Z uproszeń w rachunkowości mogą korzystać nie tylko jednostki małe i mikro

Ich wybór nie jest łatwy, bo trzeba brać pod uwagę wiele czynników, w tym skutki zmian wprowadzonych ostatnio do ustawy o rachunkowości. Wymieniamy uproszczenia, warunki ich stosowania i konsekwencje dla wszystkich przedsiębiorstw

Obowiązkiem każdej jednostki prowadzącej księgi rachunkowe jest przedstawienie rzetelnego i jasnego obrazu jej sytua cji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Nakazuje to art. 4 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: u.r.) i tej zasadzie podporządkowane powinny być wszystkie rozwiązania w zakresie ujmowania i wyceny, jakie stosuje jednostka. Jednak o ile to nie wywiera istotnie ujemnego wpływu na realizację tego obowiązku, to kierując się zasadą istotności, można w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia. Mają one ułatwić prowadzenie ewidencji, wycenę czy sporządzenie sprawozdania finansowego.

W praktyce pojawia się wiele wątpliwości, kiedy przyjęte rozwiązanie jest dopuszczalne, czy można zastosować jakieś uproszczenie w każdej jednostce i co należy przeanalizować, aby nie zniekształcić obrazu sytuacji finansowej i majątkowej jednostki.

Tu warto zauważyć, że u.r. jest lakoniczna, jeśli chodzi o określenie progu istotności. Wskazuje w art. 4 ust. 4 i 4a u.r., że informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Ale co to w praktyce oznacza? To już trzeba indywidulanie ocenić. Pewnego rodzaju utrudnieniem w doborze uproszczeń jest to, że niektóre z nich dotyczą obszaru sprawozdania finansowego, inne zagadnień związanych z ujmowaniem aktywów i pasywów oraz ich wyceną. Ponadto niektóre rozwiązania są dozwolone dla wskazanych w u.r. jednostek, a inne są dla niektórych zabronione. Pojawia się też pytanie: kto powinien podejmować decyzje o określonych uproszczeniach. W niniejszym opracowaniu porządkujemy te kwestie.