Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.336.2025.2.MM
Rozwiązanie umowy dożywocia zawartej w formie aktu notarialnego nie stanowi podstawy żądania zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku braku zaistnienia przesłanek z art. 11 tej ustawy.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
29 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 21 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 października 2025 r. (data wpływu 31 października 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W celu pomocy kuzynce, która wraz z mężem nie posiadają dzieci, zgodziła się Pani przyjąć zapis majątku w zamian za sprawowanie opieki. W wyniku zawartej umowy uiściła Pani podatek od nabycia majątku (podatek od spadków i darowizn – winno być: podatek od czynności cywilnoprawnych).
Po około roku sytuacja osobista uległa zmianie – stan zdrowia Pani matki (osoby leżącej) znacznie się pogorszył, co wymaga od Pani stałej opieki. Na skutek opieki nad matką (dźwiganie, podnoszenie) pogorszył się także Pani stan zdrowia.
W związku z tym była Pani zmuszona zrezygnować z przyjętego majątku i nie doszło do definitywnego wzbogacenia się po Pani stronie.
W uzupełnieniu wniosku wyjaśniła Pani, że majątek nabyła Pani 1 października 2024 r. na postawie aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej (…) w (…), gdzie została sporządzona umowa o dożywocie.
Na podstawie umowy o dożywocie nabyła Pani działkę nr (...) w (…). Była to działka o powierzchni ... ha, na której znajduje się budynek mieszkalny o wartości (...) zł (...).
W związku z nabyciem majątku od kuzynki w zamian za sprawowanie opieki zapłaciła Pani podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości (...) zł (...).
Zwróciła Pani kuzynce majątek 11 września 2025 r. na podstawie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej (…) w (…), gdzie zostało sporządzone rozwiązanie umowy o dożywocie.
Pytanie
Czy w opisanej sytuacji, w związku z rezygnacją z zapisanego majątku, istnieje możliwość uzyskania zwrotu w całości lub w części podatku od spadków i darowizn (wino być: podatku od czynności cywilnoprawnych), który został przez Panią uiszczony?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, skoro ostatecznie nie doszło do definitywnego przysposobienia (winno być: przysporzenia) majątkowego po Pani stronie (zrezygnowała Pani z zapisanego Pani majątku), powinna Pani mieć możliwość ubiegania się o zwrot zapłaconego podatku od spadków i darowizn (winno być: podatku od czynności cywilnoprawnych).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):
Podatkowi podlegają umowy dożywocia.
Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.).
Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu:
Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Stosownie do treści art. 4 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży – przy umowie dożywocia – na nabywcy własności nieruchomości.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie dożywocia – wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą: od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny – przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.
Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy:
Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wynika, że 1 października 2024 r. zawarła Pani umowę o dożywocie. Pani kuzynka przeniosła na Panią własność swojej nieruchomości w zamian za sprawowanie opieki. Z tytułu zawarcia umowy o dożywocie zapłaciła Pani podatek od czynności cywilnoprawnych. Ze względu na pogorszenie się stanu zdrowia Pani matki, a w konsekwencji również stanu Pani zdrowia, musiała Pani zrezygnować z przejętego majątku. W dniu 11 września 2025 r. doszło do zawarcia umowy o rozwiązanie umowy o dożywocie, na podstawie której zwróciła Pani kuzynce nieruchomość.
Pani wątpliwości budzi kwestia, czy w związku rozwiązaniem umowy o dożywicie, należy się Pani zwrot podatku pobranego przy zawarciu umowy o dożywocie. W tym miejscu należy wyjaśnić, że z tytułu zawarcia umowy o dożywocie zapłaciła Pani podatek od czynności cywilnoprawnych, co zresztą potwierdziła Pani w odpowiedzi na wezwanie. Zatem zawarte przez Panią w pytaniu i własnym stanowisku sformułowanie „podatek od spadków i darowizn”, uznano za pomyłkę.
Stoi Pani na stanowisku, że skoro nie doszło po Pani stronie do definitywnego przysporzenia majątkowego, to powinna Pani mieć możliwość ubiegania się o zwrot zapłaconego podatku – podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli:
1) uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
2) nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
3) (uchylony)
3a) spółka nie została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców lub wysokość kapitału zakładowego spółki kapitałowej została zarejestrowana w kwocie niższej niż określała umowa spółki - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym;
4) podwyższenie kapitału zakładowego spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału zakładowego ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
5) nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Analiza powyższego przepisu wskazuje, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia sytuacji, w których możliwy jest zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem tylko zajście jednej z wymienionych w nim przesłanek uprawnia do żądania zwrotu zapłaconego podatku.
W sytuacji przedstawionej we wniosku, żadne ze zdarzeń opisanych w art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie nastąpiło. Jak wynika z wniosku, umowa dożywocia nie została zawarta pod warunkiem zawieszającym, od którego uzależniono by jej wykonanie.
Wskazała Pani bowiem jednoznacznie, że nastąpiło rozwiązanie umowy dożywocia zawartej 1 października 2024 r. Zatem rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia, na skutek zgodnych oświadczeń stron, nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku. Oznacza to, że rozwiązanie ww. umowy nie uzasadnia zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podstawy do zwrotu nie występują również na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej. Wprawdzie stosownie do uregulowań zawartych w art. 75 Ordynacji podatkowej podatnik może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku, jeżeli uważa, że płatnik pobrał podatek nienależnie lub też sam dokonał wpłaty nienależnego podatku. Jednakże z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty można wystąpić wówczas, gdy istotnie podatek został zapłacony bezpodstawnie, tj. nie istniał obowiązek jego uiszczenia.
Jak powyżej wykazano – 1 października 2024 r. została zawarta umowa dożywocia. Zawarcie takiej umowy rodzi obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zasadnie – w opisanej we wniosku sytuacji – podatek ten został w przeszłości zapłacony. To oznacza, że brak jest podstaw do występowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, jak również do wystąpienia o zwrot podatku na mocy art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?