdrowotne, organizowanie wyjazdów weekendowych i urlopowych. W lipcu 2021 r. ojciec dzieci wyprowadził się z domu, który stanowił jego własność. Wnioskodawczyni wraz z dziećmi zamieszkiwała w nim do września 2022 r., a następnie wyprowadziła się z dziećmi do domu swojej matki, gdzie prowadziła odrębne gospodarstwo domowe. Wnioskodawczyni zamieszkała u swojej matki tymczasowo, oczekując na zakończenie budowy domu. Wnioskodawczyni nie korzysta z pomocy swojej matki ani innych osób przy wychowywaniu dzieci. Od czasu rozwodu z ojcem dzieci w 2022 r., Wnioskodawczyni pozostaje w stanie cywilnym − rozwódka. Wnioskodawczyni utrzymuje dzieci wyłącznie z własnych dochodów, z wyjątkiem alimentów, jakie otrzymuje od ojca dziecioraz świadczenie wychowawcze 500, które pobiera samodzielnie w całości na małoletnie dzieci. Wnioskodawczyni jest zatrudniona w prywatnej firmie i uzyskuje dochody z tytułu umowy o pracę, nie prowadzi działalności gospodarczej. Córka 18 lat i starszy syn 17 lat uczą się i nie pracują. Od momentu wyprowadzki Wnioskodawczyni z dziećmi, z domu we wrześniu 2022 r., ojciec nie realizuje kontaktów z córką i synem, nie widuje się z nimi, nie ma kontaktu telefonicznego, nie odwiedza ich nawet w święta i w urodziny, nie przekazuje okazjonalnych prezentów. Ojciec w ogóle nie uczestniczy w procesie wychowawczym córki i syna: nie opiekuje się nimi w razie choroby (nie korzysta ze zwolnień lekarskich), nie kontaktuje się z lekarzami w sprawie stanu zdrowia dzieci, nie odbywa z dziećmi wizyt lekarskich, nie interesuje się sprawami edukacyjnymi, tj. nie uczestniczy w wywiadówkach (w wywiadówce u syna ojciec dzieci wziął udział jedynie 1-2 razy, na wyraźną prośbę Wnioskodawczyni, kiedy ona nie mogła w niej uczestniczyć z uwagi na zobowiązania zawodowe), nie zawozi na zajęcia pozaszkolne ani do szkoły, nie odrabia z dziećmi lekcji, nie zabiera ich na wyjazdy weekendowe lub urlopowe. Ojciec nie przekazuje córce i synowi kieszonkowego. Wszelkich zakupów przyborów/podręczników szkolnych, odzieży i obuwia oraz innych zaspakajających bieżące potrzeby dzieci dokonuje Wnioskodawczyni, w tym zakup żywności, leków, prywatnych wizyt lekarskich, środków czystości i kosmetyków, sprzętu niezbędnego do nauki oraz rozwijania zainteresowań, sprzętu elektronicznego i abonamentu za telefon, telewizję, internet oraz opłacanie zajęć dodatkowych. Mimo osiągnięcia pełnoletności, córka w dalszym ciągu polega na wsparciu materialnym i emocjonalnym Wnioskodawczyni, wspólnie ustala z Wnioskodawczynią swoje plany edukacyjne, korzysta z pomocy Wnioskodawczyni przy dojeździe do szkoły i na zajęcia dodatkowe, ustala plany związane ze wspólnym spędzaniem wakacji, ferii i świąt.

Młodszy syn 6 lat uczy się w „zerówce” w przedszkolu. Od momentu wyprowadzki Wnioskodawczyni z dziećmi, z domu we wrześniu 2022 r. ojciec realizuje kontakty z synem w dwa popołudnia w tygodniu (odbiera syna z przedszkola i następnego dnia rano odwozi do przedszkola) oraz w dwa weekendy w miesiącu, w dwa tygodnie wakacji i jeden tydzień ferii zimowych, w Święta Bożego Narodzenia, w Święta Wielkanocne. Ojciec nie odwiedza syna w urodziny (Wnioskodawczyni nie ma wiedzy, aby syn dostawał od ojca prezenty urodzinowe), sporadycznie opiekuje się dzieckiem w razie choroby (w ostatnich miesiącach taka sytuacja miała miejsce jeden raz − na prośbę Wnioskodawczyni, ojciec nie kontaktuje się z lekarzami w sprawie stanu zdrowia dziecka, nie odbywa z dzieckiem wizyt lekarskich, nie interesuje się sprawami edukacyjnymi syna, w zebraniu rodziców w przedszkolu uczestniczył jeden raz, do przedszkola odwozi syna sporadycznie (w związku z wykonywaniem kontaktów z synem), na zajęcia dodatkowe odwozi syna w dzień, kiedy realizuje z nim kontakty. Wnioskodawczyni nie ma wiedzy, czy ojciec zabiera syna na wyjazdy weekendowe lub urlopowe. W czasie przypadającym ojcu jako jego czas kontaktów z synem ojciec często powierza opiekę innym osobom, w szczególności mieszkającym po sąsiedzku dziadkom, ciotce (siostrze ojca) lub jego partnerce. Ojciec nie przekazuje synowi kieszonkowego. Wszelkich zakupów przyborów edukacyjnych niezbędnych w przedszkolu, odzieży i obuwia oraz innych zaspakajających bieżące potrzeby dziecka dokonuje Wnioskodawczyni, w tym zakup żywności (z wyjątkiem czasu spędzanego u ojca), leków, prywatnych wizyt lekarskich, środków czystości i kosmetyków, sprzętu niezbędnego do nauki oraz rozwijania zainteresowań, sprzętu elektronicznego i abonamentu za telefon, telewizję, internet oraz opłacanie zajęć dodatkowych.

Opisany powyżej stan trwa nieprzerwanie od momentu wyprowadzki ojca dzieci z dotychczasowego wspólnego domu w lipcu 2021 r. i nie ma perspektyw, aby uległ on zmianie w najbliższym czasie.

Pełnoletnia córka Wnioskodawczyni nie uzyskała dochodów, o których mowa w art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W stosunku do Wnioskodawczyni oraz jej dzieci nie mają zastosowania przepisy: - art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (19% podatek liniowy) - ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy - ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2023 r. Wnioskodawczyni wyłącznie faktycznie i samotnie (bez udziału drugiego rodzica) wychowywała dzieci, tj. stale i w sposób ciągły troszczyła się o bieżące sprawy dzieci, zapewniała im środki utrzymania, dbała o rozwój emocjonalny, fizyczny i edukacyjny dzieci, o ich sprawy zdrowotne, organizowała wyjazdy weekendowe i urlopowe, natomiast ojciec dzieci poza płaconymi alimentami na troje dzieci, nie uczestniczył w procesie wychowawczym dzieci, nie realizował kontaktów z dziećmi, a jego spotkania z najmłodszym synem w 2023 r. odbywały się sporadycznie, oraz jeżeli Wnioskodawczyni i Jej dzieci w 2023 r. nie uzyskali przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, i nie podlegali opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, to uznać należy, że Wnioskodawczyni spełnia warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, przysługuje Wnioskodawczyni prawo do skorzystania za 2023 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).