Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.540.2025.3.DS
Nieodpłatna cesja wierzytelności przyszłej z tytułu wynagrodzenia zmiennego na fundację rodzinną nie stanowi odpłatnej dostawy ani świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu. Kancelaria, pomimo cesji, pozostaje podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej działalności.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
11 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych cesji pakietu wierzytelności przyszłych, obejmujących wynagrodzenie zmienne należne w związku z prowadzoną działalnością Kancelarii oraz określenia, czy pomimo przeniesienia wierzytelności w zakresie wynagrodzenia na Fundację Rodzinną Kancelaria nadal będzie podatnikiem podatku VAT w związku z prowadzoną działalnością. Uzupełnili go Państwo pismem z 10 października 2025 r. (wpływ 10 października 2025 r.).Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowany będący stroną postępowania:
·Kancelaria A.A.
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
·(….) Fundacja Rodzinna (…)
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Kancelaria
A.A. radca prawny prowadzący działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej pod firmą Kancelaria (…) A.A. („Kancelaria”)
Kancelaria świadczy usługi prawne (PKD 69.10.Z) specjalizując się w doradztwie oraz prowadzeniu spraw związanych z dochodzeniem roszczeń w imieniu i na rzecz konsumentów z umów kredytów indeksowanych lub denominowanych kursem waluty obcej, w szczególności kursem franka szwajcarskiego.
Kancelaria prowadzi ewidencję księgową na podstawie księgi przychodów i rozchodów („KPiR”) Kancelaria rozlicza przychód na podstawie podatku linowego Kancelaria w 2024 roku utraciła status małego podatnika w rozumieniu art. 5a pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („uPIT”), jednak nie jest objęta obowiązkiem prowadzenia tzw. pełnej księgowości.
Fundacja Rodzinna
A.A. (tj. Fundator) w dniu 31 lipca 2025 roku ustanowił fundację rodzinną (…) Fundacja Rodzinna w organizacji z siedzibą w (...) („Fundacja Rodzinna”).
Aktualnie przed Sądem Okręgowym w A., pod sygnaturą akt: (…) toczy się postępowanie w przedmiocie zarejestrowania Fundacji Rodzinnej.
Celem oraz zadaniem Fundacji Rodzinnej jest zapewnienie sprawnej i ustrukturyzowanej sukcesji w rodzinie A.A., zabezpieczenie majątku oraz zapewnienie bezpieczeństwa finansowego członkom rodziny A.A. (Zgodnie z lit. B i C preambuły statutu Fundacji Rodzinnej).
Fundacja Rodzinna ma chronić majątek przed negatywnymi skutkami osobistej sytuacji członków rodziny A.A. oraz umożliwić udział majątku rodzinnego w inwestycjach bez zagrożeń dla jego integralności i płynności finansowej (Zgodnie z lit. D preambuły statutu Fundacji Rodzinnej).
Do zadań Fundacji Rodzinnej należy również kultywowanie wyznawanych przez A.A. wartości takich jak przedsiębiorczość, uczciwość i międzypokoleniowa współpraca. Celem Fundacji Rodzinnej jest scalanie, integrowanie, zapobieganie konfliktom i sporom pomiędzy członkami rodziny A.A. zarówno w aspekcie majątkowym jak i relacyjnym (Zgodnie z lit. E preambuły statutu Fundacji Rodzinnej).
Zgodnie z § 4 statutu Fundacji Rodzinnej, szczegółowym celem Fundacji jest m.in.:
a)ochrona majątku rodzinnego, zachowanie wartości mienia Fundacji Rodzinnej i dążenie do pomnażania jego wartości w zrównoważony sposób;
b)dokonywanie inwestycji oraz administrowanie mieniem Fundacji poprzez lokowanie środków z działalności Fundacji Rodzinnej zgodnie z przyjętymi wytycznymi dotyczącymi inwestowania mienia Fundacji Rodzinnej.
Zgodnie z § 4 statutu Fundacji Rodzinnej, Fundacja Rodzinna wspiera beneficjentów m.in. poprzez:
a)finansowanie kosztów edukacji beneficjentów, w tym kształcenie na każdym etapie;
b)finansowanie kosztów opieki medycznej dla beneficjentów;
c)finansowanie wsparcia emertytalnego dla beneficjentów;
d)finansowanie potrzeb beneficjenta w przypadku zdarzeń losowych i braku możliwości podjęcia przez nich pracy zarobkowej.
Beneficjentami Fundacji Rodzinnej wpisanymi na listę beneficjentów są: (i) A.A., (ii) B.B. - małżonka A.A., (iii) C.C. - córka A.A. oraz (iv) D.D. - syn A.A.
Podsumowując, Fundacja Rodzinna stanowi wehikuł inwestycyjny rodziny A.A. mający na celu pomnażanie majątku rodzinnego poprzez jego ciągłe inwestowanie a zyski uzyskane z tych inwestycji mają służyć zabezpieczeniu długotrwałych potrzeb życiowych rodziny A.A. (tj. edukacji opieki medycznej, opieki emerytalnej etc.), tj. żony oraz małoletnich dzieci A.A.
Umowy o Świadczenie usług prawnych oraz model wynagrodzenia
Kancelaria dysponuje pakietem ok. 1600 - 2000 umów o świadczenie usług prawnych na rzecz konsumentów (tj. osób fizycznych) w zakresie doradztwa oraz prowadzenia spraw związanych z dochodzeniem roszczeń w imieniu konsumentów z umów kredytów indeksowanych lub denominowanych do kursu walut obcych, w szczególności franka szwajcarskiego.
Kancelaria na podstawie ww. umów reprezentuje interesy klientów w toku licznych postępowań sądowych (zarówno przed sądami I jak i ll instancji) przeciwko bankom. Postępowania sądowe nie są zakończone.
Kancelaria z tytułu świadczonych usług pobiera wynagrodzenie w poniższym modelu:
a)wynagrodzenie podstawowe - stanowiące ekwiwalent za świadczoną obsługę prawną, niezależne od wyniku prowadzonej sprawy
Kancelaria pobiera wynagrodzenie podstawowe w chwili zawarcia umowy z klientem o świadczenie usług prawnych. Wraz z zawarciem umowy oraz pobraniem wynagrodzenia podstawowego, Kancelaria odprowadza podatek dochodowy (PIT) oraz podatek należny od towarów i usług (VAT).
b)wynagrodzenie zmienne („Wynagrodzenie zmienne”) - stanowiące ekwiwalent za usługę polegającą na uzyskaniu odpowiedniego rezultatu (tj. wyroku zasądzającego roszczenie klienta lub zawarcie ugody w toku sprawy sądowej) oraz koszty zastępstwa procesowego
Wynagrodzenie zmienne jest wynagrodzeniem przyszłym, niepewnym, roszczenie co do którego powstaje dopiero w chwili zasądzenia roszczenia dochodzonego przez Kancelarię na rzecz klienta w prawomocnym wyroku sądu powszechnego. Tym samym, wynagrodzenie zmienne uzależnione jest od wyniku końcowego prowadzonego przez Kancelarię sporu sądowego. Wynagrodzenie zmienne składa się z dwóch elementów:
·success fee – tj. określonej w umowie z klientem kwoty, w sposób określony indywidualnie (np. procent wartości kredytu w złotówkach) oraz
·kosztów zastępstwa procesowego – tj. wydatków, które musi ponieść strona sporu sądowego (w tym przypadku klient Kancelarii), w celu wynajęcia adwokata lub radcy prawnego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego uzależniona jest od rodzaju sprawy oraz wartości przedmiotu sporu.
Strona przegrywająca postępowanie sądowe co do zasady jest zobowiązana do uregulowania na rzecz strony wygrywającej kosztów zastępstwa procesowego. Tym samym koszty zastępstwa procesowego stanowią również wynagrodzenie przyszłe uzależnione od wygrania sporu sądowego.
Hipotetyczna sumaryczna wartość Wynagrodzenia zmiennego, przy założeniu zasądzenia 100% roszczeń klientów reprezentowanych przez Kancelarię wynosi ok. 30 - 35 mln złotych. W przyszłym roku podatkowym (tj. 2026) hipotetyczna wymagalność roszczeń o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego nie powinna przekroczyć 15 mln złotych.
W kontekście wymagalności Wynagrodzenia zmiennego, istotny jest fakt, że roszczenie o zapłatę jest niepewne i uzależnione od pozytywnego rozstrzygnięcia sporu na rzecz klienta Kancelarii, co nie zawsze ma i nie zawsze będzie miało miejsce.
Relacja wartości ekonomicznej pomiędzy wynagrodzeniem podstawowym a Wynagrodzeniem zmiennym jest różna w przypadku poszczególnych umów (co wynika m.in. z indywidualnych praktyk negocjacyjnych poszczególnych klientów; kwoty kredytu itd.), jednak zazwyczaj relacja wartości ekonomicznej to ok. 40-60% (wynagrodzenie podstawowe - wynagrodzenie zmienne).
Umowa cesji - przelew wynagrodzenia zmiennego (zdarzenie przyszłe)
Kancelaria rozważa zawarcie z Fundacją Rodzinną pakietu umów cesji dotyczących nieodpłatnego przeniesienia na Fundację Rodzinną wierzytelności Kancelarii wobec klientów, obejmujących roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego (tj. zdarzenie przyszłe). Każda umowa cesji będzie podpisana na tym samym wzorze, zgodnie z którym:
a)[Strony umowy] Cedent – Kancelaria, Cesjonariusz - Fundacja Rodzinna:
Kancelaria przy zawarciu umowy cesji wierzytelności będzie reprezentowana przez A.A. natomiast Fundacja Rodzina będzie reprezentowana zgodnie z zasadami określonymi w art. 63 ust. 1 i 2 uFundacja.
b)[Przedmiot umowy] przelew wierzytelności przyszłej Kancelarii obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, wynikającego z umowy o świadczenie usług prawnych zawartej przez Kancelarię z indywidualnym klientem, będącym konsumentem (tj. osoba fizyczna).
Istotny jest fakt, że przedmiotem cesji jest wyłącznie wierzytelność Kancelarii obejmująca roszczenie wobec klienta o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego. Cesja nie obejmuje obowiązku Kancelarii do dalszego świadczenia usług prawnych, w tym uzyskania rezultatu w postaci uzyskania wyroku zasądzającego roszczenie klienta lub zawarcia ugody w toku sprawy sądowej. Tym samym, wraz z zawarciem umowy cesji, nie dochodzi do przelewu obowiązków Kancelarii wobec klienta.
c)[Brak odpłatności] umowa cesji zostanie zawarta pod tytułem darmym. Tym samym, Kancelaria nie uzyska żadnego przychodu z tytułu nieodpłatnego zbycia wierzytelności.
Finalnie Kancelaria pomimo nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Fundacji Rodzinnej wierzytelności przyszłej, obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, w dalszym ciągu będzie świadczyła usługi prawne, w tym będzie dążyła do osiągnięcia rezultatu w postaci uzyskania prawomocnego wyroku zasądzającego roszczenie klienta.
Pytania
1)Czy dokonanie przez fundatora fundacji rodzinnej, prowadzącego jednocześnie działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej („Kancelaria”), nieodpłatnej cesji (tj. przelewu) pakietu wierzytelności przyszłych obejmujących roszczenie Kancelarii o zapłatę wynagrodzenia zmiennego w kwocie netto (tj. bez części wynagrodzenia stanowiącej podatek należny VAT, który Kancelaria odprowadzi do Urzędu Skarbowego) za osiągnięcie określonego rezultatu procesowego (którego wymagalność powstaje w chwili prawomocnego zasądzenia roszczenia na rzecz klienta Kancelarii lub zawarcia ugody w toku postępowania sądowego) na fundację rodzinną, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2)Czy fundator, prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej („Kancelaria”) pomimo dokonania cesji (tj. przelewu) pakietu wierzytelności przyszłych obejmujących roszczenie Kancelarii o zapłatę wynagrodzenia zmiennego w kwocie netto (tj. bez części wynagrodzenia stanowiącej podatek należny VAT, który Kancelaria odprowadzi do Urzędu Skarbowego) za osiągnięcie określonego rezultatu procesowego (którego wymagalność powstaje w chwili prawomocnego zasądzenia roszczenia na rzecz klienta Kancelarii lub zawarcia ugody w toku postępowania sądowego, „Wynagrodzenie zmienne”) na fundację rodzinną, faktycznie świadczący w dalszym ciągu usługi prawne na rzecz klientów Kancelarii, za które należne jest Wynagrodzenie zmienne, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 uVAT pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług obowiązanym do rozliczenia podatku należnego, pomimo przelewu prawa do Wynagrodzenia zmiennego na rzecz fundacji rodzinnej?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad pytanie 1)
Nieodpłatna cesja pakietu wierzytelności przyszłych obejmujących roszczenie Kancelarii o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego za osiągnięcie określonego rezultatu procesowego, na Fundację Rodzinną, nie stanowi odpłatnej dostawy towaru i odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) uVAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej "podatkiem", podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 uVAT:
Przez świadczenie usług o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (...)
Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 uVAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a takie działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Świadczenie usług prawnych przez radcę prawnego prowadzącego działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (tu: Kancelaria) stanowi wykonywanie wolnego zawodu. (Szerzej:
(i) Pismo z 25 kwietnia 2025 r., wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP4-3.4012.54.2025.2.MKA. Skutki podatkowe nabycia usług od osoby fizycznej, http://sip.mf gov.pl;
(ii) Pismo z 14 maja 2019 r., wydane przez: Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0115-KDIT1-1.4012.191.2019.1.DM. Opodatkowanie podatkiem VAT zapłaty za usługę otrzymanej po zakończeniu działalności gospodarczej http://sip.mf.gov.pl.).
Wobec powyższego, Kancelaria na gruncie przepisów uVAT posiada status podatnika podatku VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...), podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
Wierzytelność obejmująca roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego stanowi prawo majątkowe, w konsekwencji nie jest ani towarem, ani usługą.
Cesja wierzytelności obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, przenosi wyłącznie roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, nie stanowi żadnego świadczenia usług, tym samym nie może nawet hipotetycznie wpisywać się w zakres przedmiotowy uVAT (Pismo z 29 lutego 2024 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL1-1.4012.668.2023.2.MG, www.sip.lex.pl, Dostęp: 3 września 2025 r.)
Sama wierzytelność nie może być uznana za towar, ale jej przenoszenie może być uznane za świadczenie usług - jednak usługi takie muszą być rzeczywiście świadczone i odpłatne, a działalność prowadzona (M. Lewandowski, Przeniesienie wierzytelności [w:] Opodatkowanie pochodnych instrumentów finansowych, Warszawa 2023).
Kancelaria nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie zbywania wierzytelności, jak również przeniesienie na rzecz Fundacji Rodzinnej wierzytelności następuje pod tytułem darmym. Tym samym w analizowanym stanie faktycznym i prawnym nie znajdzie zastosowania art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT.
Trybunał Sprawiedliwości słusznie również wskazał, że cesja wierzytelności może zostać uznana za świadczenie usług przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jednak usługi takie muszą być rzeczywiście świadczone i odpłatne a działalność prowadzona. Nie jest zatem wystarczający sam fakt prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej czy też przelewu określonych wierzytelności. Konieczne jest, aby podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zamian za nabycie wierzytelności pobrał od cedenta wynagrodzenie. W braku takiego wynagrodzenia nie jest możliwe uznanie, że cesjonariusz świadczy jakiekolwiek usługi (Wyrok TS z 26 czerwca 2003 r., C-305/01. Finanzamt Grob-Gerau v. Mkg-Kraftfahrzeuge-Factoring GMBH, Ecr 2003, nr 66 poz. 1‑6729).
Dodatkowo, w judykaturze wskazuje się, że:
Sprzedaż „wierzytelności własnej” nie jest świadczeniem usług przez jej zbywcę, a zatem nie powstaje u niego z tego tytułu obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (Wyrok WSA w Warszawie z 11 stycznia 2007 r., III SA/Wa 3995/06, LEX nr 22765)
Tym samym, zbycie przez Kancelarię wierzytelności obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego nie będzie rodziło po stronie Kancelarii obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2) uVAT:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: (…) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników wspólników, udziałowców, akcjonariuszy członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
W świetle powyższego regulacja ta rozszerza pojęcie „odpłatnego świadczenia usług” na nieodpłatne czynności o charakterze konsumpcyjnym (cele osobiste), bądź niezwiązane z działalnością gospodarczą podatnika.
Umowa cesji wierzytelności zawarta pomiędzy Kancelarią (podatnikiem VAT) a Fundacją Rodzinną nie mieści się w zakresie powyższej regulacji. Cesja wierzytelności stanowi bowiem czynność rozporządzającą prawem majątkowym (art. 509 kc), a nie świadczenie usług. Czynność ta nie realizuje ani celu osobistego podatnika, ani celu innego niż prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2) uVAT, lecz polega wyłącznie na przeniesieniu prawa majątkowego (roszczenia o zapłatę).
W konsekwencji, umowa cesji wierzytelności zawarta pomiędzy Kancelarią a Fundacją Rodzinną nie stanowi nieodpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2) uVAT i pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT, tj. jest neutralna na gruncie podatku od towarów i usług (Pismo z 26 marca 2024 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0114 KDIP4-3.4012.50.2024.2.MKA www.sip.lex.pl.).
Ad pytanie 2)
Kancelaria pomimo dokonania nieodpłatnej cesji pakietu wierzytelności przyszłych obejmujących roszczenie Kancelarii o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego za osiągnięcie określonego rezultatu procesowego na Fundację Rodzinną, jednocześnie świadcząc w dalszym ciągu usługi prawne na rzecz klientów, za które należne jest Wynagrodzenie zmienne, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 uVAT pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług obowiązanym do rozliczenia podatku należnego.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) uVAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem”, podlegają (…) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 uVAT.
Przez świadczenie usług o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (…).
Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 uVAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Świadczenie usług prawnych przez radcę prawnego prowadzącego działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (tu: Kancelaria) stanowi wykonywanie wolnego zawodu (Szerzej: (i) Pismo z 25 kwietnia 2025 r., wydane przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP4-3.4012.54.2025.2.MKA. Skutki podatkowe nabycia usług od osoby fizycznej, http://8lp.mf.gov.pl. (ii) Pismo z 14 maja 2019 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0115-KDIT1-1.4012.191.2019.1.DM. Opodatkowanie podatkiem VAT zapłaty za usługę otrzymanej po zakończeniu działalności gospodarczej, http//sip.mf.gov pl.)
Wobec powyższego Kancelaria na gruncie przepisów uVAT posiada status podatnika podatku VAT.
Kancelaria jako podmiot faktycznie świadczący usługi na rzecz klienta jest podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku należnego. Obowiązek rozliczenia podatku należnego powstaje po stronie Kancelarii wraz z wykonaniem usługi.
Przedmiotem umowy cesji zawartej pomiędzy Kancelarią, a Fundacją Rodzinną jest wyłącznie przeniesienie wierzytelności przyszłej obejmującej roszczenie Kancelarii o zapłatę przez klienta Wynagrodzenia zmiennego. Umowa cesji nie obejmuje obowiązku świadczenia usług prawnych, który nadal spoczywa na Kancelarii jako stronie umowy z klientem.
Wobec powyższego, Kancelaria pozostaje podmiotem wyłącznie świadczącym usługi na rzecz klienta co oznacza, że pomimo przelewu wierzytelności obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, to na Kancelarii zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 uVAT, ciążył będzie obowiązek rozliczenia podatku należnego VAT z tytułu świadczonych usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem” podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
Z opisu sprawy wynika, że Kancelaria świadczy usługi prawne specjalizując się w doradztwie oraz prowadzeniu spraw związanych z dochodzeniem roszczeń w imieniu i na rzecz konsumentów z umów kredytów indeksowanych lub denominowanych kursem waluty obcej, w szczególności kursem franka szwajcarskiego.
A.A. (Fundator) w dniu 31 lipca 2025 roku ustanowił fundację rodzinną AM Quantum Fundacja Rodzinna w organizacji z siedzibą we Wrocławiu. Aktualnie toczy się postępowanie w przedmiocie zarejestrowania Fundacji Rodzinnej. Beneficjentami Fundacji Rodzinnej wpisanymi na listę beneficjentów są: A.A., B.B. - małżonka A.A., C.C. - córka A.A. oraz D.D. - syn A.A..
Kancelaria dysponuje pakietem ok. 1600 - 2000 umów o świadczenie usług prawnych na rzecz konsumentów (osób fizycznych) w zakresie doradztwa oraz prowadzenia spraw związanych z dochodzeniem roszczeń w imieniu konsumentów z umów kredytów indeksowanych lub denominowanych do kursu walut obcych, w szczególności franka szwajcarskiego.
Kancelaria z tytułu świadczonych usług pobiera wynagrodzenie w poniższym modelu:
-wynagrodzenie podstawowe - stanowiące ekwiwalent za świadczoną obsługę prawną, niezależne od wyniku prowadzonej sprawy. Kancelaria pobiera wynagrodzenie podstawowe w chwili zawarcia umowy z klientem o świadczenie usług prawnych. Wraz z zawarciem umowy oraz pobraniem wynagrodzenia podstawowego, Kancelaria odprowadza podatek dochodowy (PIT) oraz podatek należny od towarów i usług (VAT).
-wynagrodzenie zmienne - stanowiące ekwiwalent za usługę polegającą na uzyskaniu odpowiedniego rezultatu (tj. wyroku zasądzającego roszczenie klienta lub zawarcie ugody w toku sprawy sądowej) oraz koszty zastępstwa procesowego. Wynagrodzenie zmienne jest wynagrodzeniem przyszłym, niepewnym roszczenie co do którego powstaje dopiero z chwili zasądzenia roszczenia dochodzonego przez Kancelarię na rzecz klienta w prawomocnym wyroku sądu powszechnego. Tym samym, wynagrodzenie zmienne uzależnione jest od wyniku końcowego prowadzonego przez Kancelarię sporu sądowego. Wynagrodzenie zmienne składa się z dwóch elementów:
·success fee – tj. określonej w umowie z klientem kwoty, w sposób określony indywidualne (np. procent wartości kredytu w złotówkach) oraz
·kosztów zastępstwa procesowego – tj. wydatków które musi ponieść strona sporu sądowego (w tym przypadku klient Kancelarii), w celu wynajęcia adwokata lub radcy prawnego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego uzależniona jest od rodzaju sprawy oraz wartości przedmiotu sporu.
Strona przegrywająca postępowanie sądowe co do zasady jest zobowiązana do uregulowania na rzecz strony wygrywającej kosztów zastępstwa procesowego. Tym samym koszty zastępstwa procesowego stanowią również wynagrodzenie przyszłe uzależnione od wygrania sporu sądowego.
Kancelaria rozważa zawarcie z Fundacją Rodzinną pakietu umów cesji dotyczących nieodpłatnego przeniesienia na Fundację Rodzinną wierzytelności Kancelarii wobec klientów, obejmujących roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego. Każda umowa cesji będzie podpisana na tym samym wzorze, zgodnie z którym:
- [Strony umowy] Cedent – Kancelaria, Cesjonariusz - Fundacja Rodzinna:
Kancelaria przy zawarciu umowy cesji wierzytelności będzie reprezentowana przez A.A. natomiast Fundacja Rodzina będzie reprezentowana zgodnie z zasadami określonymi w art. 63 ust. 1 i 2 uFundacja.
- [Przedmiot umowy] przelew wierzytelności przyszłej Kancelarii obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, wynikającego z umowy o świadczenie usług prawnych zawartej przez Kancelarię z indywidualnym klientem, będącym konsumentem (tj. osoba fizyczna).
Przedmiotem cesji jest wyłącznie wierzytelność Kancelarii obejmująca roszczenie wobec klienta o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego. Cesja nie obejmuje obowiązku Kancelarii do dalszego świadczenia usług prawnych, w tym uzyskania rezultatu w postaci uzyskania wyroku zasądzającego roszczenie klienta lub zawarcia ugody w toku sprawy sądowej. Tym samym, wraz z zawarciem umowy cesji, nie dochodzi do przelewu obowiązków Kancelarii wobec klienta.
- [Brak odpłatności] umowa cesji zostanie zawarta pod tytułem darmym. Tym samym, Kancelaria nie uzyska żadnego przychodu z tytułu nieodpłatnego zbycia wierzytelności.
Kancelaria pomimo nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Fundacji Rodzinnej wierzytelności przyszłej, obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, w dalszym ciągu będzie świadczyła usługi prawne, w tym będzie dążyła do osiągnięcia rezultatu w postaci uzyskania prawomocnego wyroku zasądzającego roszczenie klienta.
Państwa wątpliwości w tej sprawie w pierwszej kolejności dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnej cesji wierzytelności przez fundatora na rzecz Fundacji rodzinnej.
Działalność fundacji rodzinnej uregulowana została przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.), zwanej dalej ustawą o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy o fundacji rodzinnej,
fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
1)zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2)najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3)przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4)nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5)udzielania pożyczek:
a)spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b)spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c)beneficjentom;
6)obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7)produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
8)gospodarki leśnej.
Z cytowanych przepisów ustawy o fundacji rodzinnej wynika, że fundacja rodzinna tworzona jest w celu gromadzenia majątku rodzinnego przedsiębiorstwa, zarządzania nim oraz zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów tej fundacji. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji, dodatkowo przepisy ustawy o fundacji rodzinnej określają również zakres w jakim fundacja może prowadzić działalność gospodarczą.
Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).
Stosownie do treści art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Na podstawie art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:
Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością przez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.
Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).
Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).
Odnosząc się do Państwa wątpliwości, w kwestii opodatkowania nieodpłatnego przeniesienia na Fundację Rodzinną wierzytelności Kancelarii wobec klientów (obejmujących roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego) stwierdzić należy, że czynności zbycia wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).
W przypadku zbycia wierzytelności o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności – niezależnie od tego, czy jest to wierzytelność własna, czy nabyta – jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.
W konsekwencji, czynność nieodpłatnego przeniesienia wierzytelności przyszłych, dotyczących wynagrodzenia zmiennego z Kancelarii na rzecz Fundacji rodzinnej nie wypełnia przesłanek wynikających z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z czym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Mają Państwo również wątpliwości, czy fundator (Kancelaria) po przekazaniu prawa do wierzytelności przyszłych z tytułu wynagrodzenia zmiennego na fundację rodzinną nadal będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.):
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, przedmiotem cesji jest wyłącznie wierzytelność Kancelarii obejmująca roszczenie wobec klienta o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego. Cesja nie obejmuje obowiązku Kancelarii do dalszego świadczenia usług prawnych, w tym uzyskania rezultatu w postaci uzyskania wyroku zasądzającego roszczenie klienta lub zawarcia ugody w toku sprawy sądowej. Tym samym, wraz z zawarciem umowy cesji, nie dojdzie do przelewu obowiązków Kancelarii wobec klienta. Pomimo nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Fundacji Rodzinnej wierzytelności przyszłej, obejmującej roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, Kancelaria w dalszym ciągu będzie świadczyła usługi prawne, w tym będzie dążyła do osiągnięcia rezultatu w postaci uzyskania prawomocnego wyroku zasądzającego roszczenie klienta.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o VAT oraz dyrektywy w zakresie uznania podmiotu za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą stanowią o realizacji zasady powszechności opodatkowania VAT, wynikającej zarówno z przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem, który obejmuje wszelkie dostawy towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, jak i zakresu podmiotowego z uwagi na szeroko zakreślony krąg podmiotów uznawanych za podatników VAT. Definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy ma charakter autonomiczny, oparty na przepisach dyrektywy i winna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów krajowych, gdyż mogłoby to spowodować naruszenia funkcjonalności systemu VAT. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności a sam fakt jej wykonywania. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty, wystarczy aby było to takie wykorzystywanie składników majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Zatem skoro Kancelaria w dalszym ciągu będzie świadczyć usługi prawne na rzecz klientów Kancelarii, a przeniesiona do Fundacji rodzinnej będzie jedynie wierzytelność przyszła, obejmująca roszczenie o zapłatę Wynagrodzenia zmiennego, to w tej sytuacji Kancelaria w dalszym ciągu będzie uznana za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku.
W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług (pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 2), w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie oznaczone we wniosku nr 3), oraz w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 4) zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Kancelaria A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
