Interpretacja indywidualna z dnia 14 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.513.2025.1.AD

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy. Uzupełnił go Pan 15 września (wpływ opłaty) oraz 21 września 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) r. Sąd Rejonowy w (…) przysądził na Pana rzecz udział 1/2 w prawie własności nieruchomości. Opłacił Pan podatek od czynności cywilnoprawnych.

(…) r. ten sam Sąd przysądził na Pana rzecz pozostałe udziały (1/2) w prawie własności nieruchomości. Podatku od czynności cywilnoprawnych od tej części udziałów jeszcze Pan nie opłacił.

W chwili obecnej jest Pan właścicielem całej nieruchomości i jest to Pana pierwsza nieruchomość.

Pytanie

Czy według art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, będąc już właścicielem całej nieruchomości, jest Pan zwolniony z podatku i należy się Panu zwrot wpłaconego podatku?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, po nabyciu całości udziałów nieruchomości powinien Pan być zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych i otrzymać zwrot podatku zapłaconego przy zakupie pierwszej części udziałów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:

Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do pkt 2 i 3 ww. przepisu:

Podatkowi podlegają:

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy :

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia sprzedaży, należy więc odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego i dalej do Kodeksu postępowania cywilnego.

Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W myśl art. 952 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Stosownie do art. 987 Kodeksu postępowania cywilnego:

Po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego albo referendarz sądowy, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników.

Zgodnie z art. 998 § 1 ww. ustawy:

Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

Jak wynika z art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy:

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Tym samym, uprawomocnienie się postanowienia o przysądzeniu własności powoduje przejście własności w zamian za wcześniej uiszczoną cenę.

Jak wskazano powyżej, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika z cytowanych powyżej przepisów Kodeksu postępowania cywilnego – które regulują zasady związane z udzieleniem przybicia i przysądzeniem własności nieruchomości nabytej w drodze licytacji publicznej – prawomocne postanowienie o przysądzeniu tego prawa wywołuje takie same skutki jak umowa sprzedaży. Prawomocne postanowienie sądu o przysądzeniu własności przenosi bowiem własność na nabywcę w zamian za wcześniej uiszczoną cenę. Zatem z tytułu ww. czynności – stosownie do regulacji art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu i ciąży na nabywcy tego prawa.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest sprzedaż, której przedmiotem jest:

-prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

-prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,

jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu/kupującym przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu/im udziału nie może przekroczyć 50%.

W związku z tym, że nabycie własności nieruchomości, dokonane w drodze licytacji komorniczej, wywołuje takie same skutki prawne jak nabycie tego prawa na podstawie umowy sprzedaży, zwolnienie określone w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma również zastosownie do ww. nabycia, pod warunkiem, że zostaną spełnione wszystkie przesłanki do jego zastosowania.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że (…) r. Sąd Rejonowy przysądził na Pana rzecz udział 1/2 w prawie własności nieruchomości. Opłacił Pan podatek od czynności cywilnoprawnych. (…) r. ten sam Sąd przysądził na Pana rzecz pozostałe udziały (1/2) w prawie własności nieruchomości. Podatku od czynności cywilnoprawnych od tej części udziałów jeszcze Pan nie opłacił. W chwili obecnej jest Pan właścicielem całej nieruchomości i jest to Pana pierwsza nieruchomość.

Uważa Pan, że po nabyciu całości udziałów w nieruchomości (nabytych w częściach – po 1/2) powinien Pan zostać zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych i otrzymać zwrot podatku zapłaconego przy zakupie pierwszej części udziałów.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Z analizowanego przepisu art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że zwolnieniem objęta jest umowa sprzedaży, której przedmiotem jest prawo własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.

Nie podlega zatem zwolnieniu sprzedaż jedynie udziałów w takich prawach. Tak samo zwolnieniu nie podlega nabycie udziałów przysądzonych w odrębnych postępowaniach.

Z treści wniosku wynika, że na podstawie dwóch odrębnych postępowań, z których każde zakończyło się postanowieniem sądu o przysądzeniu – czyli orzeczeniem wywołującym takie same skutki jak umowa sprzedaży – nabył Pan po 1/2 udziału w tej samej nieruchomości.

Zatem nawet jeśli nieruchomość, której stał się Pan jedynym właścicielem, spełnia wymagania określone w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a więc jest: lokalem mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość lub budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, a Pan w istocie nie posiadał wcześniej praw ani udziału w prawach określonych w ww. zwolnieniu, to i tak nie może Pan skorzystać z tego zwolnieniu.

Jak wyżej zostało wskazane, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest czynność, której przedmiotem jest prawo własności do całej nieruchomości, a nie jedynie jej udziału. Jak Pan wskazał, nie nabył Pan całej nieruchomości w wyniku jednej czynności (jednego postępowania licytacyjnego zakończonego wydaniem postanowienia o przysądzeniu), bowiem z treści wniosku wynika, że przedmiotem nabycia każdej z dwóch czynności (postępowań) był wyłącznie udział w nieruchomości. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega natomiast każda odrębna czynność wymieniona w art. 1 ustawy, a żaden z przepisów tej ustawy nie przewiduje możliwości rozpatrywania zwolnień w odniesieniu do kilku podlegających odpodatkowaniu czynności łącznie nawet, gdy łączy je przedmiot nabycia (np. gdy dotyczą tej samej nieruchomości).

Skoro więc nie nabył Pan całości nieruchomości na podstawie jednej czynności cywilnoprawnej określonej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (lub orzeczenia sądu, które wysołuje skutki jak taka czynność), to nie spełnia Pan warunków określonych w zwolnieniu z art. 9 pkt 17 ww. ustawy. Nie jest Pan zatem zwolniony z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ani w odniesieniu do pierwszego, ani drugiego opisanego we wniosku nabycia. To oznacza, że nie ma też podstaw do stwierdzenia nadpłaty w podatku i tym samym zwrotu już zapłaconego podatku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.