Interpretacja indywidualna z dnia 1 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.541.2025.1.AM

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia części podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy (…) w ramach zadania pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: „Wnioskodawca”, „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.) Gmina posiada osobowość prawną oraz zdolność do czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym Gmina realizuje zadania własne, samodzielnie lub za pośrednictwem powołanych jednostek organizacyjnych. W strukturze organizacyjnej Gminy funkcjonują jednostki budżetowe (m.in. w zakresie oświaty i pomocy społecznej) oraz zakład budżetowy zajmujący się dostawą wody i odbiorem ścieków – Zakład (…) w (…) (dalej: „Zakład”). Wszystkie jednostki budżetowe oraz zakład budżetowy podlegają centralizacji rozliczeń VAT, która została wprowadzona od stycznia 2017 r., zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych. Realizacją tych zadań w imieniu Gminy zajmuje się Zakład.

Świadczone przez Zakład usługi polegające na sprzedaży wody i odbiorze ścieków wykonywane są przy użyciu gminnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej (m.in. sieć, przepompownie, oczyszczalnie, stacje uzdatniania). Odbiorcami są zarówno podmioty zewnętrzne – mieszkańcy oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Gminy – jak i podmioty wewnętrzne (jednostki organizacyjne Gminy).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców – przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności w zakresie wykonywania zadań o charakterze publicznym, jeżeli ustawy szczególne stanowią inaczej.

Gmina ma ustawowy obowiązek zapewnienia mieszkańcom dostaw wody i odbioru ścieków (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków).

W konsekwencji realizacja tego zadania przez Gminę (bezpośrednio lub za pośrednictwem zakładu budżetowego) nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców. Jednakże sprzedaż wody i odbiór ścieków są odpłatnym świadczeniem usług, które podlegają opodatkowaniu VAT (stawka 8%). Zakład wystawia faktury VAT na rzecz odbiorców zewnętrznych. Dla celów podatkowych nie ma znaczenia, że jest to realizacja zadania publicznego – decydujące znaczenie ma odpłatność usługi.

Trybunał Sprawiedliwości UE w swoim orzecznictwie (m.in. sprawa C-280/00 Altmark) wskazuje, że świadczenie usług publicznych, takich jak dostawy wody czy odbiór ścieków, stanowi co do zasady usługi w interesie ogólnym, a nie działalność stricte komercyjną. Tym samym należy podkreślić, że sprzedaż wody i odbiór ścieków nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu prawa przedsiębiorców, lecz stanowią realizację zadania własnego gminy. Jednocześnie dla celów VAT pozostają czynnościami opodatkowanymi.

Gmina (…) złożyła wniosek o przyznanie pomocy na operację typu „(…)” w ramach poddziałania „(…)”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Przedmiotem projektu pn. „(…)” jest rozbudowa istniejącej sieci kanalizacyjnej o długości ok. (…) km.

Inwestycja ta finansowana jest ze środków Unii Europejskiej oraz środków własnych Gminy – do 100% kosztów kwalifikowanych. Podatek VAT stanowi koszt niekwalifikowany.

Efektem realizacji inwestycji będzie poprawa warunków życia mieszkańców miejscowości (...) poprzez umożliwienie odbioru ścieków komunalnych.

Budowana sieć kanalizacyjna będzie wykorzystywana do świadczenia usług odbioru ścieków na rzecz podmiotów prywatnych (mieszkańców) oraz komercyjnych (przedsiębiorców). Z tymi podmiotami Gmina będzie zawierać umowy cywilnoprawne, a świadczone usługi będą dokumentowane fakturami VAT.

Do budowanej sieci kanalizacji nie zostaną przyłączeni odbiorcy wewnętrzni (jednostki organizacyjne Gminy). Faktury za roboty budowlane dokumentujące realizację inwestycji będą wystawiane na Gminę jako nabywcę, a rozliczenia inwestycji są wyodrębnione w ewidencji.

W konsekwencji inwestycja będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT, co daje Gminie prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na jej realizację.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała możliwość odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy (…) w ramach zadania pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na inwestycję polegającą na budowie sieci kanalizacyjnej, ponieważ poniesione koszty są związane z czynnościami opodatkowanymi. Na terenie budowanej sieci kanalizacyjnej nie występują odbiorcy wewnętrzni, tj. jednostki organizacyjne Gminy, niemniej Gmina – jako podatnik VAT – w zakresie całej działalności wodno-kanalizacyjnej stosuje prewspółczynnik, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: „USG”), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 USG, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 USG). W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych (art. 7 ust. 1 pkt 3 USG).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „UPTU”), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 UPTU, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo to przysługuje wyłącznie zarejestrowanym, czynnym podatnikom VAT i tylko w odniesieniu do tych wydatków, które mają związek z czynnościami opodatkowanymi.

Gmina realizując inwestycję budowy sieci kanalizacyjnej działa jako podatnik VAT, a powstała infrastruktura będzie wykorzystywana do świadczenia usług odbioru ścieków, które są czynnościami opodatkowanymi (stawka 8%). Gmina nie dokona przekazania wybudowanej sieci innemu podmiotowi – będzie nią administrować, wystawiać faktury i rozliczać należny podatek VAT.

Jednocześnie należy podkreślić, że infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna służy co do zasady zarówno czynnościom opodatkowanym (świadczenie usług na rzecz mieszkańców i podmiotów gospodarczych), jak i nieopodatkowanym (np. dostawy wody i odbiór ścieków w budynkach użyteczności publicznej Gminy). W związku z tym zastosowanie ma art. 86 ust. 2a UPTU, który nakazuje stosowanie tzw. prewspółczynnika.

Prewspółczynnik ustalany jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania proporcji, w jakiej gminy i ich jednostki organizacyjne mogą odliczać VAT (Dz. U. z 2015 r. poz. 2193). W praktyce Gmina stosuje prewspółczynnik wyliczony dla Zakładu (…), ponieważ najlepiej odzwierciedla on faktyczną strukturę działalności w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej.

Obecnie wyliczony prewspółczynnik dla ZGK wynosi 99%. W takim właśnie procencie Gmina odlicza podatek VAT naliczony od wydatków inwestycyjnych i bieżących dotyczących infrastruktury wodno‑kanalizacyjnej. Rozwiązanie to znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych.

W konsekwencji, Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacyjnej, w wysokości odpowiadającej wyliczonemu prewspółczynnikowi, tj. 99%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

• podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli będzie wykorzystywał do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).

Art. 88 ustawy zawiera listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności:

• czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników,
• czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Wskazali Państwo, że są zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przedmiotem projektu pn. „(…)” (Projekt) jest rozbudowa istniejącej sieci kanalizacyjnej o długości ok. (…) km.

Budowana sieć kanalizacyjna będzie wykorzystywana do świadczenia usług odbioru ścieków na rzecz podmiotów prywatnych (mieszkańców) oraz komercyjnych (przedsiębiorców). Z tymi podmiotami będą Państwo zawierać umowy cywilnoprawne, a świadczone usługi będą dokumentowane fakturami. Do budowanej sieci kanalizacji nie zostaną przyłączeni odbiorcy wewnętrzni (Państwa jednostki organizacyjne).

Faktury za roboty budowlane dokumentujące realizację inwestycji będą wystawiane na Państwa jako nabywcę, a rozliczenia inwestycji są wyodrębnione w ewidencji.

W konsekwencji inwestycja będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT.

Mają Państwo wątpliwości odnośnie możliwości odliczenia podatku wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione na rozbudowę sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy w ramach realizacji Projektu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak już wskazano odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania.

Skoro jak Państwo wskazali rozliczenia inwestycji są wyodrębnione w ewidencji, a budowana sieć kanalizacyjna będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych nie są Państwo zobowiązani do stosowania w tym zakresie odliczenia części podatku VAT naliczonego z zastosowaniem art. 86 ust. 2a i następne ustawy, tj. na podstawie proporcji (prewspółczynnik)

W analizowanej sprawie powyższy warunek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy jest spełniony, ponieważ efekty Projektu, będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem są Państwo uprawnieni do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki dotyczące realizacji projektu pn. „(…)”, którego efekty będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych.

Mogą Państwo zrealizować to prawo pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

W interpretacji oparłem się na informacjach przedstawionych przez Państwa w opisie sprawy, że wniosek dotyczy Projektu, którego efekty będą wykorzystywane do świadczenia odpłatnych usług odbioru ścieków od Odbiorców zewnętrznych, tj. wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz że do budowanej sieci kanalizacyjnej nie zostaną podłączeni odbiorcy wewnętrzni, tj. Państwa jednostki organizacyjne. Ponadto rozliczenia inwestycji są wyodrębnione w ewidencji.

W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy od przedstawionego we wniosku opisu sprawy interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.