Powstanie i zasady funkcjonowania spółdzielni europejskiej

Spółdzielnia europejska jest instytucją wynikającą z prawa wspólnotowego, stanowiącą formę organizacji ogólnie uznaną we wszystkich państwach członkowskich. Jej funkcjonowanie regulują dwa akty prawne: rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (zwane dalej rozporządzeniem) oraz dyrektywa Rady 2003/72/WE z 22 lipca 2003 r. uzupełniająca statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników.

Spółdzielnie to zrzeszenia osób fizycznych lub prawnych, do których stosuje się odmienne i szczególne zasady funkcjonowania niż w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych. Do takich zasad należy m.in. zasada demokratycznej struktury i kontroli, podziału zysku netto za rok obrotowy na zasadzie słuszności, pierwszeństwa osoby przed kapitałem oraz zasada „jedna osoba, jeden głos”, gdzie prawo głosu przypisane jest do osoby ze wskazaniem, że członkowie nie mogą wykonywać żadnych praw w związku z aktywami spółdzielni. Równie ważna jest zasada niedyskryminacji, według której SCE jest traktowana w każdym państwie członkowskim na równi ze spółdzielnią utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym ma ona swoją statutową siedzibę.

Głównym celem spółdzielni europejskiej powinno być zaspokajanie potrzeb jej członków lub wspieranie ich działalności gospodarczej bądź społecznej, zgodnie z następującymi zasadami:

• celem działań spółdzielni powinno być osiąganie wzajemnych korzyści przez członków w ten sposób, by każdy z nich osiągał korzyść z działalności SCE proporcjonalnie do swego udziału,