Bezpłatny charakter umowy użyczenia

Bezpłatny charakter umowy użyczenia

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do wydania towarów na podstawie umowy użyczenia. Dlatego istotne jest precyzyjne określenie, czy dana umowa ma cechy użyczenia, czy też raczej jest to inny stosunek zobowiązaniowy. Zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe mogą bowiem odmiennie kwalifikować daną umowę, a z tym przecież łączą się określone konsekwencje finansowe (podatkowe) dla podatnika.

Sytuację dodatkowo komplikuje obowiązująca w polskim prawie cywilnym zasada swobody zawierania umów, wyrażona w art. 353 k.c. Dopuszcza ona zawieranie przez strony takich umów, których nie da się przyporządkować jakiemukolwiek typowi ustawowemu. Umowy takie nazywa się mianem umów nienazwanych. Stosuje się do nich bezpośrednio normy dotyczące umów w ogólności oraz ewentualnie – w drodze analogii – szczegółowe normy prawa zobowiązaniowego (ustawowe typy umów) w zakresie, w jakim uzasadnione jest to podobieństwem regulowanych zachowań. Stąd posiadanie wiedzy o unormowaniu treści umowy użyczenia zawarte w kodeksie cywilnym pozwoli na uniknięcie błędnego traktowania na przykład umowy odpłatnej, ale o charakterze niepieniężnym, jako umowy użyczenia.