Samooczyszczenie w systemie zamówień publicznych

Zaistnienie przesłanek wykluczenia w stosunku do konkretnego wykonawcy nie zawsze musi oznaczać wyłączenie możliwości ubiegania się przez niego o dane zamówienie. W pewnych sytuacjach możliwe jest dokonanie samooczyszczenia, czyli udowodnienie zamawiającemu, że wykonawca podjął odpowiednie środki naprawcze, a tym samym może być uznany za rzetelnego i wiarygodnego oferenta. Procedura ta jest określana mianem „self-cleaning”.

Prawo zamówień publicznych (dalej: Pzp) wskazuje w art. 108 i 109 na obligatoryjne i fakultatywne przesłanki wykluczenia wykonawców z postępowania. Celem tej regulacji jest zapewnienie, aby w postępowaniu wybrany został wykonawca, który w możliwie największym stopniu daje gwarancję należytego wykonania zamówienia, sam będąc podmiotem rzetelnym. Jak jednak głosi łacińska sentencja hominis est errare, insipientis in errore perseverare (łac.: ludzką rzeczą jest błądzić, głupców rzeczą trwać w błędzie). Zasadę tę wydaje się wyznawać także ustawodawca krajowy, który dał podstawy prawne do zrehabilitowania się wykonawcy – a tym samym uniknięcia wykluczenia z postępowania.