Niuanse procedury administracyjnej. Czego można żądać, uzupełniając braki formalne? Czy wolno oceniać opinię biegłego?

Kodeks postępowania administracyjnego, który w zasadniczej części reguluje różnego rodzaju postępowania prowadzone przez organy administracji publicznej, obowiązuje od 60 lat. Wydawać więc by się mogło, że duża część problemów proceduralnych już dawno została rozstrzygnięta. Jednak praktyka pokazuje, że podstawowe wątpliwości nadal pozostają. W poniższym tekście wyjaśnimy kwestie związane z uzupełnianiem braków formalnych podania oraz oceną opinii biegłych.

Braki formalne

Prowadząc postępowanie administracyjne, organy administracji publicznej, jeśli zajdzie taka konieczność, mogą wezwać wnoszącego podanie do usunięcia braków formalnych w wyznaczonym, nie krótszym niż siedem dni terminie. Uprawnienie to przyznaje organom art. 64 par. 2 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). W przypadku stosowania ww. przepisu należałoby jednak rozważyć, czy organ wzywając stronę postępowania do uzupełnienia braków formalnych podania, ma nieograniczoną możliwość działania, a dokładniej - czy może wezwać stronę do przedłożenia każdego możliwego dokumentu lub podania informacji niezbędnej organowi w danej sprawie? Czy może jest ograniczony do działania w określonej materii?

Usunięcie

Zgodnie z art. 64 par. 2 k.p.a. organy administracji publicznej mogą żądać od wnioskodawcy tylko określonych informacji, które stanowią braki formalne podania i jednocześnie wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Dlatego należy przyjąć, że wezwanie do uzupełnienia braków formalnych ma na celu usunięcie przeszkody uniemożliwiającej merytoryczne rozpatrzenie sprawy.

Najczęstszym brakiem formalnym, którego usunięcie może nastąpić zgodnie z ww. przepisem, jest brak podpisu osoby wnoszącej podanie, podpisanie podania niezgodnie z zasadami reprezentacji czy też brak pełnomocnictwa. Nie jest to zamknięta lista przyczyn zastosowania regulacji, jednak pozwala się ona zorientować, o jakiego rodzaju braki chodzi. Do braków formalnych w pierwszej kolejności należą te, które wskazane zostały w art. 63 par. 2 k.p.a., zgodnie z którym: „Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych”. Nie może być zatem tak, że organ administracji publicznej ma dowolność w ustalaniu w danej sprawie, uzupełnienia jakich braków może żądać. Jest wręcz przeciwnie: to przepisy prawa powszechnie obowiązującego wyznaczają, jakiego rodzaju dokumentów lub informacji organ może żądać od strony.