Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości z działu spadku przekraczającego udział spadkowy - Interpretacja indywidualna z dnia 16 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.326.2025.2.MS2
Odpłatne zbycie nieruchomości lub praw nabytych w drodze działu spadku, które przekraczają pierwotny udział w spadku, stanowi źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jeżeli zbycie nastąpi przed upływem pięciu lat od daty działu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 marca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 12 maja 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
Postanowieniem Sądu Rejonowego dla (…) z dnia 4 lipca 2023 roku, uprawomocnionym w dniu 12 lipca 2023 roku, spadek po A.A., na podstawie ustawy nabyli: żona B.B., syn C.C., córka D.D. z domu (…) (Wnioskodawczyni). Każde z nich po 1/3 części spadku. W dniu 25 stycznia 2025 roku aktem notarialnym, Repertorium A Nr (…) Spadkobiercy zawarli umowę o dział spadku wraz z podziałem majątku oraz oświadczenia o ustanowieniu służebności. W skład spadku wchodził udział 1/2 w następujących składnikach majątkowych:
1.Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o pow. użytkowej 56,1 m2, położonego pod adresem: ul. (…), wartość mieszkania - 734 000 zł
2.Spółdzielcze własnościowe prawo do miejsca postojowego w garażu o powierzchni 19 m2, położonego pod adresem: ul. (…), miejsce postojowe nr (…), wartość miejsca postojowego - 66 000 zł
3.Nieruchomość zabudowana, dz. 1, położona w miejscowości (…), przy ulicy (…), wartość nieruchomości: 864 834 zł
4.Nieruchomość zabudowana, dz. 2, 3, położona w miejscowości (…), przy ulicy (…), KW Nr (…)) wartość nieruchomości: 1 990 166 zł
5.Nieruchomości niezabudowane w miejscowości (…) - własność, powierzchnia całkowita - 3,7594 ha (w tym drogi 0,2793 ha)
a)działka numer 4 - powierzchnia 3083 m2
b)działka numer 5 - powierzchnia 3033 m2 łączna wartość działek - 908 411 zł
c)działka numer 6 - powierzchnia 3014 m2
d)działka numer 7 - powierzchnia 3012 m2
e)działka numer 8 - powierzchnia 3017 m2
f)działka numer 9 - powierzchnia 3010 m2
g)działka numer 10 - powierzchnia 3024 m2
h)działka numer 11 - powierzchnia 3011 m2 łączna wartość działek - 2 686 615 zł
i)działka numer 12 - powierzchnia 3026 m2
j)działka numer 13 - powierzchnia 3004 m2
k)działka numer 14 - powierzchnia 1157 m2
l)działka numer 15 - powierzchnia 1155 m2
m)działka numer 16 - powierzchnia 1100 m2
n)działka numer 17 - powierzchnia 1155 m2 łączna wartość ww. działek - 1 573 975 zł
o)działka numer 18 - powierzchnia 172 m2
p)działka numer 19 - powierzenia 1382 m2 + służebności
q)działka numer 20 - powierzchnia 1223 m2 r.
r)działka numer 21 - powierzchnia 16 m2 Łączna wartość ww. działek - ok. 246 500 zł.
6.Nieruchomość gruntowa - w miejscowości (…), działka numer 22 (KW nr (…)) - powierzchnia, 0,69 ha, wartość nieruchomości - 143 000 zł.
7.Nieruchomość niezabudowana - w miejscowości (…), działka numer 23 (RA (…)) - powierzchnia 0,65 ha, wartość nieruchomości - 135 000 zł
8.Pojazdy:
a)samochód osobowy, (…), 2005, wartość pojazdu - 5600 zł;
b)samochód osobowy, (…), 2011, wartość pojazdu - 15 300 zł;
c)przyczepa zwykła - 1992, wartość przyczepy - 1200 zł;
9.Środki pieniężne - 527 024,07 zł - rozliczone pomiędzy spadkobiercami w sierpniu 2023 wg udziałów w spadku, z uwagi na to, że ww. środki objęte były wspólnością małżeńską spadkodawcy i B.B., wnioskodawczyni otrzymała 1/6 ww. środków;.
Wskazane kwoty dotyczą wartości całego prawa, a nie masy spadkowej. Tym samym łączna wartość spadku na dzień śmierci spadkodawcy wynosiła ok. - 4 948 812 zł, albowiem ww. majątek objęty był wspólnością majątkową spadkodawcy i jego żony B.B. Pani udział w spadku wynosi 1/3 o wartości 1 649 604 zł. Zgodnie z działem spadku na wyłączną własność nabyła Pani:
1.spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…), przy ul. (…) w (…) - wartość 734 000 zł;
2.spółdzielcze własnościowe prawo do miejsca postojowego nr (…), przy ul. (…) - wartość 66 000 zł
3.wchodzące w skład nieruchomości II (zgodnie z AN) działki nr 12, 13, 14, 15, 16, 17 z obrębu (…) - łączna wartość - 1 573 975 zł
4.udział 6/8 we współwłasności działki nr 20 - łączna wartość - 6/8 x 107 942 - 80 956, 50 zł
5.1/6 środków pieniężnych - 1/6 x 527 024,07 zł - 87 837,35 zł
Łączna wartość - 2 542 768,85 zł
Dnia 30 stycznia 2025 roku (Akt notarialny Repertorium A nr (…)) dokonała Pani na rzecz E.E. sprzedaży nieruchomości działki numer 17 o obszarze 0,1155 ha, położonej w miejscowości (…) oraz sprzedaży udziału wynoszącego 1/8 we współwłasności stanowiącej niezabudowaną działkę numer 20, o obszarze 0,1223 ha. Wartość sprzedaży opiewała na kwotę w wysokości 270 000 zł (działka numer 17 - 254 000 zł, udział 1/8- 16 000 zł). Od 2019 r., zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT, obowiązują odrębne zasady rozliczenia sprzedaży dla spadkobierców. Pięcioletni okres liczy się od końca roku, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości przez spadkodawcę. Spadkodawca nabył ww. nieruchomości do majątku wspólnego, przy czym od daty nabycia upłynęło ponad 5 lat. W związku z nabytym przez Panią spadkiem po zmarłym ojcu, na mocy postanowienia sądu z 4 lipca 2023 r., na mocy działu spadku w dniu 25 stycznia 2025 roku, stała się Pani właścicielką ww. nieruchomości o łącznej wartości 2 542 768,85 zł. Działowi spadku nie towarzyszyły żadne spłaty i dopłaty.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
A.A. zmarł 11 lutego 2021 roku (11 lutego 2021 roku) w (…). Pani rodzice (spadkodawca A.A. oraz B.B.) nieruchomości w miejscowości (…) nabyli Aktem Notarialnym o numerze Rep. nr (…) w dniu 27 listopada 1990 roku. Była to umowa przekazania gospodarstwa rolnego. Działki od numeru 0 do numeru 21 (w tym ww. działki 17 oraz 20 powstały w wyniku podziału dokonanego Decyzją nr (…) z 26 września 2019 r. (Decyzja stała się ostateczna 4 listopada 2019 r.) - całość pozostała własnością Pani rodziców. Nabyte przez Panią składniki majątkowe w wyniku działu spadku przekraczały wartość udziału w spadku po A.A. Jednakże wartość działki której dotyczy wniosek nie przekracza wartości udziału w spadku.
Pytania
1.Czy prawidłowe jest Pani stanowisko, że w związku sprzedażą dnia 30 stycznia 2025 roku nieruchomości oznaczonej jako działka nr 17 o obszarze 0,1155 ha oraz udziału wynoszącego 1/8 we współwłasności stanowiącej niezabudowaną działkę numer 20, o obszarze 0,1223 ha za łączną cenę 270 000 zł nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
2.W przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1 - czy prawidłowe jest Pani stanowisko, że przychód z tytułu sprzedaży dnia 30 stycznia 2025 roku nieruchomości oznaczonej jako działka nr 17 o obszarze 0,1155 ha oraz udziału wynoszącego 1/8 we współwłasności stanowiącej niezabudowaną działkę numer 20, o obszarze 0,1223 ha wartość udziału, jaki pierwotnie Pani przysługiwał w całej masie spadkowej, nie będzie opodatkowany podatkiem PIT ze względu na upływ 5-letniego terminu posiadania Nieruchomości przez Panią oraz spadkodawcę?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Tym samym, nabycie majątku spadkowego, w tym nieruchomości lub udziałów w nieruchomości, następuje z chwilą otwarcia spadku, tj. z dniem śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Data działu spadku ma jedynie charakter deklaratywny - potwierdza i porządkuje stan prawny istniejący od chwili otwarcia spadku, nie kreuje natomiast nowego prawa własności.
W świetle powyższego, także składniki majątku przyznane Pani dopiero w wyniku działu spadku, nawet jeśli przewyższają pierwotny udział w masie spadkowej, należy uznać za nabyte z dniem śmierci spadkodawcy. Dział spadku nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, lecz jedynie podział już nabytego majątku. Przyznaje Pani, że w ramach umowy o podział majątku wspólnego i dział spadku otrzymała Pani składniki majątkowe o wartości przekraczającej wartość Pani udziału spadkowego. Jednakże odpłatne zbycie nieruchomości opisanych we wniosku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ spełniony został warunek czasowy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT - zbycie nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę. W omawianej sprawie nieruchomości zostały nabyte przez spadkodawcę przed jego śmiercią, a zatem zbycie przez Panią, jako spadkobierczynię, dokonane po upływie wskazanego okresu, nie podlega opodatkowaniu. Co więcej, uzyskana przez Panią cena ze sprzedaży nieruchomości (270 000 zł) nie przekracza wartości przysługującego Pani udziału w masie spadkowej po ojcu, który wynosił ponad 1 600 000 zł. Oznacza to, że odpłatne zbycie mieści się w granicach Pani udziału spadkowego, co wyklucza powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu. Dopiero w sytuacji, gdyby dokonała Pani sprzedaży wszystkich składników majątku otrzymanych w wyniku działu spadku, w tym również tych, które przekraczały Pani udział spadkowy, przed upływem 5 lat od daty umowy działowej - mogłaby powstać nadwyżka stanowiąca przychód z odpłatnego zbycia, podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT. W takim przypadku podstawą opodatkowania byłaby różnica pomiędzy łączną wartością majątku nabytego w wyniku działu spadku a wartością udziału przypadającego Pani z tytułu dziedziczenia.
Podsumowując, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości i udziałów we współwłasności nieruchomości nastąpiło za cenę nieprzekraczającą wartości udziału spadkowego, a zbycie miało miejsce po upływie 5 lat od końca roku, w którym spadkodawca nabył przedmiotowe nieruchomości - czynność ta nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Niemniej jednak, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że przedstawione przez Panią stanowisko jest nieprawidłowe, wskazuje Pani, że odpłatne zbycie udziałów w nieruchomości w zakresie odpowiadającym udziałowi pierwotnie przysługującemu Pani w masie spadkowej również nie powinno podlegać opodatkowaniu. Zbycie to nastąpiło bowiem po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył nieruchomość. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy dotyczyłby wyłącznie tej części przychodu ze sprzedaży, która wynika z nabycia składników majątkowych przewyższających wartość przysługującego Pani udziału w masie spadkowej.
W tym kontekście:
W odniesieniu do działki oznaczonej numerem 17 - z tytułu dziedziczenia przysługiwał Pani udział 1/6. Zatem z tytułu sprzedaży udziału wynoszącego 6/6, opodatkowaniu podlegać będzie jedynie przychód odpowiadający 5/6 ceny sprzedaży tej działki.
W odniesieniu do działki nr 20 - z tytułu dziedziczenia przysługiwał Pani udział 1/6 (czyli 4/24), a na mocy działu spadku przypadł udział 18/24 (czyli 6/8). Na mocy umowy sprzedaży z dnia 30 stycznia 2025 r., sprzedała Pani jedynie 3/24 udziału, co mieści się w ramach udziału nabytego z tytułu dziedziczenia. Tym samym, sprzedaż ta nie rodzi obowiązku podatkowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Źródło przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości miało miejsce po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych.
Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku
Według art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Aby wyliczyć pięcioletni okres, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży odziedziczonych nieruchomości, uwzględnia się:
1)okres posiadania nieruchomości przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, oraz
2)okres posiadania nieruchomości przez spadkodawcę.
Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył nieruchomość, do momentu, kiedy spadkobierca zbył tę nieruchomość upłynęło 5 lat – sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
Z kolei art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) stanowi, że:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Według art. 924 ustawy Kodeks cywilny:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Na mocy art. 925 powołanej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
W świetle art. 1025 § 1 ww. ustawy:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia począwszy od 1 stycznia 2019 r. nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, nabytych w drodze spadku istotne znaczenie ma ustalenie ich daty nabycia przez spadkodawcę.
Odpłatne zbycie nieruchomości nabytej w drodze działu spadku
W myśl art. 10 ust. 7 powołanej ustawy:
Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Stosownie do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.
Jednak zgodnie z art. 1036 ww. ustawy:
Istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.
Stosownie do art. 1037 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Dział spadku odbywa się według tych samych zasad co zniesienie współwłasności w częściach ułamkowych (art. 210 ˗ 212 w związku z art. 1035 Kodeksu cywilnego).
Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Dział spadku jest czynnością dokonywaną wyłącznie między samymi spadkobiercami dziedziczącymi po tym samym spadkodawcy. Dział spadku jest czynnością wtórną, wynikającą z podziału majątku spadkowego, a zatem nie jest tą samą czynnością co zniesienie współwłasności.
Jak wynika z cytowanych przepisów, spadkobiercy mogą dokonać działu spadku. W takim przypadku:
1)jeśli w wyniku działu spadku spadkobierca uzyskuje składniki majątku, których wartość odpowiada jego udziałowi w masie spadkowej, czynność ta nie wywołuje żadnych skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych;
2)jeśli w wyniku działu spadku spadkobierca uzyskuje składniki majątku, których wartość przewyższa jego udział w masie spadkowej, czynność ta:
-w zakresie, w jakim uzyskane składniki majątku odpowiadają wartości jego udziału w masie spadkowej, nie wywołuje skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych,
-w zakresie, w jakim wartość uzyskanych składników majątku przewyższa wartość udziału w masie spadkowej, jest na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych traktowana jako nabycie składnika majątku.
Jednym ze sposobów działu spadku jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. W rezultacie w wyniku działu spadku dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy współwłasności.
Dział spadku nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. O tym, czy w wyniku działu spadku doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości tych nieruchomości, a nie ich powierzchni. Co do zasady, dział spadku jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego działu spadku podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem, jeżeli przy dokonaniu działu spadku wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed działem spadku oznacza to, że dla części udziału w nieruchomości nabytego w drodze działu spadku dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpił dział spadku.
Biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego działu spadku lub zniesienia współwłasności, jeśli:
·podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
·wartość rzeczy mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku wspólnym.
Jeżeli więc spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku lub zniesienie współwłasności nieruchomości nie może być rozpatrywane w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę jej nabycia uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu lub zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat.
Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.
Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości
Z wniosku wynika, że spadek po A.A. (zmarłym 11 lutego 2021 roku) nabyli żona B.B., syn C.C. oraz Pani. Majątek objęty był wspólnością majątkową spadkodawcy i jego żony B.B. Pani udział w spadku wynosi 1/3. W dniu 25 stycznia 2025 roku aktem notarialnym Spadkobiercy zawarli umowę o dział spadku. W wyniku działu spadku nastąpiło przysporzenie majątkowe, wcześniej posiadała Pani jedynie udział, po dziale spadku stała się jedynym właścicielem. Wartość rynkowa nabytych składników w ramach działu spadku przekraczała wartość udziału nabytego we wszystkich składnikach wchodzących w skład spadku. Działowi spadku nie towarzyszyły żadne spłaty i dopłaty. Zgodnie z działem spadku na wyłączną własność nabyła Pani:
-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…), przy ul. (…) w (…) - wartość 734 000 zł;
-spółdzielcze własnościowe prawo do miejsca postojowego nr (…), przy ul. (…) - wartość 66 000 zł
-wchodzące w skład nieruchomości II (zgodnie z AN) działki nr 12, 13, 14, 15, 16, 17 z obrębu (…) - łączna wartość - 1 573 975 zł
-udział 6/8 we współwłasności działki nr 20 - łączna wartość - 6/8 x 107 942 - 80 956, 50 zł
-1/6 środków pieniężnych - 1/6 x 527 024,07 zł - 87 837,35 zł
30 stycznia 2025 roku sprzedała Pani działkę numer 17 oraz udział wynoszący 1/8 we współwłasności stanowiącej niezabudowaną działkę numer 20.
Odnosząc przywołane przepisy prawne do niniejszej sprawy wskazać należy, że jeżeli sprzedaż nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, wówczas skutki podatkowe należy oceniać w oparciu o kryteria wynikające z ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu sprawy oraz przywołanych powyżej przepisów wynika, że nabycie przez Panią udziałów w zbytych nieruchomościach (działkach nr 17 i 20) nastąpiło w dwóch etapach, tj. w drodze spadku po zmarłym ojcu w 2021 oraz w wyniku działu spadku w 2025 r.
Z ww. art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Istotne znaczenie ma więc data nabycia nieruchomości przez Pani spadkodawcę, czyli Pani ojca. Pani ojciec nabył przedmiotowe działki w 1990 r., zatem w stosunku do udziałów nabytych przez Panią w wyniku dziedziczenia ustawowego po ojcu, okres, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 5 już minął.
Zatem w stosunku do sprzedaży przez Panią w 2025 r. nieruchomości (działek) w części przypadającej na udział nabyty w spadku po Pani ojcu, pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych już minął, bowiem od końca roku kalendarzowego, w którym ww. nieruchomości zostały nabyty przez spadkodawcę (Pani ojca), tj. w 1990 r., do momentu sprzedaży tych udziałów przez Panią upłynęło ponad pięć lat.
Jednak w wyniku działu spadku dokonanego w styczniu 2025 r. wystąpiło u Pani przysporzenie majątkowe. Nabyte przez Panią składniki majątkowe w wyniku działu spadku przekraczały wartość udziału w spadku po Pani ojcu, a więc mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększył się stan Pani majątku osobistego.
Zatem w odniesieniu do sprzedaży pozostałej części Pani udziału w nieruchomościach (działkach), której wartość po dokonanym dziale spadku przekroczyła wartość, jaka pierwotnie Pani przysługiwała, tj. którą nabyła Pani ponad udział spadkowy, datą nabycia zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest data, w której nastąpił dział spadku w 2024 roku.
Nie sposób więc zgodzić się z Pani stanowiskiem zaprezentowanym we wniosku, że „ (…) składniki majątku przyznane Pani dopiero w wyniku działu spadku, nawet jeśli przewyższają pierwotny udział w masie spadkowej, należy uznać za nabyte z dniem śmierci spadkodawcy. Dział spadku nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, lecz jedynie podział już nabytego majątku (…). Dopiero w sytuacji, gdyby dokonała Pani sprzedaży wszystkich składników majątku otrzymanych w wyniku działu spadku, w tym również tych, które przekraczały Pani udział spadkowy, przed upływem 5 lat od daty umowy działowej - mogłaby powstać nadwyżka stanowiąca przychód z odpłatnego zbycia, podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT. W takim przypadku podstawą opodatkowania byłaby różnica pomiędzy łączną wartością majątku nabytego w wyniku działu spadku a wartością udziału przypadającego Pani z tytułu dziedziczenia.”
W konsekwencji, sprzedaż 30 stycznia 2025 r. tej części udziału w nieruchomościach (działkach), która dotyczy udziału nabytego przez Panią 25 stycznia 2025 r. ponad przysługujący udział spadkowy w drodze umowy o dział spadku, będzie stanowić dla Pani źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ sprzedaż tej części udziału nastąpiła przed upływem pięcioletniego terminu określonego w ww. przepisie.
Opodatkowanie dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości
Wskazać należy, że w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy:
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c).
Stosownie do art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości (lokalu mieszkalnego)lub prawa określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia) a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c lub art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
W myśl art. 45 ust. 1a pkt 3 ww. ustawy:
W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
Zatem sprzedaż przez Panią 30 stycznia 2025 r. nieruchomości (działek) w części przypadającej na udział nabyty w spadku po Pani ojcu, nie stanowi źródła przychodu, ponieważ ww. sprzedaż nastąpiła po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części nieruchomości (działek) przez spadkodawcę. Tym samym nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz złożenia zeznania PIT-39 do urzędu skarbowego z tytułu uzyskanego przychodu w odniesieniu do tej części udziału w działkach nr 17 oraz nr 20.
Natomiast, sprzedaż przez Panią 30 stycznia 2025 r. nieruchomości (działek) w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Panią w drodze działu spadku (25 stycznia 2025 r.), ponad pierwotny udział w spadku, stanowi dla Pani źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ust. 1 ww. ustawy, ponieważ sprzedaż udziału nabytego ponad udział spadkowy nastąpił przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie. Tym samym jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz złożenia zeznania PIT-39 do urzędu skarbowego z tytułu uzyskanego przychodu w odniesieniu do tej części udziału w działkach nr 17 oraz nr 20.
Wobec powyższego Pani stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
