Interpretacja indywidualna z dnia 9 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.850.2025.3.JM

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 listopada 2025 r. (data wpływu 3 listopada 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Został Pan wezwany przez Urząd Skarbowy do zapłaty podatku dochodowego z zeznania rocznego PIT-37 za rok 2024. Urząd Skarbowy wezwał Pana do zapłaty podatku dochodowego od odszkodowania, które Pan otrzymał zgodnie z podpisanym przez Pana Porozumieniem z (…) Sp. z o.o. w marcu 2024 r. Nie wpisał Pan w zeznaniu podatkowym za rok 2024 dochodu z tytułu odszkodowania, jednak US wezwał Pana do złożenia korekty zeznania PIT i wykazania dochodu z otrzymanego odszkodowania. Złożył Pan korektę PITu, ale dochód z odszkodowania Pan pominął z uwagi, że kwota ta jest odszkodowaniem. Złożył Pan w tej sprawie również wyjaśnienia do US oraz przekazał Pan stanowisko (…) Sp. z o.o. jako płatnika, że otrzymany przychód jest z tytułu odszkodowania, a więc podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT. Kwota ta została Panu wypłacona tytułem odszkodowania i spełnia przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powinna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem PIT. Jednocześnie zaznacza Pan, że kwota ta ma na celu zrekompensowanie Panu zarówno szkód materialnych jak i niematerialnych poniesionych przez Pana w związku z budową osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie Pana działki przy ul. (…). W załączeniu wyjaśnienia złożone do US wraz ze stanowiskiem (…) Sp. z o.o.

Uzupełnienie opisu sprawy

W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej poinformował Pan, że porozumienie z marca 2024 r. z (…) Sp. z o.o. to ugoda pozasądowa zawarta pomiędzy Panem a Spółką. Udało się Państwu dojść do porozumienia w tej sprawie, nie angażując w nią Sądu. Kwota ta miała na celu zrekompensowanie Panu zarówno szkód materialnych jak i niematerialnych poniesionych przez Pana w związku z budową osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie Pana działki. Niedogodności te obejmują m.in.:

• zwiększony poziom hałasu związany z prowadzonymi pracami budowlanymi,
• planowana nowa ulica do osiedla bezpośrednio obok działki, powodująca zwiększenie natężenia ruchu i hałas
• uciążliwe immisje zapachowe i pyłowe,
• ograniczenie możliwości swobodnego korzystania z nieruchomości,
• doprowadziła do rezygnacji z planów budowy przez Pana domu na działce.

Świadczenie ma charakter odszkodowawczy w rozumieniu art. 415 i 144 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność za immisje). Przedmiotowe odszkodowanie jest za tzw. szkodę rzeczywistą za poniesione straty. (…) Sp. z o.o. wypłaciła odszkodowanie w celu naprawienia wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego Pan doznał wbrew woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy, tj. za wszelkie negatywne przeżycia wyrażające się w cierpieniu psychicznym wywołane czynem niedozwolonym. Wypłacone świadczenie ma na celu zrekompensowanie Pana osobie skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez sprawcę szkody. Ma na celu przywrócenie stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody. Świadczenie to nie dotyczy przyszłych, potencjalnych szkód, lecz rekompensuje aktualne, mierzalne uciążliwości, które wpływały na jakość korzystania z nieruchomości. Wysokość odszkodowania została ustalona przez Pana w porozumieniu z (…) Sp. z o.o. na drodze polubownego rozwiązania sprawy, bez angażowania w proces sądowy, który byłby długotrwały. Wysokość odszkodowania nie wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw czy też z postanowień układów zbiorowych pracy. Świadczenia nie otrzymał Pan w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Świadczenie miało na celu zrekompensowanie mierzalnych uciążliwości, które wpływały na jakość korzystania z nieruchomości, tym samym powodując obniżenie jej wartości. Zmiana charakteru otoczenia, zwiększone natężenie ruchu, obniżenie walorów krajobrazowych oraz uciążliwości wynikające z zabudowy mieszkaniowej zbiorowej skutkują pogorszeniem wartości estetycznej nieruchomości. Jednocześnie doprowadziły do rezygnacji budowy przez Pana domu na działce.

Pytanie

Czy wskazany dochód z tytułu odszkodowania podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Otrzymany przychód jest z tytułu odszkodowania, a więc podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT. Kwota ta została Panu wypłacona tytułem odszkodowania i spełnia przesłanki określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powinna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem PIT. Jednocześnie zaznacza Pan, że kwota ta ma na celu zrekompensowanie Panu zarówno szkód materialnych jak i niematerialnych poniesionych przez Pana w związku z budową osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie Pana działki przy ul. (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z powyższym otrzymane przez Pana świadczenie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 20 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że nie wszystkie świadczenia otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu.

Katalog zwolnień przedmiotowych określony został przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Jak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

Zgodnie z powyższym przepisem, dla objęcia odszkodowania lub zadośćuczynienia zwolnieniem niezbędne jest między innymi, aby z przepisów prawa (ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw) wynikały wprost wysokość lub zasady ustalania otrzymanego odszkodowania.

Ponadto ustawodawca wyłączył z katalogu zwolnień przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) odszkodowania i zadośćuczynienia, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania, jednakże można ją wywieść z jej regulacji.

Jak wynika z art. 144 Kodeksu cywilnego:

W świetle art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Na mocy art. 415 Kodeksu:

O odszkodowaniu można więc mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie. Odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowić może przywrócenie stanu poprzedniego lub zapłatę pieniężną stanowiącą równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie.

Szkodą jest przy tym uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

Z treści wniosku i uzupełnienia wynika, że w marcu 2024 r. zawarł Pan ze Spółką ugodę będącą porozumieniem w związku z realizacją przez Spółkę budowy osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie Pana działki. Na podstawie ww. porozumienia otrzymał Pan świadczenie, które Pana zdaniem, jest odszkodowaniem/zadośćuczynieniem za szkodę rzeczywistą. Porozumienie stanowi ugodę pozasądową, nie zostało zawarte przed Sądem.

Aby ustalić, czy świadczenie, które otrzymał Pan w wyniku zawartego porozumienia korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pierwszej kolejności należy dokonać oceny, czy świadczenie to stanowi odszkodowanie, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Fakt nazwania przez strony świadczenia odszkodowaniem nie przesądza o jego charakterze. O odszkodowaniu można więc mówić wyłącznie w przypadku powstania konkretnej szkody, która wywołana została określonym działaniem lub zaniechaniem drugiej strony, której można przypisać odpowiedzialność za jej powstanie.

Wypłacone Panu świadczenie ma charakter zapłaty/wynagrodzenia za realizację przez Spółkę budowy osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie, tj. za zwiększony poziom hałasu związany z prowadzonymi pracami budowlanymi, planowana nowa ulica do osiedla bezpośrednio obok działki, powodująca zwiększenie natężenia ruchu i hałas, uciążliwe immisje zapachowe i pyłowe, ograniczenie możliwości swobodnego korzystania z nieruchomości. Świadczenie nie dotyczyło szkody, którą Spółka wyrządziła na Pana działce. W Pana przypadku przyczyną wypłaty świadczenia nie była więc szkoda rzeczywista, uszczerbek w Pana majątku, którego doznał Pan na skutek działania Spółki. Co za tym idzie, ustalona wysokość świadczenia nie mogła służyć jej naprawieniu.

Wobec powyższego, opisane we wniosku świadczenie pieniężne, otrzymane w wyniku porozumienia  zawartego ze Spółką – pomimo że tak zostało umownie określone – nie stanowi odszkodowania. Nie może więc ono korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten nie dotyczy świadczeń o charakterze innym niż odszkodowania i zadośćuczynienia.

Wskazać również należy, że nawet w przypadku spełnienia przez przedmiotowe świadczenie przesłanek do uznania go za odszkodowanie, nie skorzystałoby ono ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Aby wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, muszą bowiem zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
• podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa (co wynika z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Taka interpretacja ww. przepisu znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. W prawomocnym wyroku z 3 lipca 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 1113/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyjaśnił, że:

Należy bowiem zauważyć, że analizowany przepis wyraźnie wskazuje, że wyłączeniu ze zwolnienia podlegają świadczenia przyznane na mocy zawieranych między stronami umów lub ugód pozasądowych. W sprawie będącej przedmiotem wniosku, kwota została wypłacona na podstawie porozumienia zawartego między Panem a Spółką, które nie stanowiło ugody sądowej. Z tej zatem przyczyny świadczenie to, nawet gdyby uznać je za odszkodowanie, nie korzystałoby ze zwolnienia z opodatkowania, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Brak jest również możliwości objęcia opisanego we wniosku świadczenia którymkolwiek z pozostałych zwolnień przedmiotowych wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zatem stwierdzić, że stanowi ono przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy zaliczyć do przychodów z tzw. „innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Podlega on zatem opodatkowaniu według skali podatkowej i należy go wykazać w zeznaniu podatkowym za rok, w którym świadczenie zostało wypłacone.

Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będzie Pan mógł skorzystać jeżeli zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.