Interpretacja indywidualna z dnia 20 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.598.2025.1.PM

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·zwolnienia od podatku VAT – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy – oraz opodatkowania podatkiem VAT dostawy działki w ramach wywłaszczenia za odszkodowaniem (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz

·sposobu obliczenia podstawy opodatkowania dla tej dostawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnili go Państwo pismem z 18 listopada 2025 r. (wpływ 18 listopada 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Gmina była właścicielem nieruchomości składającej się z działki o numerze 5. Na działce nr 5 17 lipca 1970 r. aktem notarialnym zostało ustanowione użytkowanie wieczyste bez obowiązku ponoszenia przez użytkowników wieczystych opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Gmina nabyła działkę nr 5 z mocy prawa w wyniku decyzji Wojewody z 1999 r. Przedmiotowa decyzja nie spowodowała wygaśnięcia ww. prawa użytkowania wieczystego.

W wyniku decyzji Wojewody z 2022 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w części uchylonej, a w części utrzymanej w mocy decyzją Ministra Rozwoju i Technologii z 2024 r., został zatwierdzony podział działki nr 5 na działki o nr 13, 14, 15 i 16. Jednocześnie, z mocy prawa, działka nr 14 (dalej: „Nieruchomość” lub „Działka”) stała się własnością Skarbu Państwa. Ponadto, na podstawie decyzji Wojewody z 2025 r. (dalej: „Decyzja”) zostało ustalone odszkodowanie z tytułu utraty prawa własności Działki na rzecz Gminy jako dotychczasowego właściciela w wysokości (...) zł (dalej: „Odszkodowanie”). W uzasadnieniu Decyzji wskazano, że na Odszkodowanie składa się: wartość prawa własności gruntu (stanowiąca różnicę pomiędzy ustaloną wartością prawa własności gruntu, a wartością prawa użytkowania wieczystego) w wysokości (...) zł oraz wartość składnika roślinnego znajdującego się na Działce w wysokości (...) zł.

Przedmiotowa Nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (dalej: „MPZP”), zgodnie z którym Nieruchomość stanowi:

·w ok. 91% obszar zieleni nieurządzonej (łąki i pastwiska) (...),

·w ok. 9% teren między liniami rozgraniczającymi drogi głównej (...).

Gmina wyjaśnia, iż Działka stanowi działkę niezabudowaną i niewykorzystywaną przez Gminę do żadnej działalności. Dodatkowo, zgodnie z zapisami planu miejscowego, Działka położona jest w planowanym Obszarze Szczególnej Ochrony (OSO) wskazanym w Opracowaniu Natura 2000 (…)” oraz częściowo w obszarze korytarza ekologicznego wyznaczonego w ramach Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych.

W tym miejscu Gmina pragnie podkreślić, iż:

·zdaniem Gminy, Działka stanowi teren niezabudowany, tj. na przedmiotowej Nieruchomości nie znajdują się żadne naniesienia, w szczególności żadne budynki/budowle;

·Gmina nie ponosiła żadnych nakładów na rzecz przedmiotowej Nieruchomości;

·Działka nie jest w żaden sposób wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT – przykładowo nie jest przedmiotem najmu, dzierżawy ani umów o podobnym charakterze.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego teren zieleni nieurządzonej (...) jest oddzielony linią rozgraniczającą od terenu przeznaczonego dla drogi głównej, oznaczonego symbolem (...).

Pytania

1.Czy Odszkodowanie uzyskane w zamian za utratę prawa własności Działki podlega opodatkowaniu VAT oraz odpowiednio w części korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT, a Gmina może podzielić wartość Działki zgodnie z jej procentowym przeznaczeniem, wynikającym z MPZP?

2.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy Gmina powinna obliczyć podstawę opodatkowania Odszkodowania metodą „w stu”?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Odszkodowanie uzyskane w zamian za utratę prawa własności Działki podlega opodatkowaniu VAT oraz odpowiednio w części korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT, a Gmina może podzielić wartość Działki zgodnie z jej procentowym przeznaczeniem, wynikającym z MPZP, tj.:

a.zastosować zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dla części działki położonej w terenach oznaczonych jako (...) (tj. w 91% powierzchni działki);

b.opodatkować VAT pozostałą część działki położoną w terenie oznaczonym jako (...) (tj. w 9% powierzchni działki).

2.Gmina powinna obliczyć podstawę opodatkowania Odszkodowania metodą „w stu”.

Uzasadnienie stanowiska

Ad 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako, że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Gmina wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, pod pojęciem towaru należy rozumieć rzeczy oraz ich części oraz wszelkie postacie energii. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Zatem, zdaniem Gminy, w przypadku wywłaszczenia nieruchomości ustawodawca przesądza, iż otrzymane w zamian za wywłaszczenie odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT (dokonaną z mocy decyzji o wywłaszczeniu).

Tym samym, w ocenie Gminy, przedmiotowe Odszkodowanie, stanowiące wynagrodzenie za dostawę Działki, podlega opodatkowaniu VAT.

Pogląd taki został wyrażony m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS 14 października 2022 r. o sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.222.2018.11.ALN: „Wyjaśnić tu należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Tym samym dokonując odpłatnego zbycia opisanej nieruchomości Powiat działa jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Jednocześnie Powiat w przedmiotowym zakresie nie występuje jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Jego sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości przeznaczonej pod budowę drogi jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja lokalizacyjna. W związku z powyższym Powiat dokonując przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy”.

W tym miejscu Gmina pragnie wskazać, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (w tym np. grunty o charakterze rolnym, działki rekreacyjne).

Przez tereny budowlane, zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, rozumieć należy natomiast grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z powyższej regulacji wynika, iż ze zwolnienia z VAT będzie korzystała dostawa, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 1130 ze zm.) ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Natomiast w myśl ust. 2 powyższego przepisu, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1.lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,

2.sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Jak Gmina wskazała w opisie zdarzenia przyszłego, dla Nieruchomości obowiązuje MPZP. W myśl powyższych regulacji o przeznaczeniu Nieruchomości będą decydowały zapisy przedmiotowego aktu prawa miejscowego.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, z obowiązującego MPZP wynika, że Nieruchomość została przeznaczona pod zabudowę w części, w jakiej została przeznaczona pod tereny między liniami rozgraniczającymi drogi głównej, oznaczonej w MPZP symbolem (...).

Natomiast w opinii Gminy, w części w jakiej Nieruchomość została oznaczona w MPZP symbolem (...), nie stanowi terenu przeznaczonego pod zabudowę, bowiem w tej części, Działka, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego stanowi obszar zieleni nieurządzonej (łąki i pastwiska), dla którego to obszaru w pkt 2.1.6 lit b) tiret 1 ustaleń MPZP zapisano zakaz realizacji zabudowy.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, Odszkodowanie wypłacone w zamian za utratę prawa własności Nieruchomości w związku z dwojakim przeznaczeniem Działki w MPZP powinna podlegać również dwojakiemu sposobowi opodatkowania.

Tym samym, zdaniem Gminy, Odszkodowanie za utratę prawa własności Nieruchomości, w części stanowiącej teren przeznaczony pod zabudowę, powinno podlegać opodatkowaniu według właściwej stawki VAT. Natomiast Odszkodowanie za utratę prawa własności Nieruchomości, w części niestanowiącej terenu budowlanego w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, powinno podlegać zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, jako dostawa terenu niezabudowanego innego niż teren budowlany.

Ponadto, zdaniem Gminy, klucz powierzchniowy oparty o zapisy MPZP będzie metodą obiektywną i wiarygodną, odzwierciedlającą stan faktyczny Nieruchomości.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Gminy, Odszkodowanie, stanowiące wynagrodzenie za utratę prawa własności Nieruchomości, powinno podlegać:

·zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dla części działki położonej w terenach oznaczonych jako „B.177.ZN” (czyli w 91% powierzchni działki);

·opodatkowaniu VAT dla części działki położonej w terenie oznaczonym jako „G1x2” (czyli w 9% powierzchni działki).

W konsekwencji, Gmina będzie mogła zastosować ww. klucz powierzchniowy w ten sposób, że:

·91% kwoty Odszkodowania za Działkę zostanie opodatkowane stawką zwolnioną;

·9% kwoty Odszkodowania za Działkę zostanie opodatkowane właściwą stawką VAT.

Powyższe stanowisko jest reprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 lutego 2025 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.929.2024.2.KT, Organ stanął na stanowisku, iż: „sprzedaż przez Państwa udziału w działce nr 1 w części, która w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego została oznaczona symbolem MN1 jako teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej będzie opodatkowana podatkiem VAT, według stawki podatku od towarów i usług właściwej dla towaru będącego przedmiotem sprzedaży. (...) w odniesieniu do pozostałej części działki nr 1, która w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest jako R1 i ZE, stwierdzam, że działka nr 1 w ww. części nie stanowi gruntu przeznaczonego pod zabudowę, a w konsekwencji nie mieści się w pojęciu terenu budowlanego, zdefiniowanego w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. Tym samym, sprzedaż przez Państwa udziału w działce nr 1 w ww. części, oznaczonej symbolem R1 i ZE korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT”.

Pogląd Gminy w tym zakresie znajduje także poparcie przykładowo w interpretacji indywidualnej DKIS z 5 listopada 2021 r. sygn. 0112-KDIL1-3.4012.416.2021.2.KK, w której Organ wskazał, iż „dostawa Działki Nr 1, w części, w jakiej stanowi ona, zgodnie z MPZP, teren przeznaczony pod zabudowę podlegać będzie opodatkowaniu, natomiast w części, w jakiej stanowi ona, zgodnie z MPZP teren rolniczy, korzystać będzie ze zwolnienia od VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy”.

Również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 lipca 2018 r. sygn. 0112-KDIL1-2.4012.273.2018.2.MR, Organ stanął na stanowisku, iż: „sprzedaż części działki nr 613/178 przeznaczonej na podstawie ww. planu jako teren leśny o pow. 0,2200 ha będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. (...) dostawa części działki nr 613/178, która przeznaczona jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako teren usług komercyjnych, oznaczony symbolem „Uc” o pow. 0,0399 ha będzie podlegać opodatkowaniu według podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%”.

Ad 2

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Gmina wskazuje, iż za transakcję dostawy Nieruchomości otrzymała wyłącznie kwotę Odszkodowania, która jest jedyną kwotą należną Gminie za oddaną z mocy prawa Działkę. Tym samym, zdaniem Gminy, należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu dostawy, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą VAT.

Zatem, jeśli kwota Odszkodowania stanowi jedyne wynagrodzenie należne Gminie z tytułu dostawy Działki, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego VAT. Przyjąć zatem należy, że wartość ustalonego Odszkodowania stanowi kwotę brutto, zawierającą „w sobie” należny VAT, który powinien być wyliczony metodą „w stu”. Ponadto, z uwagi na stanowisko zawarte w pkt 1., tj. fakt, iż dostawa nieruchomości korzysta w części ze zwolnienia spod opodatkowania VAT, kwota otrzymanego Odszkodowania w tym zakresie również będzie stanowić kwotę brutto.

Powyższy pogląd został przykładowo zaprezentowany w interpretacji indywidualnej DKIS z 24 stycznia 2020 r. o sygn. 0114-KDIP4.4012.770.2019.2.RK, w której Organ wskazał, że: „(...) jeśli kwota odszkodowania stanowi jedyne wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu dostawy Działek na rzecz Wojewody, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że wartość ustalonego odszkodowania stanowi kwotę brutto, zawierającą „w sobie” należny podatek od towarów i usług, który powinien być wyliczony metodą w „stu”.

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione także w interpretacji indywidualnej DKIS: z 15 marca 2024 r. o sygn. 0112-KDIL1-2.4012.588.2023.2.KM oraz z 16 stycznia 2025 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.615.2024.2.MR.

Podsumowując, zdaniem Gminy, Odszkodowanie uzyskane w zamian za utratę prawa własności Działki podlega opodatkowaniu VAT oraz odpowiednio w części korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT, a Gmina może podzielić wartość Działki zgodnie z jej procentowym przeznaczeniem, wynikającym z MPZP oraz wyliczyć podstawę opodatkowania VAT metodą „w stu”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Zgodnie z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra, a ponadto musi to być czynność odpłatna.

Zatem, w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów i na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Aby doszło do odpłatnej dostawy towarów z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy muszą wystąpić wszystkie elementy składające się na tę czynność, tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz otrzymania zapłaty odszkodowania z tego tytułu. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie otrzymania przez stronę wywłaszczoną zapłaty odszkodowania z tego tytułu.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Natomiast stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z dnia 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analiza powyższego prowadzi zatem do stwierdzenia, iż w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanej transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT.

Wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie mogą Państwo skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są bowiem realizowane zadania, dla realizacji których organ ten został powołany. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością, jak już powyżej wskazano, nie realizują Państwo bowiem ani zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej.

Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot – nabywcę – prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Ponadto w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tego gruntu.

Z treści wniosku wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.W wyniku decyzji Wojewody z 2022 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w części uchylonej, a w części utrzymanej w mocy decyzją Ministra Rozwoju i Technologii z 2024 r. został zatwierdzony podział działki, której byli Państwo właścicielem na 4 mniejsze działki. Jednocześnie, z mocy prawa, jedna z wydzielonych działek stała się własnością Skarbu Państwa – została wywłaszczona. Na podstawie decyzji Wojewody z 2025 r. zostało ustalone odszkodowanie z tytułu utraty prawa własności działki na Państwa rzecz. Działka stanowi grunt niezabudowany i objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z planem część działki (91%) stanowi obszar zieleni nieurządzonej (łąki i pastwiska), dla którego zapisano zakaz realizacji zabudowy. Natomiast pozostała część (9%) stanowi teren przeznaczony dla drogi głównej, jako teren pod zabudowę. Oba przeznaczenia oddzielone są linią rozgraniczającą. Działkę nabyli Państwo w roku 1999 z mocy prawa w wyniku decyzji Wojewody.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii opodatkowania/zwolnienia od podatku VAT dostawy działki w ramach wywłaszczenia za odszkodowaniem (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311).

Należy wskazać, że na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Przepis art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wskazuje, że:

Według regulacji art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W myśl art. 12 ust. 5 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 18 ust. 1 cyt. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Zgodnie z art. 23 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wskazać należy, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy w swojej treści odwołuje się bezpośrednio do regulacji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, który definiuje przedmiot opodatkowania podatkiem VAT wskazując, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Zatem, biorąc pod uwagę szczególny rodzaj dostawy towarów jakim jest przeniesienie prawa własności towarów z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa należy uznać, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Ponadto zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Zatem wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy:

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę – są zwolnione od podatku VAT.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.):

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy:

Zatem o charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument prawa miejscowego decyduje o kwalifikacji gruntu. W sytuacji, gdy dla danego terenu nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, istotna jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy o podatku od towarów i usług art. 2 pkt 33, odpowiada więc także treści orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

W związku z powyższym, ustawa o podatku od towarów i usług nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Podkreślić należy, że analiza powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy wskazuje jednoznacznie, że zwolnienie od podatku VAT obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane.

Wskazali Państwo w sprawie, że działka stanowi grunt niezabudowany i objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z planem część działki stanowi obszar zieleni nieurządzonej z zakazem zabudowy, natomiast pozostała część stanowi teren przeznaczony dla drogi głównej, tj. pod zabudowę. Oba przeznaczenia oddzielone są linią rozgraniczającą.

Mając na uwadze opis sprawy oraz ww. przepisy, należy stwierdzić, że skoro – jak wskazali Państwo – w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego istnieje linia rozgraniczająca oddzielająca część działki przeznaczoną pod zabudowę (teren przeznaczony dla drogi głównej) od części działki stanowiącej teren zieleni nieurządzonej (łąki i pastwiska), to część działki, stanowiąca teren zieleni nieurządzonej nie stanowi terenów budowlanych i tym samym dostawa ww. części działki korzysta ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Natomiast odnosząc się do dostawy części działki, która zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczona pod zabudowę (teren przeznaczony dla drogi głównej), stwierdzić należy, że ta część działki stanowi teren budowlany, o którym mowa w art. 2 pkt 33 ustawy, a zatem sprzedaż tej części działki nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować czy zaistnieją przesłanki dające prawo do zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

·towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

·brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że nabyli Państwo działkę w roku 1999 z mocy prawa w wyniku decyzji wojewody, tym samym nabycie nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto, z wniosku nie wynika aby ww. działka była przez Państwa wykorzystywana wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych.

NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, w okolicznościach niniejszej sprawy nie można mówić, że przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu działki, lub że takie prawo nie przysługiwało, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

Tym samym, nie zostały spełnione łącznie warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, niezbędne do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie.

Zatem dostawa działki w części objętej przeznaczeniem dla drogi głównej nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy, gdyż jak wskazano powyżej nie zostały spełnione warunki do zastosowania ww. zwolnień od podatku w stosunku do tej dostawy.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Należy wskazać, że ani przepisy ustawy, ani przepisy wykonawcze do ustawy nie precyzują, w jaki sposób należy ustalić podstawę opodatkowania w przypadku, gdy transakcja dotyczy dostawy nieruchomości gruntowej, która podlega opodatkowaniu różnymi stawkami podatku VAT lub częściowemu zwolnieniu z podatku VAT. Zatem, dopuszczalne są różne rozwiązania, m.in. wskazany we wniosku klucz powierzchniowy, tj. podział powierzchni nieruchomości gruntowej proporcjonalnie do powierzchni zajmowanych przez poszczególne części opodatkowane według stawki podatku od towarów i usług właściwej dla towaru będącego przedmiotem sprzedaży lub zwolnione z podatku VAT. Każda metoda, czy to oparta na kluczu wartościowym, czy też kluczu powierzchniowym jest właściwa, o ile odzwierciedla stan faktyczny.

Należy przy tym zaznaczyć, że wybór odpowiedniej metody, czy klucza podziału należy wyłącznie do podatnika, który winien sam zdecydować, czy jest to metoda obiektywna i wiarygodna w jego konkretnej sytuacji. Jeżeli zatem zastosowanie klucza podziału powierzchniowego, odzwierciedla stan faktyczny i jest w konkretnej sytuacji metodą najbardziej obiektywną i wiarygodną, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby taką metodę zastosowali Państwo do opisanej we wniosku transakcji.

Podsumowując, stwierdzam, że dostawa w ramach wywłaszczenia za odszkodowaniem jest zwolniona od podatku VAT – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy – w części działki położonej na terenach oznaczonych jako obszar zieleni nieurządzonej. Natomiast dostawa pozostałej części działki położonej na terenach przeznaczonych dla drogi głównej jest opodatkowana tym podatkiem.

Jeśli zastosowanie powierzchniowego klucza podziału działki (91%/9%) jest metodą najbardziej obiektywną i wiarygodną, mogą Państwo dla ustalenia podstawy opodatkowania podzielić wartość działki zgodnie z jej procentowym przeznaczeniem wynikającym z MPZP.

Zatem Państwa stanowisko w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 1 uznałem jako prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii sposobu obliczenia podstawy opodatkowania dla przedmiotowej dostawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Jak wynika z cytowanego powyżej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy, podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Według art. 29a ust. 6 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów, podstawa opodatkowania musi być kwotą niezawierającą podatku. Skoro bowiem podstawa opodatkowania jest kwotą, od jakiej oblicza się podatek, to sama nie może zawierać podatku. Tę cechę podstawy opodatkowania wyraża przepis art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy. Wynika z niego, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwoty podatku (należnego od danych czynności). To znaczy, że zapłata, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, jest kwotą brutto i stanowi podstawę opodatkowania dopiero po pomniejszeniu jej o należny podatek.

Zauważyć należy, że art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 168) stanowi, że:

Stosownie do treści art. 3 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy wynagrodzenie wypłacone w zamian za przeniesienie prawa własności towarów uwzględnia podatek od towarów i usług, i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług i stanowi kwotę netto.

W tym miejscu warto przypomnieć, że jak wynika z cytowanego wyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawą opodatkowania, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, przy czym podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Wysokości kwoty należnej od nabywcy, czyli ceny sprzedaży, powyższy przepis, ani inne przepisy prawa podatkowego nie regulują. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, które regulują konsekwencje publiczno-prawne dokonania sprzedaży towaru lub wyświadczenia usługi – nie mogą mieć wpływu na wysokość ceny ustalonej przez strony umowy cywilnej. Regulują bowiem, co stanowi podstawę opodatkowania, ale nie mają i nie mogą mieć wpływu na sposób jej ustalenia.

W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny – tj. czy powinna być ona uzgodniona w zawartej pomiędzy kontrahentami umowie jako wartość bez podatku VAT, tzw. cena netto, czy też wartość z podatkiem VAT, tzw. cena brutto) za sprzedawany towar, a wszelkie spory pomiędzy stronami transakcji w tym zakresie są rozstrzygane na gruncie prawa cywilnego, a nie podatkowego.

Należy również zaznaczyć, że strony powinny ewentualnie sięgnąć do odpowiednich przepisów innych gałęzi prawa. Jeśli zatem zgodnie z odpowiednimi przepisami innych gałęzi prawa lub ustaleniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, za transakcję dostawy nieruchomości otrzymują Państwo wyłącznie kwotę odszkodowania, która jest jedyną kwotą należną za oddaną z mocy prawa nieruchomość, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu dostawy, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT.

Z opisu sprawy wynika, że na podstawie decyzji Wojewody ustalone zostało odszkodowanie z tytułu utraty prawa własności działki.

Jak wskazano wyżej, sposób ustalenia podstawy opodatkowania określa art. 29a ust. 1 ustawy, który stanowi, że podstawą opodatkowania jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Jednocześnie, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje również wszelkie należności związane z zapłatą – w tym podatki i inne opłaty.

Zatem, jeżeli za transakcję dostawy działki otrzymują Państwo wyłącznie kwotę odszkodowania, która jest jedyną kwotą należną za oddaną z mocy prawa działkę, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu dostawy, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT, który powinien być wyliczony metodą w „stu”.

Jednakże dostawa działki w części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Zatem skoro kwota otrzymanego odszkodowania stanowi kwotę brutto, podstawą opodatkowania dla zwolnionej od podatku VAT dostawy części działki jest kwota odszkodowania, bez pomniejszania jej o kwotę podatku należnego.

Podsumowując, stwierdzam, że jeśli otrzymana kwota odszkodowania stanowi jedyną kwotę należną z tytułu wywłaszczenia, to kwota ta – w odniesieniu do opodatkowanej dostawy części działki – stanowi kwotę brutto zawierającą należny podatek VAT, który powinni Państwo wyliczyć metodą w „stu”. Natomiast podstawą opodatkowania dla zwolnionej od podatku VAT dostawy części działki jest kwota odszkodowania, bez pomniejszania jej o kwotę podatku należnego.

Zatem Państwa stanowisko w powyższej kwestii również uznałem jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.