Wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2025 r., sygn. III OSK 7369/21

Istota problemu

Problem prawny w niniejszej sprawie polegał na określeniu, czy organ (kurator oświaty) może umorzyć postępowanie w przedmiocie zaopiniowania zamiaru likwidacji szkoły publicznej na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. z uwagi na upływ terminu likwidacji wskazanego w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a w konsekwencji – czy upływ tego terminu stanowi przesłankę bezprzedmiotowości postępowania w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, czy też powinien być przedmiotem merytorycznej oceny w ramach wydawania opinii na podstawie art. 89 ust. 3 prawa oświatowego.

Rozstrzygnięcie

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że kurator oświaty nie był uprawniony do umorzenia postępowania opiniodawczego. Sąd stwierdził, że w sprawie nie zachodziły przesłanki podmiotowe ani przedmiotowe do stwierdzenia bezprzedmiotowości postępowania. Nadal istniała podstawa prawna (art. 89 ust. 1 i 3 prawa oświatowego), podmiot uprawniony do złożenia wniosku (gmina) nie został zlikwidowany, wniosek nie został cofnięty. Okoliczność, że termin likwidacji szkoły określony w uchwale już upłynął, nie stanowi przesłanki umorzenia postępowania, lecz istotny element merytorycznego badania zgodności z prawem zamiaru likwidacji szkoły. Upływ terminu powinien być przedmiotem oceny przez kuratora w kontekście prawem przewidzianych przesłanek dla dopuszczalności likwidacji i stanowić może podstawę wydania negatywnej opinii, albowiem szkoły nie można zlikwidować z mocą wsteczną. NSA uchylił zarówno wyrok WSA, jak i postanowienia obu instancji organów administracji.