Interpretacja indywidualna z dnia 19 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDWT.4011.148.2025.2.MJ

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych - jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 5 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 15 września 2025 r. (data wpływu 24 września 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (rezydentem podatkowym w Polsce), który w dniu (…) 2023 r. zawarł ze spółką A Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. B 1, (...), zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym w Sądzie Rejonowym (...) pod numerem (...), NIP (...), REGON (...); pisemne porozumienie cywilnoprawne (dalej jako: „Porozumienie”). Porozumienie zostało zawarte z uwagi, na korzystanie przez A Sp. z o.o. z nieruchomości, której właścicielem był Wnioskodawca, podczas toczących się postępowań administracyjnych, odnośnie niniejszej nieruchomości.

Zgodnie z treścią zawartego Porozumienia, Wnioskodawca miał nie podejmować jakichkolwiek czynności faktycznych przeciwko Spółce lub osobom upoważnionym przez Spółkę, które to czynności mogłyby utrudnić korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Natomiast spółka A Sp. z o.o. zobowiązała się do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty (…) zł ((…) złotych) miesięcznie, tytułem odszkodowania na czas obowiązywania owego Porozumienia.

Wnioskodawcę i Spółkę nie łączył żaden stosunek prawny. Pomiędzy stronami nie istniał nigdy stosunek pracy. Strony nie zawarły nigdy umowy o pracę ani innego rodzaju umowy. Istniejące Porozumienie pomiędzy stronami stanowiło odszkodowanie należne Wnioskodawcy za brak możliwości podejmowania czynności faktycznych i brak możliwości korzystania z nieruchomości przez Wnioskodawcę, za co Spółka wypłacała odszkodowanie.

Porozumienie zostało zawarte na czas nieokreślony i obowiązywało od dnia (…) 2023 r. Spółka A Sp. z o.o. przez pierwsze cztery miesiące regulowała swoje zobowiązania wynikające z Porozumienia, wpłacając Wnioskodawcy należną kwotę odszkodowania w wysokości za pierwszy miesiąc umówione (…) zł a następnie przez trzy kolejne miesiące (…) zł. Następnie, Spółka zaprzestała wpłat, nie podając przy tym przyczyn oraz nie podejmując kontaktu w celu wyjaśnienia sytuacji ani ugodowego rozwiązania sprawy.

Niniejsza kwota stanowi odszkodowanie dla Wnioskodawcy z uwagi na brak możliwości korzystania z nieruchomości. Nie jest to odszkodowanie otrzymane w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie dotyczy również korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Nie ma tutaj zastosowania tzw. lucrum cessans (utracone korzyści), z uwagi, iż Wnioskodawca nie używał ani nie miał zamiaru używać przedmiotowej nieruchomości w celach zarobkowych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest również zarejestrowanym podatnikiem VAT. Nie prowadził jakiejkolwiek działalności związanej z uzyskiwaniem przychodów z tego źródła w rozumieniu art. 10 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie zawierał ze Spółką żadnej innej umowy cywilnoprawnej lub handlowej, nie świadczył usług na jej rzecz ani nie pozostawał z nią w stosunku pracy. Wnioskodawca nie otrzymał w związku z Porozumieniem żadnego innego świadczenia niż wskazane powyżej. Odszkodowanie, o którym mowa, nie było związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, sprzedażą składników majątku ani wykonywaniem pracy, usług lub działalności o charakterze zarobkowym. Było związane jedynie z brakiem możliwości korzystania przez Wnioskodawcę z nieruchomości z uwagi na działanie Spółki.

Uzupełnienie wniosku

1.Opisane we wniosku Porozumienie nie stanowiło ugody sądowej. Stanowiło ono pisemne porozumienie zawarte pomiędzy stronami z uwagi na brak możliwości podejmowania jakichkolwiek działań właścicielskich w stosunku do nieruchomości, której Wnioskodawca był właścicielem z uwagi na działania podejmowane przez A Sp. z o.o. w trakcie toczących się postępowań administracyjnych.

2.Wskazane wyżej porozumienie stanowiło odszkodowanie wypłacane Wnioskodawcy na podstawie art. 361 k.c. oraz art. 363 k.c. Odszkodowanie to ustalono z uwagi na brak możliwości korzystania przez Wnioskodawcę z nieruchomości, której jest właścicielem. Zgodnie z treścią zawartego Porozumienia, Wnioskodawca miał nie podejmować jakichkolwiek czynności faktycznych względem nieruchomości, które to czynności mogłyby utrudnić Spółce korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Natomiast spółka A Sp. z o.o. zobowiązała się do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty (…) zł ((…) złotych) miesięcznie, tytułem odszkodowania na czas obowiązywania owego Porozumienia.

3.Wysokość odszkodowania wynika z zawartego Porozumienia i została określona na podstawie zgodnych ustaleń stron, w oparciu o rynkowe stawki ustalone na podstawie wyceny podobnych nieruchomości w okolicy oraz zakresu faktycznego nieruchomości, z której Wnioskodawca nie mógł korzystać. Kwota nie wynika z decyzji administracyjnej ani z wyceny rzeczoznawcy, lecz z uzgodnień kontraktowych zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego).

4.Wypłacone odszkodowanie dotyczyło szkody rzeczywistej poniesionej przez Wnioskodawcę, ponieważ - zgodnie z orzecznictwem - stratą (damnum emergens) jest pomniejszenie majątku poszkodowanego, polegające na uszczupleniu jego aktywów lub zwiększeniu jego pasywów. W niniejszym stanie faktycznym Wnioskodawca utracił możliwość podejmowania jakichkolwiek czynności w związku z nieruchomością, której faktycznie był właścicielem. Ponadto, aby lepiej zrozumieć istotę poniesionej szkody oraz cel zawarcia Porozumienia, należy przedstawić okoliczności dotyczące przedmiotowej nieruchomości:

a)Decyzją z dnia (...) 1975 r., znak (...) Naczelnik (...) orzekł o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości oznaczonej jako działka 1. (...), której prawo własnościowe przysługiwało poprzednikowi prawnemu Wnioskodawcy - A. A. Nieruchomość została wywłaszczona na cele (...).

b)W dniu (...) 2015 r. Wnioskodawca złożył wniosek o zwrot nieruchomości niewykorzystanej na cel uwłaszczenia. Decyzją nr 1 Starosty (...) z dnia (…) 2020 r. wydaną w sprawie o znaku: (...) zmodyfikowanej decyzją Wojewody (...) orzeczono zwrot przedmiotowej nieruchomości. Gmina (...) wniosła odwołanie do ww. decyzji, a kolejno zaskarżyła decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Końcowo zapadł wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...) z dnia (...) 2021 r., sygn. akt: (...), który został utrzymany w mocy przez wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia (...) 2022 r., sygn. akt: (...).

c)W dniu (…) 2022 r. Prezydent Miasta (...) wydał decyzję nr (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. (...), która obejmowała część nieruchomości Wnioskodawcy. O decyzji Wnioskodawca dowiedział się dopiero w (…) 2022 r., bowiem Gmina (...) wydała decyzję bez zawiadomienia go o toczącym się postępowaniu administracyjnym oraz odmawiała udzielania informacji. Z uwagi na treść decyzji oraz okoliczności jej wydania, Wnioskodawca zainicjował szereg postępowań administracyjnych, karnych oraz cywilnych.

d)Sąd Rejonowy dla (...) wydał na wniosek Wnioskodawcy postanowienie o zabezpieczeniu roszczenia w sprawie toczącej się pod sygn. (...), którym udzielono Wnioskodawcy zabezpieczenia roszczenia o wydanie części nieruchomości stanowiącej przedmiot niniejszej sprawy oraz o przywrócenie tej nieruchomości do stanu poprzedniego.

e)W dniu (…) 2023 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy spółką A Sp. z o.o. a Wnioskodawcą. Zgodnie z treścią zawartego Porozumienia, Wnioskodawca miał nie podejmować jakichkolwiek czynności faktycznych przeciwko Spółce lub osobom upoważnionym przez Spółkę, które to czynności mogłyby utrudnić Spółce korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Natomiast spółka A Sp. z o.o. zobowiązała się do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty (…) zł ((…) złotych) miesięcznie, tytułem odszkodowania na czas obowiązywania owego Porozumienia. Spółka oświadczyła, że znany był jej fakt toczących się postępowań oraz wszelkich wydanych orzeczeń do dnia zawarcia porozumienia oraz wynikających z nich skutków prawnych.

Wypłacona kwota (…) zł stanowiła więc odszkodowanie za brak możliwości podejmowania działań związanych z nieruchomością, której był właścicielem, ponadto wypłacona kwota dotyczyła szkody rzeczywistej, jaką poniósł Wnioskodawca z uwagi na działania Spółki, jak i okoliczności działań Gminy (...). Działania Spółki zmierzały w rzeczywistości do pozbawienia własności Wnioskodawcy, zanim decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna i prawomocna. Gdyby nie działania Spółki Wnioskodawca nie poniósłby szkody.

Pytanie

Czy kwoty wypłacone Wnioskodawcy przez Spółkę jako odszkodowanie na podstawie zawartego pomiędzy stronami Porozumienia, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, uzyskana na podstawie porozumienia kwota jako odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, realną korzyścią majątkową podatnika. Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

· zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

· zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika;

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednym z nich są „inne źródła”, czyli źródła inne niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy).

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Niektóre z tych świadczeń – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy – korzystają ze zwolnienia od opodatkowania. Należy również zaznaczyć, że korzystanie z każdej preferencji lub ulgi podatkowej, w tym zwolnienia od opodatkowania, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji lub ulgi. Przykładem świadczeń korzystających ze zwolnień podatkowych są niektóre, ściśle określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowania.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878, 1222, 1871 i 1965), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć odszkodowania i zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia, czy też nie.

W orzecznictwie sądów administracyjnych zauważa się, że jakkolwiek ustawodawca nie zdefiniował w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcia szkody czy odszkodowania, to rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania, jednak można ją wywieść z zawartych w niej regulacji.

W świetle art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zaś w myśl art. 363 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

O odszkodowaniu można więc mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowić może przywrócenie stanu poprzedniego lub zapłatę pieniężną stanowiącą równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie.

Szkodą jest przy tym uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

Z treści Pana wniosku wynika, że (…) 2022 r. Prezydent Miasta (...) wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, która obejmowała część Pana nieruchomości. O decyzji dowiedział się Pan dopiero w (…) 2022 r. Z uwagi na treść decyzji oraz okoliczności jej wydania, zainicjował Pan szereg postępowań administracyjnych, karnych oraz cywilnych. Sąd Rejonowy wydał na Pana wniosek postanowienie, w którym udzielono Panu zabezpieczenia roszczenia o wydanie części nieruchomości stanowiącej przedmiot niniejszej sprawy oraz o przywrócenie tej nieruchomości do stanu poprzedniego.

Jak wskazał Pan w uzupełnieniu wniosku, (…) 2023 r. zawarł Pan ze spółką A Sp. z o.o. (dalej „Spółka”) pisemne porozumienie cywilnoprawne. Zgodnie z treścią zawartego Porozumienia, miał Pan nie podejmować jakichkolwiek czynności faktycznych przeciwko Spółce lub osobom upoważnionym przez Spółkę, które mogłyby utrudnić Spółce korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Natomiast Spółka zobowiązała się do wypłaty na Pana rzecz kwoty (…) zł ((…) złotych) miesięcznie, tytułem odszkodowania na czas obowiązywania owego Porozumienia.

Porozumienie nie stanowiło ugody sądowej. Wskazał Pan, że porozumienie stanowiło odszkodowanie wypłacane Panu na podstawie art. 361 oraz art. 363 kodeksu cywilnego. Wysokość odszkodowania wynikała z zawartego Porozumienia i została określona na podstawie zgodnych ustaleń stron, w oparciu o rynkowe stawki ustalone na podstawie wyceny podobnych nieruchomości w okolicy oraz zakresu faktycznego nieruchomości, z której nie mógł Pan korzystać. Kwota nie wynika z decyzji administracyjnej ani z wyceny rzeczoznawcy, lecz z uzgodnień kontraktowych zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego).

Ponadto, wskazał Pan, że wypłacona kwota dotyczyła szkody rzeczywistej, jaką Pan poniósł z uwagi na działania Spółki, jak i okoliczności działań Gminy (...). Działania Spółki zmierzały w rzeczywistości do pozbawienia Pana własności, zanim decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna i prawomocna. Gdyby nie działania Spółki nie poniósłby Pan szkody. Argumentuje Pan, że wypłacone odszkodowanie dotyczyło szkody rzeczywistej poniesionej przez Pana, ponieważ - zgodnie z orzecznictwem - stratą (damnum emergens) jest pomniejszenie majątku poszkodowanego, polegające na uszczupleniu jego aktywów lub zwiększeniu jego pasywów. W niniejszym stanie faktycznym utracił Pan możliwość podejmowania jakichkolwiek czynności w związku z nieruchomością, której faktycznie był Pan właścicielem. Wypłacona kwota nie dotyczy korzyści, które mógłby Pan osiągnąć, gdyby szkody Panu nie wyrządzono (tzw. lucrum cessans – utracone korzyści), z uwagi na to, że nie używał Pan ani nie miał zamiaru używać przedmiotowej nieruchomości w celach zarobkowych.

Aby ustalić, czy świadczenie, które otrzymał Pan w wyniku zawartego porozumienia korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pierwszej kolejności należy dokonać oceny, czy świadczenie to stanowi odszkodowanie, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Fakt nazwania przez strony świadczenia odszkodowaniem nie przesądza o jego charakterze. O odszkodowaniu można więc mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. W niniejszej sprawie, wypłacone świadczenie nie służyło naprawieniu wyrządzonej Panu szkody, a stanowiło okresowe, powtarzające się świadczenie, w zamian za wypłatę którego zobowiązał się Pan wobec Spółki realizującej przedsięwzięcie objęte decyzją (...) do nieutrudniania korzystania z Pana nieruchomości jeszcze przed nabyciem przymiotu ostateczności przez tę decyzję. Świadczenie to ma więc charakter zapłaty/wynagrodzenia za powstrzymywanie się od działań i brak możliwości korzystania z nieruchomości. W Pana przypadku przyczyną wypłaty świadczenia nie była więc szkoda rzeczywista, uszczerbek w Pana majątku, którego doznał Pan na skutek działania Spółki. Co za tym idzie, ustalona wysokość świadczenia nie mogła służyć jej naprawieniu. Szkodą rzeczywistą jest niewątpliwie utrata przez Pana prawa własności nieruchomości w związku z wywłaszczeniem pod inwestycję drogową, jednakże wypłacone świadczenie nie stanowiło rekompensaty z tego tytułu. Nie było wynikiem zawłaszczenia nieruchomości przez Spółkę, pozbawienia Pana prawa własności. Kwota ta nie stanowi również naprawienia szkody w postaci utraconych korzyści, które mógł Pan uzyskać gdyby nieruchomość oddał w odpłatne użytkowanie, gdyż jak wskazał Pan we wniosku, jej wypłata uwarunkowana była niepodejmowaniem jakichkolwiek czynności faktycznych przeciwko Spółce lub osobom upoważnionym przez Spółkę, które to czynności mogłyby utrudnić korzystanie z przedmiotowej nieruchomości.

Wobec powyższego, opisane we wniosku świadczenie pieniężne, otrzymane w wyniku porozumienia cywilnoprawnego zawartego ze Spółką – pomimo że tak zostało umownie określone – nie stanowi odszkodowania. Nie może więc ono korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten nie dotyczy świadczeń o charakterze innym niż odszkodowania i zadośćuczynienia.

Wskazać również należy, że nawet w przypadku spełnienia przez przedmiotowe świadczenie przesłanek do uznania go za odszkodowanie, nie skorzystałoby ono ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Aby wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, muszą bowiem zostać spełnione łącznie następujące warunki:

· jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,

· podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa (co wynika z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Taka interpretacja ww. przepisu znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. W prawomocnym wyroku z dnia 3 lipca 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 1113/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyjaśnił, że z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika jednoznacznie, że wypłacone odszkodowanie (zadośćuczynienie) korzysta ze zwolnienia w sytuacji, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

1)jego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz

2)że podstawą jego przyznania nie jest zawarta umowa lub ugoda (inna niż ugoda sądowa).

Należy bowiem zauważyć, że analizowany przepis wyraźnie wskazuje, że wyłączeniu ze zwolnienia podlegają świadczenia przyznane na mocy zawieranych między stronami umów lub ugód pozasądowych. W sprawie będącej przedmiotem wniosku, kwota została wypłacona na podstawie porozumienia zawartego między Panem a Spółką, które nie stanowiło ugody sądowej. Z tej zatem przyczyny świadczenie to, nawet gdyby uznać je za odszkodowanie, nie korzystałoby ze zwolnienia z opodatkowania, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Brak jest również możliwości objęcia opisanego we wniosku świadczenia którymkolwiek z pozostałych zwolnień przedmiotowych wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zatem stwierdzić, że stanowi ono przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy zaliczyć do przychodów z tzw. „innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Podlega on zatem opodatkowaniu według skali podatkowej i należy go wykazać w zeznaniu podatkowym za rok, w którym świadczenie zostało wypłacone.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o obowiązujące przepisy oraz okoliczności wskazane w złożonym przez Pana wniosku.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi rozstrzygnięcie tylko i wyłącznie w zakresie sprawy objętej pytaniem. A zatem, nie odnosi się do innych kwestii zawartych w opisie sprawy, które nie były przedmiotem zapytania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm., dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.