Jak przebiega procedura zgłaszania kandydatów na radnych i włodarzy

Zgodnie z kalendarzem wyborczym w poniedziałek 4 marca o godz. 16 upłynie termin do zgłaszania terytorialnym komisjom wyborczym list kandydatów na radnych do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, a także do rad dzielnic m.st. Warszawy. Z kolei zgłaszanie pretendentów na włodarzy zakończy się 14 marca 2024 r. o godz. 16, a więc już po zarejestrowaniu wymaganej liczby list kandydatów na radnych. Dziś opisujemy szczegółowo, jak przebiega procedura, jakie obowiązują przy tym formalności, uwzględniając przy tym stosunkowo niewielkie, acz istotne zmiany, które zaszły w porównaniu z poprzednimi wyborami samorządowymi.

Rady sejmików powiatów, gmin i dzielnic stolicy

Kandydatury na radnych zgłasza się odrębnie dla każdego okręgu wyborczego. W nadchodzących wyborach samorządowych komitety wyborcze na zgłaszanie kandydatów mają więcej czasu niż w poprzednich, ale w tylko o 16 godzin

To niewielkie wydłużenie terminu wprowadziła nowelizacja ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2408; dalej: k.w.), która weszła w życie 31 marca ub.r. Artykuł 428 par. 1 k.w. stanowi obecnie, że „Listy kandydatów, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego, zgłasza się do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 34. dniu przed dniem wyborów do godziny 16.00, wraz z wykazem podpisów”; dla porównania: w wersji obowiązującej do 31 marca ub.r. ten sam przepis nakazywał, by to robić „najpóźniej w 35. dniu przed dniem wyborów do godziny 24.00”). A zatem trzeba dopilnować, by nie przekroczyć godziny zgłoszenia (16.00), która jest nieprzekraczalna, co może okazać się pułapką dla tych, dla których udział w wyborach to nie pierwszyzna i przyzwyczaili się do składania list do końca dnia.

Uprawnionymi do zgłaszania list pretendentów na radnych są komitety wyborcze, które uzyskały od Państwowej Komisji Wyborczej lub od właściwego komisarza wyborczego postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o jego utworzeniu. I co ważne, w tym ostatnim przypadku komitety wyborcze mogą zgłaszać listy kandydatów na obszarze wskazanym w postanowieniu.