Interpretacja indywidualna z dnia 20 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.734.2025.1.JKU
Organy władzy publicznej mają prawo do odliczenia podatku naliczonego, stosując mechanizm proporcjonalny, nawet gdy prewspółczynnik VAT wynosi poniżej 2%, a tym samym nie jest obligatoryjne uznawanie go za 0%.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do częściowego odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług nabytych do realizacji zadania przy zastosowaniu prewspółczynnika szkoły oraz możliwości rezygnacji z odliczenia, jeśli proporcja nie przekroczy 2%.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Powiat (...) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.
Od 1 stycznia 2017 r. Powiat (...) rozlicza podatek od towarów i usług łącznie z jednostkami budżetowymi, które podlegają centralizacji tego podatku. Powiat jest podmiotem praw publicznego o charakterze określonym przepisami w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 1526) i wykonuje zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Zadania te są realizowane przez Powiat (...) jako czynności stanowiące działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.).
Powiat (...) składa jako podatnik VAT stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb podatku od towarów i usług.
Na terenie Powiatu funkcjonuje jednostka budżetowa Powiatu – (…) Liceum Ogólnokształcące w (…). Szkoła, co do zasady, prowadzi działalność pozostającą poza zakresem ustawy o VAT, tj. realizuje zadania w zakresie edukacji.
Jednocześnie w budynku Szkoły funkcjonuje sklepik szkolny, na potrzeby którego jednostka użycza część powierzchni korytarza, jest to podmiot zewnętrzny – przedsiębiorca prowadzący działalność gastronomiczną. Podobnie jest z automatem z żywnością i napojami. Zajmowana powierzchnia to około 19 m kw do całkowitej powierzchni 3.700 m kw. Podmiot ten ponosi jedynie koszty eksploatacyjne tego pomieszczenia, które są dokumentowane za pomocą faktur VAT wystawianych przez (…) Liceum Ogólnokształcące. Działalność ta dedykowana jest dla młodzieży tej szkoły.
W zarządzie jednostki pozostaje również sala gimnastyczna, która w czasie wolnym od zajęć szkolnych wynajmowana jest na zajęcia klubu sportowego. Sala jest obiektem ogólnodostępnym i służy rozwojowi kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży co zapewnia realizację zadań nałożonych na powiat art. 4 Ustawy o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (Dz.U.2024.01.107) Powiat realizuje inwestycję pn. „(…)”, w ramach której zostaną wykonane prace w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynku Szkoły oraz modernizacji systemu grzewczego.
Zakres prac w ramach inwestycji będzie obejmował w szczególności:
-termomodernizację ścian, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, ocieplenie stropodachu,
-wymianę oprawy świetlnej,
-wymianę węzła cieplnego.
Na realizację Inwestycji Powiat pozyskał dofinansowanie w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (...) 2021-2027, Priorytet 10: Sprawiedliwa transformacja (...), Działanie 10.06: Przybliżenie (...) do osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Przedmiotowa inwestycja została zrealizowana w części ze środków własnych.
Ponoszone w ramach Projektu wydatki są/będą dokumentowane wystawianymi na Powiat przez wykonawców fakturami VAT, na których Powiat jest/będzie oznaczony jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, w tym z podaniem NIP Powiatu, odbiorca (…) LO (...).
Powiat poprzez Szkołę będzie zatem wykorzystywać majątek, który powstanie powiększy się, w ramach Inwestycji głównie do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT, tj. do działalności edukacyjnej w ramach realizacji zadania publicznego oraz w marginalnym zakresie do działalności podlegającej opodatkowaniu VAT, w postaci zwrotu kosztów eksploatacyjnych przez podmioty korzystające z budynku oraz wynajmu sali sportowej.
Powiat nie jest w stanie dokonać, tzw. alokacji bezpośredniej, tj. przypisania poniesionych w ramach Inwestycji wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.
Mając na uwadze powyższe, Powiat dokonał kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, tj. tzw. prewspółczynnika VAT w oparciu o dane jednostki, która będzie administrować majątkiem objętym inwestycją, tj. LO, na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz.U. z 2021 r. poz. 999; dalej: Rozporządzenie).
Wyliczona w oparciu o ww. przepisy oraz dane dotyczące obrotu Szkoły za rok 2024, proporcja wyniosła 0,101% (po zaokrągleniu 1%).
Zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 2 w zw. art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, w przypadku, gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8 nie przekroczyła 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Pytanie
Czy Powiat ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od kosztów poniesionych na realizację projektu pn. „(…)” w sytuacji, w której wyliczony prewspółczynnik (dla jednostki organizacyjnej administrującej mieniem powstałym w ramach projektu), o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, wyniesie mniej niż 2%, i Powiat uzna, na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 w zw. z art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, że prewspółczynnik jednostki wynosi 0%?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, Powiatowi nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od kosztów poniesionych na realizację projektu pn. „(…)”, w sytuacji kiedy wyliczony prewspółczynnik (dla jednostki administrującej mieniem powstałym w ramach projektu), o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, wyniesie mniej niż 2% i Powiat uzna na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 w zw. z art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, że wynosi on 0%.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.
Na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 Ustawy o VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy o VAT.
W świetle postanowień art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 Ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (niepodlegającej opodatkowaniu, opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej z opodatkowania). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, odlicza podatek naliczony w całości, natomiast w przypadku wydatków związanych wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi Ustawie o VAT lub zwolnionymi od podatku VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego nie przysługuje. W przypadku natomiast, gdy wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, a przyporządkowanie ich do działalności gospodarczej nie jest możliwe, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a Ustawy o VAT i odliczać podatek częściowo według ustalonego prewspółczynnika VAT.
Na podstawie art. 86 ust. 2a Ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej (tj. prewspółczynnikiem VAT). Zgodnie z art. 86 ust. 2g Ustawy o VAT, prewspółczynnik VAT określa się procentowo w stosunku rocznym i zaokrągla w górę do najbliższej liczby całkowitej.
Na podstawie art. 86 ust. 2g Ustawy o VAT, w zakresie prewspółczynnika VAT odpowiednio stosuje się przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g Ustawy o VAT, dotyczące tzw. współczynnika VAT, o którym mowa w art. 90 Ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 2 Ustawy o VAT, w przypadku gdy współczynnik VAT nie przekroczył 2% – podatnik ma prawo uznać, że wynosi on 0%.
Na podstawie art. 86 ust. 2g Ustawy o VAT, regulacja art. 90 ust. 10 pkt 2 Ustawy o VAT ma także zastosowanie względem prewspółczynnika VAT. Jeśli zatem prewspółczynnik VAT nie przekracza 2%, podatnik może uznać, że prewspółczynnik VAT wynosi 0%.
W efekcie podjęcia przez Powiat decyzji o skorzystaniu z uprawnienia do uznania, że prewspółczynnik VAT danej jednostki budżetowej wynosi 0%, podatek naliczony wynikający z wszelkich wydatków związanych z działalnością tej jednostki, których nie można przypisać w całości i wyłącznie do jej działalności opodatkowanej VAT, nie może być odliczany w jakimkolwiek zakresie, w całym roku, którego dotyczy decyzja o skorzystaniu z uprawnienia do uznania, że prewspółczynnik VAT wynosi 0%.
Mając na względzie powyższe, w przypadku podjęcia decyzji o skorzystaniu z uprawnienia do uznania, że prewspółczynnik VAT (…) LO wynosi 0%, Powiat nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wszelkich wydatków dotyczących działalności (…) LO, których Powiat nie będzie w stanie przypisać w całości i wyłącznie do działalności opodatkowanej VAT (…) LO. Tym samym, Powiat nie będzie miał również prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z wydatków ponoszonych przez Powiat w związku z realizacją projektu, którego dotyczy wniosek, gdyż żadne z wydatków dotyczących projektu nie mogą zostać przypisane wyłącznie i w całości do działalności opodatkowanej VAT prowadzonej w budynkach (…) LO. Podsumowując, w przypadku skorzystania z uprawnienia do uznania, że prewspółczynnik ww. (…) LO w poszczególnych latach wynosi 0%, wydatki ponoszone w ramach Projektu nie uprawniają Powiatu do odliczenia wynikającego z nich podatku naliczonego w jakimkolwiek zakresie, tj. Powiat nie ma prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację projektu pn. „(…)”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy:
•towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,
•podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:
·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 107 ze zm.):
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym:
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym m.in. w zakresie edukacji publicznej.
Stosownie do art. 4 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym:
Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.
Z opisu sprawy wynika, że Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny. Powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym m.in. w zakresie edukacji publicznej.
Z przepisu art. 86. ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych – czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.
Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych. Przy odliczeniu częściowym pomija się tę część podatku, w jakiej zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.
Podatnik ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do tego rodzaju sprzedaży, z którym są związane.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:
•spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
•nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy i następne oraz art. 90 ustawy.
Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:
W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
W myśl art. 86 ust. 2b ustawy:
Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:
1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
Na podstawie art. 86 ust. 2d ustawy:
W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.
W myśl art. 86 ust. 2g ustawy:
Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy:
W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.
Stosownie do art. 86 ust. 22 ustawy:
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.
Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem. Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.
Dla jednostek samorządu terytorialnego takich jak powiat nie ustala się jednego sposobu określenia proporcji (prewspółczynnika) dla całej jednostki (powiatu) jako osoby prawnej, tylko odrębne sposoby (prewspółczynniki) dla poszczególnych jej jednostek organizacyjnych.
Na podstawie § 2 pkt 8 rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to:
a)urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,
b)jednostkę budżetową,
c)zakład budżetowy.
W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia:
W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.
Przepis art. 86 ust. 2a ustawy odnosi się do sytuacji, gdy podatnik nabywa towary i usługi, przeznaczone do wykorzystywania zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z określonymi wyjątkami, które przepis ten wskazuje). Natomiast gdy podatnik w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz zwolnione z opodatkowania, powinien stosować uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Stanowią one uzupełnienie przepisów art. 86 ustawy.
Jeśli zakupy są bezpośrednio związane z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy (tzw. prewspółczynnik) oraz – w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku – w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.
Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy:
W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy:
Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
W myśl art. 90 ust. 10 ustawy:
W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:
1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
2)nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.
Zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy:
W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.
Na mocy art. 90 ust. 10b ustawy:
Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:
1)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy;
2)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.
Z opisu sprawy wynika, że:
· Powiat jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Od 1 stycznia 2017 r. Powiat rozlicza podatek od towarów i usług łącznie z jednostkami budżetowymi, które podlegają centralizacji tego podatku. Powiat jest podmiotem praw publicznego o charakterze określonym przepisami w ustawie o samorządzie powiatowym i wykonuje zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
· Zadania te są realizowane przez Powiat jako czynności stanowiące działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
· Powiat (...) składa jako podatnik VAT stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb podatku od towarów i usług.
· Na terenie Powiatu funkcjonuje jednostka budżetowa Powiatu – (…) Liceum Ogólnokształcące w (…). Szkoła, co do zasady, prowadzi działalność pozostającą poza zakresem ustawy o VAT, tj. realizuje zadania w zakresie edukacji.
· W budynku Szkoły funkcjonuje sklepik szkolny, na potrzeby którego jednostka użycza część powierzchni korytarza, jest to podmiot zewnętrzny – przedsiębiorca prowadzący działalność gastronomiczną. Podobnie jest z automatem z żywnością i napojami. Zajmowana powierzchnia to około 19 m2 do całkowitej powierzchni 3.700 m2. Podmiot ten ponosi jedynie koszty eksploatacyjne tego pomieszczenia, które są dokumentowane za pomocą faktur wystawianych przez (…) Liceum Ogólnokształcące. Działalność ta dedykowana jest dla młodzieży tej szkoły.
· W zarządzie jednostki pozostaje również sala gimnastyczna, która w czasie wolnym od zająć szkolnych wynajmowana jest na zajęcia klubu sportowego. Sala jest obiektem ogólnodostępnym i służy rozwojowi kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, co zapewnia realizację zadań nałożonych na powiat – art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym, Powiat realizuje inwestycję pn. „(…)”, w ramach której zostaną wykonane prace w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynku Szkoły oraz modernizacji systemu grzewczego.
· Na realizację Inwestycji Powiat pozyskał dofinansowanie w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (...) 2021-2027, Priorytet 10: Sprawiedliwa transformacja (...) , Działanie 10.06: Przybliżenie (...) do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Przedmiotowa inwestycja została zrealizowana w części ze środków własnych.
· Ponoszone w ramach Projektu wydatki są/będą dokumentowane wystawianymi na Powiat przez wykonawców fakturami VAT, na których Powiat jest/będzie oznaczony jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, w tym z podaniem NIP Powiatu, odbiorca (...) LO (…).
· Powiat poprzez Szkołę będzie zatem wykorzystywać majątek, który powstanie powiększy się, w ramach Inwestycji głównie do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT, tj. do działalności edukacyjnej w ramach realizacji zadania publicznego oraz w marginalnym zakresie do działalności podlegającej opodatkowaniu VAT, w postaci zwrotu kosztów eksploatacyjnych przez podmioty korzystające z budynku oraz wynajmu sali sportowej.
· Powiat nie jest w stanie dokonać, tzw. alokacji bezpośredniej, tj. przypisania poniesionych w ramach Inwestycji wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.
· Powiat dokonał kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, tj. tzw. prewspółczynnika VAT w oparciu o dane jednostki, która będzie administrować majątkiem objętym inwestycją, tj. (…) LO, na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników
· Wyliczona w oparciu o ww. przepisy oraz dane dotyczące obrotu Szkoły za rok 2024, proporcja wyniosła 0,101% (po zaokrągleniu 1%).
Państwa wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od kosztów poniesionych na realizację projektu pn. „(…)” w sytuacji, w której wyliczony prewspółczynnik (dla jednostki organizacyjne administrującej mieniem powstałym w ramach projektu), o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy wyniesie mniej niż 2%, i Powiat uzna, na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 w zw. z art. 86 ust. 2g ustawy, że prewspółczynnik jednostki wynosi 0%.
Towary i usługi nabyte w ramach realizacji zadania – jak wynika z opisu sprawy – będą wykorzystywane przez Państwa do:
• działalności innej niż działalność gospodarcza (edukacja publiczna – zadanie własne gminy) oraz
• działalności gospodarczej (opodatkowanej podatkiem VAT – odpłatny wynajem powierzchni pod automat z żywnością i napojami,sklepik szkolny oraz wynajem sali gimnastycznejna zajęcia klubu sportowego).
Nie mają Państwo możliwości bezpośredniego przypisania zakupionych towarów i usług do wykonywanych czynności opodatkowanych.
Zatem przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację zadania powinny znaleźć zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy.
W konsekwencji – co do zasady – mają Państwo prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od zakupów towarów i usług nabytych w celu realizacji Projektu, w takim zakresie, w jakim nabywane towary i usługi posłużą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Jak wskazano wyżej, jeżeli proporcja nie przekroczy 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0% i nie dokonywać odliczeń podatku naliczonego, co wynika z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy. Zasada ta – na mocy art. 86 ust. 2g ustawy – ma również zastosowanie do proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy (prewspółczynnika). Nie oznacza to jednak, że wskaźnik (prewspółczynnik) poniżej 2% pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem wyliczonej proporcji. W takiej sytuacji podatnik ma prawo wyboru, czy będzie odliczał podatek naliczony w oparciu o wyliczoną proporcję, czy też zrezygnuje z tego prawa i nie będzie go odliczał.
Wskazali Państwo, że w oparciu o ww. przepisy oraz dane dotyczące obrotu Szkoły za rok 2024, proporcja wyniosła 0,101% (po zaokrągleniu 1%).
W konsekwencji, na podstawie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy, mogą Państwo przyjąć, że proporcja dla Szkoły wynosi 0% i nie odliczać podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem wyliczonej proporcji – mogą Państwo wybrać, czy odliczać podatek naliczony z zastosowaniem odpowiedniego wskaźnika, czy też rezygnują Państwo z prawa do odliczenia.
Podsumowanie
Mają Państwo możliwość częściowego odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług nabytych w celu realizacji projektu pn. „(…)” (wraz z dofinansowaniem) – wyłącznie w zakresie, w jakim zakupy będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Jeśli nie jest możliwe przyporządkowanie wydatków wyłącznie do czynności opodatkowanych i czynności niepodlegających opodatkowaniu, w celu odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej to nabycie są Państwo zobowiązani zastosować odpowiedni prewspółczynnik, czyli sposób określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia. Jeżeli proporcja nie przekroczy 2%, to mają Państwo prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%, i nie odliczać podatku naliczonego.
Tym samym, Państwa stanowisko zostało uznane za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w własnym opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego).
Ponadto w niniejszej interpretacji nie dokonano oceny prawidłowości zakwalifikowania czynności wykonywanych w budynku jednostki budżetowej Powiatu – (…) Liceum Ogólnokształcącego, do poszczególnych kategorii działalności Powiatu, tj. opodatkowanej oraz niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Powyższe przyjęto jako element opisu stanu faktycznego i nie było przedmiotem mojej oceny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
