Interpretacja indywidualna z dnia 17 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.402.2025.2.ASZ
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 października 2025 r. wpłynął Pani z 28 października 2025 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni wraz z mężem A.A., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, byli użytkownikami wieczystymi gruntu oraz właścicielami budynku mieszkalnego na nim posadowionego, położonego przy ulicy (…), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy (…) IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…). Grunt przekształcił się w prawo własności na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.
Mąż Wnioskodawczyni A.A. zmarł (…) 1990 r. Wnioskodawczyni i jej mąż posiadali jedno dziecko: syna B.B. Syn B.B. zmarł (…) 2021 r. i nie posiadał zstępnych.
(…) 2025 r. sporządzone zostały, przed notariuszem (…) z Kancelarii Notarialnej w (…), akty poświadczenia dziedziczenia:
a) akt poświadczenia dziedziczenia po B.B. (…), po którym spadek z dobrodziejstwem inwentarza w całości nabyła Wnioskodawczyni − matka zmarłego;
b) akt poświadczenia dziedziczenia po A.A. (…), po którym spadek wprost nabyli: Wnioskodawczyni − żona zmarłego w udziale wynoszącym 1/2 części oraz syn zmarłego B.B. w udziale wynoszącym 1/2 części (po którym spadek z dobrodziejstwem inwentarza w całości nabyła Wnioskodawczyni).
Po przeprowadzonych spadkobraniach Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego (…) następujące deklaracje:
a) SD-Z2, dotyczącą nabytego spadku po synu B.B., który stanowi udział 1/4 części w nieruchomości opisanej powyżej; organ podatkowy zwolnił Wnioskodawczynię z podatku od spadków i darowizna na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (znak sprawy: (…));
b) SD-3, dotyczącą nabytego spadku po A.A., który stanowi udział 1/4 części w nieruchomości opisanej powyżej; organ podatkowy wymierzył Wnioskodawczyni podatek od nabytego spadku, przy czym zastosował wobec niej ulgę mieszkaniową wynikającą z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż Wnioskodawczyni spełniła wszystkie wymagania wskazane w przepisach (znak sprawy: (…)).
Wnioskodawczyni jest osobą w podeszłym wieku i choruje na Parkinsona. Choroba postępuje, a Wnioskodawczyni wymaga pomocy i wsparcia w codziennych czynnościach życiowych. Wnioskodawczyni została sama, nie ma rodziny, a jedyna bliska rodzinie osoba pomaga Wnioskodawczyni i interesuje się jej losem.
Wobec przedstawionego stanu faktycznego a szczególnie pogarszającego się stanu zdrowia, Wnioskodawczyni planuje zawrzeć z wieloletnią przyjaciółką rodziny, umowę o dożywocie przenosząc własność nieruchomości opisanej powyżej, w zamian za pomoc i opiekę wraz z prawem dożywotniego zamieszkiwania przez Wnioskodawczynię w opisanej nieruchomości.
Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn
Czy zastosowana wobec Wnioskodawczyni ulga mieszkaniowa, wynikającą z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zostanie cofnięta i Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty całego podatku od spadku nabytego po mężu?
Pani stanowisko w sprawie w zakresie podatku od spadków i darowizn
Pani zdaniem, nie zostanie cofnięta udzielona Pani ulga mieszkaniowa, wynikająca z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, po zawarciu umowy dożywocie, bo ta forma przeniesienia własności odbywa się bezgotówkowo w zamian za świadczenia określone w art. 908 Kodeksu cywilnego. Ponadto będzie Pani nadal zamieszkiwać w przedmiotowej nieruchomości, a Pani prawa wynikające z umowy dożywocia zostaną ujawnione w dziale III księgi wieczystej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Z treści wniosku wynika, że opisane w nim nabycie tytułem dziedziczenia, w związku z którym skorzystała Pani z ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nastąpiło w dacie śmierci Pani męża, tj. (…) 1990 r. W sprawie będą miały zatem zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2006 r. Nr 222 poz. 1629 ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2004 r. Nr 142 poz. 1514 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.
W myśl art. 5 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (…).
Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.
Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
W przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
Zgodnie z art. 16 ust. 2 ww. ustawy:
Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3) nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5) będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
a) od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
b) od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkiwać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat od dnia określonego w cytowanym wyżej przepisie art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi przewidzianej w art. 16 ww. ustawy jest łączne spełnienie wszystkich zawartych w tym przepisie warunków.
Ponieważ przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia „miejsce zamieszkania”, dlatego należy posiłkować się definicją miejsca zamieszkania znajdującą się w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.). Miejscem zamieszkania osoby fizycznej, zgodnie z ww. przepisem jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Do ustalenia zatem miejsca zamieszkania potrzebne są według tego przepisu dwa momenty: moment zewnętrzny, tj. faktyczne przebywanie i wewnętrzny, tj. zamiar stałego pobytu, które muszą występować łącznie.
Powyższe oznacza faktyczne przebywanie w tym budynku mieszkalnym, który był przedmiotem nabycia i został objęty ulgą mieszkaniową.
Należy przy tym zauważyć, że unormowania art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. nie nakładają obowiązku utrzymywania tytułu prawnego do nabytego w drodze spadku budynku mieszkalnego (udziału w budynku) oraz zameldowania na pobyt stały. Przepis ten natomiast nakłada obowiązek zamieszkiwania w nabytym budynku przez 5 lat, liczonych według zasad w tym przepisie wskazanych.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że złożyła Pani zeznanie SD-3 dotyczące nabytego spadku po Pani mężu, który stanowi udział 1/4 części w nieruchomości (budynku mieszkalnym). Organ podatkowy wymierzył Pani podatek od nabytego spadku, przy czym zastosował wobec Pani ulgę mieszkaniową, wynikającą z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż spełniła Pani wszystkie wymagania wskazane w przepisach.Planuje Pani zawrzeć z wieloletnią przyjaciółką rodziny, umowę o dożywocie przenosząc własność ww. nieruchomości, w zamian za pomoc i opiekę wraz z prawem dożywotniego zamieszkiwania przez Panią w opisanej nieruchomości. Będzie Pani nadal zamieszkiwać w przedmiotowej nieruchomości.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, należy uznać, że fakt, iż przekaże Pani nieruchomość na rzecz wieloletniej przyjaciółki rodziny, nie będzie skutkować utratą ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.), skoro z wniosku wynika, że nadal będzie Pani mieszkała w przedmiotowej nieruchomości.
Reasumując stwierdzić należy, że jeśli w drodze umowy dożywocia przekaże Pani wieloletniej przyjaciółce nieruchomość nabytą w ramach spadku w części 1/4 po Pani zmarłym mężu, nie utraci Pani z tego tytułu prawa do ulgi, zawartej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli istotnie będzie w tym budynku zamieszkiwać przez okres 5 lat, począwszy od okresu określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) ww. ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
