Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.852.2025.1.EC
Zwrot świadczeń z nieważnej umowy kredytu hipotecznego i odsetki za opóźnienie nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu. Nie mieszczą się jednak w zakresie zaniechania poboru podatku, gdyż brak umorzenia długu. Bank nie musi wystawiać PIT-11 z tego tytułu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do zwrotu świadczeń i wypłaty części odsetek ustawowych za opóźnienie jest nieprawidłowe oraz prawidłowe w pozostałym zakresie.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej z żoną …. Wnioskodawca zawarł w dniu 27 października 2006 r. z …Bankiem umowę kredytu hipotecznego na kwotę 150 000 zł waloryzowanego kursem CHF. Kredyt został zaciągnięty jako osoba fizyczna i była to jedna inwestycja mieszkaniowa, realizująca własne cele mieszkaniowe. Kredyt został zabezpieczony hipoteką na nieruchomość. W związku z dochodzeniem roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu, w dniu 4 marca 2025 r. zapadł wyrok I instancji wydany przez Sąd … w ……, stwierdzający nieważność umowy kredytu. Bank złożył apelację od wyroku Sądu I instancji.
Z inicjatywy Banku Strony prowadzą negocjacje ugodowe, które przewidują:
- rozliczenie polegające na zwrocie przez Bank świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę w wykonaniu nieważnej umowy kredytu mieszkaniowego,
- wypłatę na rzecz Wnioskodawcy kwoty tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia zawarcia ugody,
- brak innych świadczeń o charakterze premii, wynagrodzenia za zrzeczenie roszczeń lub świadczeń niezwiązanych z rozliczeniem kredytu mieszkaniowego.
Ugoda zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia Ministra Finansów o zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ugód dotyczących kredytów mieszkaniowych. Wnioskodawca nie korzystał wcześniej z tego zaniechania w odniesieniu do innego kredytu mieszkaniowego, a kredyt dotyczył jednego gospodarstwa domowego i jednej inwestycji mieszkaniowej.
Wnioskodawca zamierza rozliczyć skutki podatkowe ugody, zgodnie z obowiązującymi przepisami i wnioskuje o potwierdzenie braku obowiązku podatkowego w zakresie opisanych świadczeń.
Pytania
1. Czy zwrot świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę w wykonaniu nieważnej umowy kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe (rozliczenie ugodowe) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy kwota wypłacona tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie, wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia zawarcia ugody, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako odsetki za nieterminową wypłatę należności wynikających z rozliczenia umowy kredytu mieszkaniowego, które to należności są zwolnione z tego podatku lub nie podlegają temu podatkowi?
3. Czy rozliczenie ugodowe kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe, obejmujące zwrot świadczeń oraz wypłatę części odsetek ustawowych za opóźnienie, mieści się w zakresie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru tego podatku?
4. Czy w przedstawionych okolicznościach Bank jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-11 w zakresie:
a) zwrotu świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę,
b) kwoty wypłaconej tytułem części odsetek ustawowych za opóźnienie?
Pana stanowisko w sprawie
Stanowisko do pytania nr 1
W ocenie Wnioskodawcy, zwrot świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę w wykonaniu nieważnej umowy kredytu hipotecznego nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Zdaniem Wnioskodawcy, zwrot ten ma charakter restytucji majątkowej (zwrot nienależnie pobranych kwot). Restytucja przywraca stan majątkowy sprzed zawarcia nieważnej umowy i nie powoduje przysporzenia po stronie Wnioskodawcy.
Stanowisko do pytania nr 2
W ocenie Wnioskodawcy, kwota wypłacona tytułem ustalonych przez Strony części odsetek ustawowych za opóźnienie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT.
Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki te stanowią odsetki za nieterminową wypłatę należności wynikających z rozliczenia umowy kredytu mieszkaniowego, która sama ma charakter restytucyjny i nie podlega opodatkowaniu.
Stanowisko do pytania nr 3
Zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie ugodowe kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe mieści się w zakresie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Finansów.
W ocenie Wnioskodawcy, spełnione są wszystkie przesłanki: ugoda dotyczy kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe (jedna inwestycja), Wnioskodawca nie korzystał wcześniej z zaniechania poboru PIT dla innych kredytów mieszkaniowych, a rozliczenie następuje w okresie obowiązywania stosownego rozporządzenia.
Stanowisko do pytania nr 4
W ocenie Wnioskodawcy, Bank nie jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-11 w zakresie zwrotu świadczeń oraz kwoty wypłaconej tytułem części odsetek ustawowych za opóźnienie.
Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na restytucyjny charakter zwrotu świadczeń oraz zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 95b dla odsetek ustawowych za opóźnienie, informacja podatkowa nie jest wymagana, zgodnie z zasadą, że PIT-11 dotyczy wyłącznie przychodów podlegających opodatkowaniu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
- dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
- dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są: inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych otrzymanych przez Pana świadczeń związanych z wydaniem wyroku stwierdzającego nieważność umowy kredytowej oraz w wyniku planowanego zawarcia ugody, w pierwszej kolejności wskazać należy na art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.), zgodnie z którym:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Z powodu abuzywności klauzul walutowych znajdujących się w umowach o kredyt hipoteczny sądy orzekają o nieważności jednostkowych umów o kredyt hipoteczny zawartych przez banki. Stwierdzenie nieważności powoduje usunięcie z obrotu prawnego wadliwej czynności prawnej polegającej na zawarciu umowy kredytu hipotecznego. Nieważność umowy kredytu oznacza, że zobowiązania stron umów, banku i klienta, nigdy nie powstały, a strony zobowiązane są zwrócić to, co świadczyły w związku z nieważną umową jako świadczenia nienależne. Kredytodawca powinien zatem zwrócić wszystkie świadczenia pobrane od kredytobiorcy, a kredytobiorca powinien zwrócić kwotę faktycznie otrzymanego kredytu. W przypadku stwierdzenia nieważności umowy przez sąd skutki prawne na gruncie cywilnym występują ex tunc (wstecz), a więc od momentu zawarcia umowy dotkniętej wadliwością (przesłanką nieważności), co oznacza, że umowa kredytu jako nieważna już od chwili jej zawarcia nie wywołuje skutków prawnych. Mamy do czynienia z sytuacją jakby w ogóle nie doszło do jej zawarcia.
Jak wynika z treści wniosku, w związku z dochodzeniem roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu w dniu 4 marca 2025 r. zapadł wyrok stwierdzający nieważność kredytu. Z inicjatywy Banku prowadzone są negocjacje ugodowe, które przewidują rozliczenie polegające na zwrocie przez Bank świadczeń spełnionych przez Pana w wykonaniu nieważnej umowy kredytu mieszkaniowego i wypłatę na Pana rzecz części odsetek ustawowych za opóźnienie, wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia zawarcia ugody.
Wskazać należy, że stosownie do art. 410 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje przepis art. 498 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym:
Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.
Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).
W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.
W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej, klient otrzymuje z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. Zatem, po Pana stronie jako kredytobiorcy nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan miał obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez Bank kwoty.
W złożonym wniosku, Pana wątpliwości dotyczą również kwestii opodatkowania zasądzonych wyrokiem odsetek ustawowych za opóźnienie.
Wskazuję, że różnego rodzaju świadczenia, w tym m.in. odszkodowania, zadośćuczynienia oraz odsetki za zwłokę w wypłacie tychże świadczeń stanowią – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia z ww. tytułów są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Wyjaśnić zatem należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny:
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.
Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.
Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:
1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,
2)świadczenia, od których są naliczane nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.
Skoro zatem, zwrot nienależnie pobranych rat kredytu (świadczeń), który Pan otrzymał, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone od tego odsetki ustawowe za opóźnienie wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia zawarcia ugody korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, zasądzone wyrokiem Sądu ww. odsetki ustawowe za opóźnienie będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy. Zatem nie będzie na Panu ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego do osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku dochodowego
Przechodząc do Pana wątpliwości czy zwrot świadczeń oraz wypłata części odsetek ustawowych za opóźnienie w ramach planowanej ugody, mieści się w zakresie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, wskazuję, że zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
Z opisu sprawy natomiast wynika, że na podstawie planowanej ugody, Bank nie umorzy Panu jakiegokolwiek długu. Negocjacje ugodowe przewidują rozliczenie polegające na zwrocie przez Bank świadczeń spełnionych przez Pana w wykonaniu nieważnej umowy kredytu mieszkaniowego, wypłatę na Pana rzecz kwoty tytułem części odsetek ustawowych za opóźnienie, wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do dnia zawarcia ugody, a także brak innych świadczeń o charakterze premii, wynagrodzenia za zrzeczenie roszczeń lub świadczeń niezwiązanych z rozliczeniem kredytu mieszkaniowego.
Wobec braku umorzenia Panu przez Bank wierzytelności z tytułu kredytu (zwolnienia Pana z długu), obejmujące zwrot świadczeń oraz wypłatę części odsetek ustawowych za opóźnienie, nie powstanie u Pana przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umorzonych kwot, do którego ewentualnie mogłoby mieć zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W tej części Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.
Wystawienie informacji PIT-11
Powziął Pan wątpliwość, czy bank jest zobowiązany do sporządzenia dla Pana informacji PIT-11 w zakresie zwrotu świadczeń i kwoty wypłaconej tytułem części odsetek ustawowych za opóźnienie.
Zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
W przypadku zwrotu świadczenia, z uwagi na nieważność umowy kredytowej, po Pana stronie jako kredytobiorcy nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan miał obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty i na banku nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia dla Pana informacji PIT-11, stosownie do art. 42a ust. 1 ww. ustawy.
Natomiast obowiązek, o którym mowa w art. 42a ww. ustawy nie powstaje, w szczególności w przypadku, w którym wypłacane należności (świadczenia) zostały enumeratywnie wymienione w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określającym zwolnienia przedmiotowe z opodatkowania podatkiem dochodowym na gruncie tej ustawy.
Wypłacone Panu odsetki za opóźnienie, wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do banku do dnia zawarcia ugody, są po stronie Pana jako kredytobiorcy, wolne od podatku dochodowego, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (czyli korzystają ze zwolnienia przedmiotowego).
Zatem obowiązek, o którym mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie obejmuje wypłat należności (świadczeń) stanowiących dochód wymieniony w art. 21 ww. ustawy.
W konsekwencji, skoro wypłacone Panu odsetki za opóźnienie opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanowią dochód wymieniony w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to bank nie jest obowiązany do sporządzenia Panu informacji (PIT-11), zgodnie z art. 42a ust. 1 ww. ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie zaistniałego zdarzenia przyszłego.
Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pana żony).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
