Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.567.2025.1.MO
Podatniczka, jako osoba faktycznie samotnie wychowująca dzieci, spełnia przesłanki preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca. Może ona korzystać z ulgi prorodzinnej na młodsze dziecko, chyba że jej dochody przekroczą 112 000 zł, a na pełnoletnie dziecko ulga nie przysługuje, gdy jego dochody przekraczają limit określony ustawą.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości dokonania odliczeń na dzieci w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości za wszystkie lata, których dotyczy wniosek;
-prawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 29 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 15 października 2025 r. (wpływ 15 października 2025 r.) oraz pismem z 12 listopada 2025 r. (wpływ 12 listopada 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniach wniosku)
Od (…) 2018 r. nie mieszka Pani z Pani byłym mężem. Wyprowadziła się (uciekła) Pani wraz z dziećmi do wynajmowanego mieszkania niedaleko Państwa wspólnego.
(...)
Pani w tym czasie zdążyła wychować A na już pełnoletniego człowieka, bo skończy niebawem 20 lat i B również, bo skończy w styczniu 14 lat. Nie ma Pani czasu ani pieniędzy na adwokatów. Zajmowała się Pani wychowaniem dzieci, pracą. Pracuje Pani zawodowo od 2005 r. Sąd powierzył Pani władzę rodzicielską, którą wykonuje i będzie Pani wykonywać.
Ojciec poza alimentami i wyznaczonymi kontaktami nie wykonuje żadnych dodatkowych czynności związanych z dziećmi. Poza kontaktami (...).
Na Pani głowie pozostaje codzienne przygotowanie dzieci do szkoły, kanapek, ekwipunku, ubrań, wyposażenia, butów, kurtek, spodni, kluczy, materiałów, pilnowania planu, harmonogramu zajęć kompensacyjnych i dydaktycznych z języka polskiego, oraz ustalanie terminów wizyt lekarskich i realizowanie ich. Wyposażanie ich na obozy, basen, vademecum, repetytorium do j. angielskiego do korepetycji, drukowanie materiałów, pomocy, przykładowych sprawdzianów, okulary – wizyty u okulisty i optyka, czy wizyty u ortodonty i aparat ortodontyczny. Sytuacja ta trwa od 2018 r., do nadal i będzie trwać. Nie widzi Pani żadnych przesłanek, aby to się miało zmienić. (...).
Wychowywała i wychowuje Pani dzieci sama, bez niczyjej pomocy. Nawet Pani mama mieszka ponad (...) km. (...). Czuje Pani, że spełnia przesłanki jako samotny rodzic. Prosi Pani o wydanie interpretacji w zakresie za lata od 2020-2024 oraz od 2025 r. za lata przyszłe.
Ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Uzyskiwała i uzyskuje Pani dochody opodatkowane z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia. Nie prowadziła i nie prowadzi Pani działalności gospodarczej.
Rozwód orzeczony (…) 2020 r. Informuje Pani, że orzeczenie rozwodu z (…) 2020 r. uprawomocniło się (…) 2020 r. Orzeczenie jest prawomocne.
Ani w stosunku do Pani, ani do Pani dzieci nie mają zastosowania przepisy:
a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W stosunku do Pani starszego syna A, ur. (…) 2005 r.:
a)nie wstąpił on w związek małżeński,
b)nie otrzymywał i nie otrzymuje renty socjalnej ani zasiłku pielęgnacyjnego.
Starszy syn A w okresie wniosku uczył się i uczy w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej. Pani już pełnoletni syn A nie uzyskiwał dochodów podlegających opodatkowaniu, ani przychodów w łącznej wartości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej. Obecnie uzyskuje od połowy 2025 r. przychody (ulga dla młodych) w obecnej firmie, w której jest kurierem, a wcześniej od początku roku 2025 pracował w (...) dorywczo, raz więcej, raz mniej i w roku 2025 uzyska łączny przychód większy niż dwunastokrotność renty socjalnej, czyli większy niż 22 546 zł.
Pani dochód (przychód - koszty) w roku 2024 wyniósł: 125 354,35 zł, zaliczka pobrana przez płatnika to kwota 9472 zł, a dochód po odliczeniu to kwota 108 924,66 zł. W roku 2025 Pani dochód raczej utrzyma się na podobnym poziomie.
W stosunku do Pani syna A wykonywała, wykonuje i będzie wykonywała Pani obowiązek alimentacyjny, gdyż nie miał i nie ma on możliwości utrzymać się samodzielnie. Pełnoletni syn pozostawał na Pani utrzymaniu, nie pozostawał na utrzymaniu ojca od maja 2018 r., zamieszkiwał u ojca od lipca 2025 r. do września 2025 r., jednak od października 2025 r. ponownie zamieszkuje u Pani. Otrzymuje od ojca alimenty w kwocie 1250 zł. Od czasu rozwodu ojciec płaci regularnie alimenty na dwoje dzieci. Żadnych innych świadczeń ojciec nie będzie spełniał.
Nie ma ustalonej opieki naprzemiennej, są kontakty 2 dni w tygodniu po 3 godziny i w weekendy nieparzyste. Świadczenie 800+ pobiera Pani na Pani wniosek.
Po rozwodzie pozostała Pani rozwódką. Jest Pani matką obojga dzieci, wykonywała i wykonuje Pani władzę rodzicielską, jest Pani rodzicem wiodącym. A.C ur. (…) 2005 r. oraz B.C ur. (…) 2012 r.
Wychowuje Pani dzieci samotnie, ojciec ma wyznaczone kontakty. Nie przysługuje Pani ulga prorodzinna na inne dzieci prócz wymienionych we wniosku. Ojciec nie został pozbawiony praw rodzicielskich, nie odbywał kary więzienia, ma władzę ograniczoną do prawa współdecydowania w istotnych sprawach dzieci.
W okresie którego dotyczy wniosek dzieci cały czas zamieszkiwały z Panią. Odliczenia od podatku dochodowego w ramach ulgi na dzieci dokonywała Pani w połowie kwoty za każdy rok na każde dziecko dla bezpieczeństwa, by niesłusznie pobrać tą ulgę. Nigdy nie było Pani ustaleń z ojcem dzieci, nie można się z nim porozumieć, od 7 lat zakłada Pani ciągle sprawy sądowe i uważa Pani, że nęka Panią w ten sposób instytucjonalnie.
W okresie, którego dotyczy wniosek Pani sama, bez udziału drugiego rodzica (poza jego własnymi kontaktami z dziećmi i alimentami) wykonywała władzę rodzicielską i wychowywała dzieci: troszczyła się o ich byt materialny, emocjonalny, zdrowotny. O ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła Pani wydatki z ich wypoczynkiem, edukacją, wyżywieniem, utrzymaniem, edukacją, korepetycjami, obozami, uczestniczyła Pani w życiu szkolnym i ich kształceniu, pomagając w zadaniach domowych i wyposażenia szkolnego podstawowego i specjalnego. Odbywała Pani wizyty lekarskie, psychologiczne, ortopedyczne, neurologiczne, okulistyczne, endokrynologiczne, szczepienia, wizyty w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej ws. wydania opinii w zakresie ich potrzeb specjalnych. Uczestniczyła Pani w wywiadówkach, zakupywała Pani leki, odzież, zdobywała Pani potrzebne opinie lekarskie i psychologiczne, zapewniała Pani korepetycje i zajęcia dodatkowe i pełne wyposażenie do tego. Była i jest Pani w stałym kontakcie z placówkami szkolnymi obojga synów, wychowawcami i kadrą, odbywała Pani konsultacje z nauczycielami. Kontaktuje się i załatwia Pani sprawy i zgody również przez dziennik (…). Wizyty lekarskie odbywają się również w godzinach Pani pracy i regularnie zwalniała się Pani z pracy, by móc gdziekolwiek dowieźć dziecko. Ponadto w chorobie dzieci to Pani przebywałam na zwolnieniu lekarskim – opiece na dziecko. Oboje dzieci jest ubezpieczonych u Pani pracodawcy, tak by móc korzystać z NFZ, opłaca im Pani ubezpieczenia NNW Edukacja. Zorganizowała Pani przyjęcie komunijne i pomagała Pani B w przygotowaniach do Komunii. Centrum życiowe i wszystkie potrzeby obojga dzieci załatwia Pani.
W pozostałym okresie, tj. w czasie kontaktów z ojcem sporadycznie zdarzało się aby: dowiózł dziecko na trening piłkarski lub wizytę u psychologa. Jeśli nawet dochodziło do takich sytuacji, otrzymywała Pani informację w smsach, a nawet w pismach procesowych aby załatwiała to Pani w tzw. „swoim czasie”, bo to jest czas „tatusia”. W okresie wakacji naprzemiennie lipiec lub sierpień ojciec ponosił koszty własnego wyjazdu z synem i jego partnerką.
Pytania
Prosi Pani o wydanie interpretacji w zakresie:
a)możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci w stanie faktycznym (lata 2020-2024) oraz w zdarzeniu przyszłym, w latach przyszłych.
b)możliwości skorzystania z pełnej ulgi prorodzinnej w stanie faktycznym (lata 2020-2024) i w zdarzeniu przyszłym, w latach przyszłych.
Pani stanowisko w sprawie (przedstawione ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Uważa Pani, że w tym okresie, którego dotyczy wniosek, czyli zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, może Pani rozliczyć się jako samotna matka.
Uważa Pani, że w tym okresie, którego dotyczy wniosek, czyli zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, może Pani korzystać z pełnej ulgi rodzinnej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jestw części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak stanowi art. 6 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
Powyższy art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został uchylony. Ustawodawca – na mocy art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265) – dodał art. 6 ust. 4c, ust. 4d, ust. 4e i ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
I tak, stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
• w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r.:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
• w brzmieniu obowiązującym od 16 grudnia 2022 r.:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
• w brzmieniu obowiązującym od 21 lutego 2024 r.:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Zgodnie z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
• w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
• w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
• w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., stosowanym do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W myśl art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Na gruncie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):
W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.
Natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw wynika, że:
Przepisy art. 6 ust. 4c–4h, 8 (…) ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, (…) stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych – za wskazany przez Panią okres, tj. za lata 2020-2024 oraz od 2025 r. i w latach przyszłych – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.
Z powołanych powyżej przepisów wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
-posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;
-wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecko;
-nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;
-niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wskazać przy tym należy, że przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci.
Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka. Równie istotne jest legitymowanie się określonym stanem cywilnym, bowiem przepis art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.
W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.
Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.
Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.
Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4 i ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.
Podstawową kwestią jest ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.
Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Z okoliczności przedstawionych we wniosku oraz jego uzupełnieniach wynika, że ma Pani dwójkę dzieci – syna A, urodzonego (…) 2005 r. oraz syna B, urodzonego (…) 2012 r. Od (…) 2018 r. nie mieszka Pani z Pani byłym mężem. Wyprowadziła się (uciekła) Pani wraz z dziećmi do wynajmowanego mieszkania niedaleko Państwa wspólnego. Wniosła Pani o rozwód z winy męża (…) 2018 r. Sprawa rozwodowa trwała 2 lata i wyrok nastąpił (…) 2020 r. na zasadzie ugody. Wyrok uprawomocnił się (…) 2020 r. Po rozwodzie pozostała Pani rozwódką. Pracuje Pani zawodowo od 2005 r. Uzyskiwała i uzyskuje Pani dochody opodatkowane z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia. Nie prowadziła i nie prowadzi Pani działalności gospodarczej. Sąd powierzył Pani władzę rodzicielską, którą wykonuje i będzie Pani wykonywać. Jest Pani rodzicem wiodącym. Wychowuje Pani dzieci samotnie, ojciec ma wyznaczone kontakty. Ojciec nie został pozbawiony praw rodzicielskich, nie odbywał kary więzienia, ma władzę ograniczoną do prawa współdecydowania w istotnych sprawach dzieci. Między Panią, a Pani byłym mężem nie ma ustalonej opieki naprzemiennej. Świadczenie 800+ pobiera Pani na Pani wniosek. W okresie którego dotyczy wniosek dzieci cały czas zamieszkiwały z Panią. Wychowywała i wychowuje Pani dzieci sama, bez niczyjej pomocy. Od czasu rozwodu ojciec płaci regularnie alimenty na dwoje dzieci. Ojciec poza alimentami i wyznaczonymi kontaktami (...) nie wykonuje żadnych dodatkowych czynności związanych z dziećmi. W stosunku do Pani syna A wykonywała, wykonuje i będzie wykonywała Pani obowiązek alimentacyjny, gdyż nie miał i nie ma on możliwości utrzymać się samodzielnie. Pełnoletni syn pozostawał na Pani utrzymaniu, nie pozostawał na utrzymaniu ojca od maja 2018 r. Zamieszkiwał u ojca od lipca 2025 r. do września 2025 r., jednak od października 2025 r. ponownie zamieszkuje u Pani. Żadnych innych świadczeń ojciec nie będzie spełniał. W okresie, którego dotyczy wniosek Pani sama, bez udziału drugiego rodzica (poza jego własnymi kontaktami z dziećmi i alimentami) wykonywała władzę rodzicielską i wychowywała dzieci: troszczyła się o ich byt materialny, emocjonalny, zdrowotny. O ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła Pani wydatki z ich wypoczynkiem, edukacją, wyżywieniem, utrzymaniem, edukacją, korepetycjami, obozami, uczestniczyła Pani w życiu szkolnym i ich kształceniu, pomagając w zadaniach domowych i wyposażenia szkolnego podstawowego i specjalnego. Odbywała Pani wizyty lekarskie, psychologiczne, ortopedyczne, neurologiczne, okulistyczne, endokrynologiczne, szczepienia, wizyty w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej ws. wydania opinii w zakresie ich potrzeb specjalnych. Uczestniczyła Pani w wywiadówkach, zakupywała Pani leki, odzież, zdobywała Pani potrzebne opinie lekarskie i psychologiczne, zapewniała Pani korepetycje i zajęcia dodatkowe i pełne wyposażenie do tego. Była i jest Pani w stałym kontakcie z placówkami szkolnymi obojga synów. Wychowawcami i kadrą, odbywała Pani konsultacje z nauczycielami. Kontaktuje się i załatwia Pani sprawy i zgody również przez dziennik (…). Wizyty lekarskie odbywają się również w godzinach Pani pracy i regularnie zwalniała się Pani z pracy, by móc gdziekolwiek dowieźć dziecko. Ponadto w chorobie dzieci to Pani przebywałam na zwolnieniu lekarskim – opiece na dziecko. Oboje dzieci jest ubezpieczonych u Pani pracodawcy, tak by móc korzystać z NFZ, opłaca im Pani ubezpieczenia NNW (...). Zorganizowała Pani przyjęcie komunijne i pomagała Pani synowi B w przygotowaniach do Komunii. Centrum życiowe i wszystkie potrzeby obojga dzieci załatwia Pani. Na Pani głowie pozostaje codzienne przygotowanie dzieci do szkoły, kanapek, ekwipunku, ubrań, wyposażenia, butów, kurtek, spodni, kluczy, materiałów, pilnowania planu, harmonogramu zajęć kompensacyjnych i dydaktycznych z języka polskiego, oraz ustalanie terminów wizyt lekarskich i realizowanie ich. Wyposażanie ich na obozy, basen, vademecum, repetytorium do j. angielskiego do korepetycji, drukowanie materiałów, pomocy, przykładowych sprawdzianów, okulary – wizyty u okulisty i optyka, czy wizyty u ortodonty i aparat ortodontyczny. Sytuacja ta trwa od 2018 r., do nadal i będzie trwać. Nie widzi Pani żadnych przesłanek, aby to się miało zmienić. W pozostałym okresie, tj. w czasie kontaktów z ojcem sporadycznie zdarzało się aby: dowiózł dziecko na trening piłkarski lub wizytę u psychologa. Jeśli nawet dochodziło do takich sytuacji, otrzymywała Pani informację w smsach, a nawet w pismach procesowych abym załatwiała to w tzw. „swoim czasie”. W okresie wakacji naprzemiennie lipiec lub sierpień ojciec ponosił koszty własnego wyjazdu z synem i jego partnerką. Starszy syn A w okresie, którego dotyczy wniosek uczył się i uczy w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie wstąpił w związek małżeński, ani nie otrzymywał i nie otrzymuje renty socjalnej ani zasiłku pielęgnacyjnego. Pani już pełnoletni syn A nie uzyskiwał dochodów podlegających opodatkowaniu ani przychodów w łącznej wartości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej, obecnie uzyskuje od połowy 2025 r. przychody (ulga dla młodych) w obecnej firmie, w której jest kurierem, a wcześniej od początku roku 2025 pracował w (...) dorywczo, raz więcej, raz mniej i w roku 2025 uzyska łączny przychód większy niż dwunastokrotność renty socjalnej, czyli większy niż 22 546 zł. Pani dochód (przychód - koszty) w roku 2024 wyniósł: 125 354,35 zł, zaliczka pobrana przez płatnika to kwota 9472 zł, a dochód po odliczeniu to kwota: 108 924,66 zł. W roku 2025 Pani dochód raczej utrzyma się na podobnym poziomie. Ponadto ani w stosunku do Pani, ani do Pani dzieci nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Nie przysługuje Pani ulga prorodzinna na inne dzieci prócz wymienionych we wniosku.
Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, że skoro od 2020 r. jest Pani osobą rozwiedzioną i to Pani faktycznie samotnie wychowuje swoje dzieci, bez udziału drugiego rodzica (ojca dzieci), cały ciężar opieki i wychowania spoczywa na Pani, dba Pani o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwija ich zainteresowania, troszczy się o ich rozwój fizyczny, ponosi wydatki związane z ich wypoczynkiem i koszty ich utrzymania, zabezpiecza ich potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomaga im w edukacji szkolnej, bierze czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, a ojciec utrzymuje jedynie kontakty z dziećmi zgodnie z wyznaczonymi kontaktami, to spełniła Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawniające do rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Na powyższe uprawnienie nie ma wpływu fakt, że Pani pełnoletni uczący się syn A, w 2025 r. uzyska przychód większy niż dwunastokrotność renty socjalnej, bowiem jest Pani również matką syna B urodzonego w 2012 r.
Tym samym, przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za lata 2020-2021 na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz za lata 2022-2025 zgodnie z art. 6 ust. 4c i 4d ww. ustawy. Jeśli Pani sytuacja i obowiązujące prawo nie zmienią się, będzie Pani mogła skorzystać z omawianej preferencji także w zeznaniach podatkowych za kolejne lata podatkowe.
Przechodząc natomiast do kwestii możliwości skorzystania przez Panią z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej należy odwołać się do art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
·w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
·w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Na mocy art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2021 r.
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2)wstąpiło w związek małżeński.
Na podstawie art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do 31 grudnia 2020 r.
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
·w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Według art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Z art. 26 ww. Kodeksu wynika, że:
§ 1 Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)odpis aktu urodzenia dziecka;
2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Zgodnie z art. 27f ust. 6 ww. ustawy:
• w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
• w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:
Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Jak stanowi art. 27f ust. 7 omawianej ustawy:
·w brzmieniu do 31 grudnia 2021 r.
Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
·w brzmieniu od 1 stycznia 2022 r.
Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
Przy czym, ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do dziecka podatnika mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, co wynika z art. 27f ust. 7 w zw. z art. 6 ust. 8 cyt. ustawy.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.
Wobec tego, zasadnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Z art. 92 ww. ustawy wynika, że:
Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.
Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Na podstawie art. 96 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
W myśl art. 97 § 1 tejże ustawy:
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.
Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:
§ 1 Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2 W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.
Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.
Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.
W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, czy też sporadyczne spotkania z dziećmi, nie są rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.
Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.
Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15, stwierdzając: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…)”.
Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka.
W związku z tym, wykonywanie władzy rodzicielskiej należy odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.
Przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to w określonych przypadkach każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu, który obowiązywał w 2020 r., w sytuacji wychowywania dziecka i wykonywania w stosunku do niego władzy rodzicielskiej przez rozwiedzionych rodziców, każdy z nich może odliczyć od podatku ulgę na dziecko w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez siebie ustalonej.
Natomiast, stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r., kwotę ulgi prorodzinnej rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:
a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,
b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:
-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.
W przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przysługuje również na dzieci pełnoletnie, które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną oraz pełnoletnie, które się uczą lub studiują do ukończenia 25. roku życia z uwzględnieniem limitu dochodu, który mogą osiągnąć.
Dochody osiągane przez pełnoletnie uczące się dzieci w 2025 r. – stosownie do art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie mogą przekroczyć kwoty 22 546,92 zł.
Warunkiem zastosowania przez podatnika ulgi na pełnoletnie dzieci jest utrzymywanie ich w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdefiniowany został w art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że:
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo dostarczania tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć. Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.
Art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi natomiast, że:
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Co ważne, jeżeli oboje rodzice utrzymują pełnoletnie dziecko, tzn. wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, wówczas decyzję o sposobie podziału przysługującej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom, zaznaczając, że kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie ich obojga i mogą oni odliczyć ją w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, ulga przysługuje każdemu z rodziców w częściach równych.
Biorąc pod uwagę powołane przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania małoletnich dzieci dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do nich władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na te dzieci. Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci oraz sporadyczne kontakty z nimi nie są bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonuje.
Jak wskazała Pani w treści wniosku oraz jego uzupełnieniach, w 2020 r. uzyskała Pani prawomocny wyrok rozwodowy. Od (…) 2018 r. dzieci mieszkają z Panią. Nie ma ustalonej opieki naprzemiennej – wyznaczono spotkania ojca z dziećmi. Ojciec dzieci (A i B) spotyka się z nimi (...). W latach 2020-2025 to Pani w wykonywała/wykonuje władzę rodzicielską i troszczyła/troszczy się Pani o byt materialny, emocjonalny i zdrowotny dzieci, a także o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła/ponosi Pani wydatki związane z ich wypoczynkiem, edukacją, wyżywieniem, utrzymaniem, korepetycjami, obozami. Od czasu rozwodu ojciec regularnie płaci alimenty na oboje dzieci. Między Panią a ojcem dzieci nigdy nie było ustaleń, co do sposobu rozliczania ulgi.
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa uznać należy, że skoro w 2020 r. zarówno Pani, jak i Pani były mąż wykonywaliście władzę rodzicielską wobec małoletnich synów, to każdy z Państwa (rodziców) był uprawniony do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za ten rok, na podstawie art. 27f ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych w 2020 r. W związku z brakiem porozumienia pomiędzy Panią a ojcem Pani synów, co do proporcji podziału ulgi na dzieci, za 2020 r. przysługiwało Pani odliczenie w wysokości 50% kwoty ulgi prorodzinnej na małoletnich synów A oraz B, ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.
Odnosząc się do możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za lata 2021-2024 wskazuję, że skoro w tych latach Pani dzieci mieszkały z Panią i to Pani wykonywała władzę rodzicielską nad synami oraz między Panią a ojcem dzieci nigdy nie było ustaleń, co do sposobu rozliczania ulgi, to w odniesieniu do Pani syna B, który w latach 2021-2024 był małoletni, przysługuje Pani prawo do tej ulgi w pełnej wysokości, zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 2021 r.
W stosunku natomiast do Pani syna A, który (…) 2023 r. uzyskał pełnoletność, to prawo odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości przysługuje Pani za lata 2021-2022 i za miesiące od stycznia 2023 r. do (…) 2023 r. (tj. łącznie z tym miesiącem, w którym syn A skończył 18 lat i przestał być małoletni). Podstawowym bowiem warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej, który w ww. okresach – zgodnie z Pani twierdzeniem – został spełniony wyłącznie przez Panią. Natomiast, za miesiące od grudnia 2023 r. (tj. od miesiąca następującego po miesiącu uzyskania przez syna A pełnoletności) do grudnia 2024 r. przysługuje Pani prawo do odliczenia 50% kwoty ulgi prorodzinnej, z uwagi na pełnienie obowiązku alimentacyjnego przez obojga rodziców. Jak bowiem wyżej wyjaśniłem, warunkiem zastosowania przez podatnika ulgi na pełnoletnie dzieci jest m.in. utrzymywanie ich w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Skoro zarówno Pani, jak i Pani były mąż, wykonywaliście – względem pełnoletniego syna A – obowiązek alimentacyjny oraz nie doszło między Panią a ojcem dzieci do porozumienia co do podziału ulgi na dzieci, to przysługuje Pani prawo do odliczenia 50% kwoty ulgi prorodzinnej na pełnoletniego uczącego się syna A.
Podsumowując, biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa wskazuję, że zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu, które obowiązywało w 2020 r., skoro w 2020 r. nie doszło między Panią a ojcem dzieci do porozumienia co do podziału ulgi na dzieci, to przysługiwało Pani odliczenie w wysokości 50% kwoty ulgi prorodzinnej na syna B oraz syna A, ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.
W odniesieniu do lat 2021-2024, w stosunku do syna B, który w latach 2021-2024 był małoletni, to za te lata przysługuje Pani prawo do omawianej ulgi w pełnej wysokości. Natomiast w stosunku do syna A, który (…) 2023 r. uzyskał pełnoletność, prawo odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości przysługuje Pani za lata 2021-2022 i za okres od stycznia 2023 r. do (…) 2023 r. Z kolei za okres od grudnia 2023 r. do grudnia 2024 r. przysługuje Pani prawo do odliczenia 50% kwoty ulgi prorodzinnej.
Zatem w tej części uznaję Pani stanowisko jako nieprawidłowe.
W odniesieniu natomiast do roku podatkowego 2025, w którym, jak Pani wskazała, Pani pełnoletni syn osiągnie dochody opodatkowane na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu 2025 r. – tj. przekraczającej kwotę 22 546,92 zł wskazuję, iż jak wynika z ww. uregulowań prawnych, aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy m.in. utrzymywać w roku podatkowym pełnoletnie dziecko/dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach ściśle przez ustawę określonych, które w roku podatkowym nie uzyskało dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2025 r. poz. 420 ze zm.), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego – w związku z wykonywaniem przez tego podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. W roku 2025 jest to kwota 22 546,92 zł, co stanowi dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (1 878,91 zł) określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Przy czym wskazać należy, że dla ustalenia dochodu dziecka – uprawniającego rodzica do skorzystania z ulgi prorodzinnej – dochód należy określić zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. jako różnicę pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania przychodu.
Co istotne, w przypadku rodziców, którym przysługuje ulga tylko na jedno dziecko istnieje ograniczenie zastosowania tej ulgi, polegające na wprowadzeniu przez ustawodawcę limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z literalnego brzmienia art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a – tj. 112 000 zł.
Wysokość tych dochodów ustalić należy w sposób określony w powołanym art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.
Wobec powyższego nie można zgodzić się z Pani stanowiskiem, że w opisanej sytuacji przysługuje Pani możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej na starsze dziecko – syna A za cały rok 2025, ponieważ jak Pani wskazała, w 2025 r. Pani syn przekroczy limit dochodów uprawniających do skorzystania z ulgi prorodzinnej, tj. 22 546,92 zł.
W przedmiotowej sprawie, w związku z uzyskaniem w 2025 r. przez Pani starsze pełnoletnie dziecko dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu 2025 r. – tj. przekraczającej kwotę 22 546,92 zł, nie zostanie spełniona jedna z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej. Oznacza to, że w zeznaniu podatkowym za 2025 r. nie może Pani skorzystać z ulgi prorodzinnej na pełnoletniego uczącego się syna A za cały 2025 r.
Zważywszy na okoliczność, że mogłaby Pani – przy spełnieniu pozostałych przesłanek – skorzystać z ulgi prorodzinnej tylko na jedno młodsze dziecko – syna B, to ograniczeniem do zastosowania tejże ulgi jest limit dochodów, o którym mowa w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskanych przez Panią w 2025 r.
W Pani sytuacji, w 2025 r. nie znajduje zastosowania wyjątek wskazany w art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt posiadania przez Panią dwoje dzieci, dla potrzeb skorzystania z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, pozostaje bez znaczenia, bowiem istotna jest ilość dzieci, na które przysługuje omawiana ulga.
W sytuacji, gdy Pani dochody ustalone zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochody, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2, w roku podatkowym 2025 nie przekroczą kwoty 112 000 zł, to może Pani skorzystać z ulgi prorodzinnej na małoletniego syna B w pełnej wysokości.
Ponieważ – jak wskazała Pani we wniosku – Pani dochód nie przekroczy w roku podatkowym 2025 kwoty 112 000 zł, uznać należy, że może Pani zastosować odliczenie od podatku na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na małoletnie dziecko – syna B w pełnej wysokości.
Biorąc pod uwagę powyższe, skoro Pani syn A od 2025 r. uzyskuje przychód (ulga dla młodych) o łącznej wysokości większej niż dwunastokrotność renty socjalnej to nie został spełniony warunek dotyczący limitu dochodów, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 i w art. 6 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w 2025 r. nie może Pani skorzystać z ulgi prorodzinnej na syna A.
Odnosząc się natomiast do Pani syna B, wskazuję, że skoro w 2025 r. wykonywała/wykonuje Pani władzę rodzicielską nad synem B oraz spełniała/spełnia Pani wszystkie ustawowe przesłanki wymagane do zastosowania ulgi – w tym wysokość osiągniętych w 2025 r. przez Panią dochodów, które nie przekroczą rocznego limitu 112.000 zł – to przysługuje Pani prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w pełnej wysokości kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem – nie przysługuje Pani prawo do dokonania odliczeń na dzieci w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości w każdym roku okresu obejmującego lata 2020-2025.
Pani wątpliwości dotyczą także możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej w przyszłych lat podatkowych po 2025 r.
Odnosząc się do lat przyszłych, stwierdzam, że jeżeli w latach przyszłych sytuacja będzie tożsama jak w 2025 r., tj.:
·Pani uczący się syn A (do ukończenia 25 roku życia) uzyska dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 ww. ustawy w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej i
·nie przekroczy Pani limitu dochodów osiągniętych przez Panią określonych w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
·zostaną spełnione wszystkie ustawowe przesłanki wymagane do zastosowania ulgi
‒to będzie mogła Pani dokonać odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na syna B.
Jeśli natomiast przekroczy Pani limit dochodów określonych w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b ww. ustawy, to nie będzie Pani mogła dokonać odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na żadne z Pani dzieci.
Natomiast w sytuacji jeśli Pani uczący się syn A w latach przyszłych (do ukończenia 25 roku życia):
·nie uzyska w ogóle dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 ww. ustawy w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej i zostaną spełnione wszystkie ustawowe przesłanki wymagane do zastosowania ulgi lub
· uzyska dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 ww. ustawy w łącznej wysokości nieprzekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej i zostaną spełnione wszystkie ustawowe przesłanki wymagane do zastosowania ulgi
‒to będzie mogła Pani dokonać odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na syna B w pełnej wysokości oraz na syna A w wysokości 50% kwoty.
Jednocześnie wskazuję, że powyższe będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że obowiązujące prawo nie zmieni się.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
-zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
-zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Ponadto wskazuję, że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację. Wszystkie istotne dla sprawy informacje powinny znaleźć się w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych oraz zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
