Chroniony działacz związkowy też może stracić pracę – nie tylko w trybie dyscyplinarnym

Taka ochrona nie jest absolutnym immunitetem. Sąd Najwyższy potwierdził, że w określonych wypadkach można rozwiązać umowę o pracę z chronionym działaczem także za wypowiedzeniem, jeżeli przyczyny są obiektywne i niezwiązane z pełnioną funkcją

Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy działacza związkowego wskazana w art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych często traktowana jest przez związki zawodowe, jak i samych związkowców w sposób bezwzględny. Zasadą jest, że pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może ani wypowiedzieć, ani rozwiązać stosunku pracy ze wskazaną uchwałą osobą będącą członkiem związku, która upoważniona jest do reprezentowania związku wobec pracodawcy. W ten sposób wyznaczona została tzw. ochrona związkowa. W praktyce zarząd organizacji związkowej niemalże nigdy nie wyraża zgody na rozwiązanie stosunku pracy, bez względu na przyczynę leżącą u podstaw decyzji o zwolnieniu. Czy w takim razie oznacza to, że zwolnienie chronionego działacza nie jest możliwe w żadnym wypadku? Czytając przepisy literalnie, można by dojść do takiego wniosku. Czy jednak słusznie?

Nadużycie prawa

Sąd Najwyższy już wielokrotnie wypowiadał się w tej kwestii, wskazując chociażby, że w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych przez związkowca powoływanie się na ochronę jest nadużyciem prawa. Należy bowiem pamiętać, że ochrona związkowa, wbrew temu jak traktują ją związki, nie jest immunitetem, a ma ona jedynie za zadanie chronić związkowca przed ewentualnymi represjami za dopuszczalne przez prawo działania podejmowane przez niego w ramach działalności związkowej (por. np. wyroki SN z: 26 maja 2021 r., sygn. akt II PSKP 22/21; 13 maja 2021 r., sygn. akt III PSKP 17/21, 1 października 2019 r., sygn. akt I PK 140/18 i 3 sierpnia 2016 r., sygn. akt I PK 227/15).