Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 6 maja 2025 r., sygn. I SA/Po 769/24

Podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur, które nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, jeżeli przy realizacji transakcji nie dochował należytej staranności i wiedział lub powinien był wiedzieć o potencjalnym nadużyciu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Waldemar Inerowicz Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) Asesor sądowy WSA Michał Ilski Protokolant: starszy specjalista Barbara Dropek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 maja 2025 roku sprawy ze skargi P. P. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 20 lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2009 r oddala skargę.

Uzasadnienie

1.1. Naczelnik [...] Urzędu Celno-Skarbowego w [...] decyzją z dnia 28 września 2021 r. określił [...] Sp. z o.o. w [...] (dalej jako: "Strona", "Skarżąca" lub "Spółka") kwoty podatku do zwrotu na rachunek bankowy podatnika w wysokościach odmiennych niż wykazane przez Spółkę w deklaracjach VAT-7 za okresy od stycznia do grudnia 2009 r. Z uzasadnienia powyższej decyzji wynika, że faktury zakupu wystawione przez firmy: 1) [...], 2) [...], 3) [...], 4) [...], 5) [...] Sp. z o.o., 6) [...] (po zmianie nazwy [...]), 7) [...] Sp. z o.o., 8) [...], 9) [...] (po zmianie nazwy [...]), 10) [...], 11) [...] Sp. z o.o., 12) [...], nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. W ocenie organu I instancji powyższe podmioty nie dysponowały złomem, który mógłby być przedmiotem sprzedaży według faktur, na których jako nabywca występuje Strona. Ponadto Spółka nie dochowała należytej staranności w doborze i we współpracy z powyższymi podmiotami. W konsekwencji Spółka nie miała prawa do obniżenia podatku należnego o podatek wynikający z faktur zakupu VAT, niepotwierdzających rzeczywistego nabycia towarów od powyższych podmiotów. Dla realizacji prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony niezbędny jest bowiem faktyczny obrót - wystąpienie zdarzenia gospodarczego, polegającego na nabyciu towarów i usług między określonymi na fakturze podmiotami. Uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie istnieje wówczas, gdy wystawiona faktura nie odpowiada wskazanym w niej zdarzeniom gospodarczym, tj. gdy zdarzenie gospodarcze w ogóle nie zaistniało, zaistniało w innej niż wykazano dacie lub w rozmiarach innych niż wynika to z faktury, bądź też zaistniało między innymi podmiotami gospodarczymi. Zdaniem organu I instancji zaniechanie przez Stronę sprawdzenia, czy dostawca posiada odpowiednie zezwolenia w zakresie obrotu złomem, stanowi wprost o braku sprawdzenia wiarygodności kontrahenta. Organ I instancji ustalił, że Spółka nie przestrzegała ustanowionych przez siebie procedur w zakresie postępowania przy zakupie złomu, a zatem nie dokonała weryfikacji kontrahentów, którzy wystąpili jako wystawcy nierzetelnych faktur. Ostatecznie wskazano, że organ nie kwestionuje faktu otrzymania przez Spółkę złomu, na co wskazuje przedłożona przez Stronę gospodarka magazynowa w zakresie złomu. Zakwestionowano natomiast, że powyżej wymienieni wystawcy faktur są jednocześnie dostawcami towaru i wykonywali odpłatną dostawę towarów, o której stanowi przepis art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm. – dalej w skrócie: "u.p.t.u."). W ocenie organu I instancji w sprawie dowiedziono, że wystawcy faktur nie dysponowali złomem, nie mogli więc zrealizować dostaw na rzecz Spółki. Wystawcy faktur nie prowadzili faktycznie działalności gospodarczej, a rzeczywistym celem ich istnienia było stworzenie wiarygodnych pozorów prowadzenia działalności gospodarczej, w zakresie handlu złomem w celu wystawiania "pustych" lub w części "pustych" faktur. Dostawy złomu, które ewentualnie były realizowane na rzecz Strony nie mogły zatem pochodzić od wystawców spornych faktur, a jeśli jakieś dostawy miały miejsce, to źródło ich pochodzenia musiało być inne, niż towary będące własnością wystawców. Natomiast na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nielegalny obrót towarowy nie może powstać u jej dysponenta, jeżeli u jej wystawcy - jak to miało miejsce w sprawie - nie powstał obowiązek podatkowy. Spółce nie przysługuje również prawo odliczenia podatku naliczonego z faktury nr [...] z dnia 5 listopada 2009 r., wartość netto 10 184,50 zł, VAT 2.240,59 zł, wartość brutto 12 425,09 zł wystawionej (wg rejestru zakupu złomu za grudzień 2009 r.) przez [...], której Strona nie przedłożyła.