Odszkodowania za grunty zabrane pod drogi

Przez wiele lat, po II wojnie światowej, prywatne grunty były zabierane przez państwo na różnego rodzaju tzw. cele publiczne. Właściciele gruntów zdając sobie sprawę z ówczesnych realiów nie stawali zbyt często w obronie swojej własności. W efekcie utrwalił się stan faktyczny, w którym prywatne grunty są od wielu lat zajmowane pod drogi publiczne, bez tytułu prawnego, a przede wszystkim bez jakiegokolwiek odszkodowania.

Sytuacja takich nieruchomości zajętych w różnych okresach pod drogi publiczne miała być jednorazowo uregulowana przy okazji reformy administracji. Na mocy art. 73 ustawy z 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 827 z późn.zm.) grunty zajęte pod drogi publiczne z dniem 1 stycznia 1999 r. automatycznie przeszły na własność Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu za odszkodowaniem. Problem w tym, że droga prowadząca do uzyskania takiego odszkodowania jest długa i trudna dla obywatela. Ustawodawca postanowił bowiem, że procedura w tych sprawach będzie wieloszczeblowa, a więc przewlekła, a także będzie wymagać zgromadzenia przez byłego właściciela wielu dokumentów. W praktyce może to skutecznie zniweczyć wszelkie wysiłki podejmowane w celu uzyskania odszkodowania lub oddalić perspektywę jego wypłacenia na wiele lat.

Należy dodać, że w ustawie tej uregulowano jedynie sprawę odszkodowań dla właścicieli nieruchomości lub ich spadkobierców, których grunty 31 grudnia 1998 r. spełniały łącznie następujące warunki:

1) były zajęte pod drogi publiczne,

2) pozostawały we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, a nie stanowiły ich własności.

Ponadto osobom tym przysługuje odszkodowanie tylko w przypadku, jeśli złożyły wniosek o odszkodowanie w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r.