Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 18 grudnia 2025 r. Integritetsskyddsmyndigheten przeciwko AB Storstockholms Lokaltrafik., sygn. C-422/24
Artykuły 13 i 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WEnależy interpretować w ten sposób, że:w sytuacji, w której dane osobowe są zbierane przy użyciu kamer nasobnych noszonych przez kontrolerów w środkach transportu publicznego, informowanie osób, których dane dotyczą, reguluje art. 13 tego rozporządzenia, a nie jego art. 14.
Wydanie tymczasowe
PLWYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)
z dnia 18 grudnia 2025 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Ochrona danych osobowych – Rozporządzenie (UE) 2016/679 – Artykuły 13 i 14 – Zakres stosowania – Dane osobowe zbierane przy użyciu kamery nasobnej noszonej przez kontrolerów w środkach transportu publicznego – Podstawa prawna ciążącego na administratorze obowiązku poinformowania osoby, której dane dotyczą
W sprawie C‑422/24
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Högsta förvaltningsdomstolen (najwyższy sąd administracyjny, Szwecja) postanowieniem z dnia 13 czerwca 2024 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 17 czerwca 2024 r., w postępowaniu:
Integritetsskyddsmyndigheten
przeciwko
AB Storstockholms Lokaltrafik,
TRYBUNAŁ (pierwsza izba),
w składzie: F. Biltgen, prezes izby, T. von Danwitz (sprawozdawca), wiceprezes Trybunału, I. Ziemele, A. Kumin i S. Gervasoni, sędziowie,
rzecznik generalny: L. Medina,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu Integritetsskyddsmyndigheten – C. Agnehall, A. Persson i D. Törngren, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu AB Storstockholms Lokaltrafik – J. Forzelius, advokat, i G. Tranvik, biträdande jurist,
– w imieniu rządu duńskiego – D. Elkan, C.A.-S. Maertens, J. Sandvik Loft i M. Jespersen, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu austriackiego – A. Posch, J. Schmoll i C. Gabauer, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej – A. Bouchagiar, C. Faroghi i H. Kranenborg, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzeczniczki generalnej na posiedzeniu w dniu 1 sierpnia 2025 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 13 i 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych) (Dz.U. 2016, L 119, s. 1, zwanego dalej „RODO”).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Integritetsskyddsmyndigheten (urzędem ochrony danych, Szwecja, zwanym dalej „Urzędem”) a AB Storstockholms Lokaltrafik (zwaną dalej „SL”), szwedzką spółką akcyjną prowadzącą działalność w zakresie transportu publicznego, w przedmiocie administracyjnej sankcji pieniężnej nałożonej na tę spółkę z tytułu naruszenia art. 13 RODO przy zbieraniu danych osobowych przy użyciu kamery nasobnej noszonej przez kontrolerów pracujących dla tej spółki.
Ramy prawne
3 Motywy 60 i 61 RODO mają następujące brzmienie:
„(60) Zasady rzetelnego i przejrzystego przetwarzania wymagają, by osoba, której dane dotyczą, była informowana o prowadzeniu operacji przetwarzania i o jej celach. Administrator powinien podać osobie, której dane dotyczą, wszelkie inne informacje niezbędne do zapewnienia rzetelności i przejrzystości przetwarzania, uwzględniając konkretne okoliczności i konkretny kontekst przetwarzania danych osobowych. Ponadto należy poinformować osobę, której dane dotyczą, o fakcie profilowania oraz o konsekwencjach takiego profilowania. Jeżeli gromadzi się dane osobowe od osoby, której dane dotyczą, należy ją też poinformować, czy ma ona obowiązek je podać, oraz o konsekwencjach ich niepodania. Informacje te można przekazać w połączeniu ze standardowymi znakami graficznymi, które w widoczny, zrozumiały i czytelny sposób przedstawią sens zamierzonego przetwarzania. Jeżeli znaki te są przedstawione elektronicznie, powinny nadawać się do odczytu maszynowego.
(61) Informacje o przetwarzaniu danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, należy przekazać tej osobie w momencie zbierania danych, a jeżeli danych nie uzyskuje się od osoby, której dane dotyczą, lecz z innego źródła – w rozsądnym terminie, zależnie od okoliczności. Jeżeli dane osobowe można zgodnie z prawem ujawnić innemu odbiorcy, należy poinformować o tym osobę, której dane dotyczą, w momencie pierwszorazowego ujawnienia danych temu odbiorcy. Jeżeli administrator planuje przetwarzać dane osobowe w celu innym niż cel, w który[m] dane osobowe zostały zebrane, powinien on przed takim dalszym przetwarzaniem poinformować osobę, której dane dotyczą, o tym innym celu oraz dostarczyć jej innych niezbędnych informacji. Jeżeli osobie, której dane dotyczą, nie można podać pochodzenia danych osobowych, ponieważ korzystano z różnych źródeł, informacje należy przedstawić w sposób ogólny”.
4 Artykuł 5 RODO, zatytułowany „Zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych”, przewiduje:
„1. Dane osobowe muszą być:
a) przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą (»zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość«);
[…]
c) adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane (»minimalizacja danych«);
[…]”.
5 Artykuł 12 RODO, zatytułowany „Przejrzyste informowanie i przejrzysta komunikacja oraz tryb wykonywania praw przez osobę, której dane dotyczą”, ma następujące brzmienie:
„1. Administrator podejmuje odpowiednie środki, aby w zwięzłej, przejrzystej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie, jasnym i prostym językiem – […] – udzielić osobie, której dane dotyczą, wszelkich informacji, o których mowa w art. 13 i 14, oraz prowadzić z nią wszelką komunikację na mocy art. 15–22 i 34 w sprawie przetwarzania. Informacji udziela się na piśmie lub w inny sposób, w tym w stosownych przypadkach – elektronicznie. […]
[…]
5. […] Jeżeli żądania osoby, której dane dotyczą, są ewidentnie nieuzasadnione lub nadmierne, w szczególności ze względu na swój ustawiczny charakter, administrator może:
[…]
b) odmówić podjęcia działań w związku z żądaniem.
Obowiązek wykazania, że żądanie ma ewidentnie nieuzasadniony lub nadmierny charakter, spoczywa na administratorze.
[…]”.
6 Artykuł 13 RODO, zatytułowany „Informacje podawane w przypadku zbierania danych od osoby, której dane dotyczą”, stanowi:
„1. Jeżeli dane osobowe osoby, której dane dotyczą, zbierane są od tej osoby, administrator podczas pozyskiwania danych osobowych podaje jej wszystkie następujące informacje:
a) swoją tożsamość i dane kontaktowe oraz, gdy ma to zastosowanie, tożsamość i dane kontaktowe swojego przedstawiciela;
b) gdy ma to zastosowanie – dane kontaktowe inspektora ochrony danych;
c) cele przetwarzania danych osobowych oraz podstawę prawną przetwarzania;
d) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub przez stronę trzecią;
e) informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją;
f) gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję [Europejską] odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi, wzmiankę o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz informację o sposobach uzyskania kopii tych zabezpieczeń lub o miejscu ich udostępnienia.
2. Poza informacjami, o których mowa w ust. 1, podczas pozyskiwania danych osobowych administrator podaje osobie, której dane dotyczą, następujące inne informacje niezbędne do zapewnienia rzetelności i przejrzystości przetwarzania:
a) okres, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;
b) informacje o prawie do żądania od administratora dostępu do danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania lub o prawie do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także o prawie do przenoszenia danych;
c) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) lub art. 9 ust. 2 lit. a) – informacje o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
d) informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;
e) informację, czy podanie danych osobowych jest wymogiem ustawowym lub umownym lub warunkiem zawarcia umowy oraz czy osoba, której dane dotyczą, jest zobowiązana do ich podania i jakie są ewentualne konsekwencje niepodania danych;
f) informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4, oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
3. Jeżeli administrator planuje dalej przetwarzać dane osobowe w celu innym niż cel, w którym dane osobowe zostały zebrane, przed takim dalszym przetwarzaniem informuje on osobę, której dane dotyczą, o tym innym celu oraz udziela jej wszelkich innych stosownych informacji, o których mowa w ust. 2.
4. Ust[ępy] 1, 2 i 3 nie mają zastosowania, gdy – i w zakresie, w jakim – osoba, której dane dotyczą, dysponuje już tymi informacjami”.
7 Zgodnie z art. 14 RODO, zatytułowanym „Informacje podawane w przypadku pozyskiwania danych osobowych w sposób inny niż od osoby, której dane dotyczą”:
„1. Jeżeli danych osobowych nie pozyskano od osoby, której dane dotyczą, administrator podaje osobie, której dane dotyczą, następujące informacje:
a) swoją tożsamość i dane kontaktowe oraz, gdy ma to zastosowanie, tożsamość i dane kontaktowe swojego przedstawiciela;
b) gdy ma to zastosowanie – dane kontaktowe inspektora ochrony danych;
c) cele przetwarzania, do których mają posłużyć dane osobowe, oraz podstawę prawną przetwarzania;
d) kategorie odnośnych danych osobowych;
e) informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją;
f) gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych odbiorcy w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi, wzmiankę o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz informację o sposobach uzyskania kopii tych zabezpieczeń lub o miejscu ich udostępnienia.
2. Poza informacjami, o których mowa w ust. 1, administrator podaje osobie, której dane dotyczą, następujące informacje niezbędne do zapewnienia rzetelności i przejrzystości przetwarzania wobec osoby, której dane dotyczą:
a) okres, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;
b) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub przez stronę trzecią;
c) informacje o prawie do żądania od administratora dostępu do danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz o prawie do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także o prawie do przenoszenia danych;
d) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) lub art. 9 ust. 2 lit. a) – informacje o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
e) informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;
f) źródło pochodzenia danych osobowych, a gdy ma to zastosowanie – czy pochodzą one ze źródeł publicznie dostępnych;
g) informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4, oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, administrator podaje:
a) w rozsądnym terminie po pozyskaniu danych osobowych – najpóźniej w ciągu miesiąca – mając na uwadze konkretne okoliczności przetwarzania danych osobowych;
b) jeżeli dane osobowe mają być stosowane do komunikacji z osobą, której dane dotyczą – najpóźniej przy pierwszej takiej komunikacji z osobą, której dane dotyczą; lub
c) jeżeli planuje się ujawnić dane osobowe innemu odbiorcy – najpóźniej przy ich pierwszym ujawnieniu.
4. Jeżeli administrator planuje dalej przetwarzać dane osobowe w celu innym niż cel, w którym te dane zostały pozyskane, przed takim dalszym przetwarzaniem informuje on osobę, której dane dotyczą, o tym innym celu oraz udziela jej wszelkich innych stosownych informacji, o których mowa w ust. 2.
5. Ust[ępy] 1– 4 nie mają zastosowania, gdy – i w zakresie, w jakim:
a) osoba, której dane dotyczą, dysponuje już tymi informacjami;
b) udzielenie takich informacji okazuje się niemożliwe lub wymagałoby niewspółmiernie dużego wysiłku; w szczególności w przypadku przetwarzania do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych, z zastrzeżeniem warunków i zabezpieczeń, o których mowa w art. 89 ust. 1, lub o ile obowiązek, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, może uniemożliwić lub poważnie utrudnić realizację celów takiego przetwarzania. W takich przypadkach administrator podejmuje odpowiednie środki, by chronić prawa i wolności oraz prawnie uzasadnione interesy osoby, której dane dotyczą, w tym udostępnia informacje publicznie;
c) pozyskiwanie lub ujawnianie jest wyraźnie uregulowane prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, któremu podlega administrator, przewidującym odpowiednie środki chroniące prawnie uzasadnione interesy osoby, której dane dotyczą; lub
d) dane osobowe muszą pozostać poufne zgodnie z obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej przewidzianym w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego, w tym ustawowym obowiązkiem zachowania tajemnicy”.
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
8 SL jest operatorem usług transportu publicznego w Sztokholmie (Szwecja). Spółka ta wyposażyła swoich kontrolerów w kamery nasobne służące do nagrywania pasażerów, którzy podczas kontroli biletów nie posiadają ważnego biletu i na których w związku z tym nakładana jest opłata dodatkowa. Kamery te są wykorzystywane w celu zapobiegania groźbom i aktom przemocy wobec kontrolerów oraz dokumentowania takich przypadków, a także w celu weryfikowania tożsamości pasażerów, na których taka opłata dodatkowa jest nakładana.
9 W toku prowadzonych czynności nadzorczych Urząd zbadał, czy przetwarzanie przez SL danych osobowych przy użyciu kamer nasobnych odbywa się zgodnie z przepisami RODO. W czerwcu 2021 r. wydał on decyzję, z której wynika, że kontrolerzy noszą kamery przez całą zmianę roboczą i że kamery te w sposób ciągły utrwalają obraz i dźwięk w postaci filmów.
10 Kamery te są wyposażone w tzw. pamięć cykliczną, co oznacza, że po upływie pewnego czasu dochodzi do jej automatycznego czyszczenia ze wszystkich utrwalonych treści. Wskutek tego procesu czyszczenia utrwalony materiał zostaje usunięty. Początkowo utrwalony materiał był zachowywany przez dwie minuty, ale w okresie, w którym Urząd prowadził czynności nadzorcze, czas ten skrócono do jednej minuty. Kontrolerzy mogą jednak poprzez naciśnięcie przycisku wstrzymać działanie funkcji automatycznego czyszczenia i w ten sposób zapewnić, że utrwalone dane nie będą usuwane. W takim przypadku informacje zachowane w kamerze są przechowywane również z wykorzystaniem funkcji wcześniejszego nagrywania, która pozwala na utrwalenie informacji z minuty poprzedzającej moment, w którym kontroler nacisnął przycisk. Kontrolerom polecono wstrzymywać działanie funkcji automatycznego czyszczenia zawsze, gdy nakładana jest opłata dodatkowa, a także w przypadku kierowania wobec nich gróźb.
11 Urząd – poza poczynieniem tych ustaleń dotyczących wykorzystywania i działania kamer nasobnych – uznał w swojej decyzji, że od grudnia 2018 r. do dnia wydania tej decyzji w czerwcu 2021 r. SL przetwarzała dane osobowe, wykorzystując przy kontroli biletów kamery nasobne, z naruszeniem szeregu przepisów RODO. W ocenie Urzędu SL nie podawała osobom, których dane dotyczą, wystarczających informacji, co stanowiło uchybienie art. 13 RODO. W rezultacie Urząd nałożył na SL administracyjną sankcję pieniężną w łącznej kwocie 16 mln SEK (koron szwedzkich, około 1 420 670 EUR), w tym 4 mln SEK (około 355 188 EUR) z tytułu podawania osobom, których dane dotyczą, niewystarczających informacji.
12 Förvaltningsrätten i Stockholm (sąd administracyjny w Sztokholmie, Szwecja), do którego SL wniosła skargę na decyzję Urzędu, oddalił tę skargę w zakresie, w jakim dotyczyła ona sankcji nałożonej na tę spółkę z tytułu podawania osobom, których dane dotyczą, niewystarczających informacji.
13 SL wniosła następnie apelację do Kammarrätten i Stockholm (apelacyjnego sądu administracyjnego w Sztokholmie, Szwecja), który uchylił wyrok sądu pierwszej instancji oraz decyzję Urzędu w zakresie dotyczącym nałożenia na nią tej sankcji. Kammarrätten i Stockholm (apelacyjny sąd administracyjny w Sztokholmie) orzekł, powołując się na wyrok z dnia 11 grudnia 2014 r., Ryneš (C‑212/13, EU:C:2014:2428), że art. 13 RODO nie ma zastosowania do zawisłego przed nim sporu, w związku z czym Urząd nie miał podstaw do tego, by nałożyć na SL administracyjną sankcję pieniężną z tytułu naruszenia tego przepisu.
14 Urząd wniósł skargę kasacyjną na wyrok Kammarrätten i Stockholm (apelacyjnego sądu administracyjnego w Sztokholmie) do Högsta förvaltningsdomstolen (najwyższego sądu administracyjnego, Szwecja), który jest sądem odsyłającym, żądając uchylenia tego wyroku w zakresie dotyczącym sankcji nałożonej na tę spółkę z tytułu podawania osobom, których dane dotyczą, niewystarczających informacji.
15 Sąd odsyłający zauważa przede wszystkim, że należy rozstrzygnąć, czy w przypadku gdy dane osobowe są zbierane przy użyciu kamery nasobnej, zastosowanie znajduje art. 13 RODO, czy też art. 14 tego rozporządzenia. W jego ocenie odpowiedź na to pytanie jest niezbędna z dwóch względów. Po pierwsze, trzeba ustalić, jakie informacje należy podać osobie, której dane dotyczą, w którym momencie powstaje obowiązek poinformowania tej osoby oraz jakie są wyjątki od tego obowiązku. Po drugie, trzeba rozstrzygnąć, czy Urząd był uprawniony do nałożenia na SL administracyjnej sankcji pieniężnej na tej podstawie, że spółka ta nie dopełniła przewidzianego w art. 13 RODO obowiązku poinformowania.
16 Następnie w ocenie sądu odsyłającego nie jest również jasne, w jakim stopniu różnice zachodzące między art. 13 i 14 RODO, jeżeli chodzi o zakres określonego w tych przepisach obowiązku poinformowania, należy brać pod uwagę przy rozstrzyganiu, który z nich znajduje zastosowanie do konkretnego rodzaju zbierania danych osobowych. W tym względzie uściśla on, że strony nie są zgodne co do wniosków, jakie należy z tych różnic wywieść.
17 Wreszcie sąd odsyłający zastanawia się nad znaczeniem, jakie należy przypisać wytycznym w sprawie przejrzystości na podstawie rozporządzenia 2016/679, przyjętym w dniu 29 listopada 2017 r., w brzmieniu zmienionym w dniu 11 kwietnia 2018 r., przez grupę roboczą powołaną na podstawie art. 29 dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. 1995, L 281, s. 31), które to wytyczne przewidują w pkt 26, że art. 13 RODO ma zastosowanie do monitoringu wizyjnego.
18 W tym kontekście Högsta förvaltningsdomstolen (najwyższy sąd administracyjny) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:
„Czy w przypadku gdy dane osobowe są pozyskiwane przy użyciu kamery nasobnej, zastosowanie znajduje art. 13, czy też art. 14 RODO?”.
W przedmiocie wniosku o otwarcie ustnego etapu postępowania na nowo
19 W następstwie przedstawienia opinii przez rzeczniczkę generalną w dniu 1 sierpnia 2025 r. SL pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 23 września 2025 r. wniosła o otwarcie ustnego etapu postępowania na nowo zgodnie z art. 83 regulaminu postępowania przed Trybunałem.
20 W uzasadnieniu tego wniosku SL podnosi, że okoliczności faktyczne sprawy w postępowaniu głównym oraz kwestia znaczenia, jakie wydane w tej sprawie orzeczenie miałoby dla administratorów korzystających z urządzeń monitoringu wizyjnego, nie zostały przed Trybunałem wystarczająco wyjaśnione. Uważa ona w szczególności, że w opinii przedstawionej przez rzeczniczkę generalną nie rozgraniczono prawidłowo zakresów stosowania, odpowiednio, art. 13 i 14 RODO.
21 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 252 akapit drugi TFUE rzecznik generalny publicznie przedstawia, przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności, uzasadnione opinie w sprawach, które zgodnie ze statutem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wymagają jego zaangażowania. Trybunał nie jest związany ani opinią, ani uzasadnieniem prowadzącym do wniosków, które rzecznik generalny formułuje w opinii (wyrok z dnia 4 września 2025 r., Nissan Iberia, C‑21/24, EU:C:2025:659, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).
22 Należy również w tym kontekście zaznaczyć, że statut Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz regulamin postępowania nie przyznają stronom ani innym podmiotom określonym w art. 23 tego statutu możliwości przedkładania uwag w odpowiedzi na opinię przedstawioną przez rzecznika generalnego. Okoliczność, że strona lub taki inny podmiot nie zgadzają się z opinią rzecznika generalnego, bez względu na to, jakie kwestie porusza on w tej opinii, nie może zatem sama w sobie stanowić powodu uzasadniającego otwarcie ustnego etapu postępowania na nowo (wyrok z dnia 4 września 2025 r., Nissan Iberia, C‑21/24, EU:C:2025:659, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).
23 Wynika stąd, że złożonego przez SL wniosku o otwarcie ustnego etapu postępowania na nowo – z uwagi na to, iż jego celem jest umożliwienie jej ustosunkowania się do stanowiska zajętego przez rzeczniczkę generalną w opinii – nie można uwzględnić.
24 Niemniej jednak na mocy art. 83 regulaminu postępowania Trybunał może, w każdej chwili, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, postanowić o otwarciu ustnego etapu postępowania na nowo, w szczególności jeśli uzna, że okoliczności zawisłej przed nim sprawy nie są wystarczająco wyjaśnione, lub jeśli po zamknięciu ustnego etapu postępowania strona przedstawiła nowy fakt mogący mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia Trybunału, lub też jeśli sprawa ma zostać rozstrzygnięta na podstawie argumentu, który nie był przedmiotem dyskusji między stronami lub innymi podmiotami określonymi w art. 23 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
25 W niniejszym przypadku Trybunał uznał jednak, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzeczniczki generalnej, że dysponuje wszystkimi informacjami niezbędnymi do udzielenia odpowiedzi na pytanie zadane przez sąd odsyłający i że niniejsza sprawa nie wymaga rozstrzygnięcia na podstawie argumentu, który nie był przedmiotem dyskusji między zainteresowanymi podmiotami. Ponadto we wniosku o otwarcie ustnego etapu postępowania na nowo nie ujawniono żadnego nowego faktu mogącego mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia, jakie Trybunał ma wydać w tej sprawie.
26 W tych okolicznościach nie zachodzi potrzeba zarządzania otwarcia ustnego etapu postępowania na nowo.
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
27 Poprzez swoje pytanie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 13 i 14 RODO należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, w której dane osobowe są zbierane przy użyciu kamer nasobnych noszonych przez kontrolerów w środkach transportu publicznego, informowanie osób, których dane dotyczą, reguluje art. 13 RODO, czy też w ten sposób, że reguluje je jego art. 14.
28 Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału należy wziąć pod uwagę nie tylko brzmienie tych przepisów, lecz także ich kontekst oraz cele regulacji, której stanowią one część (wyrok z dnia 28 listopada 2024 r., Másdi, C‑169/23, EU:C:2024:988, pkt 39).
29 W pierwszej kolejności, co się tyczy brzmienia art. 13 i 14 RODO, należy przypomnieć, że przedmiotowy zakres stosowania art. 14 RODO określono w sposób negatywny w stosunku do przedmiotowego zakresu stosowania art. 13 tego rozporządzenia. Jak wynika z samych tytułów tych przepisów, art. 13 odnosi się do informacji podawanych w przypadku zbierania danych osobowych od osoby, której dane dotyczą, zaś art. 14 – do informacji podawanych w przypadku pozyskiwania danych osobowych w sposób inny niż od osoby, której dane dotyczą (wyrok z dnia 28 listopada 2024 r., Másdi, C‑169/23, EU:C:2024:988, pkt 48).
30 Przy rozgraniczaniu zakresów stosowania, odpowiednio, wspomnianych art. 13 i 14 RODO nie ma rozstrzygającego znaczenia okoliczność, że w niektórych wersjach językowych art. 14 RODO, w szczególności w szwedzkiej wersji językowej, nie powtórzono określenia „zbierane” („samlas in”) zawartego w art. 13 owego rozporządzenia.
31 Z utrwalonego orzecznictwa wynika bowiem, że przepisy prawa Unii należy interpretować i stosować w sposób jednolity w świetle wersji sporządzonych we wszystkich językach Unii Europejskiej, a w przypadku rozbieżności między tymi różnymi wersjami dany przepis należy interpretować z uwzględnieniem ogólnej systematyki i celu regulacji, której stanowi on część [wyrok z dnia 13 lutego 2025 r., Verbraucherzentrale Berlin (Pojęcie początkowego okresu zobowiązania), C‑612/23, EU:C:2025:82, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo].
32 W tym względzie Trybunał wyjaśnił już w odniesieniu do użycia w art. 14 ust. 5 lit. c) RODO określenia „pozyskiwanie” („erhållande”), którym w szwedzkiej wersji językowej posłużono się również w tytule tego art. 14, a także w jego ust. 1 („erhållits”), że określenie to odnosi się w istocie do danych „zbieranych” od osoby innej niż osoba, której dane dotyczą, oraz do tych, które administrator sam na podstawie takich danych wygenerował w ramach wykonywania swoich zadań (zob. podobnie wyrok z dnia 28 listopada 2024 r., Másdi, C‑169/23, EU:C:2024:988, pkt 47).
33 Ponadto, jak zauważyła rzeczniczka generalna w pkt 28 opinii, pojęcie danych „zbieranych” od osoby, której dane dotyczą, w rozumieniu art. 13 ust. 1 RODO wymaga szczególnego działania nie ze strony tej osoby, lecz wyłącznie ze strony administratora, w związku z czym stopień aktywności osoby, której dane dotyczą, jest obojętny dla rozgraniczenia zakresu stosowania tego przepisu od zakresu stosowania art. 14 tego rozporządzenia.
34 Na ten wzgląd zwrócono również uwagę w wytycznych w sprawie przejrzystości, o których mowa w pkt 17 niniejszego wyroku i z których wynika, że art. 13 RODO ma zastosowanie wtedy, gdy osoba, której dane dotyczą, świadomie przekazuje dane osobowe administratorowi lub gdy ten zbiera dane od tej osoby w drodze obserwacji, w szczególności przy użyciu kamer.
35 Uwzględniając brzmienie art. 14 ust. 2 lit. f) RODO, odczytywanego w świetle motywu 61 tego rozporządzenia, należy uznać, że jedynie źródło zbieranych danych osobowych stanowi stosowne kryterium przy rozgraniczaniu zakresów stosowania, odpowiednio, art. 13 i 14 RODO. Zgodnie bowiem z treścią wspomnianego art. 14 ust. 2 lit. f), jeżeli danych nie pozyskano od osoby, której dane dotyczą, administrator musi poinformować ją o źródle pochodzenia danych osobowych.
36 Wynika stąd, że wykładnia literalna art. 13 i 14 RODO, odczytywanych w świetle motywu 61 tego rozporządzenia, przemawia za stosowaniem do zbierania danych osobowych przy użyciu kamery nasobnej art. 13, ponieważ w takim przypadku dane te są pozyskiwane nie ze źródła innego niż osoba, której dane dotyczą, lecz bezpośrednio od niej.
37 W drugiej kolejności taka wykładnia znajduje potwierdzenie w kontekście, w jaki przepisy te się wpisują.
38 W tym względzie z art. 5 RODO wynika, że przetwarzanie danych osobowych musi w szczególności spełniać konkretne wymogi w zakresie przejrzystości względem osoby, której przetwarzanie dotyczy [wyrok z dnia 11 lipca 2024 r., Meta Platforms Ireland (Powództwo przedstawicielskie), C‑757/22, EU:C:2024:598, pkt 53].
39 Jak zauważyła w istocie Komisja w swoich uwagach na piśmie, art. 13 RODO, ustanawiając wymóg przekazania osobie, której dane dotyczą, informacji, o których w nim mowa, w momencie ich pozyskania, nadaje konkretny kształt prawu tej osoby do uzyskania informacji. Natomiast art. 14 tego rozporządzenia przyjęto w celu uwzględnienia sytuacji, w których administrator nie znajduje się w bezpośrednim kontakcie z osobą, której dane dotyczą, lecz pozyskuje dane osobowe z innego źródła, w związku z czym przekazanie informacji, o których mowa w tym przepisie, w momencie ich pozyskania jest w praktyce utrudnione, a wręcz niemożliwe. Pośredni charakter takiego pozyskiwania danych stanowi zatem uzasadnienie przewidzianej w tym ostatnim przepisie możliwości odsunięcia w czasie momentu, w którym należy dopełnić spoczywającego na owym administratorze obowiązku poinformowania.
40 W trzeciej kolejności art. 13 i 14 RODO należy interpretować w świetle celu tego rozporządzenia, który polega w szczególności na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony podstawowych praw i wolności osób fizycznych, a zwłaszcza ich prawa do ochrony danych osobowych, zapisanego w art. 16 TFUE i zagwarantowanego jako prawo podstawowe w art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, które uzupełnia prawo do życia prywatnego zagwarantowane w jej art. 7 (wyrok z dnia 27 lutego 2025 r., Dun & Bradstreet Austria i in., C‑203/22, EU:C:2025:117, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo).
41 Gdyby zaś przyjąć, że art. 14 RODO ma zastosowanie w przypadku zbierania danych osobowych przy użyciu kamery nasobnej, wówczas osoba, której dane dotyczą, nie otrzymałaby żadnych informacji na etapie ich zbierania, mimo że jest ona źródłem tych danych, co pozwalałoby administratorowi nie podawać informacji wspomnianej osobie niezwłocznie. W związku z tym taka wykładnia niosłaby za sobą ryzyko, że osoba, której dane dotyczą, nie będzie świadoma, iż dochodzi do zbierania danych osobowych, a także ryzyko ukrytych praktyk monitoringu. Taka konsekwencja byłaby nie do pogodzenia z celem, o którym mowa w poprzednim punkcie, a który polega na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony podstawowych praw i wolności osób fizycznych.
42 Niemniej jednak należy zauważyć, że cel ten nie stoi na przeszkodzie temu, by – jak przewidują wytyczne 3/2019 Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo, przyjęte w dniu 29 stycznia 2020 r. – obowiązki w zakresie informowania wynikające z art. 13 RODO były wypełniane w ramach podejścia wielowarstwowego. Zgodnie z tymi wytycznymi najważniejsze informacje przeznaczone dla osoby, której dane dotyczą, mogą zostać umieszczone na znaku ostrzegawczym (pierwsza warstwa), zaś pozostałe informacje obowiązkowe mogą zostać tej osobie podane, w sposób odpowiedni i kompletny, w miejscu łatwo dostępnym (druga warstwa).
43 Wreszcie, aby ustosunkować się do wątpliwości wyrażonych przez Kammarrätten i Stockholm (apelacyjny sąd administracyjny w Sztokholmie) co do zakresu pkt 34 wyroku z dnia 11 grudnia 2014 r., Ryneš (C‑212/13, EU:C:2014:2428), wspomnianego w pkt 13 niniejszego wyroku, należy jeszcze wyjaśnić, że we wspomnianym pkt 34 Trybunał nie wypowiedział się w przedmiocie zakresu stosowania art. 11 dyrektywy 95/46, któremu odpowiada art. 14 RODO, w stosunku do zakresu stosowania art. 10 tej dyrektywy, któremu odpowiada art. 13 tego rozporządzenia, lecz poprzestał on na zilustrowaniu, że ze względu na różne ograniczenia i wyłączenia, jakie wspomniana dyrektywa przewiduje, jej stosowanie pozwala na uwzględnienie uzasadnionych interesów administratora.
44 W związku z tym z pkt 34 wspomnianego wyroku nie można wywieść, że Trybunał wypowiedział się już w przedmiocie rozgraniczenia zakresu stosowania art. 13 RODO od zakresu stosowania art. 14 tego rozporządzenia.
45 W świetle powyższych rozważań odpowiedź na zadane pytanie powinna brzmieć następująco: art. 13 i 14 RODO należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, w której dane osobowe są zbierane przy użyciu kamer nasobnych noszonych przez kontrolerów w środkach transportu publicznego, informowanie osób, których dane dotyczą, reguluje art. 13 RODO, a nie jego art. 14.
W przedmiocie kosztów
46 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:
Artykuły 13 i 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
należy interpretować w ten sposób, że:
w sytuacji, w której dane osobowe są zbierane przy użyciu kamer nasobnych noszonych przez kontrolerów w środkach transportu publicznego, informowanie osób, których dane dotyczą, reguluje art. 13 tego rozporządzenia, a nie jego art. 14.
Podpisy
* Język postępowania: szwedzki.
Źródło: Baza aktów prawnych Unii Europejskiej, https://eur-lex.europa.eu/
