Interpretacja indywidualna z dnia 30 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.1043.2025.2.ŻR
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-uznania, że otrzymane dofinansowanie na realizację projektu nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
-prawa do pełnego odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakup towarów i usług dokonywanych w ramach realizacji projektu.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 grudnia 2025 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Uniwersytet … jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym pod numerem NIP … .
Uniwersytet działa na podstawie ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym z dnia 20 lipca 2018 (Dz.U. z 2018 r., poz. 1668) z późniejszymi zmianami.
Strukturę organizacyjną uczelni stanowią wydziały, inne jednostki organizacyjne: ogólnouczelniane, międzywydziałowe, rektorat uczelni, domy studenckie oraz stołówki studenckie. Jej działalność obejmuje zarówno obszar podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jak również niepodlegający i zwolniony z opodatkowania tym podatkiem. Działalność statutowa, niepodlegająca opodatkowaniu to przede wszystkim dydaktyka i badania naukowe finansowane z subwencji.
Odpłatna działalność to przede wszystkim usługi edukacyjne, które korzystają ze zwolnienia od podatku (zajęcia na studiach niestacjonarnych, podyplomowych, kursy językowe). Działalność podlegająca opodatkowaniu to m.in.: usługi wynajmu, usługi noclegowe, odpłatne usługi badawcze. Dotyczy pt. „…”, składanego w konkursie … .
Na realizację projektu zostanie zawarta umowa o dofinansowanie … .
2 PRIORYTET PROGRAMU FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA NOWOCZESNEJ GOSPODARKI 2021–2027 (FENG). Wniosek składany będzie w konsorcjum, którego liderem jest Politechnika …, Uniwersytet … partnerem.
Projekt dotyczy badań naukowych i prac rozwojowych mających na celu (...). Po przeprowadzonych badaniach powstanie (...).
Rezultatem projektu będzie (...). Rozwiązanie może znaleźć zastosowanie na … .
Zgodnie z Umową konsorcjum wszelkie prawa do (...), w tym wyników lub know-how, będą przysługiwać Stronom, które były zaangażowane w ich wytworzenie, w proporcji odzwierciedlającej wkład twórczy danej Strony w konkretny przedmiot (...), w tym wyniki lub know-how z nim związane.
Umowa nie precyzuje kwestii przenoszenia praw majątkowych do rezultatów projektu pomiędzy członkami konsorcjum, przewiduje wyłącznie udzielanie licencji i współwłasność wyników.
W przypadku komercjalizacji bezpośredniej, partnerzy zobowiązują się do zawarcia umowy z Liderem konsorcjum (Politechniką …), w której upoważnią Lidera do udzielenia licencji wyłącznej do korzystania z wyników projektu aczkolwiek umowa nie precyzuje, czy udzielenie licencji będzie wiązało się z koniecznością przeniesienia praw własności.
Projekt związany jest z komercjalizacją, ale przygotowanie pod nią podstaw leży po stronie lidera projektu czyli Politechniki … . Najbardziej prawdopodobne na dzień dzisiejszy ścieżki to licencjonowanie patentu lub spin off.
Projekt ma na celu (...). Może być ona zrealizowana na dwa sposoby:
a)sprzedaż licencji na urządzenie podmiotowi zainteresowanemu wdrożeniem (w tym przypadku Państwo sprzedają licencję na Państwa część układu, czyli …) lub
b)założenie spółki spin off/out i wniesienie (lub sprzedaż do niej) praw do całego urządzenia zarówno ze strony …, jak i … .
Projekt jest projektem wdrożeniowym.
W projekcie uwzględniony został broker innowacji ze strony …, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie projektu i pomoc w komercjalizacji.
Państwa Uczelnia nie uzyska wynagrodzenia z tytułu sprzedaży efektów projektu podczas jego realizacji, zakładana komercjalizacja nastąpi dopiero po zakończeniu projektu.
Celem … jest stworzenie … . W związku z tym, efektem grantu będzie typowo produkt nastawiony na komercjalizację (sprzedaż, licencjonowanie), ale najbardziej prawdopodobne wydaje się powołanie spółki spin off, która będzie się tym zajmować po projekcie.
Planowane jest wydanie dwóch publikacji w modelu OA oraz wyjazdy naukowe na konferencje.
W publikacjach i konferencjach będą przedstawiane wyniki efekty projektu.
Warunki umowy obligują Państwa do upowszechniania działań w projekcie na podstawie pkt 17 ppkt 5 umowy o dofinansowanie z FNP w zakresie udzielania zgód Konsorcjantom na publikowanie wyników projektu.
Projekt zakłada bezpłatne udostępnienie produktu/produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców m.in. publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji. Głównym celem projektu jest komercjalizacja efektów projektu poprzez najbardziej prawdopodobne na dzień dzisiejszy ścieżki to licencjonowanie patentu lub spin off. Pomocniczym działaniem aby uzyskać główny cel, jest bezpłatne udostępnienie produktu/ produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców m.in. publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji.
Aby osiągnąć podstawowy główny cel projektu w zakresie komercjalizacji efektów projektu umowa zawarta z FNP zakłada obligatoryjne zasady upowszechniania wyników projektu.
Zgodnie z umową dofinansowania środki finansowe na realizację projektu zostaną przekazane na rachunek bankowy Lidera Konsorcjum a następnie środki finansowe wpłacone na rachunek bankowy Lidera Konsorcjum, zostaną przekazane przez Lidera Konsorcjum Partnerom Konsorcjum. Każdy z konsorcjantów ma przypisane zadania w projekcie. Partnerzy Konsorcjum podzielili między sobą działania i każdy realizuje przydzieloną mu część. Zadania te są wykonywane równolegle. Finalnie oraz wspólnie mają doprowadzić do realizacji celu projektu.
Konsorcjanci nie świadczą żadnych usług na rzecz innych Partnerów Konsorcjum i na odwrót.
Każdy z konsorcjantów ponosi samodzielnie wydatki w projekcie. Dofinansowane są koszty kwalifikowalne, które będą ponoszone przez poszczególnych Partnerów Konsorcjum na wykonanie zadania zgodnie z zakresem rzeczowym określonym w umowie o finansowanie. Otrzymane dofinansowanie jest przeznaczone na sfinansowanie wydatków dotyczących pokrycia kosztów realizacji niniejszego projektu. … nie może przeznaczyć tych środków na inny cel niezgodny z umową o finansowanie.
Po otrzymaniu finansowania, Lider Konsorcjum ma przekazywać środki finansowe w transzach zgodnie z przyjętym harmonogramem i ustalonym budżetem dla każdego Partnera Konsorcjum. Środki finansowe z dotacji Lider Konsorcjum ma przekazywać pozostałym Partnerom Konsorcjum w formie zaliczek lub refundacji, na zasadach określonych w umowie o dofinansowanie. Do czasu przekazania zaliczki lub refundacji, Partnerzy Konsorcjum są zobowiązani do zaangażowania własnych środków finansowych w realizację Projektu. Za prawidłowe rozliczenie wydatków ponoszonych w ramach projektu jest odpowiedzialny Partner Konsorcjum. Lider pełni funkcję doradczą w zakresie rozliczania wydatków poniesionych przez Partnerów Konsorcjum.
Otrzymane dofinansowanie pokrywa określoną część kosztów poniesionych przez Uniwersytet … w związku z realizacją projektu, nie stanowi dopłaty do ceny usługi.
Jej przeznaczenie ma na celu pokrycie kosztów danego projektu.
Dotacja pochodząca z FNP nie stanowi dopłaty do wynagrodzenia, ale zwrot poniesionych kosztów realizacji projektu i nie ma charakteru cenotwórczego. Zatem w związku z realizacją projektu … nie otrzyma wynagrodzenia, wobec czego otrzymane dofinansowanie na realizację projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu. W umowie dofinansowania nie ma zawartego obligatoryjnego zapisu w zakresie przekazania ze strony … efektów projektu na rzecz FNP w zamian za otrzymane finansowanie.
Warunki realizacji Projektu:
1)Wszelkie zakupy w ramach projektu będą wykonywane samodzielnie przez … Partnera Konsorcjum na rzecz … Partnera Konsorcjum,
2)Zakupy towarów i usług będą realizowane przez … Partnera Konsorcjum w zakresie dotyczącym wyłącznie części projektu powierzonej … Partnera Konsorcjum,
3)Faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z realizacją przypisanych … Partnera Konsorcjum działań w projekcie będą wystawione na … Partnera Konsorcjum będzie wskazany jako nabywca na fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją projektu i tylko w odniesieniu do realizowanych przez siebie zadań,
4)… Partner Konsorcjum nie realizowałby projektu, gdyby nie otrzymał dofinansowania na jego realizację,
5)Zgodnie z umowami o dofinansowanie … Partner Konsorcjum jest zobowiązany dostarczać Liderowi Konsorcjum dane dotyczące rozliczenia się ze swojej części usług, a na tej podstawie Lider zbiorczo wnioskuje o środki w imieniu Konsorcjum,
6)W przypadku niezrealizowania przypadających na … Partnera Konsorcjum zadań dotyczących projektu, jest on zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków finansowych,
7)Całkowita kwota dofinansowania dla … Partnera Konsorcjum jest równa sumie zaplanowanych wydatków, a więc kwoty dofinansowania wypłacane … Partner Konsorcjum w ramach realizacji projektu odpowiadają kwotom przewidzianym w umowach o dofinansowanie przypadających na … Partner Konsorcjum,
8)Jeżeli Umowy o dofinansowanie nie stanowią inaczej, wyniki prac powstałych w ramach realizacji projektu oraz autorskie prawa majątkowe do wyników prac uzyskanych przez danego Partnera Konsorcjum w ramach realizacji zadań przysługują temu Partnerowi,
9)Zakresem pytania objęte są wydatki poniesione w ramach realizacji projektu udokumentowane fakturami wystawionymi wyłącznie na … Partner Konsorcjum.
Efekty powstałe w wyniku realizacji projektu pn. „…”, składanego w konkursie FNP pn. „...”, będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Efekty powstałe w wyniku realizacji projektu pn. „…”, składanego w konkursie FNP pn. „…”, będą wykorzystywane do celów prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Głównym podstawowym celem projektu jest komercjalizacja efektów projektu poprzez najbardziej prawdopodobne na dzień dzisiejszy ścieżki to licencjonowanie patentu lub spin off.
Pomocniczym działaniem, aby osiągnąć podstawowy cel jest bezpłatne udostępnienie produktu/ produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców m.in. publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji.
Aby osiągnąć podstawowy główny cel projektu w zakresie komercjalizacji efektów projektu, umowa zawarta z FNP zakłada obligatoryjne zasady upowszechniania wyników projektu.
W uzupełnieniu wniosku na pytanie: Z kim w imieniu konsorcjum zostanie/została podpisana umowa o dofinansowanie projektu w ramach finansowania …? wskazali Państwo: Umowa o dofinansowanie projektu „…”, składanego w konkursie Fundacja … w ramach finansowania … w imieniu konsorcjum została podpisana z Politechniką … jako Liderem Projektu.
Dalej na pytanie: Jakie konkretnie czynności/zadania, zgodnie z zawartą umową, będą Państwo zobowiązani wykonać jako członek Konsorcjum? odpowiedzieli Państwo: Uniwersytet … jako członek Konsorcjum wykonuje …, natomiast Politechnika … jako Lider Konsorcjum … . Razem wspólnie … i … będą Państwo integrować te elementy w jedno urządzenie czyli funkcjonalny prototyp.
Na pytanie: Czy z zawartej umowy wynika, że będą Państwo odpowiadali za własną część zadań realizowanych w ramach projektu?
a.Jeśli tak, to przed kim będą Państwo odpowiadali za własną część zadań realizowanych w ramach projektu?
b.Jeśli nie, to kto będzie odpowiadał za Państwa część zadań?
odpowiedzieli Państwo: Tak, Uniwersytet … odpowiada przed Liderem Konsorcjum, którym jest Politechnika … za własną część zadań realizowanych w ramach projektu.
Następnie na pytanie: Kto będzie bezpośrednim beneficjentem efektów zadań wykonanych przez Państwa w ramach zawartej umowy na realizację projektu? wskazali Państwo: Beneficjentem efektów wykonanych w ramach zawartej umowy na realizację projektu będzie Uniwersytet … oraz Politechnika … . Planują Państwo wspólnie … i … komercjalizować rozwiązanie powstałe w wyniku realizacji projektu.
Dalej na pytanie: Czy całość przedsięwzięcia będzie finansowana ze środków dotacji, czy też częściowo z Państwa wkładu własnego, bądź innych środków (jakich?)? odpowiedzieli Państwo: Całość przedsięwzięcia jest finansowana ze środków dotacji.
Na pytanie: Czy wysokość środków finansowanych z dotacji celowej przekazanych przez Lidera Konsorcjum na Państwa rzecz będzie proporcjonalna do poziomu zaangażowania Państwa - jako członka konsorcjum? odpowiedzieli Państwo: Tak.
Następnie na pytanie: Czy w trakcie realizacji zadań objętych projektem będą Państwo zobowiązani do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych? Jeśli tak, to z kim, w jaki sposób będą się Państwo rozliczali? wskazali Państwo: Tak. W trakcie realizacji przedsięwzięcia składane są merytoryczne raporty z postępów prac dla Instytucji Pośredniczącej czyli finansującej projekt. … jako członek konsorcjum jest zobowiązany do składania raportów cząstkowych Liderowi, który na ich podstawie tworzy raport zbiorczy przekazywany Instytucji Pośredniczącej czyli finansującej projekt.
Na pytanie: Czy będą odpowiadali Państwo za prawidłową realizację przedmiotu przedsięwzięcia? Czy i kto będzie ponosił odpowiedzialność w zakresie obowiązków reklamacyjnych i gwarancyjnych? odpowiedzieli Państwo: Uniwersytet … odpowiada przed Liderem Konsorcjum, którym jest Politechnika … za własną część zadań realizowanych w ramach projektu. Nikt nie ponosi realnej odpowiedzialności, jeśli w przedsięwzięciu coś się popsuje, to … nie otrzyma wsparcia.
Dalej na pytanie: Jakie towary i usługi będą Państwo nabywać w ramach realizacji projektu? wskazali Państwo: W przypadku … będą to … .
Na pytanie: Czy otrzymane przez Państwo dofinansowanie będzie miało wpływ na kształtowanie się ceny lub wysokość wynagrodzenia z tytułu udzielania licencji lub sprzedaży wyników projektu? Jeśli tak, to proszę wskazać, w jakim zakresie? wskazali Państwo: Na tym etapie wniosku trudno to jednoznacznie określić.
Następnie udzielając odpowiedzi na pytanie: W związku ze wskazaniem, że nastąpi bezpłatne udostępnienie produktu/produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców, proszę o informację:
A.Jaki będzie cel wskazanych działań pomocniczych polegających na publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji, tj. czy będzie to np.:
a.przygotowanie i wprowadzenie do komercyjnego obrotu wyników projektu?
b.promocja powstałych efektów projektu?
c.cel wynikający z działalności statutowej Uniwersytetu?
d.cel edukacyjny własnych studentów?
lub inny?
odpowiedzieli Państwo:
W przypadku … zgodnie z wnioskiem jest to :
b.promocja powstałych efektów projektu. Temu zazwyczaj służą publikacje. We wniosku są 2 publikacje we wskaźnikach projektu, z następującym opisem: „…”.
Naukowe promocje zewnętrzne z punktu widzenia komercjalizacji są bezwartościowe dla 99% inwestorów, ale są to wymagania grantowe i uczelniane.
Dalej na pytanie: Czy zamierzają wykorzystywać Państwo wyniki Projektu (w przysługującej Państwu części) w ramach dalszej własnej pracy badawczej czy też do czynności kształcenia (odpłatnego lub nieodpłatnego) wskazali Państwo: Nie.
Na pytanie: Czy będą mieli Państwo możliwość odrębnego przyporządkowania ponoszonych wydatków na realizację:
a.podstawowego celu projektu, jakim jest komercjalizacja efektów projektu?
b.działań pomocniczych, tj. publikację wyników w czasopismach naukowych, prezentację wyników na konferencjach branżowych, edukację?
odpowiedzieli Państwo: Tak.
Pytania
1.Czy otrzymane dofinansowanie na realizację projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu?
2.Czy w odniesieniu do przedmiotowego projektu istnieje możliwość odliczenia 100% podatku VAT z faktur dokumentujących zakup towarów i usług w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
1. Zgodnie z art. 29a ust. 1, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Otrzymane dofinansowanie na realizację projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu.
Otrzymane dofinansowanie pokrywa określoną część kosztów poniesionych przez Uniwersytet … w związku z realizacją projektu, nie stanowi natomiast dopłaty do ceny usługi. Jej przeznaczenie ma na celu pokrycie kosztów danego projektu.
Dotacja pochodząca z FNP nie stanowi dopłaty do wynagrodzenia, ale zwrot poniesionych kosztów realizacji projektu i nie ma charakteru cenotwórczego. Zatem w związku z realizacją projektu … nie otrzyma wynagrodzenia, wobec czego otrzymane dofinansowanie na realizację projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu.
2. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy VAT.
Jak wynika z powyższego, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
… ma prawo do odliczenia 100% podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu „…”, składanego w konkursie FNP pn. „…”.
… planuje w projekcie działania związane z komercjalizacją/sprzedażą jego rezultatów.
Głównym podstawowym celem projektu jest komercjalizacja efektów projektu poprzez najbardziej prawdopodobne na dzień dzisiejszy ścieżki to licencjonowanie patentu lub spin off.
Pomocniczym działaniem, aby osiągnąć podstawowy cel jest bezpłatne udostępnienie produktu/ produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców m.in. publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji.
Aby osiągnąć podstawowy główny cel projektu w zakresie komercjalizacji efektów projektu umowa zawarta z FNP zakłada obligatoryjne zasady upowszechniania wyników projektu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Jednak nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.
Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, ze zm.), zwanej dalej dyrektywą. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
TSUE w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen–NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że:
„(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje »odpłatnie« w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG–Kraftfahrzeuge–Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).
W wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że
„(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C–53/09 i C–55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
Zauważenia również wymaga, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
W tym miejscu wskazania wymaga, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.) w ramach tzw. swobody umów.
W konsekwencji, strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.
Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, zauważenia wymaga, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum.
A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Oznacza to, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.
Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Z treści art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.
Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.
Art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym:
W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74‑77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.
W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.W szczególności wyroki w sprawach C–184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C–353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).
W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.
W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.
Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.
Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT. Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.
W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jednocześnie z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.
Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że ramach konsorcjum realizują Państwo projekt pt. „…”. Na realizację projektu zostanie zawarta umowa o dofinansowanie. Projekt dotyczy badań naukowych i prac rozwojowych mających na celu (...). Po przeprowadzonych badaniach powstanie (...). Zgodnie z Umową konsorcjum wszelkie prawa do (...), w tym wyników lub know-how, będą przysługiwać Stronom, które były zaangażowane w ich wytworzenie, w proporcji odzwierciedlającej wkład twórczy danej Strony w konkretny przedmiot (...), w tym wyniki lub know-how z nim związane. Umowa nie precyzuje kwestii przenoszenia praw majątkowych do rezultatów projektu pomiędzy członkami konsorcjum, przewiduje wyłącznie udzielanie licencji i współwłasność wyników.
Projekt ma na celu komercjalizację rozwiązania, które ma być prototypem urządzenia … tak, aby po zakończeniu projektu istniała jasna ścieżka dotycząca wdrożenia. Może być ona zrealizowana na dwa sposoby:
a.sprzedaż licencji na urządzenie podmiotowi zainteresowanemu wdrożeniem lub
b.założenie spółki spin off/out i wniesienie (lub sprzedaż do niej) praw do całego urządzenia.
Uczelnia nie uzyska wynagrodzenia z tytułu sprzedaży efektów projektu podczas jego realizacji, zakładana komercjalizacja nastąpi dopiero po zakończeniu projektu. Państwa celem jest stworzenie …, który będzie częścią urządzenia … . W związku z tym efektem grantu będzie typowo produkt nastawiony na komercjalizację (sprzedaż, licencjonowanie), ale najbardziej prawdopodobne wydaje się powołanie spółki spin off, która będzie się tym zajmować po projekcie. Warunki umowy obligują Państwa do upowszechniania działań w projekcie. Projekt zakłada bezpłatne udostępnienie produktu/produktów dla zewnętrznych i wewnętrznych odbiorców m.in. publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji. Konsorcjanci nie świadczą żadnych usług na rzecz innych Partnerów Konsorcjum i na odwrót. Każdy z konsorcjantów ponosi samodzielnie wydatki w projekcie. Dofinansowane są koszty kwalifikowalne, które będą ponoszone przez poszczególnych Partnerów Konsorcjum na wykonanie zadania zgodnie z zakresem rzeczowym określonym w umowie o finansowanie. Otrzymane dofinansowanie jest przeznaczone na sfinansowanie wydatków dotyczących pokrycia kosztów realizacji niniejszego projektu. Nie mogą Państwo przeznaczyć tych środków na inny cel niezgodny z umową o finansowanie. Otrzymane dofinansowanie pokrywa określoną część kosztów poniesionych przez Uniwersytet w związku z realizacją projektu, nie stanowi dopłaty do ceny usługi. Jej przeznaczenie ma na celu pokrycie kosztów danego projektu. Dotacja pochodząca z FNP nie stanowi dopłaty do wynagrodzenia, ale zwrot poniesionych kosztów realizacji projektu i nie ma charakteru cenotwórczego. W umowie dofinansowania nie ma zawartego obligatoryjnego zapisu w zakresie przekazania z Państwa strony efektów projektu na rzecz FNP w zamian za otrzymane finansowanie. Beneficjentem efektów wykonanych w ramach zawartej umowy na realizację projektu będzie Uniwersytet oraz Politechnika. Planują Państwo wspólnie komercjalizować rozwiązanie powstałe w wyniku realizacji projektu.
Jak wyżej wskazałem, dotacja podlega opodatkowaniu, jeżeli ma bezpośredni związek z ceną dostarczonego towaru/usługi świadczonej przez otrzymującego dotację. W takiej sytuacji przyjmuje się, że dotacja stanowi składnik tej ceny, innymi słowy dotacja „uzupełniając” podstawę opodatkowania z tytułu dostawy towaru/świadczenia usługi jest opodatkowana na takich samych zasadach jak czynność, której dotyczy.
Analizując zatem kwestię, czy otrzymywane przez Państwa dofinansowanie na realizację projektu objętego wnioskiem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, rozważenia wymaga, czy występują konkretne podlegające opodatkowaniu czynności (dostawa towarów lub świadczenie usług) wykonywane przez Państwa, z którymi związane jest to dofinansowanie.
Wskazali Państwo, że beneficjentem efektów wykonanych w ramach zawartej umowy na realizację projektu będą Państwo oraz Politechnika. Zgodnie z Umową konsorcjum wszelkie prawa do (...), w tym wyników lub know-how, będą przysługiwać Stronom, które były zaangażowane w ich wytworzenie, w proporcji odzwierciedlającej wkład twórczy danej Strony w konkretny przedmiot (...), w tym wyniki lub know-how z nim związane. Konsorcjanci nie świadczą żadnych usług na rzecz innych Partnerów Konsorcjum i na odwrót. W umowie dofinansowania nie ma zawartego obligatoryjnego zapisu w zakresie przekazania z Państwa strony efektów projektu na rzecz FNP w zamian za otrzymane finansowanie. Dodatkowo – jak Państwo wskazali - otrzymane dofinansowanie pokrywa określoną część kosztów poniesionych przez Uniwersytet w związku z realizacją projektu, nie stanowi dopłaty do ceny usługi i nie ma charakteru cenotwórczego.
Z powyższego wynika, że otrzymana przez Państwa dotacja stanowi wyłącznie dofinansowanie do realizacji projektu objętego zakresem wniosku. Nie będzie miała związku z dostawą towarów bądź ze świadczeniem usług realizowanych przez Państwa w ramach projektu. Tym samym dotacja pochodząca z FNP nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczone przez Państwa usługi bądź dostawę towarów na rzecz konkretnego odbiorcy, a jedynie zwrot poniesionych kosztów związanych z realizacją projektu. W konsekwencji nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy i nie będzie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Podsumowując, dotacja otrzymana przez Państwa od FNP na realizację projektu pn. „…” nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe.
Odnosząc się z kolei do kwestii objętej zakresem pytania nr 2, tj. prawa do pełnego odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakup towarów i usług dokonywanych w ramach realizacji projektu wskazania wymaga, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, który stanowi, że:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którym wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.
Ponadto, ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.
Zauważenia również wymaga, że formułując w art. 86 ust. 1 ww. ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.
O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.
Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE, m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/96 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur region al des impots du Nord-Pas-de-Calats).
TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.
Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Z uwagi na przedstawiony przez Państwa opis sprawy stwierdzić należy, że brak opodatkowania podatkiem VAT dotacji na pokrycie kosztów projektu nie powoduje automatycznie uznania, że w tym zakresie nie przysługuje Państwu prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego. Wskazali Państwo, że efekty powstałe w wyniku realizacji projektu pn. „…”, będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Efekty powstałe w wyniku realizacji projektu, będą wykorzystywane do celów prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Głównym podstawowym celem projektu jest komercjalizacja efektów projektu (licencjonowanie patentu lub spin off). Dodatkowo wskazali Państwo, że celem wskazanych działań pomocniczych polegających na publikacji wyników w czasopismach naukowych, prezentacji wyników na konferencjach branżowych, edukacji będzie promocja powstałych efektów projektu oraz że nie zamierzają Państwo wykorzystywać wyników Projektu (w przysługującej Państwu części) w ramach dalszej własnej pracy badawczej czy też do czynności kształcenia.
Z całokształtu okoliczności sprawy wynika zatem, że Państwa działania podejmowane w związku z realizacją projektu będą nakierowane na osiągnięcie głównego celu, jakim jest udzielenie licencji lub odpłatne zbycie praw majątkowych powstałych w projekcie. Uzasadnione jest zatem twierdzenie, że efekty zrealizowanego Projektu wykorzystywane będą do celów prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W związku z powyższym z uwagi na spełnienie warunków wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, będzie przysługiwało Państwu prawo do pełnego odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług dokonywanych w ramach realizacji Projektu. Prawo do odliczenia będzie przysługiwało Państwu pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Jednocześnie podkreślam, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Państwa, a nie wywiera skutku prawnego dla Lidera Konsorcjum.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
