Wyrok NSA z dnia 6 czerwca 2024 r., sygn. III FSK 76/24

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Stachurski, Sędzia NSA Anna Dalkowska, Sędzia WSA (del.) Mirella Łent (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Gminy B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 sierpnia 2023 r. sygn. akt I SA/Gl 471/23 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w B. na uchwałę Rady Miejskiej w B. z dnia 3 stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie skargi na uchwałę rady miejskiej w sprawie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2023 r. sygn. I SA/Gl 471/23 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w B. na uchwałę Rady Miejskiej w B. z dnia 3 stycznia 2020 r. w przedmiocie zwolnienia w części z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.

W uzasadnieniu wyroku, sąd pierwszej instancji wskazał, że warunki określone w § 3 ust. 1 i 2 zaskarżonej uchwały wykraczają poza granice delegacji ustawowej wyznaczone treścią art. 6k ust. 4a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2019 r., poz. 2010 tj. ze zm.) – dalej jako: "u.c.p.g.", uzależniają bowiem prawo do częściowego zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od złożenia przez właściciela nieruchomości pierwszej lub nowej deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, w której zadeklarowali kompostowanie w kompostowniku przydomowym. Obligują przy tym właścicieli nieruchomości do złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6m ustawy zawierającej oświadczenie, że posiadają kompostownik przydomowy i kompostują w nim bioodpady stanowiące odpady komunalne. WSA w Gliwicach podkreślił, że nie kwestionuje prawa rady gminy do podejmowania uchwał w sprawie wzoru tzw. deklaracji śmieciowej (art.6m ust. 1b u.c.p.g.), jednak uzależnianie zwolnienia określonego w art. 6k ust. 4a ustawy od faktu złożenia tej deklaracji i zamieszczenia w niej odpowiednich treści - nie mieści się w zakresie tej normy prawnej i delegacji w niej zawartej. Poza te ramy wykracza także treść § 5 zaskarżonej uchwały, mocą którego zwalnia się w całości z obowiązku posiadania pojemnika lub worka na bioodpady właściciela nieruchomości, który prowadzi kompostowanie bioodpadów stanowiących odpady komunalne W kompostownikach przydomowych na terenie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi. Podkreślił, że przewidziane w art. 6k ust. 4a ustawy zwolnienie należy odnosić wyłącznie do wynikającego z kompostowania bioodpadów zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi ponoszonych przez gminę, zwolnieniem tym obejmując właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym - proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Sąd pierwszej instancji dodał, że art. 6k ust. 4a ustawy odnosi się do kosztów gospodarowania odpadami "z gospodarstw domowych", więc sprzeczne z przyjętą w tej ustawie logiką byłoby odnoszenie przewidzianego w tym przepisie zwolnienia do innych kategorii prawnie istotnych, niż "gospodarstwo domowe" - jak ,,od mieszkańca'' (§ 2 uchwały) - i na takiej podstawie poszukiwanie dalszych zróżnicowań zakresu tego zwolnienia. Sąd pierwszej instancji uznał, że w tym stanie rzeczy, stawianie warunków unormowanych w § 3 zaskarżonej uchwały, a w konsekwencji także w § 4, bądź określanie innych zwolnień, niż wynikające z delegacji zwartej w art. 6k ust. 4a u.c.p.g (§ 5 uchwały), czy też tworzenie pozaustawowego zakresu zwolnienia (§ 2 uchwały) - narusza tę normę prawną w stopniu rażącym, co zarzuty skargi czyni zasadnymi. Za trafny WSA w Gliwicach uznał również zarzut nieprzedstawienia metody ustalenia wysokości częściowego zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Mianowicie art. 6k ust. 4a ustawy wymaga, aby zwolnienie to ustalić proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Wyliczeń w tym zakresie organ jednak nie zaoferował. Jednocześnie sąd ten wskazał, że bez znaczenia dla oceny prawnej zaprezentowanej w niniejszym uzasadnieniu pozostała kwestia, że zakwestionowana uchwała nie została podważona przez Kolegium Regionalnej lzby Obrachunkowej oraz Wojewodę. Wyrok ten w całości dostępny jest w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych (http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej w skrócie CBOSA).