Wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2025 r., sygn. III USKP 110/24
Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy zatrudnienia w Ukrainie jako składkowe osób, które w tym czasie nie były obywatelami polskimi, jeżeli powróciły do kraju po 22 lipca 1944 r. i zostały uznane za repatriantów (art. 6 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 12 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z 18 maja 2012 r.). Nie uwzględnia się tych okresów wyłącznie wtedy, gdy z ich tytułu jest aktualnie wypłacane świadczenie z instytucji ukraińskiej (art. 9 in fine ustawy emerytalnej). Jeżeli świadczenie takie nie jest wypłacane (choćby nawet prawo do niego zostało wcześniej przyznane przez instytucję zagraniczną, ale wypłata została wstrzymana), to okresy te są uwzględniane jako składkowe przy ustalaniu prawa do polskiej emerytury, niezależnie od przyczyny niewypłacania świadczenia z instytucji zagranicznej. Wykładnia językowa ("jest wypłacane") art. 9 in fine ustawy emerytalnej wskazuje na stan faktyczny obecny, a nie na abstrakcyjne prawo do świadczenia, które zostało przyznane, ale nie jest realizowane. Przepisy umowy polsko-ukraińskiej (art. 12 ust. 1 i art. 15) nie stoją na przeszkodzie takiemu rozwiązaniu.
Teza AI
Istota problemu
Problem prawny w niniejszej sprawie polegał na ustaleniu, czy osobie uznanej za repatrianta, która nabyła prawo do emerytury ukraińskiej w oparciu o okresy zatrudnienia w Ukrainie i Kazachstanie, ale której wypłata tego świadczenia została wstrzymana przez ukraińską instytucję ubezpieczeniową z powodu wyjazdu na pobyt stały do Polski (w związku z uzyskaniem statusu repatrianta), przysługuje prawo do polskiej emerytury z uwzględnieniem tych zagranicznych okresów zatrudnienia jako okresów składkowych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwestią sporną było ustalenie, czy przepis art. 9 in fine ustawy emerytalnej, który wyłącza uwzględnienie zagranicznych okresów zatrudnienia, gdy "z ich tytułu jest wypłacane świadczenie rentowe z instytucji zagranicznej", znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy prawo do świadczenia zostało wprawdzie przyznane przez instytucję zagraniczną, ale jego wypłata została wstrzymana (a nie że prawo do niego zostało cofnięte czy odmówione), oraz jak w tym kontekście należy interpretować przepisy umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z 18 maja 2012 r., w szczególności art. 12 ust. 1 i art. 15 tej umowy.
POTRZEBUJESZ POMOCY?