Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.568.2025.2.MR

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

8 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

· opodatkowania podatkiem od towarów naliczania odsetek w związku z odroczeniem terminu płatności, jak i odsetek naliczanych z uwagi na dokonanie płatności po terminie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz

· prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek w zakresie jakim służą one działalności Zainteresowanego opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 października 2025 r. (wpływ 17 października 2025 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A (…);

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

B (…);

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca oraz Zainteresowany są spółkami należącymi do Grupy (…), będącej grupą energetyczną działającą w obszarze wytwarzania energii z odnawialnych i niskoemisyjnych źródeł, a także dystrybucji, obrotu oraz sprzedaży energii elektrycznej dla klientów detalicznych i biznesowych. Grupa (…) buduje zdywersyfikowaną bazę aktywów wytwórczych oraz tworzy rozwiązania umożliwiające efektywne zarządzanie popytem i zapewniające elastyczność działania rozproszonych źródeł energii.

Wnioskodawca jest osobą prawną, posiadającą siedzibę oraz zarząd na terytorium Polski oraz podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny w Polsce. Przeważający przedmiot prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej stanowi handel (obrót) energią elektryczną. Zainteresowany również jest osobą prawną z siedzibą oraz zarządem w Polsce oraz czynnym podatnikiem VAT, jego główna działalność również skupia się na handlu energią elektryczną.

Zarówno Wnioskodawca, jak i Zainteresowany zrezygnowali, na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, (Wnioskodawca ze skutkiem od 1 lutego 2024 r., a Zainteresowany ze skutkiem od 1 lipca 2024 r.) ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, świadczonych na rzecz podatników, i wybrał ich opodatkowanie VAT, składając naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług.

Wnioskodawcę oraz Zainteresowanego, jako podmioty powiązane działające w jednej grupie kapitałowej, łączy szereg wzajemnych stosunków gospodarczych i umów dotyczących świadczenia usług, w tym umowa o świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Zainteresowanego usług zarządzania portfelem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, usług podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie oraz usług dotyczących obsługi i realizacji procesów posprzedażowych. Z tytułu świadczonych usług Wnioskodawca wystawiał na rzecz Zainteresowanego faktury VAT. Wnioskodawca dokonuje również na rzecz Zainteresowanego dostaw energii elektrycznej, z tytułu czego również wystawia na rzecz Zainteresowanego faktury VAT.

Z uwagi na trudną sytuację finansową Zainteresowany nie uregulował w terminie (wynoszącym 14 dni od daty wystawienia faktury) części faktur za usługi oraz dostawy energii elektrycznej wykonane na jego rzecz przez Wnioskodawcę.

Z uwagi na powyższe, Wnioskodawca wraz z Zainteresowanym ustalili, że Wnioskodawca odroczy termin płatności ww. faktur z 14 do 30 (w przypadku części faktur) oraz 60 (w przypadku pozostałych faktur) dni od dnia wystawienia faktur, a za okres przypadający po upływie tak ustalonego nowego terminu płatności (przypadający również po wykonaniu usług udokumentowanych fakturami i po dacie z którą Wnioskodawca i Zainteresowani zrezygnowali ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT) do dnia płatności należności wynikających z faktur naliczy odsetki z tytułu opóźnień w płatnościach, płatne przez Zainteresowanego na rzecz Wnioskodawcy, naliczone według stopy odpowiadającej ustawowej stopie odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Wnioskodawca naliczył w związku z tym odsetki i wystawił z tego tytułu na rzecz Zainteresowanego faktury VAT, w których kwoty odsetek zostały wskazane jako kwoty netto (podstawa opodatkowania VAT), wykazując w wystawionych fakturach należny od kwot odsetek podatek VAT.

Ponadto, zarówno Wnioskodawca, jak i Zainteresowany, naliczają również odsetki z tytułu opóźnień w płatnościach w stosunku do niepowiązanych kontrahentów, w związku z opóźnionym regulowaniem przez tych kontrahentów płatności wynikających z faktur dotyczących wykonanych przez Wnioskodawcę oraz Zainteresowanego na rzecz kontrahentów usług lub dostaw. Wnioskodawca oraz Zainteresowany wystawiają w związku z tym na rzecz kontrahentów faktury VAT na odsetki, w których kwoty odsetek są wskazane jako kwoty netto (podstawa opodatkowania VAT) i wykazują w wystawionych fakturach należny od kwot odsetek podatek VAT.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

1. Na pytanie: co Państwo rozumieją pod pojęciem „odsetki z tytułu opóźnienia w płatnościach” – odsetki naliczane w związku z odroczeniem przez Państwa terminu płatności czy odsetki naliczane z uwagi na dokonanie płatności po terminie (z opóźnieniem)?

Udzielono odpowiedzi:

Pod pojęciem „odsetki z tytułu opóźnienia w płatnościach” Wnioskodawca i Zainteresowany rozumieją zarówno odsetki naliczane w związku z odroczeniem terminu płatności, jak i odsetki naliczane z uwagi na dokonanie płatności po terminie (z opóźnieniem).

2.Na pytanie: jakie konkretnie odsetki są przedmiotem Państwa zapytania, tj. odsetki naliczane w związku odroczeniem terminu płatności czy odsetki z tytułu płatności po terminie (z opóźnieniem)?

Udzielono odpowiedzi:

Przedmiotem zapytania są zarówno odsetki naliczane w związku z odroczeniem terminu płatności, jak i odsetki naliczane z uwagi na dokonanie płatności po terminie (z opóźnieniem).

3.Na pytanie: z jakich przepisów/umów/postanowień wynika wysokość odsetek będących przedmiotem Państwa wniosku?

Udzielono odpowiedzi:

W przypadku opóźnień w płatnościach od podmiotów niepowiązanych (w rozumieniu art. 11a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej: „ustawa o CIT”) Wnioskodawca oraz Zainteresowany naliczają z tytułu opóźnień w płatnościach co do zasady odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Możliwe jest jednak również zawarcie z dłużnikiem umowy lub porozumienia, na podstawie którego odsetki zostaną naliczone w innej wysokości, nieprzekraczającej wysokości maksymalnej wynikającej z przepisów prawa.

W przypadku opóźnień w płatnościach od podmiotów powiązanych (w rozumieniu art. 11a ustawy o CIT) Wnioskodawca oraz Zainteresowany naliczają z tytułu opóźnień w płatnościach odsetki w wysokości odpowiadającej warunkom, które ustaliłyby pomiędzy sobą podmioty niepowiązane (zgodnie z dyspozycją art. 11c ust. 1 ustawy o CIT).

4.Na pytanie: za jaki okres naliczane są odsetki będące przedmiotem Państwa wniosku?

Udzielono odpowiedzi:

Odsetki są naliczane za okres od dnia terminu płatności należności (wymagalności roszczenia) do dnia otrzymania płatności należności.

5.Na pytanie: czy odroczenie terminu płatności dotyczy już zrealizowanych dostaw/usług? Jeżeli tak, to czy koszt dodatkowego finansowania (odroczenia terminu płatności) będzie naliczany za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonania usługi?

Udzielono odpowiedzi:

Odroczenie terminu płatności (naliczanie odsetek) dotyczy już zrealizowanych dostaw/usług. Koszt dodatkowego finansowania (odsetki) jest naliczany za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu usługi.

6.Na pytanie: czy odroczenie terminu płatności dotyczy dostaw/usług jeszcze niezrealizowanych? Jeżeli tak, to czy koszt dodatkowego finansowania (odroczenia terminu płatności) będzie naliczany za okres do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi?

Udzielono odpowiedzi:

Odroczenie terminu płatności (naliczanie odsetek) dotyczy już zrealizowanych dostaw/usług.

7.Na pytanie: Jeśli przedmiotem Państwa wniosku są odsetki naliczane w związku odroczeniem terminu płatności proszę wskazać czy wykonywane przez Państwa czynności będą obejmować czynności, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), tj.:

a)czynności ściągania długów, w tym factoringu,

b)usługi doradztwa,

c)usługi w zakresie leasingu?

Udzielono odpowiedzi:

W ocenie Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego odsetki naliczane w związku z odroczeniem terminu płatności nie będą obejmować wskazanych czynności.

8.W ocenie Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego odsetki są wynagrodzeniem za czynności obejmujące usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, tak np. wyrok NSA z dnia 6 października 2020 r., sygn. I FSK 66/18: „Wbrew przekonaniu kasatora, zasadne więc było odwołanie się przez organ i Sąd I instancji do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 i prawidłowe w konsekwencji stwierdzenie, że w wyniku wydłużenia terminu płatności kontrahenci przez cały czas tego wydłużenia kredytują dłużnika, czyli skarżącą, a to oznacza, że realizowana za wynagrodzeniem transakcja, w ramach której kontrahenci świadczą na rzecz skarżącej usługę finansowania zakupu towarów i usług poprzez odroczenie w czasie płatności za zakupione towary i usługi - stanowić będzie odrębną od świadczenia usług/dostawy towarów usługę, która zaliczana jest do usług w zakresie kredytowania, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług”).

9.Jeśli przedmiotem Państwa wniosku są odsetki naliczane w związku odroczeniem terminu płatności proszę wskazać do jakich czynności Zainteresowany (…) wykorzystuje usługę udzielenia kredytu kupieckiego przez Wnioskodawcę (…) w celu odroczenia płatności za sprzedany towar:

a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b)zwolnionych od podatku od towarów i usług,

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Udzielono odpowiedzi:

Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Zainteresowanego jest handel energią elektryczną. W ocenie Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego, Zainteresowany wykorzystuje usługę udzielenia kredytu kupieckiego przez Wnioskodawcę (dotyczącą płatności za świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Zainteresowanego: usługi zarządzania portfelem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, usługi podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie oraz usługi dotyczące obsługi i realizacji procesów posprzedażowych) do czynności związanych z wykonywaniem przeważającego przedmiotu działalności gospodarczej Zainteresowanego, tj. handlu energią elektryczną, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

10.Jeżeli ww. usługa jest/będzie wykorzystywana przez Państwa zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług jak i zwolnionych od podatku i/lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem, to czy mają/będą Państwo mieli możliwość odrębnego przypisania kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów czynności?

Udzielono odpowiedzi:

Ww. usługa będzie wykorzystywana przez Zainteresowanego wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego, zgodnie z którym naliczenie przez Wnioskodawcę odsetek z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Zainteresowanego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą (w związku z wyborem przez Wnioskodawcę opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę) opodatkowaniu VAT?

2.Czy Zainteresowanemu będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek, w zakresie w jakim służą działalności Zainteresowanego opodatkowanej VAT, wystawionych przez Wnioskodawcę?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

1. Zdaniem Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego, naliczenie przez Wnioskodawcę odsetek z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Zainteresowanego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą (w związku z wyborem przez Wnioskodawcę opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę) opodatkowaniu VAT.

2. Zdaniem Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego, Zainteresowanemu będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek, w zakresie w jakim służą działalności Zainteresowanego opodatkowanej VAT, wystawionych przez Wnioskodawcę.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 1

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 5 ust. 2, czynności te podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Analiza przepisów ustawy o VAT, w tym zamieszczonych w niej definicji legalnych ww. pojęć, prowadzi do wniosku, że w ustawie o VAT wprowadzono dychotomiczny podział czynności opodatkowanych VAT. W rezultacie, aby stanowić czynność objętą zakresem przedmiotowym VAT, dane zdarzenie gospodarcze musi zostać zakwalifikowane na gruncie VAT do jednej z dwóch kategorii czynności: dostawy towarów lub świadczenia usług, a dokonana w związku z tym zdarzeniem płatność, musi być uznana za kwotę należną (wynagrodzenie) z tytułu tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług.

Do takich wniosków prowadzi również niewątpliwie analiza definicji podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, sformułowanej w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą podstawą opodatkowania jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika zatem ze wskazanej powyżej definicji świadczenia usług, jest ona szeroka i określa zakres przedmiotowy opodatkowania VAT w sposób dopełniający definicję dostawy towarów – wszystko to, co nie mieści się w definicji dostawy towaru, a za co usługodawca otrzymał lub ma otrzymać zapłatę od usługobiorcy, powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Zdaniem Zainteresowanego oraz Wnioskodawcy, naliczenie przez Wnioskodawcę odsetek z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Wnioskodawcę stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – świadczenie usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą, w związku z dokonanym przez Wnioskodawcę wyborem opodatkowania tych usług VAT, opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza przykładowo interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 stycznia 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.521.2023.2.APR, w której potwierdził on prawidłowość następującego stanowiska:

„Instytucja kredytu kupieckiego stanowi w istocie odroczoną płatność za pobrany przez kupującego towar lub usługę. Zakup towaru bądź usługi następuje w innym momencie niż zapłata ustalonej za niego należności. Dostawca godzi się na brak otrzymania płatności należności za towary w określonym terminie, czyli de facto środki te pozostawia w dyspozycji nabywcy przez pewien okres czasu. Powyższa relacja jest zbliżona do zaciągnięcia przez nabywcę kredytu lub pożyczki w instytucji zewnętrznej z tym, że w przypadku kredytu kupieckiego kredytowania dokonuje sam sprzedawca. Pobiera on za powyższą usługę wynagrodzenie w postaci odsetek, co jest formą wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt, czy pożyczka.

Z powyższego wynika, że ekonomiczna istota oraz charakterystyczne elementy kredytu kupieckiego przesądzają o tym, że dla potrzeb rozliczeń w zakresie podatku VAT, usługi polegające na udzielaniu kredytu kupieckiego należy zaklasyfikować jako usługi finansowe.

Charakterystyka instytucji kredytu kupieckiego dowodzi, iż stanowi on usługę finansową. Jednocześnie, odsetki naliczane od każdej raty, stanowią wynagrodzenie za świadczenie tego rodzaju usługi finansowej.

Tego rodzaju usługa finansowa podlega zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, zwolnione od podatku VAT jest świadczenie usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zagadnienie opodatkowania odsetek od kredytu kupieckiego, było także przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 pomiędzy Muysen De Winters Bouwn-en Aannemingsbedrift BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia). TSUE wskazał w rozstrzygnięciu na konieczność odmiennego traktowania sytuacji, gdy odsetki są naliczane za okres do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi oraz sytuacji, gdy odsetki od odroczonej płatności są należne za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu dostawy. Trybunał podkreślił, że co do zasady, odsetki pobierane przez sprzedawcę za odroczenie terminu płatności stanowią wynagrodzenie za usługę finansową zwolnioną od podatku VAT. Jednakże w sytuacji, gdy termin płatności jest odroczony (a co za tym idzie, odsetki naliczane są jedynie do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi), odsetki stanowią część wynagrodzenia za dostawę towarów, za które zapłata jest odraczana, nawet jeśli wynagrodzenie za odroczenie ustalone jest w umowie odrębnie.

W konsekwencji, odsetki za odroczenie terminu płatności należne na moment następujący po dostawie towarów nie stanowią elementu podstawy opodatkowania z tytułu samej dostawy, a uznawane powinny być za odrębną od dostawy usługę finansową. Co istotne TSUE zaznaczył, że odmienne traktowanie kredytu kupieckiego na gruncie podatku VAT naruszałoby zasadę równego traktowania podmiotów gospodarczych, gdyż przedsiębiorcy finansujący działalność poprzez kredyt bądź pożyczkę udzieloną przez podmiot zewnętrzny otrzymywaliby usługę finansową zwolnioną od podatku, podczas gdy przedsiębiorcy otrzymujący finansowanie od własnego sprzedawcy (kredyt kupiecki) musieliby uiszczać dodatkową kwotę podatku VAT.”

Jak wskazują Zainteresowani w sprawie powyższe stanowisko potwierdza również m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 października 2020 r., sygn. I FSK 66/18, w którym NSA wskazał:

„Wbrew przekonaniu kasatora, zasadne więc było odwołanie się przez organ i Sąd I instancji do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 i prawidłowe w konsekwencji stwierdzenie, że w wyniku wydłużenia terminu płatności kontrahenci przez cały czas tego wydłużenia kredytują dłużnika, czyli skarżącą, a to oznacza, że realizowana za wynagrodzeniem transakcja, w ramach której kontrahenci świadczą na rzecz skarżącej usługę finansowania zakupu towarów i usług poprzez odroczenie w czasie płatności za zakupione towary i usługi - stanowić będzie odrębną od świadczenia usług/dostawy towarów usługę, która zaliczana jest do usług w zakresie kredytowania, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Ponoszone odsetki nie stanowią elementu kalkulacyjnego ceny za otrzymany towar (świadczoną usługę). Zatem słusznie w zaskarżonej interpretacji uznano, że kwota owych odsetek nie stanowi elementu należności za dostarczony towar (świadczoną usługę) w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast stanowić będzie należność za usługę finansową zwolnioną od tego podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy”.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnieniu z VAT podlegają usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie jednak z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że: jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny oraz złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia. Wnioskodawca skorzystał z powyższej możliwości.

Skutkiem powyższego, naliczenie przez Wnioskodawcę odsetek z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Zainteresowanego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą (w związku z wyborem przez Wnioskodawcę opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę) opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 2

Stosownie do treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Powyższa norma prawna wyraża podstawowe i fundamentalne prawo podatnika, wynikające z samej konstrukcji VAT jako podatku od wartości dodanej, jakim jest prawo do odliczenia podatku naliczonego (zob. Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, wyd. XV, komentarz do art. 86, źródło: Lex).

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług lub dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Ponadto, podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 86 ust. 10 w zw. z ust. 10b ust. 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Z kolei w myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W związku z tym, że zdaniem Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego naliczenie przez Wnioskodawcę odsetek z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Zainteresowanego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą (w związku z wyborem przez Wnioskodawcę opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę) opodatkowaniu VAT, Zainteresowanemu będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od przedmiotowej transakcji.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca oraz Zainteresowany są zdania, iż w opisanym stanie faktycznym, Zainteresowanemu będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT w kwocie wynikającej z otrzymanej od Wnioskodawcy faktury na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

W wyroku C-16/93 z 3 marca 1994 r. pomiędzy R. J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Natomiast w wyroku C-90/20 ws. Apcoa Parking Danmark, TSUE wskazał, że aby świadczenie usług można było uznać za odpłatne, i wobec tego opodatkowane podatkiem VAT, to pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą musi istnieć stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych – usługi i wynagrodzenia, między którymi istnieje bezpośredni związek.

W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Natomiast, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Wobec przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Zarówno w treści ustawy, jak i w wydanych do niej przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku niektórych czynności.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Z kolei w myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.). Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w ww. Dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy znajdują zatem odzwierciedlenie w przepisach Dyrektywy 2006/112/WE Rady.

Przepis art. 131 Dyrektywy 2006/112/WE Rady stanowi, że:

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Jak wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Tym samym, pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy:

Jak wynika z opisu sprawy, Państwo oraz Zainteresowany są spółkami należącymi do Grupy (…) będącej grupą energetyczną działającą w obszarze wytwarzania energii z odnawialnych i niskoemisyjnych źródeł, a także dystrybucji, obrotu oraz sprzedaży energii elektrycznej dla klientów detalicznych i biznesowych. Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przeważający przedmiot prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej stanowi handel (obrót) energią elektryczną. Zainteresowany również jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Państwa i Zainteresowanego – jako podmioty powiązane działające w jednej grupie kapitałowej – łączy szereg wzajemnych stosunków gospodarczych i umów dotyczących świadczenia usług, w tym umowa o świadczenie przez Państwa na rzecz Zainteresowanego usług zarządzania portfelem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, usług podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie oraz usług dotyczących obsługi i realizacji procesów posprzedażowych. Z tytułu świadczonych usług wystawiali Państwo na rzecz Zainteresowanego faktury VAT. Dokonują Państwo również na rzecz Zainteresowanego dostaw energii elektrycznej i z tego tytułu również wystawiają Państwo na rzecz Zainteresowanego faktury VAT. Jak Państwo wskazują Zainteresowany nie uregulował w terminie (wynoszącym 14 dni od daty wystawienia faktury) części faktur za usługi oraz dostawy energii elektrycznej wykonane na jego rzecz przez Państwa. Z uwagi na powyższe, Państwo wraz z Zainteresowanym ustalili, że odroczą termin płatności ww. faktur z 14 do 30 (w przypadku części faktur) oraz 60 (w przypadku pozostałych faktur) dni od dnia wystawienia faktur, a za okres przypadający po upływie tak ustalonego nowego terminu płatności do dnia płatności należności wynikających z faktur naliczą Państwo odsetki z tytułu opóźnień w płatnościach, naliczone według stopy odpowiadającej ustawowej stopie odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Pod pojęciem „odsetki z tytułu opóźnienia w płatnościach” Wnioskodawca i Zainteresowany rozumieją zarówno odsetki naliczane w związku z odroczeniem terminu płatności, jak i odsetki naliczane z uwagi na dokonanie płatności po terminie (z opóźnieniem). Zarówno Państwo jak i Zainteresowany zrezygnowali ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy i wybrali opodatkowanie świadczonych na rzecz podatników usług, składając naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze ich opodatkowania. Naliczyli Państwo odsetki i wystawili z tego tytułu na rzecz Zainteresowanego faktury VAT, w których kwoty odsetek zostały wskazane jako kwoty netto (podstawa opodatkowania VAT), wykazując w wystawionych fakturach należny od kwot odsetek podatek VAT. Odsetki są naliczane za okres od dnia terminu płatności należności (wymagalności roszczenia) do dnia otrzymania płatności należności. Odroczenie terminu płatności (naliczanie odsetek) dotyczy już zrealizowanych dostaw/usług. Koszt dodatkowego finansowania (odsetki) jest naliczany za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu usługi. Wskazują Pastwo również, iż nabyte usługi odroczenia terminu płatności będą wykorzystywane przez Zainteresowanego wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą wskazania czy naliczenie przez Państwa odsetki z tytułu opóźnienia w płatnościach przez Zainteresowanego stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą (w związku z wyborem przez Wnioskodawcę opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę) opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W odniesieniu do przedstawionych wątpliwości w pierwszej kolejności należy przeanalizować czy w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z pobocznym świadczeniem do dostawy towarów, czy też niezależną czynnością – usługą finansową polegającą na odroczeniu przez sprzedawcę terminu płatności i kredytowaniu przez cały czas tego odroczenia nabywcy. Takie odroczenie zapłaty zwane jest kredytem kupieckim, kredytem handlowym lub towarowym.

Kredyt kupiecki nie jest niczym innym, niż odroczoną płatnością za pobrany przez kupującego towar, czy też usługę. Przy takiej umowie zakup towaru bądź usługi następuje w innym momencie niż zapłata ustalonej za niego należności. Oznacza to, że sprzedawca poprzez odroczenie terminu płatności przez czas tegoż odroczenia kredytuje nabywcę. W praktyce, kredyt kupiecki jest odłożeniem zapłaty za otrzymane towary lub usługi.

Istotą kredytu kupieckiego jest zatem relacja, w ramach której dostawca przez odroczenie terminu płatności przez czas tegoż odroczenia kredytuje nabywcę. Dostawca godzi się bowiem na brak otrzymania płatności należności za towary w określonym terminie czyli de facto środki te pozostawia w dyspozycji nabywcy w pewnym okresie czasu. Powyższa relacja jest zbliżona do zaciągnięcia przez nabywcę kredytu lub pożyczki w instytucji zewnętrznej z tym, że w przypadku kredytu kupieckiego kredytowania dokonuje sam sprzedawca. Sprzedawca pobiera za powyższą usługę wynagrodzenie w postaci odsetek, co jest formą wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka.

Z powyższego wynika, że ekonomiczna istota oraz charakterystyczne elementy kredytu kupieckiego przesądzają o tym, że dla potrzeb rozliczeń w zakresie podatku VAT, usługi polegające na udzielaniu kredytu kupieckiego należy zaklasyfikować jako usługi finansowe.

Problem związany z opodatkowaniem odsetek od kredytu kupieckiego był przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 pomiędzy Muysen De Winters Bouwn-en Aannemingsbedrift BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia). TSUE wskazał w rozstrzygnięciu na konieczność odmiennego traktowania sytuacji, gdy odsetki są naliczane za okres do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi oraz sytuacji, gdy odsetki od odroczonej płatności są należne za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu dostawy. Trybunał podkreślił, że co do zasady, odsetki pobierane przez sprzedawcę za odroczenie terminu płatności stanowią wynagrodzenie za usługę finansową zwolnioną od podatku VAT. Jednakże w sytuacji, gdy termin płatności jest odroczony (a co za tym idzie, odsetki naliczane są jedynie do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi), odsetki stanowią część wynagrodzenia za dostawę towarów, za które zapłata jest odraczana, nawet jeśli wynagrodzenie za odroczenie ustalone jest w umowie odrębnie.

W konsekwencji, odsetki za odroczenie terminu płatności należne na moment następujący po dostawie towarów nie stanowią elementu podstawy opodatkowania z tytułu samej dostawy, a uznawane powinny być za wynagrodzenie za odrębną od dostawy usługę finansową. Co istotne TSUE zaznaczył, że odmienne traktowanie kredytu kupieckiego na gruncie podatku VAT naruszałoby zasadę równego traktowania podmiotów gospodarczych, gdyż przedsiębiorcy finansujący działalność poprzez kredyt bądź pożyczkę udzieloną przez podmiot zewnętrzny otrzymywaliby usługę finansową zwolnioną od podatku, podczas gdy przedsiębiorcy otrzymujący finansowanie od własnego sprzedawcy (kredyt kupiecki) musieliby uiszczać dodatkową kwotę podatku VAT (pkt 14 orzeczenia).

Jak wynika z opisu sprawy odroczyli Państwo m.in., że termin płatności faktur z 14 do 30 (w przypadku części faktur) oraz 60 (w przypadku pozostałych faktur) dni od dnia wystawienia faktur, a za okres przypadający po upływie tak ustalonego nowego terminu płatności (przypadający również po wykonaniu usług udokumentowanych fakturami) do dnia płatności należności wynikających z faktur naliczyli Państwo odsetki z tytułu opóźnień w płatnościach według stopy odpowiadającej ustawowej stopie odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Koszt dodatkowego finansowania (odsetki) jest naliczany za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu usługi.

Wskazali Państwo, że przedmiotem Państwa wniosku są zarówno odsetki naliczane w związku z odroczeniem terminu płatności, jak i odsetki naliczane z uwagi na dokonanie płatności po terminie (z opóźnieniem). Odsetki są naliczane za okres od dnia terminu płatności do dnia otrzymania płatności należności.

Zatem z uwagi na powołane przepisy oraz orzeczenie TSUE, z którego wynika, że podstawa opodatkowania oraz podatek VAT z tytułu dostawy towarów powinny być ustalane wyłącznie na moment dokonania dostawy, stwierdzić należy, że odsetki za odroczenie terminu płatności nie stanowią elementu podstawy opodatkowania z tytułu ww. dostawy towarów, lecz stanowią wynagrodzenie za odrębną od dostawy, usługę finansową.

W tym przypadku mamy do czynienia z dwiema transakcjami, tj. świadczeniem usług/dostawą towarów (usługa zarządzania portfelem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, usług podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie oraz usług dotyczących obsługi i realizacji procesów posprzedażowych oraz dostawa energii elektrycznej) oraz świadczeniem usługi finansowej (odroczenie terminu płatności).

Charakter i cechy usługi udzielenia kredytu kupieckiego wskazują, że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 ustawy zdanie drugie ustawy, działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie udzielenie kredytu kupieckiego w zamian za ustalone wynagrodzenie (odsetki) stanowi wykorzystywanie środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że udzielenie kredytu kupieckiego spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie kredytu kupieckiego przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś Spółkę uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, odroczenie terminu płatności zwane w piśmiennictwie kredytem kupieckim w zamian za określone wynagrodzenie (odsetki) stanowi, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, zatem podlegają zwolnieniu od podatku.

Jak wynika z opisu sprawy, zrezygnowali Państwo na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy (Wnioskodawca ze skutkiem od 1 lutego 2024 r., a Zainteresowany ze skutkiem od 1 lipca 2024 r.) ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy świadczonych na rzecz podatników i wybrali Państwo ich opodatkowanie, składając naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług.

W związku powyższym oraz mając na uwadze, iż świadczona prze Państwa usługa odroczenia terminu płatności stanowi odrębną usługę finansową świadczoną za wynagrodzeniem (w postaci odsetek naliczanych w związku z odroczeniem terminu płatności) stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a zatem transakcję podlegającą opodatkowaniu. Z uwag natomiast na rezygnacje ze zwolnienia jakim objęte są świadczone przez Państwa usługi finansowe, usługi te stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się natomiast do odsetek naliczanych w związku z płatnością po terminie (z opóźnieniem) wskazać należy, przywołać orzeczenie TSUE z 27 grudnia 2000 r. w sprawie C 213/99 de Andrade, w którym to wyroku Trybunał wyraźnie oddzielił opłaty sankcyjne od wynagrodzeń za wykonane czynności opodatkowane. W przedmiotowym orzeczeniu wskazano, że opłaty sankcyjne stanowią zatem karę, nie wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług czy import towarów. Kara tego rodzaju nie może ze względu na swój charakter podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Potwierdzenie wyżej przedstawionego stanowiska znaleźć można w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 1 lipca 1982 r. w sprawie C-222/81 BAZ Bausystem AG v Finanzamt München für Körperschaften, w którym TSUE stwierdził, że odsetki karne z tytułu nieterminowej płatności nie mogą zostać uznane za wynagrodzenie w rozumieniu przepisów o VAT i tym samym nie mogą stanowić podstawy opodatkowania tym podatkiem. TSUE uznał, że wypłata odsetek karnych nie ma żadnego związku ze świadczeniem i konsumowaniem usługi, a kwota odsetek karnych nie stanowi wynagrodzenia świadczącego usługę, lecz rekompensatę za opóźnioną płatność, poniesioną szkodę.

Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, aby uznać dane świadczenie za odpłatną usługę, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Obciążanie przez Państwa odsetkami w związku z płatnością po terminie (z opóźnieniem), które w istocie są odsetkami o charakterze karnym, nie będzie kreowało żadnych nowych usług wykonywanych na rzecz Zainteresowanego. Nie można uznać za usługę obciążania Zainteresowanego odsetkami o charakterze karnym – naliczanymi w przypadku wystąpienia opóźnienia w zapłacie należności po stronie tego Zainteresowanego. Tym samym, odsetki naliczane w związku z opóźnieniem w płatnościach – a więc odsetki o charakterze karnym, nie będą stanowiły odpłatności za skonkretyzowane świadczenie. Odsetki za opóźnienie (płatność po terminie), nie będą odnosiły się do świadczenia jakichkolwiek usług na rzecz Zainteresowanego, za które pobierane jest należne wynagrodzenie, zatem nie będą stanowiły wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując stwierdzam, że naliczanie przez Państwa odsetek w związku odroczeniem terminu płatności na rzecz Zainteresowanego stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem wynagrodzenie za transakcję podlegającą podatkowaniu VAT. Natomiast naliczanie przez Państwa odsetek na rzecz Zainteresowanego w związku z płatnością dokonywaną po terminie (odsetki o charakterze sankcyjnym) nie stanowią wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 – oceniane całościowo – należało uznać za nieprawidłowe.

Kolejna Państwa wątpliwość dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek w zakresie jakim służą one działalności Zainteresowanego opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W omawianej sprawie wskazali Państwo, że Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Z tytułu świadczonych usług oraz z tytułu usług finansowych (odroczenie terminu płatności) wystawiali Państwo na rzecz Zainteresowanego faktury VAT. Wskazują Państwo również, iż nabyte usługi odroczenia terminu płatności będą wykorzystywane przez Zainteresowanego wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Powyższe warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT zostaną zatem spełnione w odniesieniu do faktur dotyczących odsetek naliczonych w związku z odroczeniem terminu płatności.

Wobec powyższego, mają Państwo – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek naliczonych w związku z odroczeniem terminu płatności.

Natomiast w odniesieniu do wystawianych prze Państwa faktur dokumentujących naliczanie odsetek w związku z płatnością po terminie przez Zainteresowanego jak wskazano powyżej naliczone odsetki nie stanowią wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem mając na uwadze art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy – zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku – wskazać należy, że nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do faktur dokumentujących odsetki naliczone w związku w dokonaniem przez Zainteresowanego płatności po terminie.

Podsumowując stwierdzam, że na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dotyczących odsetek w zakresie jakim służą one działalności Zainteresowanego opodatkowanej podatkiem od towarów i usług przysługuje Zainteresowanemu jedynie w odniesieniu do faktur dokumentujących odsetki naliczone w związku odroczeniem terminu płatności.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 – oceniane całościowo – należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A (…) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.