Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.569.2025.2

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT wykonania usług badawczych na rzecz Stowarzyszenia (...) jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT wykonania usług badawczych na rzecz Stowarzyszenia (...). Uzupełnili go Państwo pismem z 13 października 2025 r. (wpływ 15 października 2025 r.), pismem z 31 października 2025 r. (wpływ 3 listopada 2025 r.) oraz pismem z 5 listopada 2025 r. (wpływ 5 listopada 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) Uniwersytet (...)(nazwa skrócona (...)), w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, jest uczelnią publiczną. Jest także czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedmiotem działalności Uczelni jest kształcenie studentów oraz kadry naukowej, prowadzenie prac badawczych i rozwojowych, świadczenie usług badawczych i inne. Koszty działalności są pokrywane z subwencji oraz dotacji z budżetu państwa, przychodów własnych uzyskiwanych za świadczone usługi edukacyjne, przychodów własnych z tytułu najmu pomieszczeń itp.

(...) Uniwersytet (...) planuje zawarcie pisemnej umowy ze Stowarzyszeniem (...) z siedzibą w Polsce, beneficjentem projektu nr (…), którego celem jest identyfikacja i rozwój materiałów barierowych nadających się do recyklingu, przeznaczonych do opakowań produktów wrażliwych na kontakt.

Zasady finansowania tego typu projektów zakładają bowiem, że jedynym podmiotem zawierającym umowę o dofinansowanie z (...) w ramach projektów (...) może być stowarzyszenie branżowe (w tym przypadku Stowarzyszenie (...)) z siedzibą w Polsce.

Jednostka badawcza (czyli (...)) nie jest stroną tej umowy z (...), lecz realizuje prace badawcze na podstawie osobnej umowy zawartej bezpośrednio z Beneficjentem. Wzajemne rozliczenia między (...) a Stowarzyszeniem (...) powinny być uregulowane właśnie w tej umowie o wykonanie prac badawczych.

(...) nie narzuca konkretnej treści umowy między Beneficjentem a Jednostką badawczą, jednak jej zapisy muszą być zgodne z zasadami konkursu. Oznacza to m.in., że koszty usług badawczych realizowanych przez (...) muszą odpowiadać kwotom i harmonogramowi wskazanym w załączniku do umowy zawartej między (...) a Beneficjentem.

(...) nie ma również zastrzeżeń, aby rozliczenie za wykonane usługi odbywało się na podstawie faktur VAT wystawianych przez (...) za poszczególne etapy prac.

W ramach umowy pomiędzy (...) a Stowarzyszeniem (...), (...), jako Jednostka badawcza, wykona na rzecz Stowarzyszenia (...) odpłatne usługi badawcze polegające w szczególności na:

·przetwarzaniu i modyfikacji materiałów (...);

·charakteryzacji materiałów, w tym oznaczeniu właściwości (...);

·testach przechowalniczych wybranych produktów (...);

·sporządzaniu raportów z przeprowadzonych analiz i badań oraz udziału w spotkaniach projektowych.

Wszystkie usługi będą świadczone odpłatnie, zgodnie z zakresem wynikającym z umowy zawartej ze Stowarzyszeniem (...).

Efekty prac zostaną przekazane Stowarzyszeniu (...) i wykorzystane w dalszej realizacji projektu. Zgodnie z wymogami (...) oraz ustaleniami stron, wszystkie prawa własności intelektualnej do wyników prac przejdą na Stowarzyszenie (...).

Świadczone usługi nie będą realizowane w ramach działalności dydaktycznej ani w ramach subwencji na naukę, lecz w ramach działalności odpłatnej prowadzonej na rzecz podmiotu zewnętrznego.

W uzupełnieniu do wniosku z 13 października 2025 r. odpowiadając na zadane pytania wskazali Państwo:

1)Jakie konkretnie autorskie prawa uzyskane/wytworzone na podstawie wyników przeprowadzonych prac badawczych opisanych we wniosku zostaną przeniesione na rzecz Stowarzyszenia (...)?

Państwa odpowiedź: Zgodnie z wymogami określonymi przez konkurs (…), w ramach którego finansowany jest projekt, a co za tym idzie – z zapisami umowy o wykonanie prac zawartej pomiędzy Stowarzyszeniem (...) a Państwem ( (...)):

– Wszelkie prawa własności intelektualnej, zarówno objęte ochroną na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak również ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej i ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które każda ze Stron posiadała lub którymi dysponowała przed rozpoczęciem obowiązywania niniejszej Umowy, pozostają jej wyłączną własnością także w trakcie realizacji Umowy, jak i po zakończeniu współpracy w ramach Umowy, chyba że Strony dokonają w zakresie powyższych praw odrębnych regulacji w drodze pisemnej umowy.

– Rezultaty projektu będące przedmiotem praw własności przemysłowej oraz rezultaty niepodlegające takiej ochronie, powstałe w ramach projektu, stanowią własność Stowarzyszenia.

– Do własności majątkowych praw autorskich powstałych w wyniku realizacji projektu stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zapisy te oznaczają, że jeżeli w trakcie realizacji projektu (...) wytworzy utwory to jedynym ich właścicielem będzie (...). Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję na taki wynik projektu (na utwory). Z zapisów zarówno warunków konkursu, jak i umowy Stowarzyszenie – (...) wynika, że jeżeli powstanie przedmiot własności przemysłowej np. wynalazek to prawa do niego będą przysługiwały Stowarzyszeniu, zgodnie z tym co strony ustaliły.

(...) tych praw nie przenosi na Stowarzyszenie – strony ustaliły, że prawa będą przysługiwały Stowarzyszeniu (zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy prawo własności przemysłowej Dz. U. 2023 r. poz. 1170). Z utworów (...) będzie mógł korzystać jako właściciel i będzie mogło również korzystać Stowarzyszenie jako licencjobiorca ((...) jest właścicielem utworów, które „wytworzy”, Stowarzyszenie jest uprawnione do korzystania z utworów wytworzonych przez (...)).

Z wyników chronionych prawami własności przemysłowej (...) nie będzie mógł korzystać (jeżeli wyniki zostaną udostępnione publicznie (...), jak każda inna uczelnia będzie mógł korzystać z nich dla celów naukowych i dydaktycznych – wyjątek przewidziany w ustawie), bo prawa przysługują Stowarzyszeniu (właścicielem jest Stowarzyszenie).

2)Czy całość prac badawczych jest finansowana ze środków stanowiących zapłatę za badania otrzymaną od Stowarzyszenia (...), czy też częściowo z Państwa wkładu własnego, bądź innych środków (jakich?)?

Całość prac badawczych i rozwojowych realizowanych przez (...) w ramach zleconych prac jest finansowana ze środków stanowiących zapłatę za badania w ramach projektu. Uczelnia nie wnosi więc do projektu/prac wkładu własnego. Natomiast Stowarzyszenie, realizujące w ramach projektu swoją część zadań (nie obejmującą prac badawczych a jedynie badania przemysłowe oraz koordynację projektu i działania rozpowszechniające) wnosi częściowy wkład własny.

3)Czy w przypadku niepodpisania umowy z Stowarzyszeniem (...), realizowaliby Państwo opisane we wniosku prace badawcze?

Państwa odpowiedź: (...) Uniwersytet (...)bez umowy ze Stowarzyszeniem (...) nie realizowałby przedmiotowych badań/projektu.

4)Czy w przypadku niezrealizowania celów przedsięwzięcia Stowarzyszenie zapłaci Państwu za prace badawcze, bądź są zobowiązani Państwo do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych?

Państwa odpowiedź: Umowa zawarta pomiędzy Stowarzyszeniem a (...) zobowiązuje Uczelnię do realizacji, z należytą starannością, przewidzianych w projekcie prac badawczych zgodnie z Opisem Projektu, Harmonogramem wykonania Projektu i Kosztorysem Projektu. Stowarzyszenie jest zobowiązane do zapłaty za przeprowadzone prace badawcze. Brak osiągnięcia celów projektu niewynikający z zaniedbania, a z ryzyka naukowego, nie stanowi podstawy do wstrzymania zapłaty za zrealizowane prace. W przypadku, gdy wyniki prowadzonych prac wskazują na brak możliwości osiągnięcia celów Projektu, Wykonawca zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie Stowarzyszenie wraz z wnioskiem o zaprzestanie realizacji Projektu i wstrzymuje prace. Stowarzyszenie przesyła wniosek do (...). Wykonawca przedkłada Stowarzyszeniu raport końcowy z realizacji Projektu wraz z rozliczeniem niezafakturowanych a poniesionych w ramach Umowy kosztów kwalifikowanych. Tak poniesione koszty, po zaakceptowaniu ich przez (...), podlegają zafakturowaniu i zapłacie na rzecz Wykonawcy. Ze względu na uzgodniony pomiędzy Stowarzyszeniem a (...) sposób rozliczania się (faktura za wykonane prace zostaje wystawiona i zapłacona w całości po realizacji i przyjęciu przez Stowarzyszenie danego etapu prac), nie będzie miała miejsca sytuacja konieczności zwrotu otrzymanych środków pieniężnych.

5)Czy odpowiadają Państwo za prawidłowość realizacji przedmiotu prac badawczych, czy i kto ponosi odpowiedzialność w zakresie obowiązków reklamacyjnych i gwarancyjnych?

Państwa odpowiedź: Za prawidłowość realizacji przedmiotu prac badawczych realizowanych przez (...) odpowiada Uczelnia. Odpowiedzialność w zakresie obowiązków reklamacyjnych i gwarancyjnych nie została wprost określona ze względu na charakter projektu, który sprawia, iż zaistnienie odpowiedzialności reklamacyjnej i gwarancyjnej jest mało prawdopodobne. Natomiast zawarta umowa stanowi, iż w stosunkach wewnętrznych jak również wobec osób trzecich, Strony odpowiadają za szkody wyrządzone własnym działaniem lub zaniechaniem i są zobowiązane do zaspokojenia roszczeń z tego tytułu we własnym zakresie.

6)Czy w rezultacie przeniesienia praw do wyników realizowanych prac na Stowarzyszenie (...), utracą Państwo możliwość dysponowania/korzystania z nich?

Państwa odpowiedź: (...) nie przenosi praw autorskich majątkowych – udziela Stowarzyszeniu dorozumianej licencji, w wyniku czego nie traci możliwości korzystania z wytworzonych przez siebie utworów. (...) ustalił też ze Stowarzyszeniem, że nie będzie właścicielem wyników chronionych własnością przemysłową i z takich wyników nie będzie mógł korzystać (za wyjątkiem celów dydaktycznych i naukowych z udostępnionych publicznie wyników może korzystać jak każda inna jednostka naukowa). Projekt przewiduje szerokie upowszechnianie rezultatów badawczych. Działania upowszechniające obejmują m.in. włączenie wyników projektu do kursów uniwersyteckich oraz przygotowywanie i publikację artykułów w recenzowanych czasopismach lub rozdziałów w monografiach.

7)Czy otrzymaną zapłatę za wykonane badania od Stowarzyszenia (...) będą Państwo mogli przeznaczyć na inny cel, np. na pokrycie ogólnej działalności Uniwersytetu?

Państwa odpowiedź: Zapłaty otrzymanej za wykonanie badań nie będą Państwo przeznaczali na inny cel. Fundusze uzyskane z zapłaty za wykonane prace (...) Uniwersytet (...) może wydatkować tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów poniesionych w związku z realizacją przewidzianych w projekcie prac badawczych i rozwojowych (mieszczących się w katalogu kosztów kwalifikowalnych konkursu (...)), opisanych w punkcie 8.

8)Jakie wydatki ponoszone w ramach realizowanych prac badawczych będą finansowane z otrzymanych środków od Stowarzyszenia (...)?

Państwa odpowiedź: Lista kosztów przewidzianych do poniesienia w trakcie realizacji prac przez (...) określona jest w Opisie projektu, stanowiącym załącznik do umowy o dofinansowanie zawartej pomiędzy Stowarzyszeniem a (...) (a także do umowy o realizację prac badawczych pomiędzy Stowarzyszeniem i (...)) i zgodna jest z przewodnikiem kwalifikowalności kosztów odpowiedniego konkursu (...), w ramach którego realizowany jest projekt. Koszty te obejmują wynagrodzenia, materiały zużywalne w pracach badawczych i odczynniki chemiczne oraz zakup urządzeń/aparatury badawczej (zgodnie z zatwierdzonym kosztorysem projektu) oraz w – ramach narzutów kosztów pośrednich wszystkie wydatki nie wyszczególnione w zestawieniu a związane z realizacją badań oraz koszty ogólne (np. administracyjne, media, utrzymanie infrastruktury i pomieszczeń) niezwiązane bezpośrednio z pracami badawczymi a niezbędne do ich realizacji. W razie otrzymania interpretacji, iż usługa badawcza podlega konieczności odprowadzenia podatku VAT, również on (na podstawie aneksu do umowy o dofinansowanie projektu) zostanie objęty finansowaniem (...).

9)Czy wynagrodzenie za czynności opisane we wniosku, polegające na:

·przetwarzaniu i modyfikacji materiałów opakowaniowych z tworzyw sztucznych i papieru (w tym aplikacji powłok, optymalizacji procesów powlekania, analizie przyczepności i opracowaniu protokołów laboratoryjnych);

·charakteryzacji materiałów, w tym oznaczeniu właściwości termicznych, odporności na tłuszcze i promieniowanie UV za pomocą m.in. badań mikroskopowych SEM;

·testach przechowalniczych wybranych produktów spożywczych, kosmetycznych oraz karmy dla zwierząt. Zakres badań obejmował będzie również analizy mikrobiologiczne, ocenę utleniania wybranych składników, pomiar aktywności wody oraz analizy konsystencji i bezpieczeństwa produktów przechowywanych w różnych warunkach środowiskowych;

·sporządzaniu raportów z przeprowadzonych analiz i badań oraz udziału w spotkaniach projektowych.

– obejmuje wynagrodzenie za prawa autorskie, czy otrzymają Państwo za prawa autorskie odrębne wynagrodzenie?

Państwa odpowiedź: Ustalone wynagrodzenie za wykonanie prac badawczych nie obejmuje odrębnego wynagrodzenia za prawa autorskie, ponieważ jeżeli w trakcie realizacji projektu (...) wytworzy utwory to jedynym ich właścicielem będzie Uczelnia. Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję bezpłatną na taki wynik projektu (na utwory).

W dalszych uzupełnieniach do wniosku wskazali Państwo, że:

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 9 listopada 2025 r., w punkcie G napisano: „Zgodnie z wymogami (...) oraz ustaleniami stron, wszystkie prawa własności intelektualnej do wyników prac przejdą na Stowarzyszenie (...)” oraz zadano pytanie „Czy wykonanie badań opisanych w pkt. G i następnie czynność przeniesienia przez Jednostkę badawczą na rzecz Stowarzyszenia (...) (jako beneficjent projektu) autorskich praw majątkowych do wyników badań B+R projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?”.

Powyższe sformułowanie jest nie do końca precyzyjne a ostateczny stan faktyczny zawarto w wyjaśnieniach, jakie przekazali Państwo w odpowiedzi na pismo wzywające do uzupełnień. Wyjaśnienia te zostały przygotowane w oparciu o konsultacje z kierownikiem Działu Wynalazczości i Ochrony Patentowej (…) Uniwersytetu (...) w (...) i odzwierciedlają faktyczny stan prawny oraz treść umów regulujących realizację Projektu. Oznacza to, że:

Zgodnie z wymogami określonymi przez konkurs (...), w ramach którego finansowany jest projekt, a co za tym idzie – z zapisami umowy o wykonanie prac zawartej pomiędzy Stowarzyszeniem (...) a Wykonawcą (...):

– Rezultaty projektu będące przedmiotem praw własności przemysłowej oraz rezultaty niepodlegające takiej ochronie, powstałe w ramach projektu, stanowią własność Stowarzyszenia.

– Do własności majątkowych praw autorskich powstałych w wyniku realizacji projektu stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zapisy te oznaczają, że jeżeli w trakcie realizacji projektu (...) wytworzy utwory to jedynym ich właścicielem będzie (...). Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję na taki wynik projektu (na utwory). Z zapisów zarówno warunków konkursu, jak i umowy Stowarzyszenie – (...) wynika, że jeżeli powstanie przedmiot własności przemysłowej np. wynalazek to prawa do niego będą przysługiwały Stowarzyszeniu, zgodnie z tym co strony ustaliły. (...) tych praw nie przenosi na Stowarzyszenie – strony ustaliły, że prawa będą przysługiwały Stowarzyszeniu. Z utworów (...) będzie mógł korzystać jako właściciel i będzie mogło również korzystać Stowarzyszenie jako licencjobiorca ((...) jest właścicielem utworów, które „wytworzy”, Stowarzyszenie jest uprawnione do korzystania z utworów wytworzonych przez (...)). Z wyników chronionych prawami własności przemysłowej (...) nie będzie mógł korzystać (jeżeli wyniki zostaną udostępnione publicznie (...), jak każda inna uczelnia będzie mógł korzystać z nich dla celów naukowych i dydaktycznych – wyjątek przewidziany w ustawie), bo prawa przysługują Stowarzyszeniu (właścicielem jest Stowarzyszenie).

(...) nie przenosi praw autorskich majątkowych – udziela Stowarzyszeniu dorozumianej licencji, w wyniku czego nie traci możliwości korzystania z wytworzonych przez siebie utworów. (...) ustalił też ze Stowarzyszeniem, że nie będzie właścicielem wyników chronionych własnością przemysłową i z takich wyników nie będzie mógł korzystać (za wyjątkiem celów dydaktycznych i naukowych z udostępnionych publicznie wyników). Projekt przewiduje szerokie upowszechnianie rezultatów badawczych. Działania upowszechniające obejmują m.in. włączenie wyników projektu do kursów uniwersyteckich oraz przygotowywanie i publikację artykułów w recenzowanych czasopismach lub rozdziałów w monografiach.

Ustalone wynagrodzenie za wykonanie prac badawczych nie obejmuje odrębnego wynagrodzenia za prawa autorskie, ponieważ jeżeli w trakcie realizacji projektu (...) wytworzy utwory to jedynym ich właścicielem będzie Uczelnia. Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję na taki wynik projektu (na utwory).

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z 5 listopada 2025 r.)

Czy wykonanie badań opisanych w punkcie G wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przez Jednostkę badawczą na rzecz Stowarzyszenia (...) (jako beneficjenta projektu) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wykonanie badań opisanych w pkt. G i następnie czynność przeniesienia przez (...) na rzecz Stowarzyszenia (...) (jako beneficjenta projektu) autorskich praw majątkowych do wyników badań B+R projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odpłatne usługi naukowo-badawcze świadczone przez Jednostkę badawczą ((...) Uniwersytet (...) w (...)) zaliczane są do usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych symbol PKWiU 72.

W rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wykonywanie tego rodzaju działalności podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w jego działalności gospodarczej.

Zauważyć należy, że przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest ustalenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem, wystąpić musi bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie, i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. sprawy C-154/80, C-89/81, C-16/93, C-498/99) wynika, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność opodatkowaną VAT, uważane mogą być sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje wzajemne świadczenie,

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,

·odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT,

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Wobec powyższego należy wskazać, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Przy czym, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów albo świadczenie usług – w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy oraz art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny. Pozwala na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Status podatnika podatku od towarów i usług wynika również z okoliczności dokonania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

Z treści powołanego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Z treści art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy, czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo uczelnią publiczną, a także czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem Państwa działalności jest kształcenie studentów oraz kadry naukowej, prowadzenie prac badawczych i rozwojowych, świadczenie usług badawczych i inne. Planują Państwo zawarcie pisemnej umowy ze Stowarzyszeniem (...) z siedzibą w Polsce, beneficjentem projektu nr (…), którego celem jest identyfikacja i rozwój materiałów barierowych nadających się do recyklingu, przeznaczonych do opakowań produktów wrażliwych na kontakt. Zasady finansowania tego typu projektów zakładają, że jedynym podmiotem zawierającym umowę o dofinansowanie z (...) w ramach projektów (...) może być stowarzyszenie branżowe (w tym przypadku Stowarzyszenie (...)) z siedzibą w Polsce. Państwo nie są stroną tej umowy z (...), lecz realizują prace badawcze na podstawie osobnej umowy zawartej bezpośrednio z Beneficjentem. W ramach umowy pomiędzy Państwem a Stowarzyszeniem (...), Państwo, jako Jednostka badawcza, wykonają na rzecz Stowarzyszenia odpłatne usługi badawcze polegające w szczególności na:

·przetwarzaniu i modyfikacji materiałów opakowaniowych z tworzyw sztucznych i papieru (w tym aplikacji powłok, optymalizacji procesów powlekania, analizie przyczepności i opracowaniu protokołów laboratoryjnych);

·charakteryzacji materiałów, w tym oznaczeniu właściwości termicznych, odporności na tłuszcze i promieniowanie UV za pomocą m.in. badań mikroskopowych SEM;

·testach przechowalniczych wybranych produktów spożywczych, kosmetycznych oraz karmy dla zwierząt. Zakres badań obejmował będzie również analizy mikrobiologiczne, ocenę utleniania wybranych składników, pomiar aktywności wody oraz analizy konsystencji i bezpieczeństwa produktów przechowywanych w różnych warunkach środowiskowych;

·sporządzaniu raportów z przeprowadzonych analiz i badań oraz udziału w spotkaniach projektowych.

Wszystkie usługi będą świadczone odpłatnie, zgodnie z zakresem wynikającym z umowy zawartej ze Stowarzyszeniem (...). Do własności majątkowych praw autorskich powstałych w wyniku realizacji projektu stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zapisy te oznaczają, że jeżeli w trakcie realizacji projektu Państwo wytworzą utwory, to jedynym ich właścicielem będą Państwo. Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję na taki wynik projektu (na utwory). Państwo tych praw nie przenoszą na Stowarzyszenie – strony ustaliły, że prawa będą przysługiwały Stowarzyszeniu zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy Prawo własności przemysłowej. Nie przenoszą Państwo praw autorskich majątkowych – udzielają Stowarzyszeniu dorozumianej licencji, w wyniku czego nie tracą Państwo możliwości korzystania z wytworzonych przez siebie utworów. Projekt przewiduje szerokie upowszechnianie rezultatów badawczych. Działania upowszechniające obejmują m.in. włączenie wyników projektu do kursów uniwersyteckich oraz przygotowywanie i publikację artykułów w recenzowanych czasopismach lub rozdziałów w monografiach. Świadczone usługi nie będą realizowane w ramach działalności dydaktycznej ani w ramach subwencji na naukę, lecz w ramach działalności odpłatnej prowadzonej na rzecz podmiotu zewnętrznego. Całość prac badawczych i rozwojowych realizowanych przez Państwo w ramach zleconych prac jest finansowana ze środków stanowiących zapłatę za badania w ramach projektu. Państwo nie wnoszą do projektu/prac wkładu własnego. Bez umowy ze Stowarzyszeniem (...) nie realizowaliby Państwo przedmiotowych badań/projektu. Umowa zawarta pomiędzy Stowarzyszeniem a Państwem zobowiązuje Państwa do realizacji, z należytą starannością, przewidzianych w projekcie prac badawczych zgodnie z Opisem Projektu, Harmonogramem wykonania Projektu i Kosztorysem Projektu. Stowarzyszenie jest zobowiązane do zapłaty za przeprowadzone prace badawcze. Państwo odpowiadają za prawidłowość realizacji przedmiotu realizowanych prac badawczych. Odpowiedzialność w zakresie obowiązków reklamacyjnych i gwarancyjnych nie została wprost określona ze względu na charakter projektu, który sprawia, iż zaistnienie odpowiedzialności reklamacyjnej i gwarancyjnej jest mało prawdopodobne. Natomiast zawarta umowa stanowi, iż w stosunkach wewnętrznych jak również wobec osób trzecich, Strony odpowiadają za szkody wyrządzone własnym działaniem lub zaniechaniem i są zobowiązane do zaspokojenia roszczeń z tego tytułu we własnym zakresie. Zapłaty otrzymanej za wykonanie badań nie będą Państwo przeznaczali na inny cel. Fundusze uzyskane z zapłaty za wykonane prace mogą Państwo wydatkować tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów poniesionych w związku z realizacją przewidzianych w projekcie prac badawczych i rozwojowych. Koszty te obejmują wynagrodzenia, materiały zużywalne w pracach badawczych i odczynniki chemiczne oraz zakup urządzeń/aparatury badawczej (zgodnie z zatwierdzonym kosztorysem projektu) oraz w – ramach narzutów kosztów pośrednich wszystkie wydatki nie wyszczególnione w zestawieniu a związane z realizacją badań oraz koszty ogólne (np. administracyjne, media, utrzymanie infrastruktury i pomieszczeń) niezwiązane bezpośrednio z pracami badawczymi a niezbędne do ich realizacji. Ustalone wynagrodzenie za wykonanie prac badawczych nie obejmuje odrębnego wynagrodzenia za prawa autorskie, ponieważ jeżeli w trakcie realizacji projektu (...) wytworzy utwory, to jedynym ich właścicielem będzie Uczelnia. Stowarzyszenie będzie miało dorozumianą licencję bezpłatną na taki wynik projektu (na utwory).

Jak wyżej wskazano, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy w kontekście orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Przekazywane Państwu środki finansowe na realizację powierzonych Państwu zadań w ramach realizowanego Projektu należy uznać za wynagrodzenie za wykonanie prac badawczych na podstawie osobnej umowy zawartej bezpośrednio ze Stowarzyszeniem (...). Otrzymane środki nie zostaną przeznaczone na Państwa ogólną działalność, lecz – jak Państwo wskazali – na wykonanie ramach umowy pomiędzy (...) a Stowarzyszeniem (...), odpłatnych usług badawczych polegających w szczególności na:

·przetwarzaniu i modyfikacji materiałów opakowaniowych z tworzyw sztucznych i papieru (w tym aplikacji powłok, optymalizacji procesów powlekania, analizie przyczepności i opracowaniu protokołów laboratoryjnych);

·charakteryzacji materiałów, w tym oznaczeniu właściwości termicznych, odporności na tłuszcze i promieniowanie UV za pomocą m.in. badań mikroskopowych SEM;

·testach przechowalniczych wybranych produktów spożywczych, kosmetycznych oraz karmy dla zwierząt. Zakres badań obejmował będzie również analizy mikrobiologiczne, ocenę utleniania wybranych składników, pomiar aktywności wody oraz analizy konsystencji i bezpieczeństwa produktów przechowywanych w różnych warunkach środowiskowych;

·sporządzaniu raportów z przeprowadzonych analiz i badań oraz udziału w spotkaniach projektowych.

Wszystkie usługi będą świadczone odpłatnie, zgodnie z zakresem wynikającym z umowy zawartej ze Stowarzyszeniem (...).

We wniosku wskazali Państwo, że Projekt nie byłyby realizowany bez umowy ze Stowarzyszeniem.

Zatem, otrzymana przez Państwa od Stowarzyszenia zapłata – przysługujące Państwu wynagrodzenie za realizację zadań w ramach zawartej umowy – będzie stanowić zapłatę otrzymaną za świadczone przez Państwa usługi na rzecz Stowarzyszenia. Okoliczności sprawy jednoznacznie wskazują, że w ramach realizacji Projektu będą Państwo świadczyć wymienione we wniosku usługi na rzecz Stowarzyszenia. Zatem, należna Państwu zapłata jest wynagrodzeniem za skonkretyzowane czynności realizowane przez (...) na rzecz Stowarzyszenia.

W rozpatrywanej sprawie, w zakresie wykonywania przez Uniwersytet czynności w ramach Projektu, mamy więc do czynienia z sytuacją, w której w ramach Projektu wystąpią konkretne czynności realizowane przez Państwa na rzecz konkretnego beneficjenta (Stowarzyszenie). W zakresie tych usług wystąpi konkretny odbiorca realizowanych przez Państwa świadczeń, a wykonywane przez Państwa działania należy uznać za świadczone za wynagrodzeniem usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej przepisy, należy stwierdzić, że świadczenie przez Państwa opisanych we wniosku usług badawczych na rzecz Stowarzyszenia (...), podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem sprawy. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, należy zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tj. podlegania opodatkowaniu wykonanych prac badawczych. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zar(...)ami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.