Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.829.2025.4.KF 0111-KDIB2-3.4015.361.2025.5.MD
Świadczenie pieniężne otrzymane przez uprawnionego z tytułu polisy ubezpieczeniowej zapisanej przez zmarłego nie wchodzi do masy spadkowej i korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT i odpowiednimi przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 października 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 30 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania wypłaty z polisy ubezpieczeniowej z Niemiec. Uzupełniła go Pani pismem z 5 listopada 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pani polskim rezydentem, dlatego podlega Pani opodatkowaniu od całości osiągniętych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania w Polsce.
Pani matka zameldowana była i zamieszkiwała w Niemczech. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia zamieszkała u Pani – swojej córki – w Polsce. We wrześniu 2025 r. Pani matka zmarła. W Niemczech wykupiła polisę na życie, w której upoważniła Panią do otrzymania świadczenia z tej polisy.
Towarzystwo Ubezpieczeniowe w Niemczech żąda od Pani potwierdzenia, że świadczenie otrzymane z polisy jest zwolnione z podatku dochodowego i podatku od spadku i darowizn. Organ ten odmówił Pani potwierdzenia i jednocześnie poinformował Panią o możliwości skierowania sprawy do Krajowej Informacji Skarbowej, co uzasadnia złożenie wniosku.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że nabyła Pani środki z polisy Pani zmarłej matki jako osoba uposażona w 100%. Nabycie wynika wprost z zapisów (warunków) polisy ubezpieczeniowej Pani zmarłej matki, a nie z faktu dziedziczenia (spadku).
Pytania
Czy w świetle powyższych faktów, przysługujące świadczenie z polisy ubezpieczeniowej zawartej w Towarzystwie Ubezpieczeniowym w Niemczech, podlega u otrzymującego to świadczenie podatkowi dochodowemu od osób fizycznych? Czy jest objęte podatkiem od spadków i darowizn?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, otrzymane świadczenia z polisy ubezpieczeniowej są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4, który jednoznaczne stanowi: „wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych”.
Świadczenie z polisy nie podlega również podatkowi od spadków i darowizn.
Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej z 11 stycznia 2017 r., sygn. akt: 2461-IBPB-2-1.4515.455.2016.1.HK.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm):
Podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:
1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2)darowizny, polecenia darczyńcy;
3)zasiedzenia;
4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
W myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy:
Podatkowi podlega nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Stosownie do § 2 tego przepisu:
Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Zgodnie z art. 831 § 1, 2 i 3 Kodeksu cywilnego:
Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.
Jeżeli wskazano kilka osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia, a nie oznaczono udziału każdej z nich w tej sumie, ich udziały są równe.
Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.
Z treści wniosku wynika, że jest Pani polskim rezydentem, dlatego podlega Pani opodatkowaniu od całości osiągniętych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania w Polsce. We wrześniu 2025 r. Pani matka zmarła. W Niemczech wykupiła polisę na życie, w której upoważniła Panią do otrzymania świadczenia z tej polisy. Środki nabyła Pani w 100% jako uposażona.
Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych z tytułów wymienionych enumeratywnie w art. 1 tej ustawy.
Świadczenie pieniężne otrzymane z ubezpieczenia, zgodnie z art. 922 § 2 w powiązaniu z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego nie jest nabyte tytułem spadku. Pani – jako beneficjent wskazany w umowie ubezpieczenia – jest bowiem osobą uprawnioną do świadczenia pośmiertnego z opisanego we wniosku ubezpieczenia.
Zatem wypłacona Pani przez towarzystwo ubezpieczeniowe kwota pieniężna z tytułu polisy ubezpieczeniowej na życie (którą była objęta Pani zmarła mama) w całości nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Takie nabycie nie mieści się bowiem w katalogu tytułów wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn, jako podlegających opodatkowaniu. Nabycie środków na podstawie wskazania w umowie ubezpieczenia nie zostało wymienione jako tytuł opodatkowany podatkiem od spadków i darowizn (w tym nie wchodzi do masy spadkowej), a zatem nie podlega temu podatkowi.
Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.), należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy:
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Stosownie do treści art. 4a ww. ustawy:
Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
Natomiast podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użyte w ww. przepisie sformułowanie „w szczególności”, świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Ponieważ otrzyma Pani świadczenie z polisy ubezpieczeniowej z Niemiec, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie również postanowienia Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12 poz. 90).
Umowa ta nie wymienia wprost w żadnym z artykułów dochodów związanych z wypłatą z polis ubezpieczeniowych. Oznacza to, że analizowane świadczenie należy zakwalifikować jako tzw. „inne dochody”, o których mowa w art. 22 tej Umowy.
Jak stanowi art. 22 ust. 1 ww. Umowy:
Dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.
Z tego względu otrzymana przez Panią wypłata z zagranicznej polisy ubezpieczeniowej zmarłej stosownie do art. 22 ust. 1 tej Umowy podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, tj. w państwie w którym Pani zamieszkuje i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Świadczenie wypłacane z ubezpieczenia na rzecz osoby uposażonej – co do zasady – stanowi przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to stanowi dla beneficjenta przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
Zgodnie z art. 24 ust. 15 ww. ustawy:
Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.
W myśl art. 24 ust. 15a tej ustawy:
Dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:
1)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
2) równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik
– jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.
Przepis art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ten szczególny sposób ustalania dochodu do opodatkowania dotyczy podatników, którzy inwestowali składki na podstawie umowy. O inwestowaniu składki nie może być mowy w przypadku osoby wskazanej jako beneficjent uprawniony do otrzymania świadczenia z tytułu ubezpieczenia. Uposażony jest bowiem osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci ubezpieczonego. Po stronie beneficjenta nie mamy więc do czynienia z dochodem z tytułu inwestowania składki.
Należy również wskazać, że zgodnie z art. 829 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks cywilny:
Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć przy ubezpieczeniu na życie – śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku.
Z zacytowanego powyżej art. 831 § 1 i § 3 Kodeksu cywilnego, wynika natomiast m.in., że ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej i w takiej sytuacji suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.
W związku z powyższym, mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawione przez Panią okoliczności, środki pieniężne, które otrzyma Pani jako osoba uposażona w ramach polisy ubezpieczeniowej zmarłej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Środki te – jako wypłacone z tytułu ubezpieczenia osobowego – korzystają bowiem ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W odniesieniu do powołanej przez Panią interpretacji indywidualnej informuję, że rozstrzygnięcie w niej zawarte dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?