Interpretacja indywidualna z dnia 6 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.488.2025.2.DP

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o metodę ilościową. Uzupełnili go Państwo pismem z 15 października 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: „Wnioskodawca” lub „Gmina”) jest jednostką samorządu terytorialnego działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), wyposażoną w osobowość prawną na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.

Wnioskodawca jest podatnikiem zarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) w Polsce jako podatnik VAT czynny.

Gmina prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.; dalej: „ustawa o VAT”), jak też działalność publiczną (zadania własne), która nie podlega tej ustawie.

W strukturze organizacyjnej Gminy funkcjonują określone jednostki organizacyjne oraz referaty, przy czym Gmina działa jako jeden podatnik VAT – zgodnie z ustawą z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotów środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 280.; dalej: „ustawa centralizacyjna”). Jednym z referatów jest referat gospodarki komunalnej, który zajmuje się realizacją zadań Gminy z zakresu ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 757 ze zm.).

Gmina świadczy usługę dostarczania wody i odprowadzania ścieków (dalej: „Usługi”) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz na rzecz przedsiębiorców (np. spółki) (dalej: „Odbiorcy zewnętrzni”).

Gmina dokonuje również czynności dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz urzędu obsługującego Gminę oraz jednostek organizacyjnych Gminy (dalej: „Odbiorcy wewnętrzni”).

Sprzedaż Usług przez Gminę na rzecz Odbiorców zewnętrznych jest opodatkowana VAT przy zastosowaniu odpowiedniej stawki i dokumentowana fakturami. Z kolei czynności dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez Gminę na rzecz Odbiorców wewnętrznych nie podlegają opodatkowaniu VAT i – jako czynności na potrzeby wewnętrzne Gminy – są dokumentowane notami księgowymi.

Gmina ponosiła w przeszłości i będzie ponosiła w przyszłości wydatki na realizację inwestycji, w wyniku których powstała i będzie powstawała w przyszłości infrastruktura wodno-kanalizacyjna (dalej: „Infrastruktura”).

Infrastruktura była, jest i będzie wykorzystywana przez Gminę do świadczenia Usług na rzecz Odbiorców zewnętrznych (tj. do czynności opodatkowanych VAT), jak i do czynności na rzecz Odbiorców wewnętrznych (tj. do czynności niepodlegających VAT). Infrastruktura nie była, nie jest i nie będzie wykorzystywana do działalności zwolnionej z VAT.

Gmina nie ma możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków inwestycyjnych w zakresie Infrastruktury wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Do tej pory Gmina odliczała VAT od wydatków poniesionych na realizację ww. inwestycji (w wyniku których powstała Infrastruktura) w oparciu o prewspółczynnik wyliczony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999; dalej: „Rozporządzenie”).

W kontekście powyższego należy wskazać, że Gmina jest w stanie precyzyjnie określić ilość m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków w odniesieniu do Odbiorców zewnętrznych (transakcje podlegające VAT) oraz ilość m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków w odniesieniu do Odbiorców wewnętrznych (transakcje niepodlegające VAT) – na podstawie zamontowanych urządzeń pomiarowych (liczników). Wartość stawki netto za 1 m³ dostarczonej wody i 1 m³ odprowadzonych ścieków jest taka sama zarówno dla Odbiorców zewnętrznych, jak i dla Odbiorców wewnętrznych.

W związku z powyższym, w celu odliczenia podatku VAT od wydatków inwestycyjnych, w wyniku których powstała i powstanie Infrastruktura, Gmina zamierza zastosować prewspółczynnik VAT kalkulowany w oparciu o stosunek ilości m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych, do całkowitej ilości m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (Odbiorcy zewnętrzni oraz Odbiorcy wewnętrzni) (dalej: „Metoda ilościowa”).

Wzór kalkulacji Metody ilościowej (dalej: „Wzór”) wygląda następująco:

X = (A + C) / (A + B + C + D) * 100%

X – wskaźnik proporcji,

A – ilość m³ dostarczonej wody do Odbiorców zewnętrznych,

B – ilość m³ dostarczonej wody do Odbiorców wewnętrznych,

C – ilość m³ odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych,

D – ilość m³ odprowadzonych ścieków od Odbiorców wewnętrznych.

Otrzymaną w ten sposób proporcję, stosownie do art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, Gmina zaokrągliłaby w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Zdaniem Gminy, wskazany sposób obliczenia proporcji – prewspółczynnik obliczony Metodą ilościową, zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

Według Gminy, najbardziej reprezentatywnym sposobem obliczenia proporcji, jest proporcja oparta na kryterium ilościowym dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków w odniesieniu do Odbiorców zewnętrznych, do ogólnej ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (Odbiorcy zewnętrzni + Odbiorcy wewnętrzni).

Prewspółczynnik kalkulowany Metodą ilościową opierający się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (wielkość działalności mierzona w m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków) rzetelnie obrazuje specyfikę działalności wodociągowo-kanalizacyjnej, pozwala na obiektywne ustalenie proporcji pomiędzy czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi prowadzonej działalności.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Nie wszyscy odbiorcy korzystają z usług dostawy wody jak i odbioru ścieków przy wykorzystaniu Infrastruktury. Przykładowo, występują przypadki, w których Odbiorca zewnętrzny nabywa usługę dostarczania wody przy użyciu infrastruktury wodociągowej i jednocześnie posiada szambo, z którego wywożone są nieczystości przy użyciu beczkowozu, a nie infrastruktury kanalizacyjnej. Wywozu nieczystości z szamba przy użyciu beczkowozu nie dokonuje Gmina, lecz firma zajmująca się tego typu usługami (Odbiorca zewnętrzny zamawia usługę wywozu szamba bezpośrednio u wspomnianej firmy).

Jednocześnie Gmina wskazuje, że jej zdaniem do wydatków inwestycyjnych w zakresie Infrastruktury powinien znaleźć zastosowanie jeden prewspółczynnik, kalkulowany zgodnie ze Wzorem opisanym we Wniosku, ponieważ w praktyce mogą wystąpić koszty związane zarówno z infrastrukturą wodociągową jak i kanalizacyjną, co do których nie można dokładnie ustalić w jakim zakresie dotyczą poszczególnej infrastruktury.

W odpowiedzi na pytanie, która jednostka organizacyjna Gminy prowadzi działalność w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej, wskazali Państwo, że jest to Urząd Gminy, ponieważ działalnością w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej zajmuje się referat znajdujący się w tej jednostce organizacyjnej.

W ostatnich latach (2021-2024) prewspółczynnik Urzędu Gminy wynosił od 10% do 14%. Prewspółczynnik wstępny Urzędu Gminy na 2025 r. wynosi 14%.

Gmina przewiduje, że proponowany prewspółczynnik metrażowy będzie wynosił od 97% do 99%.

Wydatki, o których mowa we Wniosku, są/będą bezpośrednio i wyłącznie związane z infrastrukturą wodociągową i kanalizacyjną.

Liczniki, za pomocą których Gmina określa ilość dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków przy użyciu Infrastruktury, są zamontowane u wszystkich odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych. U każdego odbiorcy jest to jeden licznik mierzący ilość dostarczanej wody i tam, gdzie jest również podłączona infrastruktura kanalizacyjna, ilość dostarczonej wody oznacza jednocześnie ilość odprowadzonych ścieków. W przypadku odbiorców, którzy posiadają szambo (nie są podłączeni do infrastruktury kanalizacyjnej), Gmina nie dokonuje wywozu nieczystości.

Do kalkulacji indywidualnego prewspółczynnika, który Gmina zamierza stosować, nie jest wliczana woda wykorzystywana na cele technologiczne, przy czym planowany sposób określania proporcji uwzględnia tę wodę.

Woda wykorzystywana na cele technologiczne jest mierzona przy użyciu wodomierzy. Jednocześnie Gmina wyjaśnia, że woda zużywana na cele technologiczne jest uwzględniona w opisanym we Wniosku sposobie określania prewspółczynnika w taki sposób, że nie zwiększa ani licznika ani mianownika, gdyż woda ta służy działalności opodatkowanej VAT (Odbiorcy zewnętrzni), jak i działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT (Odbiorcy wewnętrzni), dokładnie w takim stopniu, jaki odpowiada udziałowi wody zużytej na cele opodatkowane VAT w sumie zużycia na cele opodatkowane VAT i niepodlegające VAT.

Woda wykorzystywana do celów przeciwpożarowych jest uwzględniona w proponowanym przez Gminę prewspółczynniku metrażowym jako woda związana z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu (na potrzeby wewnętrzne). Ilość tej wody jest kalkulowana na podstawie oświadczeń przekazywanych przez straż pożarną.

Proponowany przez Gminę sposób obliczenia proporcji oparty na ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (metoda ilościowa) najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez Gminę działalności oraz dokonywanych nabyć i sposób ten obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, ponieważ:

a)uwzględnia zarówno specyfikę prowadzonej przez Gminę poprzez Urząd Gminy działalności, jak również specyfikę dokonywanych nabyć - tym samym spełnione są warunki, o których mowa w art. 86 ust. 2a i ust. 2b ustawy o VAT. Dla określenia najbardziej reprezentatywnej proporcji odliczenia VAT od wydatków ponoszonych w obszarze działalności wodno-kanalizacyjnej, należy skoncentrować się na czynnościach wykonywanych w tym właśnie obszarze działalności. Zaprezentowany sposób obliczenia proporcji bazuje na ilości dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków w ramach transakcji zewnętrznych podlegających VAT oraz ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków w ramach ogółu wszystkich transakcji. Dlatego ten sposób najlepiej ilustruje rozróżnienie pomiędzy poszczególnymi rodzajami czynności wykonywanych w ramach tego obszaru działalności Gminy;

b)w najlepszym stopniu obrazuje wielkość podatku należnego generowanego w ramach działalności wodno-kanalizacyjnej. Podatnik, który jednocześnie wykorzystuje nabywane towary i usługi do celów działalności gospodarczej oraz do czynności niestanowiących działalności gospodarczej i nie jest w stanie bezpośrednio przyporządkować tych wydatków do danego rodzaju czynności, jest zobowiązany wyodrębnić kwotę podatku naliczonego związaną z czynnościami opodatkowanymi z zastosowaniem sposobu ustalenia proporcji. Zestawienie ze sobą ilości dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków (z tytułu których to czynności Gmina zobowiązana jest do odprowadzenia VAT należnego) z ilością dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków poza działalnością gospodarczą - najlepiej przedstawia udział działalności gospodarczej w ogólnej działalności podatnika w danym obszarze;

c)jest poza wpływem innej działalności prowadzonej przez Gminę. Skoro Gmina posługuje się w tym przypadku wyłącznie ilością metrów sześciennych dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków, bez wpływu na wysokość proporcji pozostawałaby inna działalność Urzędu Gminy, np. obrót terenami budowlanymi, czy wydawanie decyzji administracyjnych. Oczywistym jest, że wydatki związane z budową sieci wodno-kanalizacyjnych będą służyć działalności wodno-kanalizacyjnej, a nie będą one służyły działalności polegającej np. na wydawaniu decyzji administracyjnych. Sposób kalkulacji proporcji zaprezentowany przez Gminę najlepiej odzwierciedla związek konkretnego wydatku z działalnością gospodarczą, której on służy;

d)jest dokładny, klarowny, oparty na jednoznacznych danych, które w sposób przejrzysty można zweryfikować.

Podstawową różnicą między prewspółczynnikiem wskazanym we Wniosku (prewspółczynnik rzeczywisty), a prewspółczynnikiem z Rozporządzenia jest obszar (rozmiar) działalności Gminy prowadzonej za pośrednictwem Urzędu Gminy, jaką uwzględnia się w ramach kalkulacji poszczególnych prewspółczynników. Przy kalkulacji prewspółczynnika z Rozporządzenia uwzględnia się cały obszar działalności Gminy (prowadzonej za pośrednictwem Urzędu Gminy) - prewspółczynnik ten obrazuje działalność gospodarczą Gminy (Urzędu) na tle całej jej działalności. Natomiast przy kalkulacji prewspółczynnika rzeczywistego (wskazanego we Wniosku) uwzględnia się wyłącznie dany obszar działalności Gminy (prowadzonej za pośrednictwem Urzędu), opodatkowanej VAT na tle całej działalności Gminy (Urzędu) prowadzonej w sferze wodociągów i kanalizacji.

Ponadto, sposób określenia proporcji wynikający z Rozporządzenia będzie mniej reprezentatywny od zaproponowanego we Wniosku, ponieważ posługuje się kryteriami oderwanymi od gospodarki wodno-kanalizacyjnej. Innymi słowy, uwzględnia dane, które nie są związane ze wspomnianą gospodarką. Przykładowo, trudno uznać metodę za reprezentatywną, jeśli sprzedaż wody w 98% jest opodatkowana VAT, a od wydatków na budowę infrastruktury wodociągowej jest odliczane 5-10% VAT. Podsumowując, sposób określenia proporcji wynikający z Rozporządzenia – w porównaniu ze sposobem określonym we Wniosku – jest zdecydowanie mniej dokładny i mniej obiektywny.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

Z dniem 1 października 2016 r. weszła w życie ustawa centralizacyjna. Zgodnie z art. 4 ustawy centralizacyjnej, jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy centralizacyjnej, ilekroć w ustawie jest mowa o jednostce organizacyjnej – rozumie się przez to:

a)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy,

b)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Art. 86 ust. 2 ustawy o VAT stanowi, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W myśl art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1.zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2.obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Należy podkreślić, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Ponadto, w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Gmina ponosi wydatki w związku z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, których efekty (Infrastruktura) są wykorzystywane przez Gminę zarówno do działalności gospodarczej (do wykonywania czynności opodatkowanych VAT – Usługi na rzecz Odbiorców zewnętrznych), jak i do działalności innej niż działalność gospodarcza (do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT – czynności na rzecz Odbiorców wewnętrznych). Ponadto, jak wskazano, Gmina nie będzie miała możliwości bezpośredniego przyporządkowania danych wydatków inwestycyjnych wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT od wydatków na wybudowanie Infrastruktury w zakresie, w jakim Infrastruktura jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych VAT (sprzedaż Usług na rzecz Odbiorców zewnętrznych). Z uwagi, że Infrastruktura jest wykorzystywana przez Gminę również do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (czynności dostarczania wody i odprowadzania ścieków na rzecz Odbiorców wewnętrznych) to od wydatków związanych z powstaniem Infrastruktury Gmina może odliczać VAT przy użyciu prewspółczynnika – zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Jednocześnie należy podkreślić, że w myśl przywołanego już art. 86 ust. 2a ustawy o VAT sposób określenia prewspółczynnika powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W ocenie Gminy opisany przez nią w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym sposób kalkulacji prewspółczynnika w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem znacznie bardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez Gminę działalności wodno-kanalizacyjnej i dokonywanych przez nią nabyć w związku z wytworzeniem Infrastruktury, niż prewspółczynnik kalkulowany zgodnie z Rozporządzeniem. Wynika to z tego, że opisana przez Wnioskodawcę Metoda ilościowa opiera się na jednoznacznych i obiektywnych danych, tj. ilościm³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków.

W konsekwencji, według Wnioskodawcy Gminie przysługuje i będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno- -kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem.

Stanowisko prezentowane przez Gminę znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych oraz linii interpretacyjnej prezentowanej przez organy podatkowe:

•wyrok NSA z dnia 23 marca 2022 r. (sygn. I FSK 2464/18): „W rezultacie o ile prewspółczynnik proponowany w Rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności Gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą skargę kasacyjną podziela powyższe stanowisko i przywołane dla jego uzasadnienia argumenty. (…) Wbrew temu co przyjęto w zaskarżonej interpretacji Gmina, powołując się na wskazaną w art. 86 ust. 2h u.p.t.u. możliwość wyboru innej metody określenia proporcji niż wskazana w rozporządzeniu, wykazała, że proponowana przez nią metoda jest bardziej właściwa (reprezentatywna). Co istotne prewspółczynnik obliczony przez Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (wielkość obrotu ustalona w oparciu o ilość zużytej wody i odprowadzonych ścieków) obrazujących specyfikę działalności wodno-kanalizacyjnej i pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze”;

•wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 14 kwietnia 2022 r. (sygn. I FSK 73/19): „W konsekwencji w obszarze analizowanym w niniejszej sprawie dotyczącym infrastruktury wod.kan. stwierdzić należało, że Gmina - jak podała - jest w stanie precyzyjnie określić, ile nieczystości zostało odebranych od odbiorców zewnętrznych, a ile Gmina zużyła na potrzeby własne. Tym samym można było uznać, jak oczekiwała Gmina, że w odniesieniu do zakupów towarów i usług związanych z gospodarką wod.kan. proporcją będzie stosunek wartości sprzedaży z tytułu działalności wod.kan. do sumy sprzedaży z tytułu tej działalności na rzecz podmiotów zewnętrznych oraz jej urzędu i jej jednostek organizacyjnych. W istocie tak zaproponowany sposób ustalenia proporcji zasadza się na tzw. proporcji metrażowej, dającej według Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, możliwość obiektywnego i najbardziej rzetelnego wyodrębnienia części wydatków faktycznie przypadających wyłącznie na działalność opodatkowaną. Gmina wykorzystuje odpowiednio infrastrukturę wod.kan. generalnie do czynności opodatkowanych. Jedynie w niewielkim zakresie ta infrastruktura wod.kan. jest wykorzystywana na potrzeby funkcjonowania samej Gminy i jej jednostek organizacyjnych, gdyż struktura sprzedaży komercyjnej Gminy - jak podała - realizowanej przez Urząd Gminy w zakresie zadań w ramach gospodarki ściekowej wskazuje, że 94% realizowanej sprzedaży wiąże się z działalnością opodatkowaną VAT”;

•wyrok NSA z dnia 23 lutego 2022 r. (sygn. I FSK 1722/18): „Należy zatem stwierdzić, iż prawidłowe jest stanowisko skarżącej, że w przedstawionym stanie faktycznym zasadne będzie odstąpienie od stosowania sposobu określenia proporcji wskazanego w przepisach Rozporządzenia. Proponowana przez Gminę metoda uwzględnia specyfikę działalności, o której mowa w art. 86 ust. 2b ustawy o podatku od towarów i usług. Z zaproponowanego przez Gminę klucza wynika bowiem, że Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu wydatków związanych z infrastrukturą w oparciu o sposób określenia proporcji za pomocą rzeczywistego prewspółczynnika opartego na kryterium udziału liczby metrów sześciennych wody dostarczonej do podmiotów zewnętrznych (czynności opodatkowane VAT) w liczbie metrów sześciennych wody dostarczonej do podmiotów zewnętrznych i do działalności innej niż działalność gospodarcza oraz klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych odprowadzonych od podmiotów zewnętrznych ścieków (czynności opodatkowane VAT) w liczbie metrów sześciennych odprowadzonych ścieków (od podmiotów zewnętrznych oraz poza działalnością gospodarczą)”;

•wyrok NSA z dnia 10 marca 2022 r. (sygn. I FSK 1614/18): „Odnośnie zaproponowanej przez G. metody rozliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków (inwestycyjnych i bieżących) związanych z dostawą wody, w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego jednoznacznie przesądzono w tym zakresie, że co do zasady, specyfice wykonywanej przez G. za pośrednictwem zakładu budżetowego wodno-kanalizacyjnego działalności i dokonywanych przez nią nabyć wydatków inwestycyjnych oraz bieżących, najbardziej odpowiada wskaźnik metrażowy (metry sześcienne) w dostarczaniu wody i odbiorze ścieków wyliczony według udziału liczby metrów sześciennych wody dostarczonej (ścieków odebranych) do (od) podmiotów zewnętrznych (dostawy opodatkowanej) w liczbie metrów sześciennych wody (ścieków) dostarczonej (odebranych) ogółem (por. przykładowo wyroki NSA: z dnia 26 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 219/18, z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. akt I FSK 425/18, z dnia 19 grudnia 2018 r.: sygn. akt I FSK 1448/18, sygn. akt I FSK 715/18, sygn. akt I FSK 794/18, sygn. akt I FSK 1532/18, sygn. akt I FSK 425/18, z dnia 4 kwietnia 2019 r., sygn. akt I FSK 2094/18, z dnia 15 marca 2019 r., sygn. akt I FSK 701/18, z dnia 2 lipca 2019 r., sygn. akt I FSK 411/18, z dnia 16 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 1391/18, z dnia 10 stycznia 2019 r., sygn. akt I FSK 444/18 i sygn. akt I FSK 1662/18, z dnia 14 czerwca 2019 r., sygn. akt I FSK 347/18, z 5 czerwca 2019 r., sygn. akt I FSK 2118/18, z dnia 3 października 2019 r., sygn. akt I FSK 654/19). Określony według tych wskaźników prewspółczynnik opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (precyzyjnie ustaloną ilość zużytej wody i odprowadzonych ścieków) obrazujących specyfikę działalności wodno- -kanalizacyjnej (typowo gospodarczej wykazującej niewielki związek z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT) i - co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych - pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Z tych względów uznaje się, że "wskaźnik metrażowy" jest bardziej miarodajny niż klucz z rozporządzenia: odnosi się bezpośrednio do sposobu przeznaczenia wydatków związanych z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną, a nie do całokształtu działalności podatnika, jak przewiduje to wzór określony w rozporządzeniu, który dodatkowo uwzględnia cały szereg zmiennych niewykazujących związku z działalnością wodno- -kanalizacyjną. Tak określony wskaźnik odnosi się ściśle i wyłącznie do wydatków związanych z tym rodzajem działalności, przez co precyzyjnie odzwierciedla związek tych konkretnych wydatków z działalnością gospodarczą”;

•interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS) z dnia 15 grudnia 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.770.2022.1.KK): „Zatem należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem i potwierdzić, że przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z prowadzoną gospodarką WOD-KAN oraz od wydatków związanych z Inwestycjami WOD-KAN na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy z uwzględnieniem prewspółczynnika określonego w oparciu o metodę ilościową, która ustalana będzie jako roczna ilość odprowadzonych (odebranych) ścieków oraz dostarczonej wody (oba parametry mierzone w metrach sześciennych) za pomocą infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej od odbiorców zewnętrznych w łącznej rocznej ilości odprowadzonych (odebranych) ścieków oraz dostarczonej wody za pomocą infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej od odbiorców zewnętrznych oraz odbiorców wewnętrznych. Prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy”;

•interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 31 sierpnia 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4- 1.4012.314.2022.2.PS): „Zatem analizując przedstawione okoliczności sprawy na tle przywołanych przepisów prawa, należy stwierdzić, że przedstawiony przez Państwa sposób określenia proporcji w tym konkretnym przypadku może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć. Mając na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia proporcji dotyczącej wydatków związanych z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną, należy stwierdzić, że ta metoda zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane. Wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika odzwierciedla, w jakim stopniu wykorzystują Państwo infrastrukturę wodno-kanalizacyjną do działalności gospodarczej, a w jakim do działalności innej niż gospodarcza. A zatem są Państwo uprawnieni do odliczenia VAT od wydatków bieżących przy zastosowaniu prewspółczynnika opartego na kryterium ilościowym, tj. na podstawie udziału rocznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków na rzecz zewnętrznych odbiorców w całkowitej rocznej ilości dostarczonej wody i odebranych ścieków na rzecz wszystkich podmiotów”;

•interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 kwietnia 2022 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.62.2022.1.MS): „Podsumowując, stanowisko Gminy o zastosowaniu współczynnika wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych odprowadzonych od odbiorców zewnętrznych ścieków oraz dostarczonej wody (czynności opodatkowane VAT) w liczbie metrów sześciennych odprowadzonych ścieków i dostarczonej wody ogółem (od odbiorców zewnętrznych i na rzecz jednostek budżetowych) należy uznać za prawidłowe. W związku z czym gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia części podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki bieżące oraz inwestycyjne związane z Infrastrukturą obliczoną według udziału procentowego, w jakim przedmiotowa infrastruktura wodno-kanalizacyjna wykorzystywana jest do wykonywania działalności gospodarczej, tj. według klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych odprowadzonych od Odbiorców zewnętrznych ścieków oraz dostarczonej wody (czynności opodatkowane VAT) w liczbie metrów sześciennych odprowadzonych ścieków i dostarczonej wody ogółem (tj. od Odbiorców zewnętrznych oraz od jednostek objętych centralizacją rozliczeń podatku VAT Gminy). Ocena stanowiska: Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe. Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy:

•towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,

•podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:

•inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz

•mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że gmina działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdy wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

•spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz

•nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z art. 86. ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych – czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Podatnik ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do tego rodzaju sprzedaży, z którym są związane.

Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych. Przy odliczeniu częściowym pomija się tę część podatku, w jakiej zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy i następne oraz art. 90 ustawy.

Art. 86 ust. 2a ustawy:

Art. 86 ust. 2b ustawy:

Art. 86 ust. 2c ustawy:

Art. 86 ust. 2d ustawy:

Art. 86 ust. 2g ustawy:

Art. 86 ust. 2h ustawy:

Art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem. Podatnikami, do których odnoszą się przepisy rozporządzenia, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe i państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

§ 2 pkt 8 rozporządzenia:

§ 3 ust. 1 rozporządzenia:

Dla jednostek samorządu terytorialnego takich jak gmina nie ustala się jednego sposobu określenia proporcji (prewspółczynnika) dla całej jednostki (gminy) jako osoby prawnej, tylko odrębne sposoby (prewspółczynniki) dla poszczególnych jej jednostek organizacyjnych.

§ 3 ust. 2 rozporządzenia:

§ 2 pkt 4 rozporządzenia:

§ 2 pkt 9 rozporządzenia:

§ 3 ust. 5 rozporządzenia:

Art. 86 ust. 2a ustawy odnosi się do sytuacji, gdy podatnik nabywa towary i usługi, przeznaczone do wykorzystywania zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z określonymi wyjątkami, które przepis ten wskazuje). Natomiast gdy podatnik w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz zwolnione z opodatkowania, powinien stosować uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Stanowią one uzupełnienie przepisów art. 86 ustawy.

W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy (tzw. prewspółczynnik) oraz – w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku – w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. W Państwa strukturze organizacyjnej funkcjonują jednostki organizacyjne oraz referaty.

Prowadzą Państwo – za pośrednictwem referatu gospodarki komunalnej Urzędu Gminy – działalność w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Czynności odbioru i oczyszczania ścieków wykonują Państwo na rzecz:

•odbiorców zewnętrznych – mieszkańców i przedsiębiorstw z terenu Gminy, co stanowi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT,

•odbiorców wewnętrznych – jednostek organizacyjnych Gminy, co nie podlega opodatkowaniu VAT.

Ponosili Państwo w przeszłości i będą ponosić w przyszłości wydatki na realizację inwestycji, w wyniku których powstała i będzie powstawała infrastruktura wodno-kanalizacyjna. Infrastruktura była, jest i będzie wykorzystywana przez Państwa do:

•świadczenia Usług na rzecz Odbiorców zewnętrznych (do czynności opodatkowanych VAT),

•czynności na rzecz Odbiorców wewnętrznych (do czynności niepodlegających opodatkowaniu).

Infrastruktura nie była, nie jest i nie będzie wykorzystywana do działalności zwolnionej z VAT.

Nie mają Państwo możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków inwestycyjnych w zakresie Infrastruktury wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub czynności niepodlegających opodatkowaniu. Podatek naliczony od wydatków poniesionych na realizację tych inwestycji odliczali Państwo w oparciu o prewspółczynnik wyliczony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników.

Są Państwo w stanie precyzyjnie określić ilość dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (w m³) w odniesieniu do Odbiorców zewnętrznych oraz ilość dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (w m³) w odniesieniu do Odbiorców wewnętrznych – na podstawie zamontowanych urządzeń pomiarowych (liczników). Wartość stawki netto za 1 m³ dostarczonej wody i 1 m³ odprowadzonych ścieków jest taka sama zarówno dla Odbiorców zewnętrznych, jak i dla Odbiorców wewnętrznych.

W związku z tym do wydatków na realizację inwestycji, w wyniku których powstaje infrastruktura, zamierzają Państwo zastosować prewspółczynnik nazwany Metodą ilościową. Prewspółczynnik ten będzie kalkulowany w oparciu o stosunek ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych, do całkowitej ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków (Odbiorcy zewnętrzni oraz Odbiorcy wewnętrzni), tj. według wzoru:

X = (A + C) / (A + B + C + D) * 100%

gdzie:

X – wskaźnik proporcji,

A – ilość dostarczonej wody do Odbiorców zewnętrznych,

B – ilość dostarczonej wody do Odbiorców wewnętrznych,

C – ilość odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych,

D – ilość odprowadzonych ścieków od Odbiorców wewnętrznych.

Otrzymana proporcja zostanie zaokrąglona w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem.

Podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zatem w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przysługuje / będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego – wyłącznie w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są/będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przy odliczaniu podatku naliczonego od ww. wydatków w pierwszej kolejności powinni Państwo zastosować regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Z art. 86 ust. 2a ustawy wynika, że sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

•zapewni odliczenie podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz

•obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Oznacza to, że są Państwo zobowiązani do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Zastosowane przez Państwa metody i sposoby, na podstawie których dokonają Państwo wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Są Państwo odpowiedzialni za rzetelne ustalenie, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza.

Minister Finansów w rozporządzeniu określił dla jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego sposoby określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanych przez te jednostki działalności i dokonywanych przez nie nabyć.

W przypadku, gdy infrastruktura będzie wykorzystywana do świadczenia usług za pośrednictwem urzędu gminy, to do wyliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, powinni Państwo uwzględnić zasady określone w § 3 ust. 2 rozporządzenia.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1448/18 wskazał, że:

Podatnicy, do których kierowane jest rozporządzenie, mogą zastosować inny sposób określenia proporcji niż wskazują przepisy – ale tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny. Możliwość ta wynika z art. 86 ust. 2h ustawy. Możliwość zastosowania innego niż w rozporządzeniu sposobu określania proporcji nie oznacza dowolności w odliczeniu, gdyż zaproponowana metoda ustalenia prewspółczynnika musi odpowiadać kryteriom przewidzianym w art. 86a ust. 2a-2b ustawy.

Zatem mogą Państwo zastosować inną metodę tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy wybrana przez Państwa metoda jest bardziej reprezentatywna i tym samym najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności. Wybierając sposób określenia proporcji należy w szczególności mieć na uwadze charakter działalności prowadzonej przez jednostkę, a także sposób finansowania tego podmiotu.

Wskazali Państwo, że prewspółczynnik kalkulowany Metodą ilościową opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (wielkość działalności mierzona w m³ dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków).

U wszystkich Odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych zamontowane są liczniki. U odbiorców wody, którzy są podłączeni również do sieci kanalizacyjnej, ilość dostarczonej wody oznacza jednocześnie ilość odprowadzonych ścieków. W przypadku odbiorców posiadających szambo, wywóz nieczystości realizowany jest przez inny podmiot, nie przez Państwa.

W proponowanym prewspółczynniku uwzględniają Państwo także wodę wykorzystywaną do celów przeciwpożarowych – jej ilość, kalkulowana na podstawie oświadczeń przekazywanych przez straż pożarną, wliczana jest do zużycia wody na potrzeby wewnętrzne (niepodlegające opodatkowaniu).

Mierzą też Państwo ilość wody wykorzystywanej na cele technologiczne – nie zwiększa ona ani licznika, ani mianownika prewspółczynnika, ponieważ woda ta służy działalności opodatkowanej VAT i działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT w takim stopniu, jaki odpowiada udziałowi wody zużytej na cele opodatkowane VAT w sumie zużycia na cele opodatkowane VAT i niepodlegające VAT.

W Państwa ocenie, dla określenia najbardziej reprezentatywnej proporcji odliczenia VAT od wydatków ponoszonych w obszarze działalności wodno-kanalizacyjnej, należy skoncentrować się na czynnościach wykonywanych w tym właśnie obszarze działalności. Zaprezentowany sposób obliczenia proporcji bazuje na ilości dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków w ramach transakcji zewnętrznych podlegających VAT oraz ilości dostarczonej wody i odprowadzonych ścieków w ramach ogółu wszystkich transakcji. Dlatego ten sposób najlepiej ilustruje rozróżnienie pomiędzy poszczególnymi rodzajami czynności wykonywanych w ramach tego obszaru Państwa działalności i najlepiej przedstawia udział działalności gospodarczej w ogólnej Państwa działalności w danym obszarze. Państwa zdaniem, proponowany prewspółczynnik spełnia warunki, o których mowa w art. 86 ust. 2a i ust. 2b ustawy, ponieważ uwzględnia zarówno specyfikę działalności prowadzonej przez Państwa poprzez Urząd Gminy, jak również specyfikę dokonywanych nabyć.

Podkreślili Państwo, że proponowany prewspółczynnik jest poza wpływem innej prowadzonej przez Państwa działalności. Skoro posługują się Państwo w tym przypadku wyłącznie ilością metrów sześciennych dostarczonej wody i odprowadzonych oraz oczyszczonych ścieków, bez wpływu na wysokość proporcji pozostawałaby inna działalność Urzędu Gminy, np. obrót terenami budowlanymi, czy wydawanie decyzji administracyjnych. Oceniają Państwo, że zaprezentowany przez Państwa sposób kalkulacji proporcji najlepiej odzwierciedla związek konkretnego wydatku z działalnością gospodarczą, której on służy.

Zaznaczyli Państwo również, że proponowany prewspółczynnik jest dokładny, klarowny i oparty na jednoznacznych danych, które w sposób przejrzysty można zweryfikować.

Porównując proponowany prewspółczynnik z prewspółczynnikiem z rozporządzenia, zauważyli Państwo, że podstawową różnicą między nimi jest obszar (rozmiar) Państwa działalności prowadzonej za pośrednictwem Urzędu Gminy, jaką uwzględnia się w ramach kalkulacji poszczególnych prewspółczynników. Prewspółczynnik z rozporządzenia obrazuje Państwa działalność gospodarczą (Urzędu Gminy) na tle całej Państwa działalności, podczas gdy proponowany prewspółczynnik uwzględnia wyłącznie obszar Państwa działalności prowadzonej w sferze wodociągów i kanalizacji.

Uważają Państwo, że sposób określenia proporcji wynikający z Rozporządzenia będzie mniej reprezentatywny od zaproponowanego we wniosku, ponieważ posługuje się kryteriami oderwanymi od gospodarki wodno-kanalizacyjnej i uwzględnia dane, które nie są z nią związane.

Ponadto zwrócili Państwo uwagę, że sprzedaż wody w 98% jest opodatkowana VAT, a od wydatków na budowę infrastruktury wodociągowej jest odliczane 5-10% VAT.

Przedstawiony przez Państwa sposób określenia proporcji – Metoda ilościowa – w tym konkretnym przypadku może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć. Z uwagi na Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia proporcji dotyczącej wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura wodno-kanalizacyjna – należy stwierdzić, że metoda ta zapewnia/będzie zapewniała obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane. Wskazany przez Państwa prewspółczynnik opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (tj. faktycznej ilości dostarczonej wody oraz odebranych ścieków ustalonej na podstawie: wodomierzy i oświadczeń przekazywanych przez straż pożarną). Wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika odzwierciedla, w jakim stopniu wykorzystują/będą Państwo wykorzystywać infrastrukturę wodno-kanalizacyjną do działalności gospodarczej, a w jakim do działalności innej niż gospodarcza.

Zatem są i będą Państwo uprawnieni do odliczenia części podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych, w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura, przy zastosowaniu prewspółczynnika kalkulowanego w oparciu o Metodę ilościową zgodnie ze Wzorem X = (A + C) / (A + B + C + D) * 100%, gdzie:

X – wskaźnik proporcji,

A – ilość m³ dostarczonej wody do Odbiorców zewnętrznych,

B – ilość m³ dostarczonej wody do Odbiorców wewnętrznych,

C – ilość m³ odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych,

D – ilość m³ odprowadzonych ścieków od Odbiorców wewnętrznych.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy pokrywa z opisem podanym przez Wnioskodawcę. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Metoda obliczenia prewspółczynnika opartego na kryterium ilości wody dostarczonej i ścieków odebranych na rzecz Odbiorców zewnętrznych w sumie ilości wody dostarczonej i ścieków odebranych ogółem została przez Państwa oceniona jako najbardziej reprezentatywna. Jeżeli jednak w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie ustalone, że:

•metoda ta nie zapewni dokonania odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją inwestycji wodno-kanalizacyjnych (w wyniku których powstała i będzie powstawała Infrastruktura) wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą oraz

•nie będzie obiektywnie odzwierciedlała części wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na inne cele, a więc nie będzie metodą najbardziej odpowiadającą specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych przez Państwa nabyć

– wówczas interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.