Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.568.2025.2.MK

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismami z 30 października 2025 r. (wpływ 4 listopada 2025 r.) i 31 października 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: „Gmina”) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153 ze zm.) do zadań własnych Gminy należy zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie ochrony środowiska i przyrody.

Pismem z dnia 26 sierpnia 2022 r. B. poinformował, że w trakcie kontroli na posesji przy ul. (…) w (…) należącej do osób prywatnych, stwierdzono nielegalne składowanie odpadów zagrażających życiu ludzi i środowisku w miejscu do tego nieprzeznaczonym.

W ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.) zwaną dalej: „ustawa o odpadach”, określono środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi przez między innymi zapobieganie powstawaniu odpadów i zmniejszenie ich ilości oraz negatywnego wpływu wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi. W tym celu Gmina prowadziła przedsięwzięcie pn. „(…)”.

Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach w przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.

Zgodnie z art. 26a ust. 2 cytowanej wyżej wymienionej ustawy o odpadach właściwym organem w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest:

1)w przypadku terenów zamkniętych oraz nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi - regionalny dyrektor ochrony środowiska;

2)w przypadku gdy obowiązek usunięcia odpadów powstał w związku z wydaniem decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzeniem nieważności, uchyleniem lub wygaśnięciem decyzji związanej z gospodarką odpadami - organ właściwy do wydania tej decyzji;

3)w pozostałych przypadkach - wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

W wyniku wszczętego postępowania administracyjnego, decyzją z dnia (…) 2023 r. znak: (…) (...) Miasta (…) orzekł konieczność niezwłocznego usunięcia odpadów niebezpiecznych z nielegalnego składowiska usytuowanego w budynku przemysłowym na terenie nieruchomości przy ul. (…) w (…), ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. W decyzji zobowiązano właścicieli nieruchomości do jej udostępnienia w celu usunięcia odpadów, jak również określono zakres i sposób prowadzenia działań w tym zakresie oraz wskazano, że usunięcie odpadów będzie prowadzone przez podmiot posiadający wymagane zezwolenia do miejsca unieszkodliwienia zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie od dnia wydania decyzji do dnia (…) 2024 r. Decyzja podlegała natychmiastowemu wykonaniu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w procedurze przetargowej wyłoniono podmiot, z którym Gmina Miasta (…) zawarła umowę na wykonanie zadania „(…)”. W związku z realizacją przedsięwzięcia Gmina, jako nabywca usług, poniosła wydatki udokumentowane fakturami z wykazanymi kwotami podatku VAT.

Na przedsięwzięcie pn. „(…)” Gmina ubiegała się o środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) w ramach programu priorytetowego nr 2.7 „(…)”. Po rozpatrzeniu wniosku dofinansowanie ma być udzielone w formie dotacji.

Po zakończeniu procesu sądowego, w przypadku ustalenia posiadacza odpadów Gmina będzie domagać się w drodze decyzji zwrotu poniesionych kosztów związanych z usunięciem i zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych. Uzyskane środki z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na usunięcie i zagospodarowanie odpadów Gmina przekaże na rachunek Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) - do wysokości zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie.

Pytania

1.Czy usunięcie i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych z nieruchomości położonej w (…) przy ul. (…) zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej Gminy i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT nie korzystającą ze zwolnienia z VAT?

2.Czy w związku z otrzymanym dofinansowaniem (dotacji) od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) na realizację zadania pn. „(…)” Gmina będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT?

3.Czy obciążenie posiadacza odpadów na podstawie decyzji za usunięcie i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych rekompensującej koszty poniesione przez Gminę będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

4.Czy Gmina ma możliwość odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)”, które jest finansowane w całości lub części ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Umowy?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Usunięcie i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych z nieruchomości położonej w (…) przy ul. (…) nie zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej Gminy i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT nie korzystającej ze zwolnienia z VAT.

2.W związku z otrzymanym dofinansowaniem (dotacji) od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (…) na realizację zadania pn. „(…)” Gmina nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku VAT.

3.Obciążenie posiadacza odpadów na podstawie decyzji za usunięcie i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych rekompensującej koszty poniesione przez Gminę nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

4.Gmina nie ma możliwości odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)”, które jest finansowane w całości lub części ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Umowy.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad 1, 2, 3

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2025 r. poz. 775 z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą”: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2025 r. poz. 1153 z późn. zm.) Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej

3)wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o odpadach posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.

W myśl art. 26 ust. 2 ustawy o odpadach z zastrzeżeniem art. 26a obowiązek podjęcia działań w celu usunięcia odpadów i gospodarowania nimi, w przypadku nieusunięcia odpadów zgodnie z ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, z wyjątkiem przypadku, gdy obowiązek usunięcia odpadów jest skutkiem wydania decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzenia nieważności, uchylenia lub wygaśnięcia decyzji związanej z gospodarką odpadami.

Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach w przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.

Stosownie do art. 26a ust. 2 ustawy o odpadach właściwym organem w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest:

1)w przypadku terenów zamkniętych oraz nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi - regionalny dyrektor ochrony środowiska;

2)w przypadku gdy obowiązek usunięcia odpadów powstał w związku z wydaniem decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzeniem nieważności, uchyleniem lub wygaśnięciem decyzji związanej z gospodarką odpadami - organ właściwy do wydania tej decyzji;

3)w pozostałych przypadkach - wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

W myśl art. 26a ust. 3 ustawy o odpadach w celu wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, właściwy organ określa, w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi:

1)zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;

2)zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie odpadów przez ten organ;

3)termin rozpoczęcia i zakończenia działań, o których mowa w pkt 2.

Stosownie do art. 26a ust. 4 ustawy o odpadach decyzja, o której mowa w ust. 3, podlega natychmiastowemu wykonaniu. Przepisów art. 61 § 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259 i 803) nie stosuje się.

Zgodnie z art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach właściwy organ żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego Gmina realizując w ramach zadań własnych, obejmujących m.in. sprawy w zakresie ochrony środowiska, utrzymania czystości i porządku, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zadanie polegające na usunięciu odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania i magazynowania, nie będzie działała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wykonującego czynności w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności nałożone na Gminę przepisami ustawy o odpadach, będą objęte regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym wykonywane zadanie w ramach własnych czynności dotyczące realizację zadania pn. „(…)” nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym: Podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Według art. 29a ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatku VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że nie wystąpi związek pomiędzy otrzymaną dotacją od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację opisanego zadania, a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. W zakresie realizowanych czynności w ramach ww. zadania Gmina nie będzie wykonywała działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Działanie Gminy w zakresie realizacji zadania pn. „(…)”, nie będzie stanowiło świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, otrzymana przez Gminę dotacja, przeznaczona na realizację zadania pn. „(…)”, nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Obciążenie posiadacza odpadów obciążonego na podstawie decyzji rekompensującej koszty poniesione przez Wnioskodawcę na usuwanie odpadów zagrażających życiu i środowisku, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Gmina będzie żądała pokrycia poniesionych kosztów na usuwanie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska na podstawie art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach w drodze decyzji. Właściciel odpadów wpłaci na rachunek Gminy kwotę pieniędzy, jaka została wydana na usuwanie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. W przypadku wpłaty przez posiadacza odpadów na rachunek Wnioskodawcy kwoty pieniędzy, jaka została wydana na usuwanie zagrożenia dla ludzi i środowiska, wszelkie środki odzyskane, Wnioskodawca przekaże na konto WFOŚiGW (do wysokości otrzymanej dotacji).

Zatem w przedmiotowej sytuacji Wnioskodawca otrzyma jedynie zwrot poniesionych kosztów usunięcia odpadów zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi lub środowisku.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz obciążenie właściciela odpadów na podstawie decyzji administracyjnej, rekompensujące koszty poniesione przez Wnioskodawcę na usuwanie odpadów zagrażających życiu, zdrowiu lub środowisku, nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Ad 4

Rozpatrując kwestię prawa do odliczenia kwot podatku naliczonego z faktury otrzymanej od Wykonawcy dokumentującej usunięcie i unieszkodliwienie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Gmina wykonując zadanie pn. „(…)”, nie będzie działała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wykonującego czynności w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, w zakresie w jakim będzie realizowane ww. zadanie oraz będzie objęta regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. 

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, w związku z realizacją zadania pn. „(…)”, Gmina nie będzie działała w charakterze podatnika VAT.

Reasumując, Gmina nie będzie posiadała możliwości odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)” z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.):

Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o odpadach:

W myśl art. 26 ust. 2 ustawy o odpadach:

Z kolei zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach:

Stosownie do art. 26a ust. 2 ustawy o odpadach:

Według art. 26a ust. 3 ustawy o odpadach:

Stosownie do art. 26a ust. 4 ustawy o odpadach:

Zgodnie z art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach:

Z opisu sprawy wynika, że B. poinformował, że w trakcie kontroli na posesji należącej do osób prywatnych, stwierdzono nielegalne składowanie odpadów zagrażających życiu ludzi i środowisku w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Prowadzili Państwo przedsięwzięcie pn. „(…)”. W wyniku wszczętego postępowania administracyjnego, decyzją Prezydent Miasta (…) orzekł konieczność niezwłocznego usunięcia odpadów niebezpiecznych z nielegalnego składowiska usytuowanego w budynku przemysłowym na terenie nieruchomości, ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. W decyzji zobowiązano właścicieli nieruchomości do jej udostępnienia w celu usunięcia odpadów, jak również określono zakres i sposób prowadzenia działań w tym zakresie oraz wskazano, że usunięcie odpadów będzie prowadzone przez podmiot posiadający wymagane zezwolenia do miejsca unieszkodliwienia zgodnie z obowiązującymi przepisami w terminie od dnia wydania decyzji do dnia (…) 2024 r. Decyzja podlegała natychmiastowemu wykonaniu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w procedurze przetargowej wyłoniono podmiot, z którym zawarli Państwo umowę na wykonanie zadania „(…)”. W związku z realizacją przedsięwzięcia Państwo jako nabywca usług, ponieśli wydatki udokumentowane fakturami z wykazanymi kwotami podatku VAT. Na ww. przedsięwzięcie ubiegali się Państwo o środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Po rozpatrzeniu wniosku dofinansowanie ma być udzielone w formie dotacji. Po zakończeniu procesu sądowego, w przypadku ustalenia posiadacza odpadów będą się Państwo domagać w drodze decyzji zwrotu poniesionych kosztów związanych z usunięciem i zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych. Uzyskane środki z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na usunięcie i zagospodarowanie odpadów przekażą Państwo na rachunek Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - do wysokości zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy usunięcie i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych z nieruchomości zostało dokonane w ramach Państwa działalności gospodarczej i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT nie korzystającą ze zwolnienia VAT oraz czy w związku z otrzymanym dofinansowaniem (dotacji) od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację ww. zadania będą Państwo zobowiązani do odprowadzenia podatku VAT.

Z uwagi na przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że realizując w ramach zadań własnych, obejmujących m.in. sprawy utrzymania czystości i porządku, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, opisane we wniosku zadanie polegające na usunięciu odpadów niebezpiecznych z nielegalnego składowiska, nie będą Państwo działali jako podatnik podatku od towarów i usług. Jak wskazano powyżej, organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zatem w okolicznościach analizowanej sprawy, realizując ww. zadanie w ramach zadań własnych, nie będą Państwo działali w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy wykonującego czynności w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Czynności podejmowane przez Państwa są bowiem nałożone na Gminę przepisami ustawy o odpadach. W zakresie, w jakim będą Państwo realizowali przedmiotowe zadanie, będą Państwo objęci regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Tym samym wykonywane przez Państwa w ramach zadań własnych czynności dotyczące realizacji zadania pn. „(…)” nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym:

Według art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, iż w sytuacji, gdy podatnik w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia usług. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, iż dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W efekcie, obrót zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni mają wpływ na cenę (kwotę należną). Natomiast dotacja niedająca się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem, służąca pokryciu ogólnych kosztów działalności podatnika nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy, czyli nie zwiększa podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatku VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymaną dotacją od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację ww. zadania, a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizowanych czynności w ramach ww. zadania nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Państwa działania w zakresie realizacji ww. zadania, nie będą stanowiły świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, otrzymana przez Państwa dotacja, przeznaczona na realizację zadania „(…)”, nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, w związku z otrzymaniem dofinansowania (dotacji) z NFOŚiGW na realizację ww. zadania, nie będą Państwo zobowiązani do odprowadzenia podatku VAT należnego.

Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1, 2 uznałem za prawidłowe.

Przechodząc z kolei do kwestii, objętej zakresem pytania numer 3, wskazać należy, że zgodnie z cytowanym wyżej art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach, właściwy organ żąda od posiadacza odpadów odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami zwrotu poniesionych przez siebie kosztów działań polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi. Posiadacz odpadów jest obowiązany zwrócić te koszty w terminie 14 dni od dnia doręczenia żądania.

Z okoliczności sprawy wynika, że będą Państwo żądali pokrycia poniesionych kosztów na usuwanie odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska na podstawie art. 26a ust. 6 ustawy o odpadach w drodze decyzji administracyjnej. Po zakończeniu procesu sądowego, w przypadku ustalenia posiadacza odpadów będą się Państwo domagać w drodze decyzji zwrotu poniesionych kosztów związanych z usunięciem i zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych. Uzyskane środki z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na usunięcie i zagospodarowanie odpadów przekażą Państwo na rachunek Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - do wysokości zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie.

Zatem w przedmiotowej sytuacji otrzymają Państwo jedynie zwrot poniesionych przez Państwa kosztów usunięcia odpadów zagrażających życiu, zdrowiu ludzi lub środowisku.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy i opis sprawy należy stwierdzić, że ściągnięte należności od właściciela odpadów obciążonego na podstawie decyzji administracyjnej, rekompensujące koszty poniesione przez Państwa na usuwanie odpadów zagrażających życiu, zdrowiu lub środowisku, nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:

• podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli będzie wykorzystywał do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wskazano powyżej, wykonując zadanie polegające na usunięciu i zagospodarowaniu odpadów niebezpiecznych z nielegalnego składowiska nie będą działali Państwo w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, wykonującego czynności w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, w zakresie w jakim będą Państwo realizowali ww. zadanie oraz będą Państwo objęci regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Zatem nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego, w związku z realizacją zadania pn. „(…)”.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.