orzeczenie

NSA: prezes UODO powinien zbadać ustawę kagańcową

Obowiązek składania przez sędziów i prokuratorów oświadczeń o przynależności do stowarzyszeń może naruszać RODO, nawet jeśli wynika z ustawy – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Obowiązująca od 2020 r. nowelizacja ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 190; dalej: ustawa kagańcowa) nałożyła na sędziów i prokuratorów obowiązek składania pisemnych oświadczeń o przynależności do wszelkiego rodzaju zrzeszeń. Krytycy tych przepisów przekonywali, że chodzi o identyfikację sędziów i prokuratorów należących do organizacji nieprzychylnych ówczesnemu kierownictwu Ministerstwa Sprawiedliwości. Problem był jednak poważniejszy, gdyż zgodnie z ustawą kagańcową przedstawiciele wskazanych zawodów prawniczych powinni ujawniać nawet dane wrażliwe (np. przynależność do organizacji zrzeszającej rodziców dzieci chorych na raka). Przepisy wzbudziły zastrzeżenia rzecznika praw obywatelskich, który zwrócił się do UODO o ich sprawdzenie pod kątem zgodności z RODO. Ówczesny prezes urzędu Jan Nowak umorzył postępowanie, uznając, że skoro obowiązek składania oświadczeń został nałożony ustawą, to jest to wystarczająca i zgodna z RODO podstawa prawna.