Interpretacja indywidualna z dnia 14 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.549.2025.1.DS
Kwoty uzyskane z tytułu obligacji w formie odsetek lub dyskonta nie stanowią wynagrodzenia z czynności objętych zakresem VAT, ponieważ podmiot nie działa jako podatnik VAT w ramach zarządzania majątkiem. Nie ma też obowiązku stosowania art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT wobec otrzymywanych kwot.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że kwoty uzyskane z tytułu obligacji nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, oraz braku obowiązku stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji, o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT w związku z otrzymywanymi kwotami z tytułu obligacji. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego i stanu faktycznego
A S.A. [dalej: Wnioskodawca lub Spółka] prowadzi działalność gospodarczą [dalej również: A.] w zakresie produkcji i dystrybucji (...). W związku z realizowaną działalnością Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako czynny podatnik podatku od towarów i usług [dalej: VAT]. Wnioskodawca jest także zarejestrowany w Polsce dla potrzeb transakcji wewnątrzunijnych (jako tzw. podatnik VAT-UE).
W ramach swojej działalności gospodarczej Spółka:
1)dokonuje sprzedaży towarów (przede wszystkim produktów leczniczych, wyrobów medycznych, suplementów diety czy dermokosmetyków). Z perspektywy VAT transakcje te stanowią:
a)odpłatne dostawy towarów na terytorium Polski, która podlegają opodatkowaniu stosownymi stawkami VAT (obecnie przede wszystkim 8% i 23%), lub
b)wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów (WDT), do których – pod warunkiem spełnienia przewidzianych w przepisach warunków – zastosowanie ma 0% stawka VAT, lub
c)eksport towarów, do którego – pod warunkiem spełnienia przewidzianych w przepisach warunków – zastosowanie ma 0% stawka VAT, lub
d)dostawy towarów poza terytorium Polski (sprzedaż towarów ze składów celnych znajdujących się poza terytorium Polski), w odniesieniu do których Spółka nie rozlicza VAT należnego;
2)świadczy usługi, które polegają m.in. na (i) udzielaniu licencji na korzystanie z tzw. Dossier (tj. dokumentacji dotyczącej produktu leczniczego, przy wykorzystaniu którego kontrahent może starać się o uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego), czy (ii) świadczeniu usług np. na rzecz innych podmiotów należących do tej samej grupy co Wnioskodawca (takich jak usługi wsparcia w procesie dokonywania zakupów, informatyczne, doradcze, czy obsługi księgowej i kadrowo-płacowej).
Z perspektywy VAT transakcje te stanowią:
a)odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stosowną stawką VAT (co do zasady, podstawową stawką VAT wynoszącą obecnie 23%), lub
b)odpłatne świadczenie usług, którego miejsce świadczenia znajduje się poza Polską. W tym przypadku Spółka nie rozlicza VAT należnego (obowiązek rozliczenia podatku spoczywa w takim przypadku na usługobiorcy).
W związku z charakterem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej jako przedmiot przeważającej działalności przedsiębiorcy w Krajowym Rejestrze Sądowym wskazana jest produkcja leków i preparatów farmaceutycznych.
Spółka wykonuje również czynności, które z perspektywy VAT stanowią usługi zwolnione z opodatkowania. Obejmują one w szczególności tzw. świadczenia pracownicze (np. tzw. refakturowanie pakietów medycznych czy nauki języków obcych), a także udzielanie pożyczek pieniężnych czy poręczeń.
W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w Spółce generowane są nadwyżki środków finansowych. Dążąc do ich racjonalnego zagospodarowania (poprzez osiąganie jak najwyższych przychodów przy akceptowalnym poziomie ryzyka), Wnioskodawca deponuje wypracowane środki na lokatach bankowych lub w dłużnych papierach wartościowych (obligacjach).
W odniesieniu do obligacji Wnioskodawca:
1)obejmuje obligacje od ich emitenta (czyli nabywa je na tzw. rynku pierwotnym), a następnie
2)trzyma je aż do momentu zapadalności, czyli wykupu obligacji przez emitenta.
Wnioskodawca otrzymuje więc zwrot kapitału (należności głównej) bezpośrednio od emitenta. Przychody Wnioskodawcy z tytułu obligacji mogą mieć w szczególności formę odsetek lub dyskonta.
Jedynie w wyjątkowych przypadkach Wnioskodawca dopuszcza możliwość sprzedaży obligacji na rzecz innego podmiotu, bez czekania na ich wykup przez emitenta. Wnioskodawca przewiduje, że mogłoby to mieć przykładowo miejsce w razie nagłego zapotrzebowania na wolne środki pieniężne i podjęcia decyzji o pozyskaniu ich ze sprzedaży obligacji (alternatywą mogłoby zaś być np. zerwanie lokaty bankowej).
Jak jednak wskazano, podstawowym zamierzeniem Spółki jest lokowanie wygenerowanych nadwyżek pieniężnych w obligacje obejmowane od emitenta i trzymane aż do momentu ich wykupu.
Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Spółka nabywa różnego rodzaju towary i usługi, które podlegają opodatkowaniu VAT i skutkują powstaniem u Wnioskodawcy VAT naliczonego. Z uwagi na charakter prowadzonej działalności, obejmującej (i) czynności opodatkowane VAT w Polsce oraz (ii) czynności wykonywane poza terytorium Polski, w odniesieniu do których kwoty VAT naliczonego mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium Polski, Spółka odlicza VAT naliczony wynikający z ww. zakupów (z uwzględnieniem ograniczeń przewidzianych w przepisach o VAT, np. dotyczących pojazdów samochodowych). Może się zdarzyć, że nabywane towary lub usługi będą wykazywały częściowo związek z działalnością Spółki polegającą na lokowaniu nadwyżek środków pieniężnych w obligacje, a przy tym nie będzie możliwe przypisanie tych zakupów wyłącznie do tych czynności.
Pytania
1)Czy kwoty uzyskiwane przez Spółkę z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, stanowią u Wnioskodawcy wynagrodzenie należne w zamian za czynności objęte zakresem opodatkowania VAT?
2)Czy w związku z kwotami otrzymywanymi przez Spółkę z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, Wnioskodawca jest zobowiązany do stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji, o których mowa w art. 86 ust. 2a – 2h ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że na gruncie przedstawionego powyżej opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego:
1)kwoty uzyskiwane przez Spółkę z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, nie stanowią u Wnioskodawcy wynagrodzenia należnego w zamian za czynności objęte zakresem opodatkowania VAT;
2)w związku z kwotami otrzymywanymi przez Spółkę z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji, o których mowa w art. 86 ust. 2a – 2h ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Ad pytanie nr 1)
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 708) obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Oznacza to, że obligacje są papierami wartościowymi o charakterze dłużnym. Stanowią one dla emitenta formę pozyskiwania kapitału (alternatywną np. do kredytu bankowego lub pożyczki). W przypadku obligacji środki pieniężne zapewniane są przez obligatariuszy (właścicieli obligacji), którzy otrzymują w zamian określone wynagrodzenie, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta. W momencie wykupu obligacji emitent zwraca obligatariuszom udostępnione wcześniej środki pieniężne (kapitał).
Przedstawionego powyżej charakteru obligacji nie zmienia możliwość obrotu obligacjami na tzw. rynku wtórnym. Zamiast utrzymywania obligacji do dnia ich wykupu obligatariusz może bowiem sprzedać obligacje innemu podmiotowi (kolejnemu obligatariuszowi) w zamian za ustaloną cenę, odzyskując w ten sposób udostępnione emitentowi środki pieniężne, jak i należne wynagrodzenie (jego stosowną część).
Mając na uwadze powyższe, obrót obligacjami przez obligatariusza wpisuje się generalnie w definicję świadczenia usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W tym układzie usługodawcą jest obligatariusz (zapewniający środki pieniężne emitentowi), a beneficjentem (usługobiorcą) – emitent, który może korzystać z udostępnionego mu kapitału.
Dodatkowo, usługa świadczona przez obligatariusza ma charakter odpłatny, gdyż obligatariusz uzyskuje stosowne wynagrodzenie (w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta). Wynagrodzenie to może uzyskać bezpośrednio od emitenta i/lub od podmiotu, na rzecz którego zdecyduje się sprzedać obligacje (tj. od kolejnego obligatariusza).
Co do zasady, usługa w zakresie obrotu obligacjami objęta jest zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
Równocześnie, należy jednak uwzględnić, że transakcja (tu: odpłatne świadczenie usługi) objęta jest zakresem opodatkowania VAT tylko, jeśli została wykonana przez podmiot działający w odniesieniu do tej transakcji w charakterze podatnika, tj. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W przeciwnym razie transakcja, mimo że stanowi odpłatne świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu VAT.
W tym zakresie należy odwołać się do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Z kolei działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z powyższej konstrukcji przepisów wynika, że nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Istotne jest bowiem, czy dana transakcja realizowana jest w ramach działalności gospodarczej, tj. czy może być zaliczona do zawodowej płaszczyzny jednostki.
Co istotne, sam fakt, że dany podmiot prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ww. regulacji i posiada status podatnika, nie oznacza automatycznie, że wszystkie czynności, które wykonuje, są zaliczane do zakresu opodatkowania VAT. W szczególności dotyczy to czynności związanych z lokowaniem wolnych środków pieniężnych w różnego rodzaju instrumenty finansowe, takie jak obligacje.
Na potwierdzenie powyższego należy wskazać wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 6 lutego 1997 r. w sprawie C-80/95 Harnas & Helm, z którego wynika, że nabycie na własność i posiadanie obligacji, które nie służą innej działalności przedsiębiorstwa oraz otrzymywanie z tego tytułu dochodu, nie stanowi działalności gospodarczej, która przyznaje wykonawcy tych czynności status podatnika. W takim przypadku działalność posiadacza obligacji może być zdefiniowana jako forma lokaty kapitału mieszcząca się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem i jeśli generuje ona dochód w postaci odsetek, to wynikają one ze zwykłego posiadania obligacji. Jednakże nie mogą być one uważane za wynagrodzenie w zamian za dokonanie czynności lub wykonywania działalności gospodarczej przez tego, kto takie odsetki otrzymuje.
Z powyższego wynika, że, co do zasady, przychody otrzymywane przez obligatariusza nie stanowią wynagrodzenia w zamian za czynności podejmowane w ramach działalności gospodarczej, a wynikają jedynie z samego prawa własności do obligacji. Jeśli więc obrót obligacjami mieści się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem (i działania podmiotu można porównać do działań podejmowanych przez inwestora prywatnego), wtedy przychody uzyskiwane z tego tytułu nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Powyższe stanowisko było wielokrotnie potwierdzane w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: DKIS]. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać interpretacje indywidualne:
1)z 9 kwietnia 2025 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.74.2025.1.APR), w której wskazano m.in.:
„(…) w przypadku nabywania przez Państwa obligacji (…) nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu tej czynności. Jak Państwo wskazali, nabycie obligacji stanowiło element zarządzania swoimi aktywami finansowymi. Nie było zatem elementem Państwa podstawowej działalności gospodarczej, gdzie nigdy nie zajmowali się Państwo profesjonalnie obrotem instrumentami finansowymi. Państwa działalność w aspekcie bycia posiadaczem obligacji opiera się na zwykłym zarządzaniu majątkiem, a otrzymywane odsetki wynikają z posiadania obligacji. Przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest dostawa towarów i świadczenie usług - co zostało zdefiniowane w powołanych wyżej art. 7 i art. 8 ustawy. Lokowanie własnych środków pieniężnych w instrumenty finansowe – w tym przypadku w obligacje nie jest żadną z tych czynności, a więc nie jest/nie będzie u Państwa czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, otrzymywane środki finansowe z tytułu obligacji w postaci odsetek nie stanowią/nie będą stanowić wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu.”
2)z 9 maja 2024 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.151.2024.1.DS), w której wskazano m.in.:
„(…) w przypadku nabywania przez Państwa Obligacji, analiza przedstawionych okoliczności oraz powołanych przepisów prawa i orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do stwierdzenia, że nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu tej czynności. Jak Państwo wskazali, nabywają Państwo obligacje w celu lokowania swoich nadwyżek środków finansowych pochodzących z bieżącej działalności. Państwa celem jest osiągnięcie przychodów z odsetek od Obligacji przy akceptowalnym poziomie ryzyka. Będą Państwo lokowali własne środki pieniężne na własne potrzeby. Państwa działalność w aspekcie bycia posiadaczem obligacji opiera się na zwykłym zarządzaniu majątkiem, a otrzymywane odsetki wynikają z posiadania obligacji. Przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest dostawa towarów i świadczenie usług – co zostało zdefiniowane w powołanych wyżej art. 7 i art. 8 ustawy. Lokowanie własnych środków pieniężnych w instrumenty finansowe – w tym przypadku w obligacje nie jest żadną z tych czynności, a więc nie będzie u Państwa czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem otrzymane wynagrodzenie w postaci odsetek od Obligacji nie będzie stanowić wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu.”
3)z 1 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.259.2023.2.DS), w której wskazano m.in.:
„(…) w przypadku nabywania przez Państwa Obligacji oszczędnościowych, analiza przedstawionych okoliczności oraz powołanych przepisów prawa i orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do stwierdzenia, że nie działają/nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu tej czynności. Jak wynika bowiem z wniosku, nabywają Państwo Obligacje oszczędnościowe w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. W przedmiotowej sprawie nie występują przesłanki do uznania, że w transakcji nabycia Obligacji oszczędnościowych działają Państwo w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły wskazujący na działanie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji, otrzymywane przez Państwa odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią/nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”
4)z 1 sierpnia 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.274.2022.2.RK),
5)z 21 lipca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.363.2022.2.AM),
6)z 21 lipca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.362.2022.2.KW),
7)z 1 czerwca 2018 r. (sygn. 0114-KDIP4.4012.205.2018.1.BS).
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że charakter obrotu obligacjami występujący w Spółce uzasadnia jego zakwalifikowanie do zwykłego zarządzania majątkiem, mającego na celu osiąganie jak najwyższych przychodów przy akceptowalnym poziomie ryzyka. Z perspektywy Spółki jest to sposób na lokowanie wypracowanych nadwyżek środków pieniężnych, alternatywny np. do ich deponowania na lokatach bankowych, a uzyskiwane przychody (w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta) wynikają z samego faktu posiadania obligacji. Stąd, kwoty te nie stanowią u Wnioskodawcy wynagrodzenia należnego w zamian za czynności objęte zakresem opodatkowania VAT (nie podlegają opodatkowaniu VAT).
W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości jego stanowiska zaprezentowanego w odniesieniu do pytania nr 1).
Ad pytanie nr 2)
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Z powyższego wynika, że prawo od obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia VAT naliczonego jest więc związek zakupionych towarów i usług z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.
Zakres prawa do odliczenia VAT naliczonego został dodatkowo uzupełniony o regulacje dotyczące tzw. pre-współczynnika.
Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż DG, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do DG podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów DG, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Zasady dotyczące sposobu określenia proporcji (tzw. pre-współczynnika) zostały również zawarte w kolejnych przepisach (art. 86 ust. 2b – 2h ustawy o VAT).
W celu prawidłowego zastosowania ww. regulacji kluczowe jest ustalenie, co należy rozumieć pod pojęciem „celów wykonywanej działalności gospodarczej”.
Uznaje się, że ww. pojęcie należy rozpatrywać z uwzględnieniem definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. Co istotne, w związku z prowadzeniem DG u podatnika mogą zaś występować działania czy sytuacje, które nie generują co prawda opodatkowania VAT, ale które „towarzyszą” tej działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Jakkolwiek więc nie podlegają one opodatkowaniu VAT, to ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza DG. Przez cele inne niż DG należy bowiem rozumieć sferę działalności danego podmiotu, która nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową) [tak np. DKIS w interpretacji indywidualnej z 9 maja 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.151.2024.1.DS].
Jeśli więc obok czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT, wykonywane są również czynności niegenerujące tego opodatkowania, to należy ustalić, czy stanowią one odrębny – obok działalności gospodarczej – przedmiot działalności podatnika, czy też towarzyszą one jedynie tej działalności. Tylko zaś gdy u podatnika występuje taki odrębny przedmiot działalności, dla określenia zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego u podatnika może się pojawić obowiązek stosowania zasad, o których mowa w art. 86 ust. 2a i nast. ustawy o VAT (tj. obowiązek stosowania tzw. pre‑współczynnika).
W opinii Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że lokowanie w obligacje wolnych środków pieniężnych wygenerowanych w ramach działalności gospodarczej nie stanowi odrębnego przedmiotu działalności występującego w Spółce, ale towarzyszy tej działalności. W związku z tym, obrót obligacjami przez Wnioskodawcę nie generuje po jego stronie obowiązku stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji na zasadach określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT.
Wnioskodawca pragnie wskazać, że powyższe stanowisko (potwierdzające brak obowiązku stosowania przepisów o tzw. pre-współczynniku w związku z lokowaniem środków pieniężnych w obligacje) znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez DKIS. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać interpretacje indywidualne:
1)z 9 maja 2024 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.151.2024.1.DS),
2)z 1 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.259.2023.2.DS),
3)z 21 lipca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.363.2022.2.AM),
4)z 21 lipca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.362.2022.2.KW).
W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości jego stanowiska zaprezentowanego w odniesieniu do pytania nr 2).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowani w Polsce jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Prowadzą Państwo działalność gospodarczą w zakresie produkcji i dystrybucji leków oraz badań i rozwoju nowych produktów farmaceutycznych, a także wytwarzania produktów farmaceutycznych i substancji aktywnych.
W ramach swojej działalności gospodarczej dokonują Państwo sprzedaży towarów (przede wszystkim produktów leczniczych, wyrobów medycznych, suplementów diety czy dermokosmetyków).
Z perspektywy VAT transakcje te stanowią odpłatne dostawy towarów na terytorium Polski, które podlegają opodatkowaniu stosownymi stawkami VAT (obecnie przede wszystkim 8% i 23%), lub wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów (WDT), do których – pod warunkiem spełnienia przewidzianych w przepisach warunków – zastosowanie ma 0% stawka VAT, lub eksport towarów, do którego – pod warunkiem spełnienia przewidzianych w przepisach warunków – zastosowanie ma 0% stawka VAT, lub dostawy towarów poza terytorium Polski (sprzedaż towarów ze składów celnych znajdujących się poza terytorium Polski), w odniesieniu do których nie rozliczają Państwo VAT należnego.
Świadczą Państwo również usługi, które polegają m.in. na udzielaniu licencji na korzystanie z tzw. Dossier (tj. dokumentacji dotyczącej produktu leczniczego, przy wykorzystaniu którego kontrahent może starać się o uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego), czy świadczeniu usług np. na rzecz innych podmiotów należących do tej samej grupy co Państwo (takich jak usługi wsparcia w procesie dokonywania zakupów, informatyczne, doradcze, czy obsługi księgowej i kadrowo-płacowej). Z perspektywy VAT transakcje te stanowią odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stosowną stawką VAT (co do zasady, podstawową stawką VAT wynoszącą obecnie 23%), lub odpłatne świadczenie usług, którego miejsce świadczenia znajduje się poza Polską. W tym przypadku nie rozliczają Państwo VAT należnego (obowiązek rozliczenia podatku spoczywa w takim przypadku na usługobiorcy).
Wykonują Państwo również czynności, które z perspektywy VAT stanowią usługi zwolnione z opodatkowania. Obejmują one w szczególności tzw. świadczenia pracownicze (np. tzw. refakturowanie pakietów medycznych czy nauki języków obcych), a także udzielanie pożyczek pieniężnych czy poręczeń.
W związku z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą generowane są nadwyżki środków finansowych. Dążąc do ich racjonalnego zagospodarowania (poprzez osiąganie jak najwyższych przychodów przy akceptowalnym poziomie ryzyka), deponują Państwo wypracowane środki na lokatach bankowych lub w dłużnych papierach wartościowych (obligacjach).
Obejmują Państwo obligacje od ich emitenta (czyli nabywają je na tzw. rynku pierwotnym), a następnie trzymają je Państwo aż do momentu zapadalności, czyli wykupu obligacji przez emitenta.
Otrzymują więc Państwo zwrot kapitału (należności głównej) bezpośrednio od emitenta. Państwa przychody z tytułu obligacji mogą mieć w szczególności formę odsetek lub dyskonta.
Jedynie w wyjątkowych przypadkach dopuszczają Państwo możliwość sprzedaży obligacji na rzecz innego podmiotu, bez czekania na ich wykup przez emitenta. Przewidują Państwo, że mogłoby to mieć przykładowo miejsce w razie nagłego zapotrzebowania na wolne środki pieniężne i podjęcia decyzji o pozyskaniu ich ze sprzedaży obligacji (alternatywą mogłoby zaś być np. zerwanie lokaty bankowej). Państwa podstawowym zamierzeniem jest lokowanie wygenerowanych nadwyżek pieniężnych w obligacje obejmowane od emitenta i trzymane aż do momentu ich wykupu.
Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej nabywają Państwo różnego rodzaju towary i usługi, które podlegają opodatkowaniu VAT i skutkują powstaniem u Państwa VAT naliczonego. Z uwagi na charakter prowadzonej działalności, obejmującej czynności opodatkowane VAT w Polsce oraz czynności wykonywane poza terytorium Polski, w odniesieniu do których kwoty VAT naliczonego mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium Polski, odliczają Państwo VAT naliczony wynikający z ww. zakupów. Może się zdarzyć, że nabywane towary lub usługi będą wykazywały częściowo związek z Państwa działalnością polegającą na lokowaniu nadwyżek środków pieniężnych w obligacje, a przy tym nie będzie możliwe przypisanie tych zakupów wyłącznie do tych czynności.
W związku z tym mają Państwo wątpliwości, czy kwoty uzyskiwane przez Państwa z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, stanowią wynagrodzenie należne w zamian za czynności objęte zakresem opodatkowania podatkiem VAT.
W odniesieniu do powyższych kwestii wskazać należy, że stosownie do art. 3 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.):
Ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 18 i 96), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, bankowe prawa pochodne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 2488) i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 708 ze zm.):
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Jak wynika z art. 5 ust. 1 ww. ustawy o obligacjach:
Świadczenia wynikające z obligacji, sposób ich realizacji oraz związane z nimi prawa i obowiązki emitenta i obligatariuszy określają warunki emisji.
Z powyżej cytowanej definicji wynika, że obligacje są to papiery wartościowe o charakterze dłużnym. Dłużny papier wartościowy oznacza papier wartościowy wyemitowany na podstawie właściwego aktu prawnego, w którym emitent wyraża zobowiązanie do zapłaty właścicielowi dłużnego papieru wartościowego należności głównej i należności ubocznej (odsetek). Zatem nabycie obligacji, dla sprzedawcy, emitenta tych papierów wartościowych stanowi formę pozyskania kapitału, w zamian za którą nabywca otrzyma wynagrodzenie (odsetki).
Zatem, czynność nabycia obligacji mieści się w definicji usług zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy. W takiej sytuacji będzie można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez nabywcę obligacji, którym będzie jej emitent, mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez nabywcę papieru wartościowego. Ponadto usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na to, że nabywca wraz z nabyciem dłużnego papieru wartościowego zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia. Ponadto nabywca może swobodnie dysponować posiadanym papierem wartościowym, tj. może w dniu wykupu zrealizować wynikające z niego prawa, odzyskując tym samym udostępnione emitentowi środki pieniężne wraz z nadwyżką będącą wynagrodzeniem w postaci odsetek, bądź też, nie czekając do dnia wykupu, sprzedać instrument finansowy na rynku wtórnym, po cenie zaakceptowanej przez kontrahenta. Zatem nabywca obligacji - obligatariusz wyświadczy usługę w postaci udostępnienia kapitału, w zamian za którą w ostatecznym rozrachunku zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia w formie odsetek. W tym kontekście nabycie obligacji może stanowić usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże jak już wskazano, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dokonując tej czynności będzie działał jako podatnik, w rozumieniu cyt. art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.
Należy zauważyć, że odnośnie uznania za podatnika podatku od towarów i usług podmiotu lokującego kapitał w obligacje wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 6 lutego 1997 r., w sprawie C-80/95 Harnas & Helm, w którym wskazał, że:
„(…) nabycie na własność i posiadanie obligacji, które nie służą innej działalności przedsiębiorstwa oraz otrzymywanie z tego tytułu dochodu nie stanowi działalności gospodarczej, która przyznaje wykonawcy tych czynności status podatnika. W konsekwencji działalność posiadacza obligacji może być zdefiniowana jako forma lokaty kapitału mieszcząca się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem i jeśli generuje ona dochód w postaci odsetek, to wynikają one ze zwykłego posiadania obligacji. Jednakże nie mogą być one uważane za wynagrodzenie w zamian za dokonanie czynności lub wykonywanie działalności gospodarczej przez tego, kto takie odsetki otrzymuje”.
Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości, w przypadku nabywania przez Państwa obligacji, analiza przedstawionych okoliczności oraz powołanych przepisów prawa i orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do stwierdzenia, że nie działają /nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu tej czynności. Jak Państwo wskazali, nabycie obligacji stanowi/będzie stanowić racjonalne zagospodarowanie wygenerowanych nadwyżek finansowych. Obejmują Państwo obligacje od ich emitenta (czyli nabywają je Państwo na tzw. rynku pierwotnym), a następnie trzymają je Państwo aż do momentu zapadalności, czyli wykupu obligacji przez emitenta. Otrzymują więc Państwo zwrot kapitału (należności głównej) bezpośrednio od emitenta. Państwa przychody z tytułu obligacji mogą mieć w szczególności formę odsetek lub dyskonta. Jedynie w wyjątkowych przypadkach dopuszczają Państwo możliwość sprzedaży obligacji na rzecz innego podmiotu, bez czekania na ich wykup przez emitenta. Przewidują Państwo, że mogłoby to mieć przykładowo miejsce w razie nagłego zapotrzebowania na wolne środki pieniężne i podjęcia decyzji o pozyskaniu ich ze sprzedaży obligacji.
Z tak przedstawionych okoliczności sprawy wynika zatem, że Państwa działalność w aspekcie bycia posiadaczem obligacji opiera się na zwykłym zarządzaniu majątkiem, a otrzymywane kwoty w postaci odsetek lub dyskonta wynikają z posiadania obligacji. W przedmiotowej sprawie nie występują zatem przesłanki do uznania, że w transakcji nabycia obligacji działają/będą Państwo działali w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły wskazujący na działanie w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, otrzymywane środki finansowe z tytułu obligacji w postaci odsetek lub dyskonta nie stanowią/nie będą stanowić wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Mają Państwo również wątpliwości, czy w związku z kwotami otrzymywanymi przez Państwa z tytułu obligacji, w szczególności w postaci odsetek lub dyskonta, są Państwo zobowiązani do stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji, o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.
Odnosząc się do powyższej kwestii wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.
Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:
W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Według art. 86 ust. 2b ustawy:
Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:
1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:
Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:
1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
Stosownie do art. 86 ust. 2d ustawy:
W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.
Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:
Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy:
W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji
Według art. 86 ust. 22 ustawy:
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.
Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).
Należy ponownie podkreślić, że podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy, jest wykonywanie przez podatnika czynności „innych niż działalność gospodarcza” (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy). Dla stwierdzenia, czy działalność lub czynności stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danego podmiotu. W przypadku więc wykonywania obok czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, również czynności niegenerujących opodatkowania tym podatkiem – w pierwszej kolejności należy dokonać oceny, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te towarzyszą działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że czynności niegenerujące podatku należnego stanowią odrębny obok działalności gospodarczej przedmiot działalności, wówczas, w celu odliczenia podatku naliczonego (jeżeli nie będzie możliwe przypisanie go w całości do działalności gospodarczej), należy stosować zasady, o których mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.
W celu dokonania oceny czynności związanych z otrzymywanymi przez Państwa kwotami w formie odsetek lub dyskonta z tytułu obejmowania/nabywania obligacji od emitienta, pod względem skutków, jakie mogą wywołać w świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, punktem wyjścia powinna być ocena, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te „towarzyszą” działalności gospodarczej.
Analiza okoliczności sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że nie mają/nie będą mieli Państwo obowiązku określania kwot podatku naliczonego do odliczenia zgodnie ze „sposobem określenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z otrzymywaniem przez Państwa kwot w postaci odsetek lub dyskonta z tytułu obligacji. Przychody te – jak wynika z okoliczności sprawy – związane są z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą. Państwa podstawowym zamierzeniem jest lokowanie wygenerowanych nadwyżek pieniężnych w obligacje obejmowane od emitenta i trzymane ich aż do momentu ich wykupu. Z okoliczności sprawy wynika zatem, że obejmując obligacje od emitenta nie podejmują Państwo żadnej innej działalności niezwiązanej z przedmiotem prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.
Tym samym, otrzymywane przez Państwa kwoty w postaci odsetek lub dyskonta z tytułu obligacji należy uznać za związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w związku z czym, nie są/nie będą Państwo zobowiązani do stosowania art. 86 ust. 2a-2h ustawy w związku z ich otrzymywaniem.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest zatem prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
