Zasady rejestracji i zwrotu VAT podmiotom zagranicznym

Artykuł 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. Nr 142, poz. 702 ze zm.) stanowi, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej. Powszechnemu obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają między innymi podmioty mające status podatnika w rozumieniu ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50). Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 tej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu za granicą, jeżeli wykonują czynności, o których mowa w art. 2, osobiście lub przez osobę upoważnioną, albo przy pomocy pracowników bądź z wykorzystaniem zakładu albo urządzenia służącego działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej. Na podstawie tego przepisu osoby zagraniczne dokonujące w Polsce sprzedaży towarów, świadczące odpłatne usługi i wykonujące inne czynności opodatkowane (wymienione w art. 2) są podatnikami polskiego VAT, zobowiązanymi do rejestracji na podstawie art. 9 ustawy o VAT. W konsekwencji - jako podatnicy polskiego VAT - są również zobligowani do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego na podstawie przepisów ustawy o NIP. Zarejestrowani podatnicy VAT korzystają z tych samych uprawnień i podlegają tym samym obowiązkom, które są przewidziane w przypadku osób krajowych.

Jednocześnie, według art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, podatnikami są usługobiorcy usług pochodzących z importu. W rozumieniu powołanej ustawy importem usług są usługi świadczone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, za których wykonanie należność jest przekazywana osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą. W związku z art. 6 ust. 8b pkt 5 opodatkowaniu VAT podlega polski usługobiorca, a więc podmiot, na którego rzecz świadczona jest usługa przez przedsiębiorcę zagranicznego. Reasumując, opodatkowanie VAT importu usług jest specyficznym rozwiązaniem przyjętym w ustawie o VAT. Import usług stanowi bowiem jedyny przypadek, w którym podatnikiem VAT jest usługobiorca.