Interpretacja indywidualna z dnia 5 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.448.2025.2.ASK
Zaniechanie poboru podatku dochodowego od dochodów Banku z tytułu umorzeń kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na cele mieszkaniowe dzieci, jest zgodne z § 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z 2022 roku, gdy spełnione są kryteria jednej inwestycji mieszkaniowej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości skorzystania przez Bank z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób prawnych.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
A. S.A. (dalej: Bank, Wnioskodawca) jest „bankiem krajowym” w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (dalej: Prawo bankowe).
Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest wykonywanie czynności bankowych na podstawie i zgodnie z wymogami Prawa bankowego oraz regulacji Komisji Nadzoru Finansowego, obejmujących m.in. prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów (pożyczek) zarówno podmiotom gospodarczym jak i osobom fizycznym (zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką), przyjmowanie wkładów pieniężnych, jak również działalność powiernicza.
W ramach prowadzonej działalności bankowej Wnioskodawca zawierał przed 2009 rokiem z osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej – konsumentami (dalej: Klienci) m.in. umowy o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych. Cele mieszkaniowe obejmowały wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 UPDOF.
Udzielanie przez banki kredytów/pożyczek w walutach obcych zaczęło generalnie następować po uchwaleniu przez Sejm ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe. Umowy te początkowo były w dolarach (USD) i euro (EUR), ale z czasem największe znaczenie (popularność) zyskały kredyty we franku szwajcarskim (CHF) z uwagi na relatywnie duży dysparytet stóp procentowych pomiędzy Polską a Szwajcarią, co przekładało się na istotnie niższy dla Klientów koszt rat kredytowych a także większą dostępność dla Klientów (mniejszy koszt przyszłych rat oznaczał niższe wymogi w zakresie zdolności kredytowej Klientów warunkujące uzyskanie kredytu lub pożyczki). Powyższe umowy, będące przedmiotem niniejszego wniosku, były udzielane przez Bank na następujących zasadach:
a)jako kredyt indeksowany do waluty obcej – kredyt był wypłacany przez Bank w złotych (PLN), a saldo zadłużenia wyrażone w walucie obcej (np. CHF), w związku z czym jego wysokość ulegała zmianie w trakcie okresu kredytowania w zależności od bieżącego kursu danej waluty obcej (np. CHF) do PLN, ustalanego w oparciu o tzw. klauzulę indeksacyjną (walutową) zawartą w postanowieniach umownych; spłata rat kapitałowo-odsetkowych samego kredytu następowała/następuje w PLN, przy zastosowaniu kursu danej waluty obcej do PLN z dnia spłaty danej raty kapitałowo-odsetkowej, według kursu wymiany z Tabeli kursów Banku lub poprzez obciążenie rachunku w danej walucie obcej (np. w CHF), jeżeli Klient zdecydował się na spłatę rat w walucie obcej (w takiej sytuacji spłata pomniejszała bieżące saldo zadłużenia w walucie obcej np. CHF);
b)jako tzw. pożyczka walutowa (denominowana) – kwota pożyczki była wyrażona (denominowana) w umowie w walucie obcej, sama pożyczka była domyślnie wypłacana w danej walucie obcej, chyba że Klient zawnioskował o wypłatę w PLN (np. z uwagi na finansowanie ceny w PLN za lokal mieszkalny), co w praktyce było często spotykane – pożyczka była wypłacana w PLN jako równowartość wyrażonej w umowie kwoty pożyczki w walucie obcej z dnia jej wypłaty, ustalonej według kursu wymiany danej waluty obcej do PLN. Różnica w stosunku do kredytu indeksowanego polegała na tym, że pożyczkobiorca przy pożyczce walutowej nie wiedział w chwili podpisywania umowy ile dokładnie zostanie wypłaconych środków w PLN (kredyt wyrażony w walucie obcej był przewalutowywany na PLN po kursie z dnia uruchomienia pożyczki a nie z dnia zawarcia umowy). W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota kredytu w PLN była znana w chwili zawierania umowy. Z chwilą jego wypłaty, saldo zadłużenia pożyczkobiorcy (Klienta) było przeliczone na walutę obcą (np. CHF) wedle kursu kupna danej waluty wyznaczanego przez Bank w dniu wypłaty pożyczki lub jej transzy.
W dalszej części wniosku obie umowy (zabezpieczone hipoteką) opisane pod lit. a-b) będą łącznie określane jako „kredyty walutowe”. Kredyty walutowe spełniają również definicję „kredytu mieszkaniowego”, o którym mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – dalej jako „rozporządzenie CHF”.
Podobne kredyty walutowe, zwłaszcza indeksowane/denominowane do CHF (tzw. kredyty frankowe), były udzielane również przez inne banki w Polsce niemal do końca pierwszej dekady XXI wieku. W momencie udzielania takich kredytów ryzyko prawne polegające na abuzywności zawartych w umowach klauzul indeksacyjnych było powszechnie uważane za niskie lub nieistniejące. Ani ówczesne orzecznictwo sądowe, doktryna prawa, tudzież stanowiska regulatorów, czy też opinie polityków (zarówno partii rządzących, jak i opozycyjnych) nie uznawały powyższych umów za niezgodne prawem (szczegółowo opisany i udokumentowany opis zawarty jest w publikacji Związku Banków Polskich pt. „Biała księga kredytów frankowych w Polsce” z marca 2015 r., opubl. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponentylimg/PRZEWALUTOWANIE_35881.pdf). Udzielanie kredytów frankowych Klientom stało się powszechną praktyką rynkową.
Ze względu właśnie na zawarte w umowach klauzule indeksacyjne, prokonsumencką ewolucję orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (począwszy od drugiej dekady XXI wieku) i postępującą od kryzysu finansowego 2008 roku deprecjację PLN, zwłaszcza względem CHF, która osiągnęła swój moment szczytowy w tzw. "czarny czwartek" z dnia 15 stycznia 2015 r. (deprecjacja PLN powodowała wzrost wartości realnego zadłużenia Klientów), pomiędzy bankami a częścią kredytobiorców powstały trwające do dzisiaj spory prawne co do tego czy klauzule indeksacyjne są postanowieniami abuzywnymi w rozumieniu z art. 385(1) § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: "k.c."): "Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny". Przepis ten został implementowany do polskiego porządku prawnego w oparciu o art. 6 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Jedną z konsekwencji wszczętych sporów sądowych był m.in. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 03.10.2019 r. nr C-260/18 (sprawa (…) i (…) przeciwko (…)) wydany w rezultacie pytania prejudycjalnego złożonego przez Sąd Okręgowy w (…) w przedmiocie wykładni art. 1 ust. 2, art. 4, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13/EWG. Wyrok ten był przełomowy na polskim rynku, ponieważ do czasu tego orzeczenia, zdecydowana większość wyroków sądów powszechnych była korzystna dla Wnioskodawcy, jak i większości banków. Naturalną konsekwencją zmiany linii orzeczniczej był wzrost ilości pozwów kierowanych przez Klientów. Ryzyko prawne związane z abuzywnością klauzul indeksacyjnych tzw. kredytów frankowych stało się poważnym problemem sektorowym stwarzającym ryzyko stabilności sektora finansowego.
W związku z opisanym wyżej ryzykiem prawnym i stabilności finansowej oraz toczącymi się już sporami sądowymi Bank zawiera i będzie zawierał w przyszłości z Klientami porozumienia polegające na przewalutowaniu kredytu walutowego, najczęściej indeksowanego do CHF na kredyt w złotych polskich (PLN). W porozumieniu takim strony zgodnie postanawiają, iż kwota zadłużenia z tytułu niespłaconego kapitału kredytu wyrażona w walucie obcej, np. 100.000 CHF, będzie przeliczona na PLN po kursie wynegocjowanym między stronami (np. po kursie CHF/PLN 4) niższym od aktualnego kursu danej waluty obcej z Tabeli Kursów Walut Obcych Banku (dalej: kurs z Tabeli) oraz kursu średniego NBP (np. wynoszącego aktualnie CHF/PLN 4,5) i będzie wynosić po przewalutowaniu określoną kwotę w PLN, np. 400.000 PLN. W wyniku zawartego porozumienia:
·zmniejszeniu ulega część bieżącego zadłużenia Klienta wyrażone w PLN (tu: o 50.000 PLN, tj. z 450.000 PLN na 400.000 PLN),
·zmianie ulega oprocentowanie kredytu, tj. zmienia się stopa referencyjna z LIBOR na WIBOR oraz ustalona zostaje nowa wysokość marży,
·uzgodniony zostaje nowy harmonogram spłat rat kredytowych.
W praktyce zdarzają się przypadki, że Bank zawiera przedmiotowe porozumienia także z Klientami, którzy zaciągali kredyty walutowe nie na „własne” potrzeby mieszkaniowe, tylko na potrzeby mieszkaniowe swoich dzieci. Klienci zaciągali takie kredyty wraz ze swoimi dziećmi (zstępnymi), w tym ich małżonkami jako współkredytobiorcy, lub na ich rzecz (stroną umowy nie były wówczas dzieci Klientów i ich małżonkowie), finansując ich potrzeby mieszkaniowe (poprzez zakup lokalu mieszkalnego bądź zakup lub budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego tzw. domu). W takich przypadkach Klienci (tj. rodzice) nie są właścicielami finansowanych nieruchomości (lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych). Właścicielami i zamieszkującymi są ich dzieci wraz z małżonkami lub tylko same dzieci bez współmałżonków. W stanie faktycznym będącym przedmiotem wniosku wszyscy kredytobiorcy nie skorzystali w przeszłości z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych. Powstaje zatem wątpliwość czy do przedmiotowego umorzenia wierzytelności w wyniku konwersji zadłużenia kredytowego Klientów zastosowanie znajdzie ulga w PIT i CIT z § 1 ust. 1 i z § 2 ust. 1 rozporządzenia CHF. Innymi słowy, czy kredyt walutowy zaciągnięty przez rodziców na rzecz swoich dzieci i ich małżonków stanowił realizację „jednej inwestycji mieszkaniowej”, o której mowa w § 1 ust. 5 rozporządzenia CHF.
Pytanie
Czy w przypadku redukcji części kapitału wierzytelności (zadłużenia) Klientów z tytułu kredytu walutowego w wyniku zawartego porozumienia, Klienci oraz Bank mają odpowiednio prawo do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych zgodnie z § 1 ust. 1 i z § 2 ust. 1 rozporządzenia CHF, w sytuacji gdy kredytobiorcy zaciągnęli przedmiotowe kredyty na nabycie lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych, w których zamieszkiwać będą tylko ich dzieci (samodzielnie lub ze swoimi małżonkami) co skutkować będzie także tym, że Bank nie będzie zobligowany do wystawienia z tego tytułu informacji PIT-11 zgodnie z art. 42a ust. 1 UPDOF?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Natomiast odpowiedź na pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie udzielona odrębnym rozstrzygnięciem.
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Banku, w świetle przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Klienci oraz Bank mają odpowiednio prawo do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych zgodnie z § 1 ust. 1 i z § 2 ust. 1 rozporządzenia CHF, w sytuacji gdy Klienci jako kredytobiorcy zaciągnęli przedmiotowe kredyty na nabycie lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych, w których zamieszkiwać będą tylko ich dzieci (samodzielnie lub ze swoimi małżonkami). Bank nie będzie zatem zobligowany do wystawienia Klientom i właściwym dla nich organom podatkowym informacji PIT-11 z tytułu umorzenia wobec Klientów części wierzytelności kredytowej.
Zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia CHF przez „jedną inwestycję mieszkaniową”, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
Z kolei zgodnie z § 1 ust. 6 rozporządzenia CHF przez „jedno gospodarstwo domowe”, o którym mowa w § 1ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
W świetle art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn do grupy I podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Rodzice i dzieci oraz ich małżonkowie wchodzą zatem w skład I grupy podatkowej.
Tym samym kredyt walutowy zaciągnięty przez Klientów w celu realizacji potrzeb mieszkaniowych swoich dzieci i ich małżonków w postaci nabycia lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego spełnia przesłankę „kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej”, ponieważ:
·kredyt walutowy spełnia definicję kredytu mieszkaniowego z § 3 rozporządzenia CHF, w szczególności zakup lokalu mieszkalnego lub budowa budynku mieszkalnego stanowiły wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
·sfinansowanie kredytem nabycia lokalu lub budynku mieszkalnego, w którym zamieszkiwać będą dzieci kredytobiorców (Klientów) samodzielnie lub wraz z małżonkami zaspokajało potrzebę jednego gospodarstwa domowego w rozumieniu dzieci lub dzieci i ich małżonków, a zatem stanowiło „realizację jednej inwestycji mieszkaniowej”;
·Klienci nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.
W przedmiotowym stanie faktycznym nie ma znaczenia fakt, że Klienci jako rodzice finansowali nabycie lokalu lub budynku mieszkalnego dla swoich dzieci (i ich małżonków), w którym nie zamieszkali, ponieważ wprowadzona rozporządzeniem CHF przesłanka „realizacji jednej inwestycji mieszkaniowej” odnosi się do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej.
Rozporządzenie CHF celowo nie wprowadziło dodatkowej przesłanki zaspokojenia „własnych” potrzeb mieszkaniowych kredytobiorców, tak aby umożliwić właśnie objęcie ulgą podatkową z § 1 ust. 1 i z § 2 ust. 1 rozporządzenia CHF m.in. kredytów zaciąganych przez rodziców na rzecz ich dzieci (wraz z współmałżonkami), co w praktyce miało i ma zresztą nadal miejsce (rodzice finansowali/finansują zakup lokali lub budynków mieszkalnych swoim dzieciom np. gdy te rozpoczynały studia w innym mieście albo po zawarciu przez dzieci związku małżeńskiego i utworzeniu przez nie własnego „gospodarstwa domowego”). Znajduje to potwierdzenie również w uzasadnieniu projektu rozporządzenia CHF z dnia 13 stycznia 2022 r. (link: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12355552/katalog/12848065#12848065): „W stosunku do rozporządzenia z 27 marca 2020 r. projekt przewiduje kilka zmian: o Zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na „własne” cele mieszkaniowe ze względu na fakt, że zabezpieczone hipotecznie kredyty na cele mieszkaniowe zaciągane były niejednokrotnie przez osoby blisko ze sobą spokrewnione (np. rodzice na rzecz dzieci, w tym w charakterze współkredytobiorców, bez zamiaru zamieszkiwania razem z dziećmi)”.
Stanowisko Banku znajduje potwierdzenie także w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np. z dnia 17 kwietnia 2023 r. o sygn. 0114-KDIP3-1.4011.210.2023.1.MS2). Mając powyższe na względzie stanowisko Banku wydaje się zasadne.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT” lub „udpop”):
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
W myśl art. 7 ust. 2 updop:
Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Katalog zwolnień przedmiotowych w podatku dochodowym od osób prawnych zawarty został w art. 17 updop.
Ponadto, zgodnie z art. 22 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r., poz. 111 ze zm., dalej: „O.p.”):
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:
1)zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;
2)zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki informacyjne podatników, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.
Na podstawie art. 22 § 1 pkt 1 O.p., w dniu 14 marca 2022 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 102, dalej jako: „Rozporządzenie MF”) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmieniony Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912).
Zgodnie z § 1 Rozporządzenia MF:
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.2)), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast w myśl § 2 Rozporządzenia MF:
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy:
1) umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;
2) równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2805), przy czym zaniechanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje wyłącznie do wysokości dochodów spółki tworzącej taką grupę, która umorzyła kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego i jest podmiotem określonym w ust. 1 pkt 1.
Z kolei w świetle § 3 powyższego Rozporządzenia:
1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.
Natomiast § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, w przypadku pożyczek, o których mowa w § 3 ust. 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo bankiem krajowym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2488, z późn. zm.; dalej: „Prawo bankowe”). Podstawowym przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest wykonywanie czynności bankowych na podstawie i zgodnie z wymogami Prawa bankowego oraz regulacji Komisji Nadzoru Finansowego, obejmujących m.in. prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów (pożyczek) zarówno podmiotom gospodarczym jak i osobom fizycznym (zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką), przyjmowanie wkładów pieniężnych, jak również działalność powiernicza.
W ramach prowadzonej działalności bankowej zawierali Państwo przed 2009 r. z osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej – konsumentami (dalej: Klienci) m.in. umowy o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych. Cele mieszkaniowe obejmowały wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 UPDOF.
Umowy te początkowo były w dolarach (USD) i euro (EUR), ale z czasem największe znaczenie (popularność) zyskały kredyty we franku szwajcarskim (CHF) z uwagi na relatywnie duży dysparytet stóp procentowych pomiędzy Polską a Szwajcarią, co przekładało się na istotnie niższy dla Klientów koszt rat kredytowych a także większą dostępność dla Klientów (mniejszy koszt przyszłych rat oznaczał niższe wymogi w zakresie zdolności kredytowej Klientów warunkujące uzyskanie kredytu lub pożyczki).
Umowy były udzielane przez Bank na następujących zasadach:
a)jako kredyt indeksowany do waluty obcej – kredyt był wypłacany przez Bank w złotych (PLN), a saldo zadłużenia wyrażone w walucie obcej (np. CHF), w związku z czym jego wysokość ulegała zmianie w trakcie okresu kredytowania w zależności od bieżącego kursu danej waluty obcej (np. CHF) do PLN, ustalanego w oparciu o tzw. klauzulę indeksacyjną (walutową) zawartą w postanowieniach umownych; spłata rat kapitałowo-odsetkowych samego kredytu następowała/następuje w PLN, przy zastosowaniu kursu danej waluty obcej do PLN z dnia spłaty danej raty kapitałowo-odsetkowej, według kursu wymiany z Tabeli kursów Banku lub poprzez obciążenie rachunku w danej walucie obcej (np. w CHF), jeżeli Klient zdecydował się na spłatę rat w walucie obcej (w takiej sytuacji spłata pomniejszała bieżące saldo zadłużenia w walucie obcej np. CHF);
b)jako tzw. pożyczka walutowa (denominowana) – kwota pożyczki była wyrażona (denominowana) w umowie w walucie obcej, sama pożyczka była domyślnie wypłacana w danej walucie obcej, chyba że Klient zawnioskował o wypłatę w PLN (np. z uwagi na finansowanie ceny w PLN za lokal mieszkalny), co w praktyce było często spotykane – pożyczka była wypłacana w PLN jako równowartość wyrażonej w umowie kwoty pożyczki w walucie obcej z dnia jej wypłaty, ustalonej według kursu wymiany danej waluty obcej do PLN. Różnica w stosunku do kredytu indeksowanego polegała na tym, że pożyczkobiorca przy pożyczce walutowej nie wiedział w chwili podpisywania umowy ile dokładnie zostanie wypłaconych środków w PLN (kredyt wyrażony w walucie obcej był przewalutowywany na PLN po kursie z dnia uruchomienia pożyczki a nie z dnia zawarcia umowy). W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota kredytu w PLN była znana w chwili zawierania umowy. Z chwilą jego wypłaty, saldo zadłużenia pożyczkobiorcy (Klienta) było przeliczone na walutę obcą (np. CHF) wedle kursu kupna danej waluty wyznaczanego przez Bank w dniu wypłaty pożyczki lub jej transzy.
Obie umowy (zabezpieczone hipoteką) opisane pod lit. a-b) są łącznie określane jako „kredyty walutowe”. Kredyty walutowe spełniają również definicję „kredytu mieszkaniowego”, o którym mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – dalej jako „rozporządzenie CHF”.
Podobne kredyty walutowe, zwłaszcza indeksowane/denominowane do CHF (tzw. kredyty frankowe), były udzielane również przez inne banki w Polsce niemal do końca pierwszej dekady XXI wieku. W momencie udzielania takich kredytów ryzyko prawne polegające na abuzywności zawartych w umowach klauzul indeksacyjnych było powszechnie uważane za niskie lub nieistniejące.
Ze względu na zawarte w umowach klauzule indeksacyjne, pomiędzy bankami a częścią kredytobiorców powstały trwające do dzisiaj spory prawne co do tego czy klauzule indeksacyjne są postanowieniami abuzywnymi w rozumieniu z art. 385(1) § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
W związku z ryzykiem prawnym i stabilności finansowej oraz toczącymi się już sporami sądowymi Bank zawiera i będzie zawierał w przyszłości z Klientami porozumienia polegające na przewalutowaniu kredytu walutowego, najczęściej indeksowanego do CHF na kredyt w złotych polskich (PLN).
Zdarzają się przypadki, że Bank zawiera przedmiotowe porozumienia także z Klientami, którzy zaciągali kredyty walutowe nie na „własne” potrzeby mieszkaniowe, tylko na potrzeby mieszkaniowe swoich dzieci. Klienci zaciągali takie kredyty wraz ze swoimi dziećmi (zstępnymi), w tym ich małżonkami jako współkredytobiorcy, lub na ich rzecz (stroną umowy nie były wówczas dzieci Klientów i ich małżonkowie), finansując ich potrzeby mieszkaniowe (poprzez zakup lokalu mieszkalnego bądź zakup lub budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego tzw. domu). W takich przypadkach Klienci (tj. rodzice) nie są właścicielami finansowanych nieruchomości (lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych). Właścicielami i zamieszkującymi są ich dzieci wraz z małżonkami lub tylko same dzieci bez współmałżonków.
W sprawie będącej przedmiotem wniosku wszyscy kredytobiorcy nie skorzystali w przeszłości z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych.
Państwa wątpliwości budzi kwestia, czy w przypadku redukcji części kapitału wierzytelności (zadłużenia) Klientów z tytułu kredytu walutowego w wyniku zawartego porozumienia, mają Państwo prawo do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia CHF, w sytuacji gdy kredytobiorcy zaciągnęli przedmiotowe kredyty na nabycie lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych, w których zamieszkiwać będą tylko ich dzieci (samodzielnie lub ze swoimi małżonkami).
Jak stanowi przepis art. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm., dalej „Prawo bankowe”):
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Ponownie wskazać należy, że zgodnie z § 2 Rozporządzenia MF zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy:
1)umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;
2)równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Z opisu sprawy wynika, że kredyty i pożyczki były zaciągane na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym m.in. nabycie lokali mieszkalnych i zakup lub budowę domu. Zatem główna przesłanka została spełniona.
Ponadto, z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że kredyty i pożyczki były udzielane przed dniem 15 stycznia 2015 r., były zabezpieczane hipotecznie, a kredytobiorcy i pożyczkobiorcy nie korzystali wcześniej z zaniechania poboru podatku.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczącej zaciągania kredytów i pożyczek nie na „własne” cele mieszkaniowe wskazuję, że rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. przewiduje zaniechanie poboru podatku dla wszystkich współkredytobiorców, niezależnie od tego, czy realizują własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy, którego są współkredytobiorcami został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W Państwa przypadku przesłanki te – jak już wyżej wskazano – zostały spełnione.
Wobec spełnienia przesłanek wynikających z omawianego Rozporządzenia mają Państwo prawo do skorzystania za zaniechania poboru podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w sytuacji gdy klienci jako kredytobiorcy zaciągnęli przedmiotowe kredyty na nabycie lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych, w których zamieszkiwać będą tylko ich dzieci (samodzielnie lub ze swoimi małżonkami).
Tym samym Państwa stanowisko w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności, będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
