Interpretacja indywidualna z dnia 17 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.787.2025.2.MR

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 13 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wskazania, czy uzyskane przez Gminę środki pieniężne ze sprzedaży białych certyfikatów będą stanowiły podstawę opodatkowania w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo pismem z 14 października 2025 r. (wpływ 15 października 2025 r.) oraz pismem z 20 listopada 2025 r. (wpływ 20 listopada 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina realizuje zadanie pn. „(…)”. Inwestycja ta uprawnia Gminę do uzyskania świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów). W tym celu Gmina zawarła umowę z prywatnym przedsiębiorcą (dalej: „Spółka”) na kompleksowe wsparcie i doradztwo w zakresie uzyskania świadectw efektywności energetycznej dla wyżej wymienionej inwestycji.

W ramach zawartej umowy, Spółka zobowiązała się do:

-wykonania audytu efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 20 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2025 r. poz. 711, ze zm., dalej: „ustawa o efektywności energetycznej”),

-przygotowania i złożenia wniosku o wydanie świadectw efektywności energetycznej tzw. Białych certyfikatów wraz z załącznikami dla przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej,

-udzielenia Gminie wszelkich wyjaśnień i informacji, które w związku z wnioskiem o wydanie świadectw efektywności energetycznej będą potrzebne oraz informowania Gminy o wszelkich obowiązkach wynikających z ustawy o efektywności energetycznej i wpływających na odpowiedzialność prawną Gminy,

-terminowego przygotowania zawiadomienia do (…) o zakończeniu przedsięwzięcia, niezwłocznie po uzyskaniu przedmiotowej informacji od Gminy, a także

-wykonania powykonawczego audytu efektywności energetycznej dla przedsięwzięcia lub przedsięwzięć po zrealizowaniu modernizacji (jeśli zgodnie z ustawą o efektywności energetycznej będzie wymagany).

Spółka, zgodnie z umową, dokona sprzedaży świadectw efektywności energetycznej na (…). Z tytułu wykonanych czynności, Spółka otrzyma wynagrodzenie w wysokości 20% wartości środków uzyskanych ze sprzedaży świadectw. Środki finansowe ze sprzedaży świadectw, pomniejszone o kwotę wynagrodzenia Spółki, zostaną przekazane na konto Gminy. Gmina nie poniesie żadnych kosztów związanych z wykonaniem przedmiotu umowy i nie jest zobowiązana do zwrotu kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z realizacją umowy.

Działania Spółki upoważnionej przez Gminę do pozyskania, a następnie sprzedaży świadectw efektywności energetycznej są wykonywane przez nią we własnym imieniu, ale na rzecz Gminy. Umowa przewiduje udzielenie przez Gminę na rzecz Spółki upoważnienia do dokonania wszelkich czynności związanych ze sprzedażą świadectw efektywności energetycznej na (…) oraz zobowiązanie do przeniesienia na rzecz Gminy pozyskanych praw majątkowych w zamian za prowizję. Zgodnie z umową, wynagrodzeniem Spółki będzie jedynie ustalona w umowie prowizja, a nie całość środków uzyskanych ze sprzedaży przez Spółkę świadectw.

Podsumowując, Gmina zrealizuje inwestycję pn. „(…)”, która upoważni ją do pozyskania białych certyfikatów, z których wynikają prawa majątkowe, będące towarem giełdowym i mogące być przedmiotem sprzedaży. W celu ich pozyskania i sprzedaży Gmina zawarła umowę ze Spółką, która będzie upoważniona przez Gminę do dokonania wyżej opisanych czynności. Środki finansowe ze sprzedaży świadectw, pomniejszone o kwotę wynagrodzenia Spółki, zostaną przekazane na konto Gminy.

Działania Spółki w celu pozyskania, a następnie sprzedaży świadectw efektywności energetycznej są/będą wykonywane przez Spółkę we własnym imieniu, lecz na rzecz Gminy.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W piśmie z 20 listopada 2025 r. w odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu, udzielili Państwo następujących odpowiedzi:

1.Jaki rodzaj umowy łączy Państwa ze Spółką, w szczególności, czy mamy do czynienia ze stosunkiem powiernictwa, tj. czy dojdzie do powierniczego nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej, a następnie do ich przeniesienia na rzecz osób trzecich przez Spółkę, działającą również przy sprzedaży tych praw na Państwa rachunek?

Odpowiedź:

2.Któremu podmiotowi (Spółce czy Państwu) (…) wyda świadectwa efektywności energetycznej?

Odpowiedź:

3.Czyją własnością będą pozyskane świadectwa efektywności energetycznej (Spółki czy Państwa)?

Odpowiedź:

4.Czy Spółka dokonując sprzedaży świadectwa efektywności energetycznej będzie sprzedawała je jako własne, czy jako należące do Państwa?

Odpowiedź:

5.Kto będzie decydował o sprzedaży świadectw efektywności energetycznej (Spółka czy Państwo)?

Odpowiedź:

Pytanie

Czy uzyskane przez Gminę środki pieniężne ze sprzedaży białych certyfikatów będą stanowiły podstawę opodatkowania w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, otrzymane przez Gminę środki pieniężne ze sprzedaży białych certyfikatów nie będą stanowiły podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, natomiast art. 7 ust 1 ustaw o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z powyższego wynika, że gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu ustawy o VAT, a czynność prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, mamy wtedy do czynienia z dostawą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzeczy osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zasady nabywania, zbywania i umarzania świadectw efektywności energetycznej określa ustawa o efektywności energetycznej.

W myśl art. 20 ust. 3 ww. ustawy, świadectwo efektywności energetycznej wydaje Prezes URE na wniosek podmiotu:

1)planującego rozpoczęcie prac zmierzających do realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej albo

2)upoważnionego przez podmiot, o którym mowa w pkt 1.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o efektywności energetycznej, prawa majątkowe wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej są towarem giełdowym w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych. Prawa te są zbywalne. Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej powstają z chwilą zapisania świadectwa efektywności energetycznej po raz pierwszy na koncie w rejestrze świadectw efektywności energetycznej, na podstawie informacji, o której mowa w art. 24 ust. 2, i przysługują podmiotowi będącemu posiadaczem tego konta.

Natomiast stosownie do art. 30 ust. 3 ww. ustawy, przeniesienie praw majątkowych wynikających ze świadectwa efektywności energetycznej następuje z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w rejestrze świadectw efektywności energetycznej prowadzonym przez podmiot prowadzący:

1)giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych lub

2)na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi

-organizujący obrót prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw efektywności energetycznej.

Powiernictwo, jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 z późn. zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z treścią tego przepisu, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego – istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym, lecz na rachunek zlecającego.

W tym ostatnim wypadku, zgodnie z art. 740 Kodeksu cywilnego, wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiducjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Dla celów podatkowych pozyskanie świadectw efektywności energetycznej i odpłatne zbycie wynikających z nich praw majątkowych, przez powiernika w jego imieniu, ale na rzecz zlecającego, należy ocenić jako skutkujące zmianami w majątku zlecającego.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, czynność przekazania Gminie przez Spółkę środków pieniężnych uzyskanych z tytułu sprzedaży białych certyfikatów, wynikająca z realizacji umowy powierniczej, nie będzie stanowić wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W analizowanej sprawie, Spółka zawarła z Gminą umowę powierniczą, dotyczącą pozyskania i sprzedaży świadectw efektywności energetycznej. Spółka działa w imieniu własnym, ale na rzecz Gminy. Tym samym, to Spółka wyświadczy usługę dla Gminy, nie zaś Gmina na rzecz Spółki.

Z uwagi na powyższe, przekazanie na rzecz Gminy środków uzyskanych ze sprzedaży białych certyfikatów przez Spółkę nie będzie stanowiło zapłaty za świadczenie usługi. Nie istnieje bowiem usługa, którą wykonałaby Gmina na rzecz Spółki, a w konsekwencji przekazanej kwoty nie można traktować jako wynagrodzenia za usługę. Ponieważ środki, które otrzyma Gmina nie stanowią zapłaty, o której mowa w art. 29a ustawy, nie stanowią one podstawy opodatkowania.

To oznacza, że czynność przekazania środków pieniężnych z tytułu sprzedaży białych certyfikatów przez Spółkę na rzecz Gminy nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Analogiczne stanowisko zawierają też m.in. interpretacje z 14 lipca 2021 r. nr 0113-KDIPT1-1.4012.292.2021.3.ŻR, z 16 lipca 2021 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.295.2021.2.IK, czy z 15 czerwca 2022 r. nr 0461-ITPP2.4512.691.2016.12.S.DS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, powinien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi.

Usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pomocne jest tutaj w szczególności orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które należy uwzględniać w procesie interpretacji przepisów na zasadzie prounijnej wykładni prawa.

Jak zauważył Trybunał w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise:

Na uwagę zasługuje także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał wskazał, że:

Ponadto, w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r., w sprawie C-154/80 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Association coopérative „Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats GA” Trybunał stwierdził, że:

Zatem, z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje stosowny związek.

Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłata w innym towarze lub usłudze) albo mieszaną (zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa). Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Odpłatnością jest więc także, np. otrzymanie udziałów spółki, które jest dla wnoszącego aport pewną wymierną korzyścią.

Z przytoczonego orzecznictwa TSUE można wyprowadzić następujące warunki dotyczące uznania czynności za odpłatne świadczenie usług:

-po pierwsze, musi istnieć usługa, a więc określone zachowanie usługodawcy na rzecz usługobiorcy,

-po drugie, usługa musi mieć beneficjenta (konsumenta); oznacza to, że usługa musi wiązać się z powstaniem określonej i bezpośredniej korzyści po stronie usługobiorcy,

-po trzecie, musi istnieć odpłatność, czyli wynagrodzenie za usługę; istotne przy tym jest, aby istniał bezpośredni związek między zapłaconym wynagrodzeniem a wykonaną usługą.

Według art. 29a ust. 1 ustawy:

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
• mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdy wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zasady nabywania, zbywania i umarzania świadectw efektywności energetycznej określa ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 711), zwana dalej „ustawą o efektywności energetycznej”.

W świetle art. 20 ust. 3 ustawy o efektywności energetycznej:

Zgodnie z art. 30 ust. 1-3 ustawy o efektywności energetycznej:

Z opisu sprawy wynika, że Państwo (Gmina) realizują zadanie pn. „(…)”. Inwestycja ta uprawnia Gminę do uzyskania świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów). W tym celu Gmina zawarła umowę z prywatnym przedsiębiorcą (Spółką) na kompleksowe wsparcie i doradztwo w zakresie uzyskania świadectw efektywności energetycznej dla wyżej wymienionej inwestycji. Świadectwa efektywności energetycznej będą stanowić własność Gminy. Zgodnie z umową, Spółka dokona sprzedaży świadectw efektywności energetycznej na (…). Z tytułu wykonanych czynności, Spółka otrzyma wynagrodzenie w wysokości 20% wartości środków uzyskanych ze sprzedaży świadectw. Środki finansowe ze sprzedaży świadectw, pomniejszone o kwotę wynagrodzenia Spółki, zostaną przekazane na Państwa konto. Stosunek prawny łączący Państwa ze Spółką opiera się na umowie nienazwanej. Niemniej jednak, Spółka będzie występowała w ramach stosunku powiernictwa, tj. dojdzie do powierniczego nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej, a następnie ich przeniesienia na rzecz osób trzecich przez Spółkę, która będzie działała również przy sprzedaży tych praw na Państwa rachunek. Spółka złoży wniosek do (…) o wydanie świadectw energetycznych. Na certyfikatach efektywności energetycznej będą widnieć dane Spółki jako podmiotu upoważnionego w rozumieniu art. 30 ust. 3 pkt 2 ustawy o efektywności energetycznej. Nie poniosą Państwo żadnych kosztów związanych z wykonaniem przedmiotu umowy i nie są Państwo zobowiązani do zwrotu kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z realizacją umowy. Działania Spółki upoważnionej przez Państwa do pozyskania, a następnie sprzedaży świadectw efektywności energetycznej są wykonywane przez nią we własnym imieniu, ale na Państwa rzecz. Umowa przewiduje udzielenie przez Państwa na rzecz Spółki upoważnienia do dokonania wszelkich czynności związanych ze sprzedażą świadectw efektywności energetycznej na (…) oraz zobowiązanie do przeniesienia na Państwa rzecz pozyskanych praw majątkowych w zamian za prowizję. Zgodnie z umową, wynagrodzeniem Spółki będzie jedynie ustalona w umowie prowizja, a nie całość środków uzyskanych ze sprzedaży przez Spółkę świadectw. Dokonując sprzedaży ww. świadectw Spółka będzie sprzedawać je jako należące do Państwa. O sprzedaży świadectw efektywności energetycznej będzie decydować Spółka, przy czym zgodnie z umową, Spółka zobowiązała się do sumiennego, starannego i zgodnego z Państwa interesem, wykonywania przedmiotu umowy.

Państwa wątpliwości dotyczą wskazania, czy uzyskane przez Państwa środki pieniężne ze sprzedaży białych certyfikatów będą stanowiły podstawę opodatkowania.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem:

Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego – istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym, lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie 2 Kodeksu cywilnego).

Dla celów podatkowych, pozyskanie świadectw efektywności energetycznej i odpłatne zbycie wynikających z nich praw majątkowych, przez powiernika w jego imieniu, ale na rzecz zlecającego, należy ocenić jako skutkujące zmianami w majątku zlecającego.

Analiza opisanego zdarzenia przyszłego oraz powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że czynność przekazania Państwu przez Spółkę środków uzyskanych ze sprzedaży certyfikatów wynikająca z realizacji umowy powierniczej, nie stanowi wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Spółka zawarła z Państwem umowę powierniczą dotyczącą pozyskania i sprzedaży świadectw efektywności energetycznej. Spółka będzie działać w imieniu własnym, ale na Państwa rzecz. Tym samym, to Spółka będzie świadczyć usługę na rzecz Państwa.

Przekazanie na Państwa rzecz środków uzyskanych ze sprzedaży certyfikatów nie będzie stanowić zapłaty za świadczenie usług. Nie będzie bowiem istnieć usługa, którą wykonywaliby Państwo na rzecz Spółki, a w konsekwencji przekazywanej kwoty nie będzie można traktować jako wynagrodzenia za usługę. Z okoliczności sprawy nie wynika, że będą Państwo wykonywać na rzecz Spółki jakiekolwiek świadczenie, którego ekwiwalentem byłaby przekazywana kwota. Spółki nie będzie zatem można uznać za beneficjenta, a więc za podmiot uzyskujący korzyść z otrzymanej usługi.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że przekazanie środków pieniężnych z tytułu sprzedaży białych certyfikatów przez Spółkę na Państwa rzecz nie będzie stanowić wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro otrzymane przez Państwa środki nie będą stanowić zapłaty, nie będą stanowić one podstawy opodatkowania.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.