Interpretacja indywidualna z dnia 30 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.21.2020.14.PB
Cesja wierzytelności, jako umowa sprzedaży przy braku opodatkowania VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z zastosowaniem stawki 1% od wartości rynkowej wierzytelności, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
1) ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 3 lutego 2020 r. (data wpływu 11 lutego 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej - uwzględniam przy tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z (…) 2024 r. sygn. akt (…) oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) z (…) 2025 r. sygn. akt (…) (data wpływu prawomocnego wyroku (…) 2025 r.); i
2) stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 lutego 2020 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 lutego 2020 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych cesji wierzytelności. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 7 kwietnia 2020 r. (wpływ 14 kwietnia 2020 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością powstałą (…) 2019 r. Wnioskodawca zamierza rozszerzyć dotychczas prowadzoną działalność w zakresie działalności rachunkowo-księgowej (symbol PKD 69.20.Z) o działalność związaną z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (symbol PKD 66.21.Z - usługi związane z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat), której podklasa obejmuje dochodzenie roszczeń ubezpieczeniowych. W ramach prowadzonej dotychczas działalności Spółka nie świadczy doradztwa podatkowego, nie jest również czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca zamierza zajmować się kupowaniem od osób poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód majątkowych (głównie szkód na pojazdach samochodowych). Zakup miałby się odbywać na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, czyli tzw. cesji wierzytelności. Następnie wierzytelności te, już we własnym imieniu, będą dochodzone od towarzystw ubezpieczeniowych. Cedentem ww. wierzytelności będzie każdorazowo osoba fizyczna (chodzi tylko o szkody majątkowe, a nie osobowe) poszkodowana w zdarzeniu drogowym, w wyniku którego poniosła szkodę na pojeździe. Cesjonariuszem będzie natomiast Wnioskodawca. Sprzedawana wierzytelność nie będzie związana z działalnością gospodarczą, zarobkową, czy też zawodową Cedenta. Trzeba wyjaśnić, że osoby poszkodowane, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przez towarzystwo ubezpieczeniowe, otrzymują pewną kwotę odszkodowania. Jeżeli uważają, że wysokość tego odszkodowania jest zaniżona, ale nie chcą spierać się z towarzystwem ubezpieczeniowym w zakresie dopłaty odszkodowania, bądź nie wiedzą jak tę dopłatę uzyskać będą mogły odsprzedać Wnioskodawcy wierzytelność wynikającą z tego odszkodowania. Jeżeli dojdzie do porozumienia co do ceny, będzie zawierana pomiędzy stronami (Wnioskodawcą i poszkodowanym) cesja wierzytelności. Z treści cesji wynikać będzie oświadczenie cedenta, że w związku z konkretnym zdarzeniem drogowym uszkodzeniu uległ pojazd będący własnością cedenta i z tytułu tego zdarzenia przysługuje cedentowi wierzytelność o zapłatę odszkodowania do sprawcy szkody oraz do konkretnego towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym pojazd sprawcy szkody objęty był w chwili zdarzenia obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych. Ponadto, cedent będzie oświadczał, że otrzymał od towarzystwa ubezpieczeniowego odszkodowanie w konkretnej wysokości, które jednak nie czyni w pełni zadość obowiązkowi naprawienia szkody, ponieważ nie wystarczyło do przeprowadzenia pełnej naprawy pojazdu. Cesja nie będzie zobowiązywać Wnioskodawcy do żadnych czynności na rzecz poszkodowanego poza zapłatą ceny. Z chwilą zawarcia niniejszej umowy cedent będzie zbywać za umówioną cenę, a cesjonariusz będzie nabywać wierzytelność o zapłatę pozostałej należnej części odszkodowania powyżej już wypłaconej przez towarzystwo ubezpieczeniowe kwoty, do wysokości pełnego odszkodowania. Na cesjonariusza wraz z wierzytelnością będą przechodzić wszelkie prawa z nią związane (również prawo do odsetek i zwrotu kosztów wykonania opinii niezależnego rzeczoznawcy, itd.). Pozostała należna część odszkodowania, o której mowa w treści umowy cesji, nie będzie określona kwotowo w treści umowy i nie będzie dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Finalnie będzie ona określana wyrokiem sądowym lub zawartą z zakładem ubezpieczeń ugodą, bądź dobrowolnym uznaniem przez zakład ubezpieczeń. W chwili zawierania cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Dochodzenie przez Wnioskodawcę wierzytelności od zakładu ubezpieczeń będzie się wiązało (choć nie zawsze) z poniesieniem dodatkowych kosztów, np. z tytułu wykonania kosztorysu naprawy przez zewnętrzną firmę, obsługi prawnej itd. W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez zakład ubezpieczeń, sprawa kierowana będzie do postępowania sądowego, w wyniku którego wydawany jest wyrok sądowy przymuszający towarzystwo ubezpieczeniowe do dopłaty wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami sądowymi.
Zaznaczyć należy także, że nabyta wierzytelność nie będzie dalej odsprzedawana.
Pytanie
Czy z tytułu cesji wierzytelności (umowy sprzedaży wierzytelności) należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% od ceny zakupu wierzytelności?(pytanie oznaczone nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu cesji wierzytelności (umowy sprzedaży wierzytelności) należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% od ceny zakupu wierzytelności.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1519 ze zm.) - podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają między innymi umowy sprzedaży praw majątkowych.
W myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) oraz spoczywa przy umowie sprzedaży na kupującym (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).
By ustalić, czy Wnioskodawca z tytułu zawierania umów kupna-sprzedaży wierzytelności zobligowany będzie do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych należy wpierw stwierdzić, czy kupując wspomniane wierzytelności Wnioskodawca świadczy na rzecz zbywców usługę podlegającą podatkowi od towarów i usług. Badając ten aspekt zwrócić należy uwagę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 106).
Ustawodawca na potrzeby podatku od towarów i usług w art. 8 ust. 1 ww. ustawy określił co należy rozumieć przez świadczenie usług. Otóż zgodnie ze wskazanym przepisem przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
W ustawie o podatku od towarów i usług akcentuje się, że świadczenie usług podlegających podatkowi od towarów i usług musi mieć charakter odpłatny. Wobec tego należy wyjaśnić, czy nabycie wierzytelności pieniężnej na własne ryzyko, w celu windykacji, w swoim imieniu i na swoją rzecz, jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a tym samym w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Należy stwierdzić, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności - niezależnie od tego, czy jest to wierzytelność własna, czy nabyta, jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością i stanowi wykonanie przez dotychczasowego wierzyciela przysługującego mu prawa własności.
W orzecznictwie przyjmuje się, że egzekwowanie własnych należności na swoją rzecz jest zwyczajnym elementem obrotu gospodarczego i nie tworzy usługi. Nie może być tutaj mowy o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w konsekwencji czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W orzecznictwie przyjmuje się również, że nabycie wierzytelności w imieniu własnym i na własne ryzyko, w sytuacji gdy cena za wierzytelności ustalona została poniżej ich wartości nominalnej i odzwierciedla ich rzeczywistą wartość z chwili sprzedaży, nie może być traktowana jako odpłatna usługa ściągania długów. Stwierdzenie więc w odniesieniu do takiej czynności, że Wnioskodawcy nie przysługuje żadne wynagrodzenie, uzasadnia stanowisko, iż nie podlega ona w związku z tym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Powyższe stanowisko znajduje oparcie w ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych (...).
Zdaniem Wnioskodawcy, czynności polegające na kupowaniu wierzytelności w imieniu własnym i na własne ryzyko (opisane we wniosku o wydanie interpretacji) nie są odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dlatego też nie podlegają one podatkowi od towarów i usług. Ustalenie to wyklucza zastosowanie wyłączenia przedmiotowego z opodatkowania podatkiem od czynnościach cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Sam obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności i spoczywa na Wnioskodawcy. Podstawę opodatkowania stanowi każdorazowo wynegocjowana z cedentem cena sprzedaży wierzytelności. Stawka podatku wynosi natomiast 1% podstawy opodatkowania.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek z 3 lutego 2020 r. (data wpływu 11 lutego 2020 r.) i wydałem 13 maja 2020 r. interpretację indywidualną znak: 0111-KDIB2-2.4014.21.2020.3.HS, w której uznałem Państwa stanowisko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych za nieprawidłowe.
Interpretację doręczono Państwu 28 maja 2020 r.
Skarga na interpretację indywidualną
26 czerwca 2020 r. wnieśli Państwo skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) (pismo z 22 czerwca 2020 r.) na ww. interpretację.
Wnieśli Państwo o:
- uchylenie interpretacji,
- zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
Postępowanie przed sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny (…) - wyrokiem z (…) 2020 r. sygn. akt (…) - uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych.
(…) 2020 r. wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego (…).
(…) 2024 r. wpłynął wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z (…) 2023 r. sygn. akt. (…), ww. wyrokiem NSA uchylił zaskarżony wyrok WSA w całości i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania.
(…) 2024 r. wpłynął wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) z (…) 2024 r. sygn. akt (…), w którym uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.
(…) 2024 r. wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego (…).
Naczelny Sąd Administracyjny - wyrokiem z (…) 2024 r. sygn. akt (…) - uchylił zaskarżony wyrok WSA w całości i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpatrzenia.
(…) 2025 r. wpłynął wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) z (…) 2025 r. sygn. akt (…), który uchylił zaskarżoną interpretację. Wyrok ten stał się prawomocny od (…) 2025 r. (data wpływu prawomocnego wyroku do organu (…) 2025 r.).
Ponowne rozpatrzenie wniosku - wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z (…) 2024 r. sygn. akt (…) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny (…) w wyroku z (…) 2025 r. sygn. akt (…),
- ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
-
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1519 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Czynności cywilnoprawne zawarte w zamkniętym katalogu określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte m.in. w art. 1 ust. 4 ww. ustawy, zgodnie z którym:
Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.).
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Przelew wierzytelności jest konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.
Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
W myśl art. 535 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Przy czym stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego:
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.
Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.
Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-4 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.
Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą - od umowy sprzedaży:
a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
b) innych praw majątkowych - 1%.
W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiedziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 ww. ustawy:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tytułu tej czynności z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniami określonymi w lit. b) tego przepisu).
W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Użyte w ustawie określenia oznaczają: podatek od towarów i usług - podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zamierzają Państwo zajmować się kupowaniem od osób poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód majątkowych (głównie szkód na pojazdach samochodowych). Zakup miałby się odbywać na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, czyli tzw. cesji wierzytelności. Następnie wierzytelności te, już we własnym imieniu, będą dochodzone od towarzystw ubezpieczeniowych. Cedentem ww. wierzytelności będzie każdorazowo osoba fizyczna (chodzi tylko o szkody majątkowe, a nie osobowe) poszkodowana w zdarzeniu drogowym, w wyniku którego poniosła szkodę na pojeździe. Cesjonariuszem będą natomiast Państwo. Sprzedawana wierzytelność nie będzie związana z działalnością gospodarczą, zarobkową, czy też zawodową Cedenta.
W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek Państwa zapytanie dotyczy opodatkowania przeniesienia (sprzedaży) wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy planowana transakcja - dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowanie ww. czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W tym miejscu wskazać należy, na treść wydanego w niniejszej sprawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) z (…) 2025 r., sygn. akt (…), w którym Sąd wskazał, że: W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, perspektywa uzyskania należności wynikających z wierzytelności, które ma zamiar nabywać Spółka, jest co najmniej wątpliwa. Należy bowiem podkreślić, że w chwili sprzedaży wierzytelności przez cedenta w ogóle nie jest pewne, czy cesjonariusz uzyska jakąkolwiek kwotę z nabytej wierzytelności, skoro wymaga to dopiero podjęcia przez cesjonariusza szeregu działań, których ostateczny wynik jest niepewny, gdyż zależeć będzie m.in. od orzeczenia wydanego przez sąd. Zatem nabyte przez skarżącą wierzytelności mogą okazać się nawet trudniejsze do odzyskania, niż te, o które chodziło w pytaniu prawnym zadanym TSUE w sprawie C-93/10, a które wynikały z zawartych umów kredytowych zabezpieczonych hipoteką. W związku z tym Sąd nie podziela stanowiska organu, że nabywane wierzytelności nie mają charakteru wierzytelności trudnych. Ponadto z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w umowie cesji określone będą wzajemne świadczenia stron związane z cesją wierzytelności. Cedent będzie zbywać wierzytelność z tytułu odszkodowania za umówioną cenę, zaś skarżąca będzie nabywać wierzytelność o zapłatę pozostałej należnej części odszkodowania powyżej już wypłaconej przez towarzystwo ubezpieczeniowe kwoty, do wysokości pełnego odszkodowania. Przy czym na skarżącą przejdą wszelkie prawa związane z wierzytelnością, a w związku z tym będzie ona dochodziła należności w swoim imieniu i na swoją rzecz. Zbywca wierzytelności otrzyma zatem kwotę, stanowiącą ekwiwalent wartości zbywanej wierzytelności w wysokości ustalonej pomiędzy stronami, której górną granicę stanowi pełna kwota odszkodowania. W związku z tym skarżąca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia od cedenta, a uzyska jedynie prawo do wierzytelności stanowiącej określoną ekonomiczną wartość. Jak zaś stwierdzono w wyroku NSA z 19 marca 2021 r. (sygn. akt I FSP 5/11) transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy VAT ze względu na fakt, że w takim przypadku nie mamy do czynienia z zobowiązaniem się przez usługodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. (…) Skoro przedmiotowa cesja wierzytelności nie stanowi odpłatnej usługi i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 2 pkt 4 ustawy PCC.
Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz wskazane przepisy prawa, a także uwzględniając stanowisko wyrażone w ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) z (…) 2025 r., należy wskazać, że skoro opisane we wniosku umowy sprzedaży wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to w analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie, umowy te będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych,na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W związku z powyższym, na Państwu jako nabywcy będzie ciążył obowiązek podatkowy w tym podatku. Podatek ten - zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie wynosił 1% podstawy opodatkowania.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji, uchylonej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) z (…) 2025 r. sygn. akt (…), tj. 13 maja 2020 r.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, została wydana odrębna interpretacja z 23 czerwca 2025 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.98.2020.12.KW.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.