Pracownicy pracujący w komisjach wyborczych w wyborach do PE mają prawo do zwolnienia od pracy

Przed nami kolejne wybory. Tym razem wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się 9 czerwca 2024 r. Pracownicy, którzy zasiądą w obwodowych komisjach wyborczych, będą mieli prawo do płatnego zwolnienia od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Oprócz tego mają prawo do bezpłatnych 5 dni wolnych od pracy.

Wybory posłów do Parlamentu Europejskiego odbędą się w niedzielę 9 czerwca 2024 r., która zazwyczaj jest dla pracowników dniem wolnym od pracy. Pracownikom zasiadającym w komisjach wyborczych przysługuje jednak zwolnienie od pracy. 

Zwolnienie od pracy dla członków komisji wyborczych

Członkowi obwodowej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje:

• zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy,

• do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.

W tym przypadku mamy dwa odrębne, niewykluczające się nawzajem uprawnienia. Pierwsze z nich obejmuje zwolnienie związane z obsługą samego głosowania oraz liczeniem głosów. Drugie zwolnienie nie jest związane z podejmowaniem konkretnych czynności. Może być wykorzystane np. na udział w szkoleniach dla członków komisji. 

W związku z taką regulacją pracownikom może przysługiwać różny wymiar zwolnienia od pracy z tytułu pracy w komisji wyborczej. 

Dzień wyborów do Parlamentu Europejskiego przypada w niedzielę 9 czerwca 2024 r. Dla wielu pracowników jest to dzień wolny od pracy. Jednak zatrudnionym, którzy są członkami komisji wyborczych i których rozkład czasu pracy przewiduje pracę w tym dniu, przysługuje wtedy wolne. 

Drugim dniem wolnym w każdym przypadku będzie poniedziałek 10 czerwca 2024 r. Jeżeli liczenie głosów w danej komisji zakończy się w niedzielę kalendarzową, na poniedziałku wyczerpie się uprawnienie do zwolnienia od pracy. Jeżeli jednak liczenie głosów zakończy się w poniedziałek 10 czerwca br. (nawet 5 minut po północy), to w tym dniu nastąpi formalne zakończenie liczenia głosów. Dniem następującym po dniu zakończenia liczenia głosów będzie więc w takiej sytuacji wtorek 11 czerwca 2024 r., który będzie wówczas także dniem wolnym od pracy – objętym prawem do zwolnienia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Zatem pracownicy mogą uzyskać różną liczbę dni wolnych – 1, 2 lub nawet 3, oprócz wskazanych powyżej dodatkowych 5 dni. 

Należy zwrócić uwagę, że za zwolnienie od pracy przypadające w dniu głosowania oraz liczenia głosów, a także za dzień wolny przypadający po tym dniu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie od pracodawcy, ponieważ prawo do niego nie jest wyłączone przez przepisy Kodeksu wyborczego.

Natomiast wynagrodzenie od pracodawcy nie przysługuje za dodatkowe 5 dni zwolnienia od pracy dla członków komisji wyborczych. Za ten czas mają oni jedynie prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz innych uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem wynagrodzenia.

Należy zwrócić uwagę, że zwolnienie od pracy w związku z udziałem pracownika w pracach komisji wyborczej jest traktowane jak nieobecność usprawiedliwiona i pracodawca ma w tym przypadku obowiązek zwolnić pracownika od pracy. 

Udzielanie zwolnień członkom komisji wyborczych

Pracownik, w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy w związku z wykonywaniem zadań jako członek obwodowej komisji wyborczej, jest zobowiązany, na co najmniej 3 dni przed planowanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić pracodawcę w formie pisemnej o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności (art. 154 § 4a Kodeksu wyborczego). Natomiast nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy powinien dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy w związku z wykonywaniem zadań w komisji. Zaświadczenie to powinno zawierać:

● imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład danej komisji wyborczej,

● wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy,

● przyczynę i czas nieobecności w pracy.

Zaświadczenie, opatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej, podpisuje przewodniczący danej komisji wyborczej, a przewodniczącemu komisji – jego zastępca. Zaświadczenie jest sporządzane w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje zainteresowany członek komisji, a drugi pozostaje w dokumentacji komisji.

 Marek Skałkowski

prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były pracownik działu porad prawnych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie