Zobowiązania wymagalne w sprawozdaniu Rb-Z i wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego - stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z dnia 28 lipca 2023 r., sygn. WA-023/58/23

W odpowiedzi na wniosek z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie prezentowania danych dotyczących zobowiązań w Rb-Z kwartalnym sprawozdaniu o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji i w wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego, wyjaśniam.

 Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270) oraz §3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 58), państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych m. in. z tytułu zobowiązań wymagalnych, rozumianych jako bezsporne zobowiązania, których termin płatności dla dłużnika minął a które nie zostały ani przedawnione, ani umorzone.

Jednostka samorządu terytorialnego sporządza kwartalne sprawozdanie Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 652). W załączniku nr 8 do tego rozporządzenia, w jego §2 pkt 4 wskazano, że w sprawozdaniu Rb-Z prezentuje się wymagalne zobowiązania w rozumieniu ustawy o finansach publicznych i jednocześnie dookreślono, że „są to zobowiązania wynikające głównie z dostaw towarów i usług (…), prawomocnych orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji. (..). W sytuacji, w której zostanie zawarta ugoda pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem, i zobowiązanie uprzednio wymagalne zostanie zrestrukturyzowane (tj. wierzyciel wyznaczy nowy harmonogram spłat), zobowiązanie przestaje być wymagalne i nie wykazuje się go (…)”. Zatem jeżeli zobowiązanie, które powstało w sytuacji opisanej we wniosku, spełnia ustawowe cechy zobowiązania wymagalnego, winno być wykazane w sprawozdaniu Rb-Z. Z chwilą utraty cechy wymagalności (z powodu umorzenia, rozłożenia na raty i ustalenia nowego harmonogramu spłat), zobowiązanie przestaje być wymagalne i nie jest już ujmowane w tym sprawozdaniu. 

Należy zauważyć, że ustalenie wykazu przedsięwzięć jednostki samorządu terytorialnego zamieszczonego w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej należy do wyłącznej kompetencji organów gminy, które, ustalając ten wykaz, winny mieć na uwadze definicję przedsięwzięcia określoną w art. 226 ust. 4 ustawy o finansach publicznych.

Prezentowane stanowisko przedstawia pogląd Izby w sprawie objętej zapytaniem i nie ma charakteru prawnie wiążącego.

Źródło: strona internetowa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach