Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 13 lutego 2025 r., sygn. II SA/Po 819/24
Uchwała Rady Gminy i Miasta Odolanów o częściowym uchyleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest nieważna, ponieważ nie przeprowadzono wymaganej procedury zmiany planu zgodnie z art. 27 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Asesor WSA Paweł Daniel (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Agata Tyll-Szeligowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2025 r. sprawy ze skargi Gminy i Miasta Odolanów na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 października 2024 r., nr IR-III.4131.630.2024.11 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania oddala skargę.
Uzasadnienie
Wojewoda Wielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 31 października 2024 r., nr IR-III.4131.631.2024.11, stwierdził nieważność w całości uchwały nr VIII/56/24 Rady Gminy i Miasta Odolanów z dnia 30 września 2024 r. w sprawie uchylenia w części miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą nr XLIII/33/2002 Rady Gminy i Miasta Odolanów z dnia 30 września 2002 r. w sprawie wprowadzenia zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego.
Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Wojewoda wskazał, że na sesji w dniu 30 września 2024 r. Rada Gminy i Miasta Odolanów podjęła uchwałę nr VII/56/24 w sprawie uchylenia w części miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą nr XLIII/33/2002 Rady Gminy i Miasta Odolanów z dnia 30 września 2002 r. w sprawie wprowadzenia zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (dalej również jako: "uchwała").
Jako podstawę prawną uchwały powołano art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.) oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130, dalej również jako: "ustawa" albo "u.p.z.p.").
Uchwała w formie elektronicznej została przekazana Wojewodzie Wielkopolskiemu w dniu 04 października 2024 r.
Dokonując oceny zgodności z prawem przedmiotowej uchwały w zakresie zgodności z ustawą z o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zakresie zasad i trybu sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Wojewoda uznał, że przepisy ustaw nie dają podstaw dla podjęcia przez Radę Gminy i Miasta Odolanów uchwały w sprawie częściowego uchylenia uchwały w sprawie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nie można bowiem uznać aby przepis ustawy, który stanowi, że plan miejscowy sporządza się w celu ustalenia przeznaczenia terenów oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, stanowił podstawę prawną do uchylenia planu, bez jednoczesnego wyprowadzenia nowych ustaleń dla terenu objętego uchwałą w sprawie uchylenia planu. Ustawa zawiera kompleksową regulację dotyczącą wymaganej treści planu miejscowego, trybu jego przygotowania, uchwalania i zmiany, a ustawodawca w sposób wyraźny unormował przypadki, kiedy akt planistyczny przestaje obowiązywać wskutek stwierdzenia jego nieważności lub uchwalenia nowego planu (art. 28 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy). W świetle wymienionych przepisów wyraźne jest oddzielenie kompetencji organów gminy w zakresie sporządzania, uchwalania i zmiany planów miejscowych od kompetencji organów nadzoru oraz sądów administracyjnych w zakresie kontroli legalności oraz stwierdzania ich nieważności. Co ważne, w przepisach art. 32 i 33 ustawy przewidziano uprawnienia gminy do aktualizowania aktów planistycznych w ramach prowadzonej polityki przestrzennej. W razie więc wystąpienia nowych okoliczności faktycznych związanych z zagospodarowaniem przestrzennym rada gminy jest uprawniona do podjęcia uchwały w sprawie nieaktualności planu miejscowego obowiązującego na danym obszarze, a następnie przystąpienia do działań w przedmiocie zmiany planu, stosownie do art. 32 ust. 2 ustawy.
Wojewoda podkreślił, że zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy wejście w życie planu miejscowego powoduje utratę mocy obowiązującej innych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich części odnoszących się do objętego nim terenu. Z wymienionego przepisu wynika, że dla danego obszaru może obowiązywać wyłącznie jeden plan miejscowy, przy czym uchwalony późniejszy plan miejscowy uchyla plan wcześniejszy. Jednocześnie wskazać należy, że regulacja art. 34 nie dotyczy sytuacji, w których nowe ustalenia planistyczne wprowadzane są w zakresie nowelizacji (zmiany) planu miejscowego, gdyż w takim przypadku nowelizacja polega na zastąpieniu wcześniejszych regulacji ustaleniami wprowadzanymi w wyniku zmian. Przepis ten potwierdza natomiast, że dopuszczalne jest podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru, dla którego obowiązuje już plan miejscowy (art. 14 ust. 1 ustawy). Zmierzając do zmiany regulacji planistycznych dla obszaru objętego już obowiązującym planem miejscowym, prawodawca gminny ma więc do wyboru podjąć uchwałę o przystąpieniu do zmiany planu miejscowego (art. 14 ust. 1 w zw. z art. 27 ustawy), bądź uchwałę w sprawie przystąpienia do sporządzenia nowego planu miejscowego. Z reguły zakres zmian pianistycznych przesądzać będzie o wyborze jednego z wymienionych rozwiązań. Przy czym zmiana planu jest przykładem nowelizacji, a nie derogacji aktu prawnego i zastąpienia go całkiem nowym aktem.
Przepisy art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 20 ust. 1 ustawy, stanowią podstawę prawną do podjęcia uchwały w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Żaden z powyższych przepisów upoważniając radę gminy wyłącznie do uchwalenia planu (opcjonalnie jego zmiany) nie daje zarazem żadnych podstaw prawnych do uchylenia uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Stosownie do zapisów art. 14 ust. 8 ustawy, miejscowy pian zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, uchwalanym zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, przez organ stanowiący gminy, tj. radę gminy. Zasady obowiązywania aktów prawa powszechnie obowiązującego regulowane mogą być wyłącznie aktami rangi ustawowej. Konstytucja RP stanowi, że organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, a zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa, W przypadku aktów prawa miejscowego z zakresu planowania przestrzennego, tj. w odniesieniu do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, regulację zasad i trybu ich sporządzania, określa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
Wojewoda podkreślił, że tryb uchwalenia planu, określony w art. 17 ustawy, odnosi się do kolejno podejmowanych czynności planistycznych, określonych przepisami ustawy, gwarantujących przy tym możliwość udziału zainteresowanych podmiotów w procesie planowania. Dodatkowo nie bez znaczenia pozostaje również systemowy charakter aktu planistycznego jakim jest plan miejscowy, Uchwała w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest zaledwie ostatnią czynnością trybu sporządzania i uchwalania planu miejscowego. Poprzedzające ją wymagane etapy procedury mają na celu zapewnienie spełnienia wymogów planowania przestrzennego, określonych w art. 1 ustawy. Procedura planistyczna jest pewnego rodzaju postępowaniem prawotwórczym i wymaga dokonania kolejno szeregu czynności prawnych oraz materialno-technicznych, które mają na celu zagwarantowanie, że w toku tworzenia planu gmina uwzględni stanowisko innych organów administracji publicznej, wolę mieszkańców gminy, których przyszłe ustalenia planu będą dotyczyły i będzie miała na uwadze, że plan miejscowy będzie w przyszłości podstawą do wydawania decyzji administracyjnych, w tym decyzji o pozwoleniu na budowę. Procedura planistyczna służy więc zapewnieniu partycypacji społecznej, ochrony interesu publicznego i interesów podmiotów prywatnych w planowaniu przestrzennym. Natomiast dokonanie uchylenia fragmentów obowiązującego planu miejscowego, bez wprowadzenia dla danego terenu ustaleń innych niż dotychczasowe rodzi niebezpieczeństwo, że pozostawiona w mocy pozostała część unormowań nie będzie odpowiadać wszystkim wymogom ustawowym oraz realizować dalej koncepcji jaka legła u podstaw uchwalonego pierwotnie planu. Ponadto z punktu widzenia transparentności całego procesu planistycznego za niedopuszczalne należy uznać uchylenie obowiązującego planu w sytuacji gdy jedynym uczestnikiem tego procesu są organy gminy, a w skutek podjętych przez nią działań dochodzi do uchylenia obowiązujących na danym terenie regulacji.
Zdaniem organu nadzoru przepisy ustawy jednoznacznie wskazują, że podstawową formę ustalania przeznaczenia terenów stanowi plan miejscowy (art. 4 ust. 1 ustawy). Natomiast dopiero w przypadku braku planu miejscowego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 4 ust. 2 ustawy). Konstrukcja przepisów ustawy, w tym szczegółowe uregulowanie trybu oraz zasad sporządzania i uchwalania, a także stwierdzania nieważności uchwał w sprawie planów miejscowych wskazuje, że ustawodawca nie wprowadzając do ustawy żadnych treści w zakresie możliwości uchylenia uchwały w sprawie planu przez organy gminy nie zakładał takiej możliwości oraz sytuacji, w której plany miejscowe będą zastępowane decyzjami o warunkach zabudowy. Te ze względu na dużo mniejszy zakres regulacji i indywidualny charakter z założenia miały funkcjonować jedynie w szczególnych przypadkach i wypełniać luki w istniejącej zabudowie. Natomiast w sytuacji objęcia danego terenu kompleksowymi ustaleniami planu miejscowego nie zachodzą już przesłanki do określania indywidualnych warunków zabudowy. O wyższości planu miejscowego nad decyzją o warunkach zabudowy świadczy bezspornie treść art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy, zgodnie, z którym organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji.
Zdaniem Wojewody przyjęte w uchwale Rady Gminy i Miasta Odolanów regulacje świadczą o nadużyciu przysługującego gminie władztwa pianistycznego. Wyraźne unormowanie kompetencji organów gminy w zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na terenie gminy nie pozwala bowiem na konstruowanie w drodze wykładni rozszerzającej takich uprawnień, które dotyczą materii niewymienionych w przepisach omawianej ustawy. Z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa (art. 2), jak również zasady legalizmu (art. 7) wynika nakaz, że w przypadku, gdy normy prawne nie przewidują wyraźnie kompetencji organu państwowego, kompetencji tej nie wolno domniemywać.
Skargę na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze wniosła Gmina Odolanów podnosząc zarzuty naruszenia:
1. art. 20 ust. 1, art. 34 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez jego błędną wykładnie i przyjęcie że nie może on stanowić podstawy prawnej uchwały o uchyleniu planu zagospodarowania przestrzennego;
2. art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym poprzez jego błędną wykładnie i poprzez to uznanie, że nie stanowi on wystarczającej podstawy prawnej do uchylenia uchwały w przedmiocie planu zagospodarowania przestrzennego;
3. art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie nieważności uchwały.
W uzasadnieniu skargi Gmina, odwołując się do orzeczeń sądów administracyjnych, wywiodła, że możliwe jest uchylenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a samo uchylenie planu, nie powoduje skutków dla prawa własności np. w postaci renty planistycznej, lub ograniczeń w wykonywaniu przez właściciela tego prawa.
Zdaniem Gminy zmiana planu lub jego uchwalenie rodzi określone konsekwencje co do funkcji i przeznaczenia terenu, jak również dalsze implikacje w postaci zmiana wartości gruntu, ograniczeń możliwości zabudowy i korzystania, tak samo zmiana planu. Należy wiec wówczas przeprowadzić procedurę planistyczna, aby mieszkańcy i właściciele terenów mogli np. zgłosić uwagi i zastrzeżenia. Natomiast samo uchylenie planu polega na powrocie terenu do ogólnych zapisów ustawy o planowaniu przestrzennym. W zakresie, w jakim ustawa nie przewiduje procedury uchylenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego istotnym pozostaje, że jej uregulowanie z uwagi na skutki jakie powoduje nie miałoby najmniejszego sensu. Uchylenie planu nie rodzi skutków dla zmiany funkcji i przeznaczenia terenu i następuje powrót do ogólnego reżimu prawnego ustawy o planowaniu, co powoduje, że uchylenie następuje na podstawie ogólnych przepisów o samorządzie gminnych i ustawy o planowaniu, bo przyjęcie założenia że organ który uchwalił uchwałę, nie ma kompetencji do jej uchylenia nie jest do przyjęcia w demokratycznym państwie prawa, zwłaszcza w sytuacji gdy ustawa nie przewiduje tutaj odrębnej procedury. Oznaczałoby to jedynie działanie jednokierunkowe polegające na możliwości przyjęcia i zmiany planu, ale już nie do jego uchylenia. W zakresie uzasadnienia merytorycznego, które legło u podstaw uchylenia planu w tym zakresie Gmina wskazała, że uchylenie uchwały nastąpiło na wniosek właściciela terenu objętego planem. Przedsiębiorca na obszarze objętym uchyleniem planu od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą polegającą na hodowli kurcząt oraz produkcji jaj. Współczesne wymagania dotyczące modernizacji istniejących kurników znacząco odbiegają od przyjętych 22 lata temu w uchwale Rady Gminy i Miasta Odolanów parametrów urbanistycznych. Stąd wniosek o uchylenie był w pełni uzasadniony i pozwoli lokalnemu przedsiębiorcy na wykonanie prac remontowych w obiekcie na bazie warunków zabudowy wydanych w miejsce uchylonego planu, którego aktualność jest wysoce wątpliwa.
Odpowiadając na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie.
Podczas trwania rozprawy sądowoadministracyjnej w dniu 13 lutego 2025 r. pełnomocnik Gminy wyjaśnił, że przeprowadzenie procedury planistycznej dotyczącej zmiany planu jest długotrwałe oraz kosztowne, stąd konieczność uchylenia rozwiązań planistycznych, które straciły na aktualności. Działanie powyższe mieści się w ramach władztwa planistycznego gminy, a dotychczas Wojewoda nie kwestionował stanowiska organu dotyczącego możności uchylenia częściowego zapisów planów miejscowych. Stanowisko powyższe, w ocenie pełnomocnika, potwierdza również dotychczasowe orzecznictwo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 1267) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 935, dalej “P.p.s.a."), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.
Przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie pozostaje rozstrzygnięcie Wojewody Wielkopolskiego, który, stwierdził nieważność w całości uchwały Nr VIII/56/24 Rady Gminy i Miasta Odolanów z dnia 30 września 2024 r. w sprawie uchylenia w części miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą nr XLIII/33/2002 Rady Gminy i Miasta Odolanów z dnia 30 września 2002 r. w sprawie wprowadzenia zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego.
Jak wskazuje analiza zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz wniesionej skargi istota sporu sprowadza się do odpowiedzi, czy Rada Gminy ma kompetencję do uchylenia obowiązującego planu zagospodarowania w części dotyczącej jedynie poszczególnych działek objętych planem miejscowym.
Wyjaśnienia przy tym wymaga, że działanie Gminy w niniejszej sprawie nie było podyktowane wniesieniem skargi do sądu administracyjnego na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (a więc nie podlegało ocenie, pod kątem ewentualnego skorzystania z uprawnień autokontrolnych), jak również nie zostało wywołane zmianami ustawowymi, wymuszającymi ingerencję w treść obowiązującego planu. Jak wyjaśniono w uzasadnieniu uchwały uchylającej częściowo plan miejscowy, podstawą prawną uchwały były brak aktualności zapisów planu miejscowego.
Idąc dalej Sąd zauważa, że choć prowadzenie polityki przestrzennej gminy stanowi sferę przysługującego jej władztwa planistycznego (art. 3 ust. 1 ustawy), to jednak jest ono poddane ograniczeniom ustawowym, dotyczącym nie tylko wynikających z art. 1 ust. 2 zasad, jakie gmina musi uwzględniać w ramach kształtowania przestrzeni, ale również formy, jaka musi być dochowana przy korzystaniu z przysługującego władztwa. W szczególności polityka przestrzenna gminy jest realizowana (przynajmniej do stycznia 2026 r.) poprzez studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a następnie poprzez miejscowe planu zagospodarowania przestrzennego. Zasadą wynikającą z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pozostaje przy tym, że podstawowym aktem planistycznym, który kształtuje prawa i obowiązki właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości położonych na terenie gminy pozostaje plan miejscowy, a jedynie w drodze wyjątku, gdy nie został on uchwalony, zagospodarowanie nieruchomości jest dopuszczalne w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy.
Sama procedura uchwalania planów miejscowym jest uporządkowana, przy czym – co warte podkreślenia z punktu widzenia niniejszej sprawy – zgodnie z art. 27 ustawy zmiana planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim jest on uchwalany. Przepis powyższy wprowadza generalną zasadę, zgodnie z którą dla zmiany jakiegokolwiek aktu planistycznego wymagane jest zachowanie takiego samego trybu jak dla uchwalenia ich w pierwotnej postaci. Innymi słowy, celem art. 27 u.p.z.p. jest zapobieżenie ewentualnym próbom obejścia rygorystycznych przepisów procedury planistycznej w drodze zmiany dwóch szczególnych aktów planowania przestrzennego. Ustawodawca wprost przewiduje, że każda zmiana planu miejscowego wymaga zachowania trybu uchwalania danego aktu, począwszy od zainicjowania procedury w drodze podjęcia uchwały intencyjnej na wniosek uprawnionego podmiotu, przez realizację szczególnych obowiązków informacyjnych, zapewnienie partycypacji społecznej, współdziałanie z organami opiniującymi i uzgadniającymi projekt, wprowadzanie zmian do projektu, podjęcie właściwej uchwały przez radę gminy, po doręczenie wojewodzie uchwały wraz z załącznikami i dokumentacją prac planistycznych w celu oceny legalności aktu i ogłoszenia go w wojewódzkim dzienniku urzędowym (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2017 r., sygn. akt II OSK 1501/15, Baza NSA).
Równocześnie, jako zmianę w rozumieniu przepisu art. 27 u.p.z.p. należy traktować taką sytuację, gdy ustalenia obowiązującego planu miejscowego mają zostać zastąpione innymi unormowaniami w miejsce dotychczas obowiązujących. Innymi słowy pojęcie "zmiany" dotyczy merytorycznej zmiany regulacji stanowiących miejscową normę prawa czy poprzez zastąpienie jej inną normą czy też poprzez usunięcie, lecz w ramach zachowanej systematyki aktu prawa (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2021 r., sygn. akt IV SA/Po 1956/20, Baza NSA). W tym miejscu wskazać pozostaje, iż uchylenie istniejącego planu miejscowego w ograniczonym zakresie – co miało miejsce w niniejszej sprawie – stanowi w ocenie Sądu w istocie zmianę obecnie istniejącego planu miejscowego dla tego terenu, gdyż de facto podjętą uchwałą dokonano zmiany w istniejącym planie miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla pojedynczej działki. Mając na względzie przytoczono powyżej rozważania, w każdym takim przypadku podjecie uchwały w tym zakresie wymagało przeprowadzenia stosowniej procedury, zgodnie z art. 27 ustawy. W istocie bowiem skarżoną uchwałą, w której orzeczono o uchyleniu istniejącej uchwały dotyczącej zmiany planu miejscowego dla określonego terenu spowodowano jego zmianę. Zatem wymagane było poprzedzenie takiej uchwały przeprowadzeniem stosowniej procedury w tym zakresie.
Podnieść w tym miejscu należy, iż nie do zaakceptowania jest pogląd Gminy, iż skarżona uchwała nie stanowi zmiany istniejącego planu miejscowego lecz jest jego wyeliminowaniem z uwagi na nieadekwatność rozwiązań w stosunku do obecnie istniejącego stanu faktycznego. Jak powyżej wskazano, w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewidziano generalnie uprawnienie gminy do kształtowania polityki przestrzennej na terenie swojej właściwości, jako przejawu zagwarantowanej Konstytucją suwerenności w zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnej również. Stąd to do wyłącznej kompetencji rady gminy – poza wyjątkami szczegółowo wyartykułowanych w ustawie – należy kompetencja w zakresie kształtowania charakteru obszarów położonych na jej terenie. Stosownie bowiem do art. 32 ust. 2 zd. 2 ustawy to rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmuje działania, o których mowa w art. 27. W sytuacji – jaka ma miejsce w niniejszej sprawie, gdzie rada gminy doszła do przekonania, iż zapisy planu miejscowego są nieaktualne nie jest ona jednak uprawniona do uchylenia pojedynczych zapisów obowiązującego planu miejscowego, jak to uczyniono w rozpoznawanej sprawie, lecz do przeprowadzenia procedury określonej w art. 27 ustawy. Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z dnia 06 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Op 290/08, Baza NSA, stwierdzenie nieaktualności planu jest efektem samodzielnej oceny gminy, iż przyjęte przez radę i obowiązujące na terenie gminy akty kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej są nieadekwatne do istniejących uwarunkowań faktycznych, a w konsekwencji nie są w przyjętym kształcie instrumentami zapewniającymi prawidłowe prowadzenie polityki przestrzennej, redefiniowanej przez radę gminy w związku z zaistniałymi okolicznościami. Skoro zatem z uwagi na zastrzeżenia właściciela działki rada gminy doszła do przekonania, iż zapisane w planie wymagania nie odpowiadają już dzisiejszym warunkom, powinna dokonać redefinicji zapisów tam istniejących w ramach posiadanej samodzielności planistycznej i wówczas podjąć działania zmierzające do zmiany w tym zakresie obecnie obowiązującego planu miejscowego.
Odnośnie zarzutów Gminy, iż przeprowadzenie procedury zmierzającej do zmiany planu miejscowego jest zbyt czasochłonne oraz kosztochłonne, zaś wydanie decyzji ustalającej warunki zabudowy - w przypadku braku planu miejscowego - zdecydowanie krótszą procedurą, nie ma żadnego znaczenia w rozpoznanej sprawie, gdyż przepis art. 27 ustawy jednoznacznie określa, iż w każdym przypadku zmiany planu musi być zachowana procedura planistyczna jak dla uchwalenia planu. Bez znaczenia także pozostaje charakter planowanych zmian.
Dodatkowo zwrócić należy także uwagę na niekonsekwencję w stanowisku prezentowanym przez Gminę, bowiem prezentuje ona pogląd, iż uchylenie planu miejscowego nie wymaga od rady gminy żadnej procedury, podczas gdy w podstawie prawnej skarżonej uchwały powołano jednakże art. 20 ustawy, który określa wymogi uchwalania przez radę gminy planu miejscowego. Skoro zatem jak wskazano w odpowiedzi na skargę brak jest regulacji dotyczącej uchylenia istniejącego planu miejscowego, to wobec powyższego niekonsekwentne jest powoływanie przez radę w podstawie prawnej przepisu regulującego uchwalanie planu miejscowego, skoro podjęta uchwała nie stanowiła o uchwalaniu planu miejscowego lecz o jego uchyleniu w odniesieniu do określonych działek geodezyjnie wydzielonych.
Finalnie wskazać należy również na skutki, jakie niesie ze sobą działanie Gminy – otóż uchylenie częściowe (punktowe) zapisów planu miejscowego, powoduje, że zagospodarowanie określonych terenów będzie możliwe na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Dochodzi tym samym do odejścia od zasady, zgodnie z którą aktem planistycznym, który kształtuje politykę przestrzenną pozostaje plan miejscowy, a zagospodarowanie działki odbywa się na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Taki sposób korzystanie z władztwa planistycznego gminy obniża poziom ochrony prawnej, gdyż w szczególności ogranicza możliwość zapewnienia partycypacji społecznej w procedurze planistyczne oraz może niekiedy prowadzić do zniwelowania prowadzonej polityki przestrzennej.
Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu działając na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oddalił skargę.
POTRZEBUJESZ POMOCY?