Na przełomie roku trzeba uważać na rozliczenia międzyokresowe kosztów

W grudniu księgowi muszą podjąć decyzję, które koszty zaliczyć do roku 2025, a które przenieść na kolejny okres. W tym czasie jednostka podejmuje też decyzję o utworzeniu rezerw na koszty. Nie zawsze można z nich zrezygnować, ponieważ zasady rachunkowości wymagają rzetelnego ujęcia wszystkich zdarzeń dotyczących danego roku obrotowego.

Ujmowanie kosztów i przychodów zgodnie z zasadami rachunkowości jest jednym z warunków prawidłowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obowiązują tu zasady: memoriału oraz współmierności przychodów i kosztów. Księgowi powinni o tym pamiętać także wtedy, gdy jednostki oczekują uproszczeń w tym zakresie.

Zasada współmierności nakazuje ujmować zdarzenia w księgach rachunkowych w okresie sprawozdawczym, którego dotyczą. Oznacza to konieczność rozliczania w czasie zarówno kosztów, jak i przychodów. Zasada ta wpływa również na inne obszary rachunkowości, w tym na aktywowanie kosztów wytworzenia wyrobów, ujmowanie materiałów przeznaczonych do przyszłego zużycia jako zapasów oraz naliczanie odpisów amortyzacyjnych przez cały okres użytkowania środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Znaczenie praktyczne ma także sposób technicznego ujęcia kosztów, ponieważ wpływa to na wartość pozycji „Zmiana stanu produktów” w rachunku zysków i strat.

Podział RMK

Rozliczenia międzyokresowe kosztów (dalej: RMK) ujmuje się w księgach rachunkowych jako rozliczenia czynne oraz bierne. Koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych księgowi odnoszą w czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: u.r.). Dzięki czynnym RMK jednostka może wiarygodnie ustalić wynik finansowy w każdym okresie sprawozdawczym. Ze względu na zasadę ostrożności okres rozliczania kosztów nie powinien być jednak zbyt długi.

Czynne RMK nazywamy często „kosztami opłaconymi z góry”, ponieważ koszt (często także wydatek), który powstaje w bieżącym okresie, odnosi się również do okresów przyszłych. Określenie „czynne” można kojarzyć z ujęciem tych kwot w aktywach bilansu, czyli z „aktywacją” kosztów.