Interpretacja indywidualna z dnia 19 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.580.2025.1.JKU
Przekazywanie świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na konto opiekuna osoby niepełnosprawnej nie stanowi depozytu nieprawidłowego i nie jest objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych w rozumieniu ustawy z dnia 9 września 2000 r.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, żePanastanowiskowsprawieocenyskutkówpodatkowychopisanegostanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wnioskuowydanieinterpretacjiindywidualnej
7 października 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy depozytu nieprawidłowego. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanufaktycznego/zdarzeniaprzyszłego
Od wielu lat sprawuje Pan opiekę nad osobą trzecią. Osoba ta jest osobą niepełnosprawną, posiada orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności oraz została uznana od urodzenia za osobę całkowicie niezdolną do pracy przez lekarza orzecznika ZUS.
W związku ze stanem zdrowia podopiecznego, po śmierci jego matki, wystąpił Pan do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie renty rodzinnej. ZUS odmówił świadczenia, toteż skierował Pan sprawę do Sądu Okręgowego (…), który to Sąd wyrokiem zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał podopiecznemu rentę rodzinną po zmarłej matce. Od przedmiotowego wyroku ZUS wywiódł apelację, którą to apelację Sąd Apelacyjny w (…) oddalił jako całkowicie chybioną.
Do ubiegłego roku osoba trzecia, nad którą sprawuje Pan opiekę, była w dobrej formie. Po nagłym pogorszeniu stanu zdrowia wystąpił Pan w imieniu osoby trzeciej o przyznanie świadczenia wspierającego, w myśl ustawy o świadczeniu wspierającym.
Trzyosobowa komisja, po odbyciu w miejscu zamieszkania posiedzenia komisji i zbadaniu podopiecznego, przyznała ww. świadczenie. Niezależnie od powyższego, skierował Pan do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych żądanie przyznania podopiecznemu dodatku sierocego z uwagi na fakt, iż obydwoje rodzice nie żyją oraz renty socjalnej wyrównawczej. Organ ww. świadczenia przyznał.
Z uwagi na fakt, iż podopieczny nie opuszcza miejsca zamieszkania i nie porusza się samodzielnie, od wielu lat wszelkie czynności obsługowe oraz związane z codziennym bytowaniem wykonuje Pan osobiście bądź też przez zatrudnione osoby do pomocy (opiekunka).
Po rozstrzygnięciu sądów i w związku z niepełnosprawnością podopiecznego na rachunek bankowy, stanowiący Pana własność, wpływa od tego roku świadczenie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (renta rodzinna wraz z dodatkiem sierocym, dodatkiem pielęgnacyjnym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz dodatkiem wyrównawczym w związku ze zbiegiem prawa do renty rodzinnej i renty socjalnej), od (…) r. w kwocie (…) zł oraz świadczenie wspierające dla osoby całkowicie niezdolnej do samodzielnej egzystencji w wysokości od (…) r. (…) zł. Przy czym należy mieć na uwadze, że obydwa świadczenia podlegającą corocznej waloryzacji na mocy obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów.
Mając na uwadze fakt, że obydwa świadczenia po rozstrzygnięciu sądów powszechnych są łącznie w dość znacznej wysokości i wpływają na rachunek bankowy stanowiący Pana wyłączną własność niezbędnym stało się ustalenie sposobu ich wykazania przed organami podatkowymi i uregulowania należnego z tego tytułu podatku.
Jako opiekun i pełnomocnik notarialny może Pan swobodnie i według własnego uznania dysponować ww. kwotami świadczeń. Nie jest Pan opiekunem ustawowym ani też nie został Pan ustanowiony opiekunem na mocy orzeczenia sądu powszechnego. Sprawuje Pan od (…) r. (od chwili śmierci matki podopiecznego) opiekę faktyczną i prawną.
Podopieczny nie jest osobą ubezwłasnowolnioną częściowo czy też całkowicie. Z ww. środków pokrywa Pan wszelkie koszty życia podopiecznego, opłaca rachunki, zakupuje żywność, środki medyczne, opłaca opiekunkę okresowo jeśli zachodzi taka potrzeba, kupuje podopiecznemu ubrania, etc. Nie sposób jest precyzyjnie ustalić jaką kwotę co miesiąc z przedmiotowych środków przeznacza Pan wyłącznie na potrzeby podopiecznego, a jaka kwota z tych środków pozostaje do wykorzystania na kolejny miesiąc. Różnice wynikają chociażby z tego, że w okresie zimowym koszty ogrzewania starego dużego domu, w którym mieszka podopieczny są niewspółmierne do rachunków za gaz w miesiącach letnich.
Podopieczny nie posiada żadnej rodziny, brat (…) zmarł w (…) r., matka w (…) r. zaś ojciec jeszcze wcześniej. Dziadkowie nie żyją. Daleka rodzina zamieszkuje poza granicami Polski i nie utrzymuje kontaktu ze względu na wiek (podopieczny ma (…) lat więc członkowie rodziny za granicą są osobami w zaawansowanym wieku).
Obydwa świadczenia, które wpływają na Pana rachunek bankowy stanowią co do zasady dochód podopiecznego i z tego tytułu Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystawia coroczną informację podopiecznemu co do kwot podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i odprowadza z tego tytułu zaliczkę do Urzędu Skarbowego. Renta rodzinna przyznana jest na stałe i wypłacana jest co miesiąc, zaś świadczenie wspierające przyznane jest na okres lat sześciu (maksymalny okres zgodnie z brzmieniem ustawy) i wypłacane jest również raz na miesiąc. Renta wypłacana jest 15 dnia każdego miesiąca, zaś świadczenie wypłacane jest 1 dnia każdego miesiąca.
Jednocześnie oświadcza Pan, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. Podatnik już miał raz postępowanie, w którym zakwestionowano środki stanowiące własność Pana rodziców, którymi Pan swobodnie dysponował i postępowanie trwało aż 5 lat, zanim NSA przyznał Panu rację, więc interpretacja jest konieczna aby na przyszłość znowu nie miał Pan takiej sytuacji i tym razem w sposób prawidłowy wykazał środki, które wpływają na Pana rachunek bankowy i odprowadził od nich stosowny podatek.
Pytanie
1. Czy otrzymywane na Pana rachunek bankowy świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznane osobie trzeciej, nad którą sprawuje Pan faktyczną opiekę, stanowią depozyt nieprawidłowy zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
2. Czy od każdej z kwot otrzymanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tytułem wypłaty świadczenia dla osoby trzeciej, nad którą sprawuje Pan faktyczną opiekę, winien Pan odprowadzać podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5 % zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowiskowsprawie
W Pana ocenie, wpływające na Pana rachunek kwoty świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznanych osobie trzeciej, nad którą sprawuje Pan faktyczną opiekę, stanowią depozyt nieprawidłowy, zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i od każdej z tych kwot winien Pan odprowadzać podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5 %, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Pana zdaniem, w stanie faktycznym i prawnym środki wpływające na Pana rachunek bankowy są depozytem nieprawidłowym i nie można ich zakwalifikować jako przedmiot umowy przechowania albowiem zgodnie z Pana wolą i udzielonym notarialnym umocowaniem przez podopiecznego może Pan swobodnie dysponować powierzonymi środkami, czego nie wolno by Panu czynić w przypadku umowy przechowania środków, w myśl której środki przekazane na przechowanie nie mogą zgodnie z brzmieniem przepisów Kodeksu cywilnego zmienić swojego rozmiaru co wprost wskazuje, że przechowującemu nie przysługuje prawo swobodnego dysponowania tymi środkami.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacjiindywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy depozytu nieprawidłowego.
Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy – przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – ciąży na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.
Art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że:
Przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – podstawę opodatkowania stanowi kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.
Jak wynika z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Stawka podatku wynosi – od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego – 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.
Z opisu sprawy wynika, że sprawuje Pan opiekę nad osobą trzecią. Osoba ta jest osobą niepełnosprawną, posiada orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności oraz została uznana od urodzenia za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Po rozstrzygnięciu sądów i w związku z niepełnosprawnością podopiecznego, na rachunek bankowy, stanowiący Pana własność, wpływa od tego roku świadczenie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz świadczenie wspierające dla osoby całkowicie niezdolnej do samodzielnej egzystencji. Mając na uwadze fakt, że obydwa świadczenia po rozstrzygnięciu sądów powszechnych są łącznie w dość znacznej wysokości i wpływają na rachunek bankowy stanowiący Pana wyłączną własność niezbędnym stało się ustalenie sposobu ich wykazania przed organami podatkowymi i uregulowania należnego z tego tytułu podatku. Jako opiekun i pełnomocnik notarialny może Pan swobodnie i według własnego uznania dysponować ww. kwotami świadczeń. Nie jest Pan opiekunem ustawowym ani też nie został Pan ustanowiony opiekunem na mocy orzeczenia sądu powszechnego. Sprawuje Pan od (…) r. (od chwili śmierci matki podopiecznego) opiekę faktyczną i prawną. Podopieczny nie jest osobą ubezwłasnowolnioną częściowo czy też całkowicie. Z ww. środków pokrywa Pan wszelkie koszty życia podopiecznego, opłaca rachunki, zakupuje żywność, środki medyczne, opłaca opiekunkę okresowo jeśli zachodzi taka potrzeba, kupuje podopiecznemu ubrania, etc. Z wniosku wynika także, że zgodnie z wolą i udzielonym notarialnym umocowaniem przez podopiecznego, może Pan swobodnie dysponować powierzonymi środkami.
Instytucje przechowania oraz depozytu nieprawidłowego regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071).
W myśl art. 835 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie.
Jak stanowi natomiast art. 845 tego Kodeksu:
Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.
Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.
Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.
Przechowawca „nieprawidłowy” nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.
Podkreślić należy, że o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje nazwa umowy ale jej treść.
Następstwem depozytu nieprawidłowego jest nabycie przez przechowawcę własności przedmiotu przechowania i możliwość swobodnego nim dysponowania. Przechowawca może rozporządzać oddanymi mu na przechowanie pieniędzmi (lub innymi rzeczami oznaczonymi co do gatunku).
W przypadku depozytu nieprawidłowego stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce, natomiast czas i miejsce zwrotu przedmiotu depozytu nieprawidłowego określa się na podstawie przepisów regulujących przechowanie.
Aby zakwalifikować czynność jako depozyt nieprawidłowy:
- musi nastąpić wydanie rzeczy (pieniędzy) na przechowanie,
- przechowawcy powinno przysługiwać prawo do rozporządzania oddanymi mu na przechowanie pieniędzmi (pieniądze są traktowane jak pożyczka, przechowawca może wydatkować je na własne cele),
- składający pieniądze do depozytu nieprawidłowego może żądać w każdym czasie zwrotu „rzeczy” oddanej na przechowanie.
Przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest czynność m.in. zawarcia umowy o depozyt nieprawidłowy.
W rozpatrywanej sprawie sprawuje Pan opiekę faktyczną i został Pan notarialnie ustanowiony pełnomocnikiem podopiecznego w związku z tym:
- na Pana konto wpływają środki z ZUS,
- świadczenia te stanowią własność podopiecznego (jego dochód),
- wydatkuje je Pan na potrzeby podopiecznego.
Jako opiekun i pełnomocnik notarialny podopiecznego może Pan zatem dysponować jego środkami. Spełniając więc tą rolę, może Pan swobodnie i według własnego uznania dysponować nimi pokrywając wszelkie koszty jego życia.
Z opisu sprawy nie wynika jednak, że może Pan swobodnie i według własnego uznania dysponować przechowywanymi środkami pieniężnymi w kontekście posiadania ich w ramach depozytu nieprawidłowego. Dotyczy to w szczególności możliwości dysponowania nimi na własne potrzeby.
W sprawie niemożliwy jest również zwrot przechowywanych przez Pana środków pieniężnych, co charakteryzuje depozyt nieprawidłowy. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.
Z opisu sprawy nie wynika również by pomiędzy Panem a podopiecznym doszło do zawarcia realnej umowy depozytu nieprawidłowego, co jest enumeratywnie wymienioną czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Tym samym po Pana stronie nie występuje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja ozakresierozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie ofunkcjiochronnejinterpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie oprawiedowniesieniaskarginainterpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawnadlawydaniainterpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
