Wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 lutego 2022 r., sygn. II SA/Kr 1099/20

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędziowie: WSA Piotr Fronc WSA Jacek Bursa po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Związku Gmin B. i M. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji 1/ uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji; 2/ zasądza od Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz Związku Gmin B. i M. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

Dyrektor Zarządu Zlewni w S. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie decyzją z dnia 18 września 2019 r. nr [...] działając na podstawie art. 104 w związku z art. 155 K.p.a. po rozpatrzeniu wniosku Związku Gmin B. i M. w przedmiocie zmiany w trybie art. 155 K.p.a. pozwolenia wodnoprawnego udzielonego decyzją Dyrektora Zarządu Zlewni w S. z dnia 09.11.2018 r. na wprowadzanie istniejącym wylotem do Kanału [...] w km 0+295, oczyszczonych ścieków bytowych z oczyszczalni ścieków w P., w zakresie pkt 11.6, poprzez określenie stałej kwoty uczestniczenia w kosztach utrzymania urządzeń wodnych odmówił dokonania zmiany powyższej decyzji. W uzasadnieniu organ wskazał, że wnioskowana zmiana stosownie do zapisów art. 155 K.p.a. możliwa jest za zgodą strony, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się takiej zmianie i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Zatem warunkiem koniecznym zajęcia stanowiska przez organ w przedmiocie zmiany ww. decyzji Dyrektora Zarządu Zlewni w S. jest między innymi uzyskanie na to zgód wszystkich stron postępowania wodnoprawnego zakończonego decyzją z dnia 09.11.2018 r. Dlatego też organ przy piśmie z dnia 15.07.2019 r. skierował do wszystkich stron postępowania wniosek o zajęcie stanowiska w przedmiocie wyrażenia zgody, bądź sprzeciwu na zmianę zapisów w decyzji w zakresie pkt 11.6 poprzez określenie stałej kwoty uczestniczenia w kosztach utrzymania urządzeń wodnych. Z tego też tytułu, stosownie do postanowień art. 36 K.p.a. Dyrektor Zarządu Zlewni Wód Polskich w S. zawiadomił strony, że przedłużył do dnia 30 września 2019 r. termin załatwienia ww. sprawy. Ww. termin przedłużył z uwagi na potrzebę zgromadzenia niezbędnych materiałów w sprawie a następnie umożliwienia stronom wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów przed wydaniem decyzji. Związek G. B. i M. przy piśmie z dnia 26.07.2019 r.. Wójt Gminy B. przy piśnie z dnia 07.08.2019 r. i Wójt Gminy M. przy piśmie z dnia 29.07.2019 r. wyraziły zgodę na zmianę decyzji. Natomiast brak stanowiska ostatniej strony postępowania w tej kwestii uznać należy za jej brak (PGW-RZGW K. ). Organ w wyniku analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz oceny przesłanek zmiany decyzji ostatecznej, o których mowa w art. 155 K.p.a. ustalił, że zgodnie z tym przepisem decyzja ostateczna na mocy, której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona, przez organ który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. A więc dla zmiany lub uchylenia decyzji, na mocy której strona nabyła prawo, niezbędne jest spełnienie czterech przesłanek: istnienie decyzji ostatecznej, za jej uchyleniem lub zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony, zgoda strony na zmianę lub uchylenie decyzji oraz brak przeciwwskazań w przepisach ustaw szczególnych. Postępowanie prowadzone na podstawie przywołanego przepisu jest postępowaniem nowym, odrębnym w stosunku do tego, w którym zapadła weryfikowana decyzja ostateczna. Zgodnie z obowiązującym orzecznictwem do zmiany decyzji może dojść wyłącznie wówczas, gdy dotyczy to sprawy tożsamej pod względem przedmiotowym i podmiotowym. Dla ustalenia tożsamości przedmiotu sprawy decydujące znaczenie ma treść praw i obowiązków. Dopóki mamy do czynienia z tymi samymi prawami i obowiązkami tych samych podmiotów, ukształtowanymi obowiązująca decyzją, z tym samym stanem prawnym, niezmienionym w kwestiach prawnie istotnych stanem faktycznym , dopóty można mówić o tożsamości sprawy w znaczeniu materialno-prawnym. Zatem w trybie art. 155 K.p.a. nie można rozszerzać treści nowej sprawy, a zmiana decyzji w tym trybie może być dokonana wyłącznie w granicach stanu faktycznego sprawy rozstrzygniętej pierwotna decyzją (uchwała NSA z dnia 3 listopada 2009r. II GPS2/09, ONSA/WSA/1.2010/4, por. wyrok NSA w wyroku z dnia 29 czerwca 2012r. II OSK 569/11- Lex nr 1252109, por. wyr. WSA w Łodzi z dnia 10 października 2011 r. II SA /Łd 874/11 CBOSA). Zmiana decyzji na podstawie art. 155 K.p.a. stanowi zatem rodzaj trybu uproszczonego zmierzającego do wydania nowej decyzji, bez przeprowadzania na nowo postępowania administracyjnego według reguł ogólnych. Niewątpliwie wnioskowana zmiana decyzji - pozwolenia wodnoprawnego wyłącznie w zakresie zmiany urządzenia rejestrującego ilość odprowadzanych ze zbiornika wód dopuszcza możliwość podjęcia postępowania w trybie art. 155 K.p.a. Z treści przepisu wynika jednak, że zmiana ta uzależniona jest od zgody stron. W tym zakresie jednolite jest orzecznictwo sądów administracyjnych. Wobec braku regulacji dopuszczającej wyrażenie zgody przez milczenie strony nie można uznać za możliwe dorozumiane bądź domniemane wyrażenie zgody na uchylenie tub zmianę decyzji w trybie art. 155 K.p.a. Zgoda strony musi zostać wyrażona przez złożenie oświadczenia woli przez stronę w sposób niebudzący wątpliwości (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 12 maja 2009 r., I OSK 896/08; wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 maja 2010 r., I SA/Wa 2/10; wyrok WSA w Łodzi z dnia 10 października 2011 r., II SA/Łd 874/11; wyrok WSA w Lublinie z 22 stycznia 2013 r., H SA/Lu 749/12; wyrok WSA w Opolu z dnia 4 lipca 2013 r.; II SA/Op 227/13). Jeżeli którakolwiek ze stron postępowania nie złoży oświadczenia, z którego jednoznacznie będzie wynikała zgoda na zmianę decyzji w zakresie, w jakim prowadzone jest postępowanie, należy uznać, że nie jest spełniona podstawowa przesłanka z art. 155 K.p.a. (P.M. Przybysz, Komentarz do art. 155 k.p.a., Lex-el., teza 18). Wobec powyższego, a także mając na uwadze brak zgody wszystkich stron postępowania, brak było podstaw do zastosowania trybu z art. 155 K.p.a. Uchylenie przez organ administracji decyzji ostatecznej bez zgody strony, która na mocy decyzji nabyła prawo, a zatem wbrew zasadzie art. 155 kKp.a., stanowi rażące naruszenie prawa i skutkuje stwierdzeniem nieważności takiej decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. (wyrok NSA w Warszawie z dnia 4 grudnia 1981 r., sygn. SA 2408/81). Natomiast wystąpienie przesłanki negatywnej, zwalnia organ od czynienia ustaleń i rozważań dotyczących spełnienia pozostałych warunków, tym w zakresie słusznego interesu strony czy też przepisów szczególnych w sprzeciwu uchyleniu lub zmianie takiej decyzji.